سلامت نیوز : تا 30 سال قبل سیگار بیشترین ماده دخانی مورد مصرف مردها بود و حتی بسیاری از همین گروه مردان سیگاری هم پنهانی و دور از چشم بزرگ‌ترها آن را مصرف می‌کردند ولی اکنون دکتر «محمد دلاوری» معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌گوید که سن شروع مصرف سیگار در کشور ما به 13 سالگی رسیده است و علاوه بر پسرها، دخترها هم وارد این چرخه مصرف شده‌اند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه حمایت ؛ باید به این مورد نیز اشاره کرد که مصرف سیگار به آن دلیل که به عنوان دروازه ورود به مصرف مواد مخدر شناخته می‌شود حایز اهمیت است. پروفسور «حسین باهر» پدر علم رفتار شناسی در ایران به پرسش‌های ما درباره پایین آمدن سن مصرف دخانیات توضیح می‌دهد.

درباره سن شروع مصرف سیگار بگویید.
آمار متفاوت است؛ همین چند روز پیش یکی از همکاران ما اعلام کرد که طی یک تحقیق میدانی سن شروع مصرف سیگار در پسران 14 و برای دختران 17 سالگی است. وزارت بهداشت هم بدون تقسیم بندی جنسیتی آن را 13 سالگی اعلام می‌کند.

مهم‌ترین دلایل افزایش مصرف سیگار چیست؟
دو عامل؛ یکی چشم هم چشمی و دوم تک فروشی در دکه‌ها و مغازه‌ها. باید این را قبول کنیم که مغازه‌داران حتی به بچه‌های 5 ساله هم سیگار می‌فروشند.

یعنی منع فروش در کاهش مصرف تأثیر دارد؟
به طور حتم مصرف را کاهش می‌دهد، حداقل از کاهش سن مصرف جلوگیری می‌کند اما راهکار اساسی نیست و فقط می‌توان به صورت مقطعی از آن استفاده کرد.

در حال حاضر فروش مخدرهای مختلف نه تنها ممنوع است بلکه برای مبارزه با آن جرم‌انگاری هم شده است، اما باز هم شاهد کاهش سن مصرف و افزایش تعداد معتادان هستیم، چطور با منع فروش می‌توان جلوی مصرف سیگار را گرفت؟
به طور قطع با منع فروش نمی‌توان جلوی مصرف را گرفت اما این کار در کاهش مصرف تأثیر دارد. همان‌طور که گفتم این عمل یک راهکار مقطعی است زیرا به هر حال باید فکری برای کاهش مصرف آن کرد. مثلا می‌توان با فروشندگانی که به افراد کمتر از 18 سال سیگار می‌فروشند برخورد قانونی کرد؛ همان‌طور که اگر کسی مواد مخدر بفروشد با وی برخورد قانونی می‌شود، البته باید قبل از این اقدام از سوی رسانه‌ها در این خصوص آموزش‌هایی به شهروندان داده شود.

فکر نمی‌کنید این راه حل به زیر زمینی شدن یک آسیب اجتماعی منجر می‌شود؟
برای همین است که می‌گوییم باید قبل از هر گونه اقدام منعی اطلاع‌رسانی کرد. البته باید این را نیز بپذیریم که مصرف سیگار از آن حیث که می‌تواند دروازه ورود به دنیای اعتیاد باشد مورد توجه قرار می‌گیرد. هرچند می‌توان ثابت کرد نوجوانانی که از روی کنجکاوی یا برای کم نیاوردن مقابل همسالان خود اقدام به مصرف می‌کنند در آینده معتاد نمی‌شوند، اعتیاد در کمین نوجوانانی است که علاوه بر سیگار در این دوره، از آسیب‌هایی مانند طلاق پدر و مادر، حضور یک فرد معتاد در خانواده، زندگی در محیط‌های پرآسیب یا سادگی زیاد و تحت تأثیر دوستان ناباب بودن، رنج می‌برند.

بچه‌ها بیشتر برای نخستین بار مصرف سیگار را کجا امتحان می‌کنند؟
در جمع دوستان. کم پیش می‌آید یک نوجوان که در خانواده‌ای معمولی زندگی می‌کند خودش سراغ سیگار برود. بیشتر بچه‌ها نخستین بار سیگار را میان دوستانشان امتحان می‌کند و این مورد میان پسران بیشتر است زیرا آنان به قول معروف یکدیگر را برای مصرف شیر می‌کنند اما دخترها بیشتر در مهمانی‌هاست که نخستین بار سیگار را امتحان می‌کنند.

سیگار برای زنان بدتر است یا مردان؟
از نظر بهداشتی و جسمی برای هر دو خطرناک است و بیماری‌های زیادی را به باور می‌آورد. این روزها مصرف دخانیات یکی از عوامل شیوع ناباروری در کشور معرفی می‌شود اما از بعد آسیب شناسی مصرف سیگار در زنان بدتر از مردان است زیرا با توجه به قبح مصرف سیگار از سوی دختران آنان خوب می‌دانند که کار اشتباهی می‌کنند و همین تفکر باعث می‌شود راحت‌تر جذب مصرف مواد مخدر شوند. در یک کلام احتمال معتاد شدن دخترهای سیگاری بیشتر از پسرهایی است که مصرف کننده سیگار هستند.

وضعیت فعلی کشور از نظر مصرف دخانیات چطور است؟
نباید خیلی نگران بود، درست است که یکسری از رفتارهای پرخطر مانند مصرف سیگار در کشور رو به افزایش است اما این به معنای بسیار شایع بودن آن نیست. هشدارها هم به این دلیل اعلام می‌شود که فکری به حال آن کنند و آمار مصرف هر روز بالاتر نرود. اما آنچه مایه تأسف شده این است که در سال‌های اخیر فقط درباره مضرات سیگار اطلاع‌رسانی می‌شود کسی برای مقابله با مشکل به وجود آمده اقدامی نمی‌کند.