به گزارش سلامت نیوز به نقل ازخبرگزاری آسوشیتدپرس از واشنگتن، این تاثیرات نه به علت بیماری آلزایمر بلكه ناشی از روند طبیعی پیری است. تحقیقات جدید روشن كرده است حافظه و سایر عملكردهای مغزی با بالا رفتن سن حتی در افراد سالم نیز كاهش می‌یابد.

دكتر دنیس پارك مدیر مركز ذهن‌های سالم دانشگاه ایلی‌نویز در جمع متخصصان مغز این سوال را مطرح می‌كند كه "چگونه یك فرد مغز خود را در برابر تاراج زمان نیرومند می‌كند؟" با توجه به پیر شدن جمعیت یافتن پاسخ این سوال اهمیت زیادی یافته است. فردی كه امروز ‪ ۶۵‬سال سن دارد احتمالا تا ‪ ۸۳‬سالگی عمر خواهد كرد. بهبود مراقبتهای بهداشتی به این معناست كه افرادی كه در دهه پنجم عمر خود هستند دستكم ‪ ۴۰‬سال دیگر زنده می‌مانند.

این مسئله مسئله مهم بهداشت عمومی است.

در این زمینه سرنخ‌های جالبی از كشفیات مغز برخی افراد مسن آسیب‌های ناشی از پیری را دور می‌زند، هنگامی كه مسیرهای قدیمی نابود می‌شوند مسیرهای جدیدی می‌سازد.

دكتر ریچارد هادس مدیر موسسه ملی پیری كه برگزاركننده این نشست بوده است، تلاش برای دستیابی به این توانایی را خیالپردازی نمی‌داند.

ورزشهای ساده بدنی ظاهرا همانقدر كه برای جسم مفید است برای مغز نیز مفید است.

بازیهای فكری و استفاده از داروهایی كه ارتباط شبكه مغز را بهتر حفظ می‌كنند، از دیگر روشهای تقویت‌كننده مغز است. در آزمایشهای انجام شده بر روی یك قرص قدیمی ضد فشارخون به نام "‪ "guanfacine‬مشخص شد این دارو حافظه را در میمونها و موشهای پیر تقویت می‌كند، اما هنوز در انسانهای مبتلا به مشكلات حافظه آزمایش نشده است.

فرق بین پیری طبیعی با علایم آلزایمر برای سالمندانی كه نسبت به فراموشی‌های دوره‌ای نگران هستند، موضوع مهمی است. علم نمی‌تواند با قاطعیت تفاوت این دو را بیان كند، اما ظاهرا تفاوتهای مشخصی وجود دارد.

یك مغز سالم یك مغز انبوه و پرپشت است. رشته‌های شاخه مانند از انتهاهای سلول‌های مغزی امتداد یافته و امكان ارتباط سلولها را با یكدیگر میسر ساخته است. هر چقدر چیزهای بیشتری یاد بگیرید ارتباطات بیشتری در مغز شكل می‌گیرد.

آلزایمر یاخته‌های عصبی را می‌كشد و سلولها و ارتباطات سلولی از بین می‌روند.

دكتر كارول بارنس از دانشگاه آریزونا می‌گوید در پیری طبیعی سلولهای یاخته‌های عصبی نمی‌میرند، بلكه كوچك شده و به شاخه‌های كوچك باریك تبدیل می‌شوند. سلولهایی كه ارتباط كمتری با سایر سلولها دارند پیام‌رسانی برای آنها سخت‌تر می‌شود. بطور مثال شخص اسم افراد را می‌داند، اما نمی‌تواند آن را به خاطر آورد.

ظاهرا آلزایمر قسمت متفاوتی را در هیپوكامپ یعنی مركز حافظه مغز كه پیری از آنجا آغاز می‌شود هدف قرار می‌دهد.

برای مقابله با این تاثیرها دو ظرفیت وجود دارد.

* ذخیره ادراكی
بعضی از مغزها قبل از آنكه علایم آلزایمر ظاهرا شود، حملات زیادی را تحمل می‌كنند كه پدیده ذخیره ادراكی نامیده می‌شود. در واقع كالبدشكافی‌ها نشان داده است ‪ ۲۰‬تا ‪ ۴۰‬درصد سالمندانی كه هیچ گونه اختلال مغزی را نشان نداده‌اند مغز آنها مملو از پلاك‌هایی است كه مشخصه بیماری آلزایمر است.

احتمالا مغز این افراد به حدی انبوه و پرپشت است كه وقتی برخی یاخته‌ها می‌میرند بازهم یاخته‌های كافی برای ادامه فعالیت وجود دارد.

* انطباق
در انطباق، مغز زمانی كه مسیرهای قدیمی از فعالیت بازمی‌ایستند، سازگاری یافته و تغییر مسیر می‌دهد و از مسیرهای دیگر استفاده می‌كند.

اسكن‌های مغزی نشان داده است مغز جوانترها هنگام انجام یك كار، از شبكه‌های عصبی متفاوت با سالمندان استفاده می‌كنند.

دانشمندان ورزش بدنی را تجویزی برای تقویت مغز می‌دانند كه تاثیر آن به اثبات رسیده است. هنگامی كه افراد ‪ ۷۲‬ساله برنامه پیاده‌روی سه روز در هفته را آغاز كردند حافظه آنها بهبود یافت و اسكن‌های پیشرفته نشان داد الگوهای فعالیت مغز در این افراد به جوانان شباهت پیدا كرده است.

افرادی كه تحصیلات بالاتر، مشاغل پرچالش و زندگی اجتماعی پربار دارند از ذخیره ادراكی بیشتری در مقایسه با سایر افراد برخوردارند.

جیكاب استرن دانشمند علوم اعصاب دانشگاه كلمبیا می‌گوید هیچوقت برای ایجاد این ذخایر دیر نیست.

انجام هر فعالیتی از حل جدول معما تا برنامه‌های رایانه‌ای مخصوص تمرین مغزی توصیه شده است، اما كارایی هیچكدام از آنها به اثبات نرسیده است. دانشگاه جانز هاپكینز یك تحقیق بزرگ تجربه گروه در دست انجام دارد كه داوطلبان سالمند ‪ ۱۵‬ساعت در هفته به دانش آموزان آموزش می‌دهند تا تاثیر تحریك درازمدت در مغز پیرها را بیابند.

در مورد دارو، شركتها نسبت به آزمایش داروها برای مغزهای پیر سالم كه می‌تواند عوارض جانبی ایجاد كند تمایلی نداشته‌اند. اما مطالعات حیوانی نشان می‌دهد دوز پایین استروژن و داروهایی كه پیام رسانی مغز را تقلید می‌كنند یا افزایش می‌دهند نویدبخش هستند.

داروی قدیمی فشار خون اكنون به عنوان درمان بالقوه اختلال عدم تمركز در كودكان مورد مطالعه قرار دارد. این دارو در همان ناحیه مغز یعنی قشر پیشانی اثر می‌كند كه مغز پیرها در آن تشكیل شبكه‌های جدید می‌دهد.

امی آرنستن عصب زیست عصب شناس دانشگاه ییل می‌گوید اگر این دارو در یك كودك شش ساله موثر باشد در سالمندان نیز اثربخش خواهد بود.