سلامت نیوز : فرقی نمی‌كند چند ساله هستید، میزان تحصیلات‌تان چقدر است و تا چه حد اعتماد به نفس دارید، كافی است نام بعضی از بیماری‌ها را بشنوید تا ناخودآگاه نگران شوید. راستش تعارف كه نداریم حتی شنیدن اسم سرطان و تومور، ترسناك است چه برسد به این‌ كه خدای ناكرده خود یا یكی از عزیزان‌مان به یكی از انواع آن مبتلا شویم.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از جام جم ؛ اگرچه به نظر می‌رسد هنوز علم پزشكی از عهده مهار كردن كامل بیماری سرطان برنیامده است، اما همه چیز تا این حد سیاه و سفید نیست. دانشمندان و محققان دست روی دست نگذاشته‌اند تا هر روز تعداد قربانیان این بیماری‌ها بیشتر شود.

در گذشته و حتی زمان حاضر بزرگ‌ترین مشكل درمان سرطان، یافتن روشی بوده و هست كه بدون آسیب رساندن به سلول‌های سالم، بتوان سلول‌های سرطانی و تومور را درمان كرد.در چند سال اخیر روشی به نام آمبولیزاسیون یا همان بستن رگ‌های خونی تغذیه‌كننده تومورها مورد تائید قرار گرفته است و از آن برای درمان تومورها استفاده می‌شود.

كموآمبولیزاسیون شكل پیشرفته این روش درمانی است كه امیدهای بسیاری را برای درمان تومورهای كبدی ایجاد كرده است.تومورهای بدخیم كبد یا توده‌های لوله گوارش كه به كبد انتشار پیدا كرده‌اند، معمولا با روش‌های معمولی مانند شیمی‌درمانی، جراحی، كرایوتراپی یا استفاده از پروب‌های سرد برای فریز كردن تومور، ریشه‌كنی از راه پوست ـ كه با استفاده از سوزن مخصوصی به طور مستقیم الكل را داخل تومور تزریق می‌كند و تومور را از بین می‌برند ـ یا تركیبی از روش‌های فوق درمان می‌شوند.

در این میان همیشه نیاز به روشی كه بتوان به وسیله آن حجم بالایی از داروهای شیمی‌درمانی را به طور مستقیم به درون تومور كبدی تزریق كرد حس می‌شد تا این ‌كه سرانجام این روش ابداع شد؛ كموآمبولیزاسیون.در همین مدت نیز مشخص شده است كه درمان به روش كموآمبولیزاسیون كبد منجر به كسب نتایج مناسبی می‌شود، بخصوص در بیمارانی كه از راه روش‌های معمول قابل درمان نیستند كاربرد بهتری دارد.

كموآمبولیزاسیون چیست؟

در كموآمبولیزاسیون كاتتر كوچكی از راه عروق خونی و تحت هدایت اشعه ایكس در ابتدای شریان تغذیه‌ كننده كبد قرار می‌گیرد سپس داروهای شیمی‌درمانی از راه این كاتتر به داخل كبد تزریق می‌شوند و به طور دقیق در محل تومور قرار می‌گیرند.

با این روش می‌توان میزان زیادی داروهای شیمی‌‌درمانی را بدون این‌ كه در دیگر بخش‌های بدن پخش شوند، به داخل كبد تزریق و عروق تغذیه‌كننده تومور را مسدود كرد. به این ترتیب جلوی رشد تومور گرفته می‌شود.

حمله گازانبری به تومور

كموآمبولیزاسیون از دو راه تومور را مورد حمله قرار می‌دهد:میزان زیادی ماده شیمی‌درمانی یا ضدسرطان را به طور مستقیم در تومور رها می‌كند و به این ترتیب بقیه بخش‌های بدن از اثرهای منفی این دارو در امان می‌ماند.عروق تغذیه‌كننده تومور را مسدود می‌كند بنابراین سلول‌های تومورال بدون اكسیژن و مواد غذایی مانده و رشد آنها متوقف یا كند می‌شود.

كبد به طور كلی از دو راه تغذیه می‌شود:

شریان كبدی.

ورید بزرگ كه به نام ورید «پورت» معروف است.

كبد سالم حدود 75 درصد خون خود را از راه ورید پورت و 25 درصد باقیمانده را از راه شریان كبدی تامین می‌كند؛ اما وقتی توموری در كبد رشد می‌كند تقریبا تمام خون خود را از شریان كبدی می‌گیرد، داروهای شیمی‌درمانی تزریق شده در شریان كبدی به طور مستقیم به تومور می‌رسد و میزان كمی به بافت سالم كبد راه پیدا می‌كند.با این حساب وقتی شریان مسدود می‌شود دیگر خونی به تومور نمی‌رسد، در حالی‌كه بافت سالم كبد طبق معمول در حال تغذیه از ورید پورت است.این حالت امكان تزریق مقادیر بالاتری از داروی ضدسرطان را در دوره زمانی طولانی‌تری ایجاد می‌كند.

مراقبت‌های پس از كموآمبولیزاسیون

پس از انجام عمل معمولا برای بیمار آنتی‌بیوتیك، داروهای ضددرد و تهوع تجویز می‌شود. معمولا داشتن تب تا یك هفته طبیعی است و سرگیجه و كم‌اشتهایی نیز معمولا تا دو هفته طول می‌كشد.

