سلامت نیوز : طرح افزایش جمعیت این روزها به خبر داغ روز تبدیل شده است.بعد از نگرانی كارشناسان جمعیت،از رو به سالمند رفتن جمعیت ایران،حالا تمام مسئولین امر تصمیم گرفته‌اند تا زوجین را به فرزندآوری تشویق كنند.در آخرین اخبار شهیندخت مولاوردی،معاون امور زنان و خانواده رئیس‌جمهور اعلام كرده است: «در دولت كارگروهی برای بررسی چگونگی افزایش جمعیت كشور تشكیل شده است و در مجلس طرحی برای افزایش و تعادل خانواده مطرح شده است كه از آن اطلاع دارم و پیشنهاداتی نیز برای بهبود این طرح ارائه خواهیم كرد.»سال‌ها ایران با طرح فرزند كمتر،زندگی بهتر جلو رفته است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه تهران امروز ؛ سیاست‌های كنترل جمعیت در دهه 60-70 در مرحله تندروی بیش از حد بود و در واقع ترویج همان سیاست‌ها امروز كشور را گرفتار كاهش نرخ باروری كرده است.این اتفاقات باعث شده است كم شدن جمعیت مورد توجه دولتمردان قرار بگیرد.چندی پیش،دكتر امیر عرفانی،دانشیار جمعیت شناسی از دانشگاه نیپسینگ كانادا در رابطه با علت كاهش باروری در ایران طی این سال‌ها گفته است: «زمانی در دهه شصت در ایران بحث افزایش جمعیت مطرح بود.

یعنی پارامتر موالید بسیار زیاد بود.مهاجرت به خارج كم داشتیم و مرگ‌ومیر اطفال به‌دلیل بهبود وضع بهداشت رو به كاهش بود.بخصوص در اواخر دهه شصت جنگ به پایان رسیده بود،برنامه‌های توسعه روستایی به خوبی پیش می‌رفت،خانه‌های بهداشت به خوبی به نقاط روستایی خدمات می‌دادند،تنظیم خانواده و انجام واكسیناسیون مرتب انجام می‌شد و از میزان مرگ‌ومیر اطفال به‌دلیل امراض گوناگون جلوگیری می‌شد.از طرف دیگر موالید رو به افزایش بود و جمعیت به یكباره رشد پیدا كرد و با انفجار جمعیت روبه‌رو شدیم.در اواخر دهه شصت سیاست‌های جمعیتی به سمت تهدید موالید پیش رفت.علت اتخاذ سیاست كاهش باروری به این دلیل بود،تعداد دهانی كه باز شده بود بیش از منابع اقتصادی بود،كه بتوانیم تامین كنیم.

تشویق به فرزندآوری بر عهده فرهنگ است

«واقعیتی كه وجود دارد این است كه چه از نگاه دینی،اجتماعی،سیاسی یكی از معادلات اصلی هر كشوری برای بقای تمدنش كه در دنیا زنده بماند و حرف برای گفتن داشته باشد همین آیتم جمعیتی است.»این گفته‌های دكتر قاسم جعفری،عضو كمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس نهم است.او در گفت‌وگو با تهران امروز می‌گوید: «ما باید تلاش كنیم جمعیتی فراوان و با نشاط داشته باشیم.حتی در دین ما هم گفته شده است: «ازدواج كنید و فرزند دار شوید و جمعیت را افزایش دهید،زیرا من در قیامت با تعداد زیاد امتم به سایر امت‌ها مباهات می‌كنم.»متاسفانه در مقطعی از زمان با تبلیغات ناگواری كه فكر می‌كردیم خوب است و ظاهر جذابی داشت و باورمان هم شد،متوجه شدیم رشد جمعیت ما حتی از برخی كشورهای اروپایی هم كمتر شده است.آنها بسته‌های تشویقی گذاشته‌اند برای این كه زوجین جوان فرزند دار بشوند،اما ما جوری در ایران برخورد كردیم كه انگار فرزند دار شدن عیب محسوب می‌شود.با این شرایط در 10 الی 15 سال بعد تبدیل می‌شویم به كشوری با جمعیت متوسط سالمند به بالا كه ضررهای زیادی هم خواهد داشت.

