سلامت نیوز : تعطیلی های پی در پی مراکز اداری و آموزشی پایتخت به تدریج به دیگر کلانشهرها و شهرها سرایت کرده است. براساس آمار در سال جاری تهران ۵ روز به دلیل آلودگی هوا در تعطیلی به سر برده است این درحالی است که برخی از گزارش ها حاکی از واردآوردن خسارت میلیارد تومانی هر روز تعطیلی به اقتصاد کشور است.اما سوالی که در این جا وجود دارد این است که تعطیلی دوای درد آلودگی هوای تهران و کلانشهرهاست یا مسکن موقتی و اولین راهکاری که مسئولان به دنبال بروز آلودگی هوا به سراغ آن می روند و آیا اصولا تعطیلی های پی در پی می تواند، رویای آسمان آبی را برای ساکنان کلانشهرها محقق کند و چرا قبل از بروز آلودگی  هوا راهکارهای جدید برای مقابله با این مشکل اتخاذ نمی شود و چرا ۲ طرح جامع ۱۰ساله کاهش آلودگی هوا نتوانسته به مبارزه با میهمان ناخوانده کلانشهرها بپردازد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از خراسان ؛ پاسخ این سوال ها نشان از این دارد که متاسفانه عزم جدی برای اجرای برنامه های کاهش آلودگی  هوا حتی در لوای قانون وجود ندارد و تنها مسئولان به هشدار ،برگزاری جلسه اضطرار و تعطیلی اداره ها و ... اکتفا کرده اند. مروری بر خبرها نشان می دهد که طرح ۱۰ساله کاهش آلودگی هوا در کلانشهرها در سال ۷۹ به تصویب رسید و با اجرای مفاد آن باید طی ۱۰سال و تا سال ۸۹ کاهش آلودگی هوا را شاهد می بودیم. در این طرح راهکارهایی همچون توسعه حمل و نقل عمومی، خروج خودروهای فرسوده، بهینه سازی مصرف سوخت، استانداردسازی سوخت، توسعه مصرف CNG و گازسوزکردن خودروها و ... آورده شده بود. اما این اقدامات نصف و نیمه اجرا شد و نتوانست به نتیجه مورد نظر برسد؛ چرا که همچنان شاهد استفاده از خودروهای تک سرنشین در شهرها به ویژه کلانشهر تهران هستیم و ترافیک مشکل اصلی این قبیل شهرها شده است.همچنین روند خروج خودروهای فرسوده به قدری کند است که تسهیلات تشویقی و ... نیز نتوانسته به این روند سرعت ببخشد. مسئولان و دست‌اندرکاران دست روی دست گذاشتند تا عمر این طرح ۱۰ساله در سال ۸۹ به پایان رسید درحالی که روز به روز بر میزان آلودگی هوا افزوده می شد و چند روزی از سال را به دلیل تشدید آلودگی هوا اداره ها و مدارس تعطیل می شدند، در سال ۸۹ سازمان محیط زیست دست به کار شد و طرح ۱۰ساله دوم کاهش آلودگی هوا در کلانشهرها را تدوین و به دولت ارسال کرد که در نهایت پس از یکسال این طرح در دولت به تصویب رسید و در ۲۲ اسفند سال ۹۰ برای اجرا به دستگاه ها و سازمان ها ابلاغ شد.این طرح در ۳۳ محور تنظیم شده است که توسعه حمل و نقل عمومی، گسترش فضای سبز شهری، ساماندهی صنایع آلوده کننده هوا، کنترل منابع آلاینده،بهینه سازی مصرف سوخت، توسعه مراکز معاینه فنی خودروها، کاهش عمر خودروهای اسقاطی و هدفمندکردن سهمیه سوخت خودروها از جمله محورهای مهم آن به شمار می رود.

