سلامت نیوز : هشتمین همایش ملی بیوتکنولوژی و چهارمین همایش ملی ایمنی زیستی، 15 تا 17تیر با شعار «زیست‌فناوری برای امنیت غذایی و سلامت» در محل دانشکده تربیت بدنی دانشگاه تهران برگزار ‌شد. این همایش که امسال همزمان با چهارمین همایش ملی ایمنی زیستی برگزار ‌شد، بزرگ‌ترین گردهمایی بیوتکنولوژیست‌های کشور است که هر دو سال یک‌بار برگزار می‌شود.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از شرق ؛ در این همایش که با قرائت پیام کتبی دکتر «حسن روحانی»، رییس‌جمهور منتخب ملت ایران توسط مشاور وی (عیسی کلانتری) رسمیت یافت، بیش از هزار نفر از استادان و محققان و دانشجویان رشته‌های مختلف مرتبط با زیست‌فناوری حضور داشتند. علاوه بر استادان و محققان داخلی، 10متخصص برجسته خارجی نیز از کشورهای ژاپن، چین، هندوستان، مالزی و فیلیپین حضور داشتند که در راستای توسعه همکاری‌های علمی فیمابین، جلسات و نشست‌هایی با متخصصان ایرانی در برخی مراکز علمی کشور داشتند و تفاهم‌نامه‌هایی را نیز با همتایان ایرانی خود امضا کردند.

گفتنی است در حین برگزاری این دو همایش، نشست‌های تخصصی، نمایشگاه محصولات زیست‌فناوری، فن‌بازار، کارگاه‌های آموزشی و مسابقات متنوعی نیز برگزار شد. در مراسم افتتاحیه هشتمین همایش ملی بیوتکنولوژی جمهوری اسلامی ایران و چهارمین همایش ملی ایمنی زیستی ایران، نخستین دوره جایزه ملی دکتر کاظمی‌آشتیانی به چهار محقق برجسته زیست‌فناوری کشور اعطا شد. جایزه چهره تاثیرگذار بیوتکنولوژی و دانشور برتر جوان بیوتکنولوژی با عنوان جایزه دکتر کاظمی‌آشتیانی به «بهزاد قره‌یاضی»،  «فریدون مهبودی»، «سیروس زینلی» و «قاسم حسینی‌سالکده» اعطا شد. گفتنی است هشتمین همایش ملی بیوتکنولوژی و چهارمین همایش ملی ایمنی زیستی و مهندسی ژنتیک ایران با صدور قطعنامه‌ای در 17تیر به کار خود پایان داد. یادداشت‌های کوتاهی که در این صفحه می‌خوانیم، چکیده‌ای است از سخنان کارشناسان شرکت‌کننده در این همایش.

مطالبات جامعه بیوتکنولوژی از رییس‌جمهور منتخب
شایسته‌سالاری را به معنای واقعی اجرا کنید
بهزاد قره‌یاضی . رییس همایش ایمنی زیستی و مهندسی ژنتیک
در تقارن این دو همایش با آغاز به کار دولت یازدهم، می‌خواهم مطالبات جامعه بیوتکنولوژی و مهندسی ژنتیک کشور را از رییس‌جمهور محترم منتخب بیان کنم. با خود گفتم چگونه می‌توانم در این نشست، سخنان جامعه علمی را بیان کنم، به همین دلیل به قطعنامه‌های قبلی رجوع کردم. آقای مهندس «ترکان» جنابعالی از مشاوران ارشد دکتر «روحانی» رییس‌جمهور منتخب هستید و آنچه هم اکنون بیان می‌کنم مورد تایید اکثریت قریب به اتفاق جامعه بیوتکنولوژی است. مطالبات ما از سنخی است که برای پیشرفت و تعالی کشور لازم است. آنچه به عنوان مطالبه می‌خواهم، سهمی برای خود ما نیست. من فراتر از قطعنامه‌های قبلی، از دکتر «روحانی» می‌خواهم به وعده‌های انتخاباتی خود جامه عمل بپوشانند. با توجه به پیام دکتر «روحانی» و توجه ایشان به این حوزه، ممکن است ما چند روزی بعد از همایش را صرف بررسی دقیق وضعیت موجود کرده و با ترسیم واقع‌گرایانه آن بر اساس وضعیت موجود، قطعنامه‌ای را تهیه و تقدیم دکتر «روحانی» کنیم. معضل اصلی ما ترسیم وضعیت موجود است و اینکه در کجا هستیم. ما در مهندسی ژنتیک کشاورزی در جهان اسلام قطعا رتبه اول را در تولید مقاله داریم، ولی آیا این مقالات مشکلی از اقتصاد کشور ما را حل کرده است؟