باید تلاش كنیم با یك نگاه منطقی و درست این آسیب را جبران كنیم.» این نماینده مجلس نهم تاكید می‌كند: «آحاد مردم باید فرزندآوری را بپذیرند و این وظیفه برعهده فرهنگ گزاران است.بسیاری از جوانان از ترس موانع اقتصادی،از آوردن فرزندان بیشتر گریزانند.اما در ابتدا باید فرهنگ درست شود،و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی،رادیو و تلویزیون و هنرمندان در زمینه تشویق زوجین می‌توانند نقش پررنگی داشته باشند.در هیچ كشوری و هیچ قومی تغییر حاصل نمی‌شود مگر اینكه در زمینه فكر و اندیشه شان تغییر حاصل شود.اول باید مردم بپذیرند ازدیاد نسل یك موضوع حیاتی است و برای ادامه یك ملت مهم است.پایداری یك تمدن به ازدیاد نسل است.»جعفری،در مورد بزرگ‌ترین مانعی كه در زمینه افزایش فرزند وجود دارد،می گوید: «ما اكنون در زمینه فرزندآوری با یك تناقض بزرگ روبه‌رو هستیم.

رهبر معظم انقلاب،به‌حق روی این قضیه تاكید دارند.بسیاری از علما و صاحب‌نظران این حوزه بر ازدیاد نسل تاكید می‌كنند.اما جوان وقتی به بانك مراجعه می‌كند برای یك وام مختصر ازدواج در شهرها و مناطق محروم یك سال معطل می‌شود.خب این سوال برای جوان به‌وجود می‌آید كه تبلیغات و قانون‌های وضع‌شده با عملكرد مسئولان تناقض دارد.باید یك تناسب و هارمونی بین تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری‌ها و تبلیغات و بخش اقتصادی به‌وجود بیاید و به واقعیت مهم بودن ازدیاد نسل نزدیك بشویم.»

راهكارهای تشویق جامعه به افزایش فرزندآوری

عضو كمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در ادامه درخصوص راهكارهای تشویق جامعه به افزایش جمعیت گفت: مسئولان نظام باید در این زمینه توجه داشته باشند و همانگونه كه رهبر انقلاب نیز فرمودند درخصوص تاخیر در ازدواج، شغل، مسكن و دیگر مسائل جوانان باید مشكلات را ریشه‌ای حل كنیم و موضوع افزایش جمعیت را هم مد‌نظر داشته باشیم.خسروی سهل‌آبادی افزود: بعد از حل ریشه‌ای نیازهای اساسی نسل جوان باید توقع افزایش نسل و فرزند را داشته باشیم به‌گونه‌ای كه هر خانواده حداقل 2 تا 3 فرزند داشته باشد.نماینده مردم تربت حیدریه در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: در این زمینه كمیسیون فرهنگی، كمیسیون اجتماعی و كمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی طرحی را آماده ارائه در صحن مجلس دارند كه در آن به تمامی مسائل توجه شده تا دولت با اقدام به كارهای اساسی گام موثری را در این رابطه برداشته باشد.

خسروی تصریح كرد: با حركتی جامع و كامل می‌توانیم دلیل تاخیر در ازدواج، عدم تشكیل خانواده یا نداشتن فرزند توسط خانواده‌ها و مشكلاتی كه برای مردم ایجاد شده است را متوجه شویم و با رویكرد افزایش جمعیت روند سالخوردگی را كه آثار و عوارض درازمدتی برای كشور خواهد داشت، برطرف كنیم.وی در پایان گفت: ما می‌توانیم با توجه به نیازهای اساسی نسل جوان، بحث ازدواج، مسكن و اشتغال، مسئله افزایش جمعیت را مورد بحث قرار داده و با نگاه مخالفان و موافقان افزایش جمعیت نگذاریم جمعیت كشور به سمت پیری برود.

دلایل عدم تمایل زوجین به فرزندآوری

اگر پای درددل جوانان بنشینید،از همه بهتر می‌توان به عدم تمایل آنان برای فرزندآوری پی برد.مهسا و احسان چند سال است كه ازدواج كرده‌اند،اما همچنان در یك خانه اجاره‌ای مستاجر هستند،وام مسكن و وام‌های دیگرشان در صف بانك خاك می‌خورد و قرض از دیوار زندگی‌شان بالا می‌رود.مهسا به تهران امروز می‌گوید: «مادر شدن حسی است كه در وجود تمام زنان نهاده شده،اما وقتی برای تامین زندگی خودمان هم در مضیقه هستیم چطور می‌توانم برای آوردن یك موجود زنده به این دنیا ریسك كنم.»او در مورد سیاست‌های تشویقی فرزندآوری می‌گوید: «با یكی،دو سكه هیچ زوجی راضی نمی‌شود یك موجود زنده را به این دنیا بیاورد!»

