سرفههای مكرر، تنگی نفس، خسخس سینه و دشواری فعالیتهای عادی روزمره، اینها نشانههای بسیار آشنایی است. هر كس گرفتار آسم باشد یا گرفتاران آسم را از نزدیك دیده باشد با این عوارض آزاردهنده آشناست.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از سیب ؛ آسم به روایت سازمان جهانی بهداشت در آخرین تخمینهای آماری این سازمان در سال 2011 چیزی حدود 235 میلیون نفر را در سراسر جهان رنج میدهد و شایعترین بیماری مزمن میان كودكان جهان است. این بیماری بر خلاف ظاهر نه چندان خشن و خطرناكش، در موارد قابل توجهی یك بیماری كشنده و مهلك بهشمار میرود. البته خطر این بیماری و مرگ و میر مرتبط با آن بیشتر در كشورهای با درآمد پایین و كمتر از متوسط خود را نشان میدهد. هر چند آسم در كشورهای پیشرفته نیز یك مساله عمومی بهحساب میآید، اما تاثیر مخربش را بیشتر در كشورهای توسعهنیافته یا در حال توسعه میتوان شاهد بود. مساله آسم آنقدر جدی است كه هنوز هم آگاهیبخشی در این زمینه یكی از دغدغههای فعالان جهانی حوزه سلامت است.
وقتی راه هوا تنگ میشود
آسم ، بیماری مزمن مجاری تنفسی در قسمت ریه، یعنی نایژهها و نایژكهاست. مبتلایان به این بیماری مجاری تنفسی حساسی دارند كه به برخی محركها واكنش نشان میدهند. در واقع هرگاه بیمار در معرض این محركها قرار گیرد، مجاری تنفسی یاد شده در ریه او ملتهب و متورم شده و قطر داخلی آنها كم میشود. همزمان، ماهیچههای دربرگیرنده این مجاری كاملا منقبض شده و فشار بسیاری را به دیواره وارد میكنند. مجموعه این عوامل سبب تنگی بیش از حد مجاری تنفسی میشود و طبعا عمل تنفس را با دشواری مواجه میسازد.
سرفهها را جدی بگیر
افراد مبتلا به آسم بسته به بیمار و نیز شدت بیماری علائم گوناگونی را بروز میدهند اما علائم زیر تقریبا نشانههای عمومی این بیماری بهشمار میروند:
احساس دشواری و حتی ناتوانی در تنفس
صدای خسخس سینه هنگام نفس كشیدن
تنگی نفس و گرفتگی سینه
سرفههای مداوم، اغلب در طول شب، صبح زود یا طی انجام فعالیت جسمانی یا حتی پس از انجام آن
نفسهای سطحی و كوتاه و مكرر. معمولا این حالت پس از نشستن بیمار بهتر میشود.
همراهی به نام آسم
در واقع هیچ فردی نمیتواند خود را از ابتلا به آسم مصون بداند. آسم در تمام گروههای سنی بروز میكند. برخی افراد در جوانی به آسم مبتلا میشوند اما مبتلا نشدن به این بیماری در این دوران هیچ تضمینی برای رهایی از چنگال آن نیست. بسیاری از افراد در بزرگسالی یا میانسالی علائم آسم را بروز میدهند. در این میان یك نكته جالب به چشم میخورد. آسم اغلب مردان جوان و زنان بزرگسال یا میانسال را مورد هدف قرار میدهد. علت دقیق ابتلا به آسم و پراكندگی این بیماری در میان افراد گوناگون هنوز به درستی معلوم نیست. با این حال این قدر میدانیم كه آسم اغلب در افرادی بروز میكند كه در خانواده خود سابقه ابتلا به آسم، اگزما یا تب یونجه داشتهاند.
در این میان، شواهدی وجود دارد كه نشان میدهد قرار گرفتن در معرض برخی عوامل محیطی مانند مواد شیمیایی در محل كار یا استعمال دخانیات میتواند منجر به بروز آسم شود. باوجود تمامی پژوهشهای صورت گرفته تاكنون، جامعه پزشكی در سراسر جهان خود را نیازمند اطلاعات بسیار بیشتری در زمینه علل ابتلا به آسم و نیز راههای پیشگیری از آن میداند، به همین دلیل هنوز هم تحقیقات گستردهای در این زمینه در حال انجام است.
زندگی با كیفیت حتی با آسم
درست كه هنوز به اطلاعات بسیار بیشتری درباره جنبههای گوناگون آسم نیاز داریم، اما این مساله چندان هم نباید نگرانمان كند: ما در برابر آسم حریف دست و پا بستهای نیستیم زیرا مسلما آگاهیهای علمی فراوانی داریم كه براساس آنها میتوان زندگی باكیفیتی را برای فرد مبتلا به آسم تضمین كرد. اكثر افراد مبتلا به آسم میتوانند با رعایت برنامهها و شیوههای درمانی ساده كه از جانب پزشك معالجشان توصیه و تجویز میشود از نعمت زندگی عادی و سالم برخوردار باشند. این نكته هم بسیار مهم است كه هر چه آگاهی فرد بیمار نسبت به بیماریاش بیشتر باشد، میتواند كیفیت زندگی خود را بالاتر ببرد.