آرژانتین با تولید میلیون‌ها تن محصولات تراریخته اقتصاد خود را نجات داد. انتظار ما از دولت جدید این‌ است که حلقه مفقوده بین تولید علم و تولید ثروت را بیابند. تحقق این خواسته‌ها مستلزم شایسته‌سالاری است که یکی از وعده‌های آقای دکتر «روحانی» بود. ما نمی‌گوییم کسی از مقام خود عزل شود چراکه این خواسته افراد اعتدال‌گرا نیست. استدعای ما از رییس‌جمهور جدید این است که شایسته‌سالاری را به معنای واقعی اجرا کنند. نظریه‌پردازی برای زمان قبل از تصویب قانون است و بعد از تصویب قانون نباید به خیال‌پردازی پرداخت. مثال بارز آن قانون ملی ایمنی زیستی است که چهار سال پیش تصویب شده، ولی آیین‌نامه اجرایی این قانون مستمسکی شده برای افراد که جلو کشت محصولات تراریخته را بگیرند. امیدوارم به زودی وارد مرحله‌ای شویم که ایران شاهد تولید محصولات تراریخته و خودکفایی در تولید محصولات کشاورزی باشد و اقتصاد ایران شکوفا شود.

مالکیت بر محصولات زیست‌فناوری را به رسمیت بشناسیم
ضرورت ایجاد بازارهای نخبگی
اکبر ترکان. مشاور ارشد رییس‌جمهور منتخب
مسوولان همواره در اظهارات خود از پژوهش حمایت کرده‌اند اما خروجی‌های پژوهش در ایران مطلوب و قابل قبول نبوده است. بخش تحقیقات در ایران بیشتر در حوزه عرضه، فعالیت کرده است و تقاضای تحقیقات را به فراموشی سپرده است، چنانچه بودجه‌ها همواره برای پیشرفت یا گسترش یک حوزه تخصصی خاص به پژوهشگران اختصاص داده شده است. تاکنون میزان تحقیقات در کشور ما هر ساله افزایش یافته، ولی پاسخگو نبوده است. در واقع می‌توان گفت بودجه‌های پژوهش کشور در جاهایی غیرمرتبط هزینه شده‌اند که به محصول و بازار تقاضا نرسیده‌اند.