همچنین بنا به گفته مسئولان محیط زیست قرار بود با اجرای این طرح آلودگی هوا به مقدار قابل توجه و محسوسی کاهش یابد و طی ۱۰سال، دیگر معضلی به نام آلودگی هوا نداشته باشیم. اما با گذشت حدود ۱۰ماه از اجرای این طرح همچنان آلودگی هوا رویای ساکنان کلانشهرها را خاکستری کرده است و تنها اقدامی که مسئولان ناگزیر به آن روی می آورند تعطیلی اداره ها و مدارس است که به گفته بسیاری از کارشناسان مسکن موقتی برای زخم آلودگی هواست. این درحالی است که مسئولان نیز به این مسئله پی برده اند که تعطیلی راهکار اصلی نیست اما ظاهراً در این گونه مواقع چاره ای جز اتخاذ چنین راهکاری ندارند.دکتر اصیلیان معاون سابق سازمان محیط زیست و استاد دانشگاه تربیت مدرس با اشاره به این که آلودگی هوا در حال حاضر خود را به طور جدی نشان داده است گفت: یکی از پیامدهای آلودگی هوا تعطیلی کلانشهرهاست که در حال حاضر شاهد تعطیلی برخی کلانشهرها از جمله تهران، اصفهان و ... بوده ایم که تعطیلی به خسارت های اقتصادی و افت تحصیلی دانش آموزان منجر می شود.

علاوه بر این که آلودگی هوا بر سلامت آثار نامطلوبی دارد و به اذعان متخصصان قلب و عروق و ریه در روزهایی که آلودگی هوا افزایش می یابد مراجعه به اورژانس بیشتر می شود.وی با اشاره به این که تجربه نشان داده است تعطیلی شهرها به دنبال آلودگی هوا راهکار اصلی نیست بلکه مسکن موقتی است گفت: پنج شنبه و جمعه و شنبه تهران تعطیل بود اما باز هم هوای تهران در وضعیت هشدار قرار دارد.بنابراین تعطیلی به هیچ عنوان کارساز نیست و نباید به این سیاست اتکا کنیم.بنا به گفته اصیلیان خودروها، صنایع و فعالیت های کشاورزی مهم ترین عوامل آلودگی هوای کلانشهرها محسوب می شود و برای کاهش آلودگی هوا باید به این بخش ها توجه ویژه شود.

وی افزود: در حال حاضر ۳۵ درصد صنایع کشور در تهران و البرز مستقر است و باید تدبیری برای خروج صنایع از شهرهای بزرگ اتخاذ شود. وی همچنین گفت: راهکار دیگری که باید اتخاذ شود توسعه حمل و نقل عمومی و ریلی در کشور است که متاسفانه طی سال ها این موضوع ساماندهی نشده است و سهم حمل و نقل ریلی در کشور کمتر از ۱۰درصد است. همچنین حمل و نقل عمومی نیز به دلیل نبود زیرساخت ها و کمبودها هنوز لنگ می زند و هنوز هم شاهد تردد خودروهای تک سرنشین و بروز گره های کور ترافیک در کلانشهرها به ویژه تهران هستیم.

وی درباره طرح های کاهش آلودگی هوا نیز گفت: طرح های کاهش آلودگی هوا هم هرچند علمی و اصولی طراحی شود وقتی عزمی برای اجرا نباشد نمی تواند موثر افتد. در اجرای این طرح ها هم عزمی جدی برای مسئولان ایجاد نشده است. علاوه بر این اعتبارات اجرایی شدن این طرح ها نیز اختصاص نیافته است به همین دلیل طرح ۱۰ساله اول اجرا نشد و طرح ۱۰ساله دوم نیز به تدریج به سرانجام طرح اول دچار می شود. اصیلیان افزود: متاسفانه با رسیدن فصل سرما مسئولان به موضوع آلودگی هوا می پردازند و پس از فروکش کردن آن، موضوع را به فراموشی می سپارند. استاد دانشگاه تربیت مدرس با اشاره به این که باید عزم جدی در میان مسئولان ومردم ایجاد شود و نمی توان در این زمینه تنها از دولت انتظار داشت گفت: مردم نیز در کاهش آلودگی هوا باید نقش جدی ایفا کنند؛ چرا که آلودگی هوا سلامت مردم را تهدید می کند.وی افزود: در کلانشهرها باید به سمت استفاده از تجربه دنیا در زمینه مقابله با آلودگی هوا برویم. چنان که در ژاپن مشارکت دولت و مردم به کاهش آلودگی هوا منجر شد اما متأسفانه در کشور ما عزمی برای این موضوع نه در میان مردم و نه در میان دولت وجود ندارد.