محركهای موذی را بشناسیم
علائم و نشانههای آزاردهنده در آسم زمانی بروز میكنند كه فرد مبتلا در معرض محركها قرار گیرد. همانگونه كه آسم در افراد گوناگون رفتار متفاوتی دارد، همه افراد تحت تاثیر محركهای یكسانی قرار ندارند اما با این حال محركهای زیر در بروز آسم در بیشتر افراد مشتركند:
ـ ابتلا به سرماخوردگی و آنفلوآنزا
ـ مواد حساسیتزایی كه از طریق استنشاق وارد ریه میشوند مانند گرده گلها و گیاهان، ذرات بسیار ریز گرد و غبار و....
ـ استنشاق دود ناشی از سیگار یا آتش. لازم نیست حتما سیگاری باشید. دود سیگار دیگران نیز سبب بروز آسم میشود.
ـ فعالیت جسمانی و ورزش بویژه اگر فعالیت سنگین باشد.
ـ قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی در محل كار
ـ آلودگی هوا و گرد و غبار
ـ تغییرات دما و تغییر شرایط آب و هوا
ـ قرار گرفتن در معرض هیجاناتی مانند خندیدن یا استرس و اضطراب
ـ شرایط گوناگون محیطی در محل كار
وقتی آسم حمله میكند
حمله آسم از پیش خبر نمیكند. حتی افرادی كه هر روز و بخوبی مراقب شرایط بیماری خود هستند و به طور منظم از برنامه درمانی تجویز شده تبعیت میكنند، ممكن است دچار حمله آسم شوند. البته این حمله در افراد گوناگون درجات مختلفی دارد. هر یك از این درجات علائم و نشانههایی دارد كه در زیر به رایجترین آنها اشاره میشود:
حمله خفیف
ـ سرفه
ـ مشكل اندك در تنفس
ـ بیمار در حمله خفیف مشكلی در ادای كامل جملات ندارد و برای گفتن یك جمله كامل به نفسنفس نمیافتد.
حمله متوسط
ـ سرفههای مداوم
ـ مشكل واضح در تنفس
ـ بیمار در این حمله فقط میتواند جملات كوتاه به زبان آورد و از ادای جملات بلند ناتوان است.
حمله خطرناك
این درجه از حمله میتواند زندگی بیمار را با خطرات جدی مواجه كند:
ـ تنفس بریدهبریده
ـ رنگ پریدگی و تعرق بسیار
ـ احتمالا كبود شدن لبها
ـ ادا كردن تنها یكی دو كلمه در هر بار تنفس
جلوگیری از آسم
آسم بهطور كامل و تضمینی قابل پیشگیری نیست اما رعایت برخی موارد بویژه برنامه تجویزی از سوی پزشك معالج میتواند تا حدود زیادی بروز حملههای بیماری را مهار كند. برخی از مهمترین اقدامات پیشگیرانه عبارتند از:
ـ هر بیمار باید مواد حساسیتزای خود را بشناسد و از آنها دوری كند بویژه در شرایط آلودگی هوا تا حد ممكن در منزل یا فضاهای دربسته بماند و خارج نشود.
ـ برنامه تجویزی پزشك معالج خود را دقیق و منظم دنبال كند بخصوص داروهای پیشگیرانه را كاملا منظم مصرف كند. در این زمینه یك نكته بسیار مهم را باید مدنظر قرار داد: حتی اگر بیماران احساس میكنند حالشان كاملا خوب است و هیچ مشكلی ندارند نباید خودسرانه مصرف این داروها را قطع كنند.
ـ آسپرین سبب بروز حساسیت در اغلب بیماران مبتلا به آسم میشود. به همین دلیل این بیماران باید از مصرف این دارو خودداری كنند.
ـ مبتلایان به آسم باید از تمامی عوامل بروز هیجانات و عوامل استرسزا تا حد ممكن دوری كنند.
توصیههای ایمنی
آسم از آن دسته بیماریهایی است كه آثار ثابت و یكسانی ندارد و در افراد مختلف بروز و ظهور متفاوتی دارد؛ حتی ممكن است به مرور زمان در یك فرد خاص نیز تغییر كند: به همین دلیل است كه مبتلایان به آسم باید حداقل سالی دوبار برای بررسی كامل وضع بیماری به پزشك خود مراجعه كنند و اگر شرایط یا علائم نگرانكنندهای مشاهده میكنند، طبعا باید دفعات مراجعه به پزشك و مشورت با او را افزایش دهند. در این زمینه علائم هشداردهندهای وجود دارد كه نباید سرسری از كنارشان گذشت و در صورت مواجهه با آنها حتما و در اسرع وقت باید به پزشك مراجعه كرد:
ـ اگر با سرفه، خسخس سینه یا مشكل در تنفس و احساس خفگی از خواب بیدار میشوید.
ـ اگر به هنگام فعالیتهای معمول جسمانی به زحمت بسیار میافتید و تنفستان بیش از پیش با مشكل مواجه میشود.
ـ اگر بیش از سه بار در هفته مجبورید از داروهای بازكننده مجاری تنفسی برای تسهیل تنفس استفاده كنید.
ـ اگر در مورد عملكرد داروها و شیوه و برنامه درمانی خود تردید دارید و احساس میكنید تاثیر لازم را بر بیماری شما ندارند.
نظر شما