پژوهشگر باید در ابتدای پژوهش خود، به بازار و نتایج پژوهش توجه داشته باشد، دولت هم باید به‌‌گونه‌ای از پژوهش حمایت کند که اگر دانش فنی آن، خریدار داشت، به عنوان حمایت‌کننده 50درصد هزینه خرید را تقبل کند. اگرچه این روش در تحقیقات بنیادی پاسخ نمی‌دهد، اما راه‌ حل اساسی و نهایی برای استفاده و گسترش تحقیقات کاربردی است. تولیدات علمی عصر حاضر تولیدات نرم است و باید به دنبال این بود که چگونه می‌توان از این محصولات نرم حمایت کرد و نحوه مالکیت آنها را تبیین کرد تا حق صاحب آن محترم شمرده شده و اقتصاد و بازار بر اساس آن تنظیم شود. پیش‌قراولان تکنولوژی، کار هماهنگ صاحبان ایده و صاحبان سرمایه را به صورت همزمان دارند و به اتفاق دست به سرمایه‌گذاری خطرپذیر می‌زنند. یک نخبه زمانی زنده و پویاست که حیات علمی‌اش ادامه پیدا کند. توسعه محصولات زیست‌فناوری، نیازمند ایجاد بازارهای مربوط به حمایت از این محصولات است. برنامه‌ریزی‌ها در زمینه محصولات زیست‌فناوری باید با هدف جذب نخبگان انجام شود چرا که وجود نخبگان در این بخش و انجام فعالیت‌های علمی، موجب توسعه و گسترش محصولات بیوتکنولوژی در کشور می‌شود. باید بازارهای نخبگی در کشور ایجاد شود. بازار نخبگی بازاری است که نخبگان در آن می‌توانند محصولات زیست‌فناوری خود را عرضه کنند و همین امر باعث تبدیل‌شدن فناوری به ثروت می‌شود. امیدوارم دولت جدید زمینه‌ای برای گام برداشتن در حوزه فناوری بیافریند که یکی از مهم‌ترین زمینه‌های آن نیز می‌تواند بیوتکنولوژی باشد.

حل معضلات جهانی با زیست‌فناوری
دوران حرکت فرا رسیده است
 محمدعلی ملبوبی . رییس اسبق انجمن بیوتکنولوژی ایران
سلامت، امنیت غذایی و انرژی، سه مقوله مهم برای مردم جهان است که با استفاده از علم زیست‌فناوری می‌توان به آنها دست یافت. کشور ما در زمینه علم زیست‌فناوری پیشرفت‌های خوبی داشته و وجود قوانین متعدد در قانون اساسی ما پشتیبان این پیشرفت‌هاست. همچنین در سند چشم‌انداز 20ساله کشور به توسعه علم زیست‌فناوری تاکید شده و وجود ۲۴ داروی نوترکیب در بازار، نشان از پیشرفت این علم در کشور دارد. در حالی‌که دنیا در حال حرکت به سمت مهندسی ژنوم است، در کشور ما هنوز بحث‌های زیادی درباره مهندسی ژنتیک وجود دارد. آمارهای جهانی نشان می‌دهد در سال ۲۰۰۹ بیش از سه هزار پروژه ژنوم (محصولات تراریخته) در جهان به نتیجه رسید که این آمار در سال ۲۰۱۳ به ۲۳هزار پروژه افزایش یافته است و این آمار نشان‌دهنده رشد این محصولات در جهان است. امروزه تمام کشورهای جهان ناگزیر به استفاده از محصولات زیست‌فناورانه هستند، بنابراین ایران اسلامی نیز باید با توجه به پتانسیل‌های موجود گام‌های موثری را در این زمینه بردارد.

نزدیک به 9سال است که ما نمی‌توانیم گیاهان تراریخته را رهاسازی کنیم و بعد با هیاهوی زیاد، ساخت یک گلخانه مخصوص گیاهان تراریخته را بعد از این مدت طولانی، سمبل موفقیت خود می‌کنیم. باید بدانیم که دوران القای تفکرات به سر آمده است. متاسفانه ما فکر می‌کنیم که مقاله آخر خط است و این اشتباه بزرگی است. در حال حاضر، پتانسیل خوبی در زمینه تولید محصولات کشاورزی تراریخته در کشور وجود دارد که با برنامه‌ریزی درست می‌توان از آنها استفاده کرد.  امید داریم که دوران مظلومیت، فشارها و محرومیت تمام شده باشد و در دوران تدبیر و امید، شرایط بهتری داشته باشیم. از رییس‌جمهور منتخب می‌خواهیم که استفاده از انجمن‌های علمی به عنوان منابع رصدکننده، در دستور کار قرار بگیرد.  دوران حرکت فرا رسیده است، امیدوار باشیم. باید زیست‌فناوری را به خدمت جامعه در بیاوریم. امیدواریم بتوانیم از بیوتکنولوژی کشاورزی برای ایجاد حماسه اقتصادی مدنظر مقام‌معظم‌رهبری به بهترین نحو استفاده کنیم.