به طور كلی این علائم نشان‌دهنده نتیجه درمانی مناسب است. پس از سه هفته نیز برای بیمار تصویربرداری سی‌تی‌اسكن و ام‌.آر.ای درخواست می‌شود تا میزان كوچك شدن اندازه تومور مشخص و زمان تقریبی موردنیاز برای انجام كموآمبولیزاسیون بعدی مشخص شود.

كموآمبولیزاسیون معمولا با توجه به تعداد تومورهای كبدی و شرایط بیمار و در صورت رشد تومور جدید طی چند مرحله انجام می‌شود. براساس تعداد تومورهای كبدی روش كموآمبولیزاسیون به تنهایی یا به همراه سایر روش‌های درمانی مانند شیمی‌درمانی، رادیوتراپی یا رادیو فركانسی انجام می‌شود.

قبل از عمل چه آمادگی‌هایی لازم است؟

معمولا قبل از انجام كموآمبولیزاسیون آزمایش‌های متعددی برای بیمار درخواست می‌شود؛ مانند آزمایش خون و انجام سی‌تی‌اسكن و ام.‌آر.ای از ناحیه كبد.

با انجام این آزمایش‌ها پزشك از نبود انسداد در ورید پورت، سیروز كبدی و انسداد مجاری كبدی اطمینان حاصل می‌كند. در صورت وجود هر یك از مشكلات فوق اجازه انجام این آزمون برای بیمار داده نمی‌شود؛ زیرا جانش را به طور جدی به خطر می‌اندازد.

پزشك معالج چند روز قبل از این روش با پزشك متخصص رادیولوژی تداخلی مشورت می‌كند. در روز عمل نیز آزمایش خون بیمار از نظر سلامت كلیه‌ها و میزان گلبول‌های خونی كنترل می‌شود.

پزشك معالج قبل از انجام عمل از بیمار اطلاعات لازم را درباره همه داروهای مصرفی و همین‌طور حساسیت‌های دارویی احتمالی؛ مانند حساسیت به داروهای بیهوشی، مواد حاجب رادیولوژی و‌... كسب می‌كند.

چند روز قبل از عمل باید مصرف داروهایی مانند آسپرین، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی یا تنگ‌كننده‌ های عروق قطع شود تا عمل با اخلال مواجه نشود.

بیماران خانم باید پزشك و تكنیسین‌ها را از احتمال وجود بارداری خود با خبر كنند، زیرا در صورت بارداری بیشتر آزمایش‌هایی كه نیاز به استفاده از اشعه ایكس دارند؛ مانند سی‌تی‌اسكن انجام نمی‌شود زیرا احتمال آسیب جدی به جنین بسیار زیاد است.

چه موقعی باید از این روش استفاده كرد؟

تومورهایی كه با این روش درمان می‌شود شامل موارد زیر است:

الف) تومورهای كبدی

ب) تومورهای كبدی ناشی از متاستاز:

* سرطان كولون یا روده بزرگ
* سرطان پستان
* تومورهای كارسینوئید
* تومور لوزالمعده
* ملانومای چشمی
* ساركوما
* سایر تومورهای اولیه عروقی در بدن

مزایای انجام كموآمبولیزاسیون

حدود دو‌سوم تومورهای كبدی با این روش درمان می‌شود. كموآمبولیزاسیون می‌تواند از رشد تومور جلوگیری كند و باعث كوچك شدن و چروكیدگی تومور شود.

این وضع با توجه به نوع تومور حدود 10 تا 14 ماه طول می‌كشد و پس از این مدت، در صورت رشد مجدد تومور امكان تكرار این روش وجود دارد.

روش‌های دیگر درمانی می‌تواند همراه با كموآمبولیزاسیون برای كنترل تومور انجام شود.

در بیشتر موارد مرگ‌های ناشی از تومورهای كبدی به دلیل از بین رفتن عملكرد كبد به دلیل بزرگ شدن تومور است. كموآمبولیزاسیون از رشد تومور جلوگیری كرده و امكان عملكرد طبیعی كبد را فراهم می‌كند.این روش عوارض جانبی ناشی از شیمی‌درمانی را نیز به حداقل می‌رساند.

خطرهای احتمالی انجام كموآمبولیزاسیون

هر روش كه آسیبی به پوست می‌رساند؛ مانند سوراخ كردن پوست، احتمال ایجاد عفونت را بالا می‌برد، به همین دلیل برای بیمار آنتی‌بیوتیك تجویز می‌شود.

در هر روشی كه كاتتر در عروق بیمار قرار می‌گیرد امكان پارگی رگ و خونریزی داخلی و عفونت وجود دارد.

احتمال قرارگیری داروی آمبولیزه در محل نامناسب و عدم خون‌رسانی به بافت سالم وجود دارد.

احتمال واكنش حساسیتی به ماده حاجب هنگام آنژیوگرافی وجود دارد.

واكنش‌های خونی مانند كاهش گلبول‌های سفید، كاهش پلاكت‌ها و كم‌خونی محتمل است.

در هر 20 كموآمبولیزاسیون احتمال ایجاد یك مورد واكنش شدید از جمله آسیب به كبد گزارش شده است.

بیشتر بیماران عوارض جانبی مانند درد، حالت تهوع، استفراغ و تب دارند. درد به دلیل مسدود شدن عروق خونی در ناحیه درمان است.