هفته گذشته معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در جلسه کارگروه ملی و کمیته هماهنگی مواقع اضطرار استان تهران گفت: برخی از دستگاه ها به جای یکدیگر حرف می زنند. هر کس باید در حوزه مسئولیت خود سخن بگوید.به گزارش ایسنا وی با بیان این که موضوع تعطیلی راه حل نیست بلکه مدیریت کردن مسئله است که این جزو مأموریت ماست، افزود: تمام اطلاعات ما حاکی از آن است که شاخص های آلودگی امسال نسبت به سال گذشته بهبود یافته است.محمدی زاده بیان کرد: هر دستگاهی باید حرف قانونی خود را بزند ولی هیچ دستگاهی نباید مقابل دستگاه دیگر قرار گیرد بلکه در راستای بهبود وضعیت باید حرکت کنیم.وی افزود: طرح کاهش آلودگی هوا در خوشبینانه ترین حالت طرحی ۵ ساله است ولی اگر به خوبی عمل کنیم، اگر وضعیت سالم باشد نباید به ناسالم برسد و اگر ناسالم است نباید به هشدار و اگر در هشدار است نباید به اضطرار برسد.

نایب رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس مقابله بلند مدت با آلودگی هوا در پایتخت و کلان شهرها را نیازمند اراده ملی دانست و تعطیلی اداره ها و اجرای طرح زوج و فرد خودروها را راهکاری موقتی برای مقابله با آلودگی هوا عنوان کرد.مهرداد لاهوتی در گفت وگو با ایسنا اظهار کرد: زمانی که وضعیت آلودگی هوا به مرز هشدار می رسد، تردد نکردن خودروهای فرسوده،  تعطیلی اداره ها و اجرای طرح زوج و فرد خودروها از جمله راه هایی است که می توان تدبیر کرد تا وضعیت در کوتاه مدت به حالت عادی برگردد.وی با بیان این که «قانون راهکارهای بلندمدت مقابله با آلودگی هوا را تعیین کرده است» افزود: جای انتقاد است که چرا این راهکارهای اساسی دنبال نمی شود.

وی تصریح کرد: طبق قانون برنامه چهارم، 75 درصد جابه جایی ها در تهران و دیگر کلان شهرها باید با حمل و نقل عمومی صورت گیرد که 30 درصد از جابه جایی این مسافرها باید توسط مترو انجام شود. در حال حاضر از این 75 درصد، حداکثر 40 تا 45 درصد محقق شده و از 30 درصد جابه جایی مسافر توسط مترو هم 6 تا 7 درصد تحقق یافته است.نایب رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس بیش از 80 درصد آلودگی هوا را ناشی از خودروها دانست و گفت: یکی از تدبیرهایی که در قانون برای مقابله با آلودگی هوا انجام شده، تقویت حمل و نقل عمومی است. در قانون همچنین پیش بینی شده که تنها 25 درصد از خودروهای شخصی استفاده شود. مردم اگر مطمئن باشند حمل و نقل عمومی سرویس دهی خوبی دارد از خودروی شخصی استفاده نمی کنند.وی افزود: ما همچنین در بحث سوخت باید استاندارد یورو 4 را رعایت می کردیم در حالی که هنوز در یورو 2 هستیم. خودروسازان هم می گویند اول باید سوخت یورو 4 موجود باشد تا خودروها بر این اساس تولید شوند.

معاون محیط زیست انسانی سازمان محیط زیست نیز به مهر گفت : کلان شهرهای کشور سالانه به 3 تا 5 هزار اتوبوس نو و استاندارد نیاز دارند.وی با بیان اینکه خودروهای موجود در کشور اکثرا دودزا و باعث آلودگی کلان شهرهایی از جمله تهران هستند، گفت: از طرفی منبع شدید آلودگی هوا انتشار ذرات معلق ناشی از بهره برداری های معدنی است که با استفاده از فناوری های روز دنیا باید به حداقل ممکن برسد.

قائم مقام سازمان حفاظت از محیط زیست همچنین تصریح کرد: 80 درصد صنایع آلاینده در 8 کلانشهر کشور تجمع دارند و متمرکز هستند.