سلامت نیوز: با توجه به طولانی بودن ساعات کاری پزشکان و نیز هجمه های متعددی که بخصوص این روزها بر جامعه پزشکی وارد می شود ، به نظر می آید حرف پزشکی بایستی جزو مشاغل سخت و زیان آور تعریف و از مزایای آن بهره مند شوند.

به گزارش سلامت نیوز، دکتر محمود فاضل، نایب رئیس شورای عالی نظام پزشکی در یادداشتی اختصاصی برای سلامت نیوز، نوشت: از آنجا که استرس موجود نزد صاحبان حرف پزشکی عاملی تراکمی و تهاجمی است که منجربه ایجاد یک پدیده فیزیکی و بیوشیمیایی و آثار سوء جسمی و روانی در فرد می شود، به جامعه پیرامون آنان آسیب می رساند و از طرفی با توجه به طولانی بودن ساعات کاری آنان و نیز هجمه های متعددی که بخصوص این روزها بر جامعه پزشکی وارد می شود ، به نظر می آید حرف پزشکی بایستی جزو مشاغل سخت و زیان آور تعریف و از مزایای آن بهره مندشوند.

در تقسیم بندی عوامل زیان آور محیط کار، استرس شغلی از جمله عوامل زیان آور روانی محیط کار است که سلامت شاغلین را به عنوان مهمترین عامل تأثیر گذار بر کار و تولید (مانند؛ تولید فکر، پیشنهاد ، روش درمان، نظریه و ...) درمعرض خطر قرار می دهد. بی تردید شناخت و بررسی عوامل استرس زا و چگونگی تأثیر آن بر کار و زندگی شاغلین و استفاده از شیوه های مقابله با آن می تواند به عنوان ابزاری کارآمد در هدایت افراد در راستای بهره وری بیشتر و پیشگیری از فرسایش و تحلیل رفتگی زودرس نیروی کار عمل نماید. کار سنگین و طاقت فرسا ، جو نامناسب جامعه ، عدم امنیت ناشی از تغییرات قوانین ، طولانی بودن ساعات کار ، سیاست های تعدیل نیرو ، نمودهای منفی فرهنگ کار نظیر نداشتن انگیزه های قوی برای کسب موفقیت ، متعادل نبودن فرهنگ و نظام و سیستم تنبیه و تشویق کارا ، نبود برنامه ریزی دقیق و بالابودن روحیه انفعال و کم کاری و به عنوان بخشی از علل استعداد استرس پذیری فرد بر پدیده تحلیل رفتگی نیروی کار اثر می گذارد.

استرس شغلی ، یکی از شایعترین و ضمناً ناشناخته ترین معضلاتی است که امروزه شاغلین حرف پزشکی با آن درگیر هستند. استرس های کوتاه و دراز مدت یا استرس های شدید قادر به خسارتی جبران ناپذیر می باشند. استرس شدید هم برای جامعه و هم برای فرد خسارات و هزینه هایی را در بر دارد، به لحاظ فردی استرس می تواند باعث آسیب های جسمی ، روانی و رفتاری شود، مانند؛ سرگیجه ، خستگی ، تعریق ، کمردرد ، احساس نگرانی ، خستگی دائم ، حواس پرتی ، بی دقتی ، که این علامت ها نهایتاً می تواند به بروز بیماری قلبی ، فشار خون ، زخم های گوارشی  و ... منجر شود. 

از جمله مضرات و خسارت های اجتماعی آن می توان از موارد زیر نام برد؛ کاهش بهره وری ، نقصان انگیزه ، ایجاد تعارضات ، اعتصابات و...  اضافه بر این به کار گیری آموزش مجدد نیروی جایگزین به جای این افراد هزینه های سنگینی را به جامعه تحمیل می کند. جامعه یا ساختار، فی نفسه ، بزرگترین منبع خارجی استرس می باشد. سیاست های سازمانی مانند؛ بازرسی های غیر عادلانه و مستبدانه ، بی عدالتی در ساختار پرداختی ها ، مقررات و روش های خشک و خشن ، ارتباط ضعیف ، پس خوراند نامناسب ، اهداف مبهم و شیوه های مدیریتی نامناسب ، می توانند عامل جدی باشند. به نفع دولتمردان وسیاستمداران است که  برای انجام بهتر امور جامعه ، از سلامت اعضای جامعه مراقبت کنند. یکی از روش هایی که در جهت شکنندگی سلامت جامعه می تواند بسیار مؤثر باشد ضربات توهین آمیز و خردکننده بر جامعه پزشکی است که بجای تشکر و قدردانی به آنان وارد می شود. هجمه های همه جانبه ی اخیر در همین راستا تلقی می شود.

آهنگ فیزیکی کار مانند؛ کار در بخش های مجروحین ، معلولین ، روانی ، مراقبت های ویژه ، سرطانی ، جراحی و... استرسی فوق العاده به پزشک و پیراپزشک وارد می کند. سنگینی بار احساس مسئولیت در قبال مردم و تفاوت های شغلی از جمله عوامل استرس زایی هستند که به عنوان عامل ذاتی شغل طبقه بندی می شوند.  استرس یک عامل تراکمی است  که در دراز مدت می تواند توانایی سازگاری و استقامت شخصی را کاملاً مختل کند.      در سال های اخیر کارشناسان سازمان بهداشت جهانی و سازمان بین المللی کار تعریف مشترکی از سلامت شغلی  Occupational  Health به این شرح ارائه کردند؛ ارتقاء ، حفظ و فراهم نمودن بالاترین میزان ممکن سلامت جسمی ، روحی ، روانی و اجتماعی کارکنان تمام مشاغل.

یکی از ابعاد سلامت شغلی ، شناسایی و درک ارتباط دوطرفه ای است که بین کار و سلامت وجود دارد، رونق اقتصاد جامعه و افزایش تولید ناخالص ملی ، بیان گر ارتباط بین کار و سلامت می باشد. زیاد بودن ساعات کار شاغلین حرف پزشکی نسبت به سایر کشورها ، وجود باورهای غلطی که عدم تشخیص صحیح بیماری ، نبود دارو یا کمبود دارو ، عدم نتیجه گیری مطلوب ، را به نواقصی در پزشک ، داروساز و پرستار و دیگر حرف پزشکی نسبت می دهد، عدم تأمین و امنیت شغلی به علت افزایش بدون محاسبه همکار ، متوقع بودن بیش از حد مردم از اینان در مورد درمان حتمی و بالا بودن انتظار عموم از رفتار ها و کردارهای اجتماعی  آنها و ... باعث گردیده تا سلامت شغلی نزد صاحبان این حرف شریف به مخاطره بیفتد.  لذا شایسته است که با توجه به چشم انداز ناتمامی که در مورد این رفتارهای مخاطره آمیز وجود دارد، سازوکار "شمول حرف پزشکی در تعریف مشاغل سخت و زیان آور" هرچه زودتر تدبیر شود.