عوامل تاثیرگذار بر عدم باروری زوجین تهرانی

عوامل تاثیرگذار بر عدم علاقه زوج‌های تهرانی به فرزند‌آوری زیاد است،از میان كل دلایل اظهار شده،مهم‌ترین آنها كه بر فرزند‌آوری آنها تاثیرگذاشته است،به ترتیب عبارتند از: عدم توانایی برای تامین هزینه‌های فرزند دیگر،تداخل فرزند‌آوری با علایق، تفریحات،برنامه‌های كاری و تحصیلی،نگرانی نسبت به آینده فرزندان،اما در این میان تعدادی از زوج‌ها قرار دارند كه تحت هیچ شرایطی علاقه به داشتن فرزند یا فرزند دیگر ندارند.

خطرات كم‌جمعیتی در كشور

كم‌جمعیتی در كشور خطراتی،جدای از سالمندشدن جمعیت در پی دارد.در این زمینه دكتر محمود مشفق،عضو هیات علمی موسسه مطالعات و پژوهش‌های جمعیتی آسیا و اقیانوسیه می‌گوید: «كم‌جمعیتی مسئله‌ساز است و در واقع از علل كم‌جمعیتی می‌توانیم به مهاجرت‌های بی‌رویه از مناطق پیرامونی به مناطق شهری نام ببریم،كه باعث می‌شود روستاهایی داشته باشیم كه در بین زمین و هوا هستند،كه نه می‌شود به آنها امكانات داد و نه می‌شود آنها را رها كرد.به این علت كه آنقدر تعداد جمعیت در بین آنها كم است كه برای آنها نمی‌توان خدمات آب،برق،گاز و كلا خدمات رفاهی ارائه كرد،زیرا كه از لحاظ اقتصادی به صرفه نیست.در حال حاضر هزاران روستا در ایران وجود دارد كه به دلیل جمعیت كم دولت نمی‌تواند بودجه خدمات رفاهی به ایشان اختصاص دهد.از طرف دیگر این مهاجرت‌ها بیشتر از میان جوانان به سمت مناطق شهری صورت می‌گیردكه موجب كم‌جمعیتی خطرناك می‌شود زیرا بیشتر جوانان و نیروی فعال كه در سن كار هستند، به مناطق مركزی می‌آیند كه موجب می‌شود مناطق پیرامونی و شهرستان‌ها نیروی جوان خود را از دست بدهند كه باعث می‌شود تركیب سنی و جنسی شهرها و روستاهای پیرامونی به هم بریزد.

در واقع سیستم مهاجرت به كلانشهرها پدیده خطرناكی است.كه بیشتر مهاجرت‌ها از طرف كشورهای اطراف به ایران صورت می‌گیرد.متاسفانه مهاجرت از اطراف برای ایران از لحاظ فرهنگی و اجتماعی و امنیتی مشكل‌زاست.هرچه نسبت مهاجرت جمعیت خارجی بالاتر برود،اینها به‌گروه‌های مسلط اجتماعی تبدیل می‌شوند كه بعدها ادعای حق می‌كنند و به‌دنبال حقوق هستند و به‌تدریج این افزایش آمار مهاجرین تركیب نژادی،فرهنگی،قومی كشورها را به‌هم می‌ریزد كه تحت عنوان انتقال سوم جمعیتی نامیده می‌شود.» در پایان جمعیت مسئله‌ای نیست كه بتوان به‌طور موقت به آن نگاه كرد بلكه باید به صورت یك سیستم به جمعیت نگاه كنیم، یك ساختاری كه یك فرد خود سمبل یك جمعیت حساب می‌شود.همانطور كه ما برای دوران كودكی،نوجوانی،جوانی و سالخوردگی یك فرد باید برنامه داشته باشیم،باید برای یك جمعیت بزرگ هم برنامه‌ریزی بلندمدت داشته باشیم و بدانیم كمبود جمعیت موجبات از بین رفتن نسل و تمدن را فراهم می‌كند.