سلامت نیوز:احسان قلیچ خانی،کارشناس پرستاری و تکنسین فوریت های پزشکی طی یادداشتی به سلامت نیوز نوشت : زندگی در عصر اتومبیل وحمل ونقل تصادفات وآسیبهای حین رانندگی را اجتناب ناپذیر کرده است وعلی رغم تلاش جوامع علمی وصنعتی وقانونگذاری وبرخورد با متخلفین ومشاهده هرروزه تصادف توسط رانندگان هنوز هم عوامل متعدد که اصلی ترین آنها عامل انسانی است . باعث بروز تصادفات کوچک وبزرگ بین خودروها میشود ودراین میان افراد سرنشین خودرو دچار صدمه میشوند.

صدمات وارده به افراد به هرصورت که باشد با برخورد نامناسب تشدید میشود و ممکن است باعث معلولیتهای دایمی ومرگ شود متاسفانه  هیچ گاه نمیتوان افراد کارنابلد را درصحنه های تصادفات  کنترل کرد و تا رسیدن ارگانهای مسوول این افراد اقدام به کمک نادرست وگاهی آسیب به مصدومان میشوند.

چه باید کرد؟ راه حل آموزش همگانی است تا مردم در تمام سطوح جامعه روش برخورد با یک صحنه تصادف را بدانند و بهترین کمکها را انجام دهند.

اول ایمنی صحنه بعد کمک
شما قصد کمک کردن کردن به یک یا چند مصدوم  از تصادف را دارید پس باید بدانید که عدم رعایت نکات ایمنی وهیجان زدگی باعث بروز تصادفات دیگر و آسیب به سایر مصدومان شود. فرض کنید که صحنه تصادف قابل تشخیص از دور نیست واکثر رانندگان دیگر متوجه این صحنه نشده اند واگر هم یکی از آنها کمی حواسش پرت باشد و تا نزدیکی صحنه متوجه نشود چه فاجعه ای خواهد آفرید .

به محض مشاهده صحنه تصادف ازدور فلاشرهای خود را روشن کنید وبا سرعت مطمئنه نزدیک شود. از مردم هیجان زده بترسید، اگر مردم قبل از شما دور خودروهای تصادفی جمع شده اند پس بهتر است برای شلوغ نشدن با احتیاط از صحنه عبور کنید هرگز از پشت فرمان اقدام به عکاسی و فیلم برداری نکنید و یا برای دیدن صحنه تصادف توقف نکنید ازدحام وترافیکی که تماشای صحنه توسط رانندگان ایجاد میکند اصلیترین عامل ترافیک پشت سر صحنه های تصادف و گیرکردن آمبولانسها است. برای کمک به همنوع از صحنه تصادف به سرعت عبور کنید.

اگر تصادف مقابل شما اتفاق افتاد و یا جزو اولین نفرات کمکی بودید این نکته طلایی را فراموش نکنید : ممکن است با بی احتیاطی شما صحنه بدتر ازینها بشود.

چطور؟ با توقف نابجا امکان تصادف دیگر بوجود می آید ، ممکن است وخودروهای عبوری حواس پرت  شما را زیر بگیرند یا با خودروی شما یا خودرو صدمه دیده برخورد کنند.

پس به دور از هیجان ابتدا خودروی خودرا بعد از صحنه تصادف (حداقل50 متر) و خارج از مسیر عبوری پارک کنید از اقدام نابجای خانواده خود بخصوص کودکان اطمینان حاصل کنید.

اولین اقدام شما باید نشان دادن صحنه تصادف به دیگران باشد. برای اینکار فلاشرهای خودروی خود را روشن کنید ویک نفر با رعایت احتیاط با تکان دادن پارچه  و درصورت وجود چراغ قوه و علایم خطر حدودا صدمتر جلوتر از صحنه در مکانی مشخص برای همه رانندگان،مثل قبل از پیچ وتونل، رانندگان را به احتیاط و کاهش سرعت دعوت کند.

اگر خودروی تصادفی وسط جاده است نه شما به آن نزدیک شوید نه اجازه پیاده شدن به مسافران را بدهید تازمانی که خودروهای عبوری همه آنها راببینند وسرعتشان را کم کرده ویا توقف کنند.دراین حالت به خصوص شبها تا ساعتها امکان تصادف مکرر وجود دارد.(این صحنه ها اصلی ترین عامل تصادف آمبولانسها و نیروهای امدادی است). وقتی از این امر خیالتان راحت شد قبل از مصدومان سراغ  باتری خودرو بروید بخصوص اگرخودرو واژگون شده باشد.جداکردن سرباتری مثبت از بروز جرقه و آتش سوزی جلوگیری میکند.

