سلامت نیوز:در رتبه بندی جهانی، رتبه ایران در سال 89، 99 بوده و در بین كشورهای منطقه 13 بوده است این در حالی است كه طبق برنامهریزیها قرار بوده این رتبه در بین كشورهای منطقه یك باشد.
سیمین كاظمی، پزشك و جامعه شناس در روزنامه آرمان نوشت: نظام عرضه خدمات بهداشتی و درمانی در جهان بر حسب متغیرهای مختلفی دسته بندی میشود كه مهمترین دسته بندی بر اساس نظام سیاسی و اقتصادی هر كشور است. در بعضی كشورها مثل ایالات متحده آمریكا، نظام عرضه خدمات درمانی نظام بازار است.
اشكال عمده این نظام این است كه طبقات فقیر نمیتوانند خدمات سلامت را خریداری كنند و بنابراین، از مزایای آن برخوردار نمیشوند و با این شیوه برخیها از دسترسی به هرگونه خدمات درمانی محروم میشوند. به طور كلی، در حال حاضر سه نوع نظام عرضه خدمات سلامت وجود دارد كه عبارتند از نظام بیمههای عمومی، نظام سلامت ملی و نظام تعاون عمومی كه از آن به معاونت عمومی هم اسم برده شده است.
در نظام بیمههای عمومی مردم تحت پوشش بیمهها هستند و در تامین هزینهها از طریق پرداخت حق بیمه مشاركت میكنند. در نظام سلامت ملی كه بیشتر در كشورهای سوسیالیستی است، هزینهها را دولت پرداخت میكند و ارائه خدمات رایگان است. در سوئد یا انگلستان هم همین شیوه اعمال میشود. در نظام نوع سوم انواع مختلف سازمانهای ارائه دهنده خدمات و پرداخت وجود دارد و هم از طریق بیمارستانهای دولتی ارائه خدمات صورت میگیرد و هم بخش خصوصی فعال است و هم اینكه خدمات خاص به برخی از گروههای مردم ارائه میشود از طریق بعضی از سازمانها كه با آن به شكلی در ارتباط هستند.
نظام عرضه خدمات سلامت در ایران از این الگوی سوم تبعیت میكند. برای ارزیابی این نظامها شاخصهای مختلفی وجود دارد كه از عمدهترین آنها میتوان به امید به زندگی، سرانه سلامت و هزینه سرانه بهداشتی مطلق اشاره كرد. مرجعهای علمی و اقتصادی مختلفی سالانه سیستمهای بهداشتی كشورهای مختلف را رتبه بندی میكنند. در ارزیابی نظام بهداشت و درمان كشورهای اروپایی در سال 2013، بهترین نظام را كشورهای هلند، سوئیس، ایسلند، دانمارك و آلمان داشته اند. در این ارزیابی شاخصهایی كه مد نظر بوده اند عبارتند از: حقوق بیماران دربرخورداری ازخدمات بهداشتی ودرمانی مناسب وآسان، دسترسی آسان به پزشك، مدت انتظار بیماران برای دریافت خدمات درمانی عمومی و دریافت خدمات تخصصی پزشكی از جمله انجام جراحی، آزمایشات، سی تی اسكن و غیره، سطح برخورداری سالمندان و بازنشستگان ازخدمات درمانی عمومی، واكسیناسیون كودكان، امكانات دارویی وسطح دسترسی بیماران به داروهای معمول وخاص وبسیاری ازشاخصهای دیگر.
در رتبه بندی جهانی، رتبه ایران در سال 89، 99 بوده و در بین كشورهای منطقه 13 بوده است این در حالی است كه طبق برنامهریزیها قرار بوده این رتبه در بین كشورهای منطقه یك باشد. همچنین در رتبه بندی سایت اقتصادی بلومبرگ، ایران در بین 48 كشور رتبه 45 را به دست آورده است. رتبه ایران از نظر وضعیت شاخصهای بهداشتی درمانی در مقایسه با دیگر كشورها رتبه قابل قبولی نیست و علتش را میتوان به همین نظام بهداشتی درمانی و كم بودن سهم بخش بهداشت و درمان از تولید ناخالص ملی، افزایش هزینههای درمان به ویژه پرداختهای مستقیم توسط بیمار دانست.
درباره شاخص پرداخت مستقیم یا پرداخت از جیب مردم باید بگویم كه بر اساس این شاخص متوسط درصد پرداخت هزینه از جیب مردم برای هزینههای سلامت در سطح كشور برآورد میشود. این شاخص در ایران در حال حاضر 52درصد برآورد میشود، البته به تازگی به گفته بعضی مسئولان به 80 درصد هم رسیده است. شاخص سهم سلامت یا همان بخش بهداشت و درمان از تولید ناخالص ملی یك شاخص توسعه اجتماعی و بیان كننده اهمیت بخش سلامت و اختصاص درصد معینی از منابع و بودجه كشور به این بخش است. بر اساس آماری كه بانك جهانی منتشر كرده این میزان در ایران در سال 2005، 3/2 درصد و در سال 2007 به 3 درصد رسیده است.
سهم ناچیز سلامت نشان میدهد كه نسبت به این بخش بی توجهی شده و تبعات آن افت كیفیت خدمات درمانی و شیوع نابرابری در عرصه سلامت است. یك نكته قابل توجه در این زمینه این است كه با اینكه سرانه سلامت یا همان سهم سلامت از بودجه كشور و رقم مطلق بودجه عمومی سلامت هر دو در حال افزایش نسبی هستند، اما به دلیل اینكه افزایش هزینههای سلامت با سرعت بسیار بیشتری افزایش مییابد سهم بودجه عمومی از هزینههای سلامت كاهش پیدا میكند. نتیجه نهایی این مساله وارد آمدن فشار مالی بر اقشار كم درآمد و فقرا ست. به هرحال اینجا لازم است كه بازنگری در این مساله صورت گیرد و فكری به حال افزایش سرانه سلامت و برنامهریزی برای افزایش متناسب با هزینهها صورت بگیرد.
نظر شما