خارج سازی مصدومان

تنها در چند صورت اقدام به خارج کردن مصدومان قبل ازرسیدن نیروهای امدادی کنید:

1. خطر بروز یا وقوع آتش سوزی و تصادفهای دیگر
2. راه روستایی دور از دسترس سریع آمبولانس
3. وقوع آسیب یا خونریزی وسیعی کشنده ای که فقط در صورت خروج میتوان جلوی مرگ افراد را گرفت مثل قطع اندام

 اگر دیده باشید تکنیسینهای اورژانس قبل از خارج سازی مصدوم اقدام به معاینه و فیکس کردن اعضای آسیب دیده میکنند و با رعایت اصول خاصی که کمترین آسیب و درد را برای مصدوم داشته باشد وی را خارج میکنند یا بریدن درب خودرو و رهاسازی مصدوم با رعایت احتیاطات خاص انجام میشود. 

این رامدنظرداشته باشید که خروج مصدوم 10-20 دقیقه زودتر بدون رعایت احتیاطهای لازم کمکی به وی نمیکند که هیچ احتمال آسیب دارد. امکان این وجود دارد با یک جابجایی غلط مهره شکسته گردن وکمر باعث صدمه و پارگی در نخاع شود و یا استخوان شکسته پا و دست  پارگی شریانی را به ذنبال داشته باشد و هرکدام باعث مرگ یا آسیب دایمی و معلولیت گردد.پس بگذارید مصدوم داخل خودرو خود بماند تا اورژانس برسد.

هرگز خودروی واژگون شده را برنگردانید بخصوص اگر مصدوم داخل آن باشد. وارد این خودروها هم نشوید. این برای شما و مصدومین خطرآفرین است.

ابتدا به شکستگی و خونریزی های مشخص رسیدگی کنید قبل از خارج کردن مصدوم برای این آسیبها باید کاری کرد.پانسمان خونریزی فعال و وسیع با گاز و باند و یا دستمال تمیز به صورت فشارنده و آتل بندی شکستگی ها توسط کارتون یا چوب یا میله صاف بهترین اقدام است. وقتی اجبار به خارج کردن مصدوم وجود دارد وی را با رعایت موارد زیر خارج کنید.

 به عنوان برانکار برای خارج کردن و خواباندن مصدوم میتوان کفی صندلی عقب خودرو را ازجایش خارج وبه عنوان برانکارداستفاده کرد . اگر در صحنه حادثه وسیله ای بهتر برای اینکار پیداکردید آنرا استفاده کنید.


بیشترین وخطرناکترین آسیب درمصدومین تصادفات  آسیب نخاع است پس باید برای همه این احتمال را درنظر گرفت حتی اگر هیچ درد وناراحتی را اظهار نکنند. حالت مصدوم را تغییر ندهید اگر نشسته است نشسته و اگر دراز کش است دراز کش خارج کرده و انتقالش دهید .

در حالت نشسته ابتدا با لوله کردن ملافه ای یا توسط بالشهای هلالی شکل گردن را فیکس کنید یک نفر مسوول ثابت نگه داشتن سر از پشت سر باشد

در این حالت بدون چرخش در گردن وکمر مصدوم را به سمت بیرون بچرخانید از خودش کمک نگیرید این کار آسیب رسان است. بدون دادن انعطاف و با آرامی پاها را از خودرو خارج کنید و روی برانکارد بگذارید  .

اگر در پاها بخصوص زانوها درد یا اثری از آسیب مشاهده شد دراین مرحله آتل بندی کنید. با کمک گرفتن از چند نفر بدون تقلای خود مریض او را نشسته روی برانکار سر دهید و با مراقبت تمام بخوابانید .در تمام این مراحل باید دستهای کمک کنندگان وزن فرد را تحمل کنند وبه کمر مصدوم فشاری وارد نشود اگر مصدوم  با اظهار درد از خوابیدن خودداری کرد یک نفر کنار وی روی برانکارد بنشیند.

اگر مصدوم خوابیده بود مثلا صندلی پشت یا روی زمین ، دراینحالت ابتدا سر را ثابت کنید اگر دست و پاها شکستگی  واضح یا درد در لمس داشت با آتل چوبی یا کارتونی فیکس شود. یک نفر مسوول سر باشد و نگذارد از راستای ستون فقرات خارج شود وچند نفر دیگر انتقال بدن را به عهده گیرند. برانکارد را کنار مصدوم بخوابانید و او را آرام روی آن بخوابانید.

جابجایی ها باید تحت رهبری و فرمان بلند یک نفر انجام شود وبهتر آنکه رهبر کسی باشد که مراقبت از سر را بر عهده دارد تا حرکات ناهماهنگ به مصدوم آسیب نخاعی وارد نکند. حتی الامکان اقدام به بیرون کشیدن مصدومین از خودروی واژگون شده نکنید چون دراین خودروها به علت ضربه به سقف احتمال آسیب به نخاع گردنی زیاد است.همینطور وقتی سر راننده با شیشه برخورد کرده است.

هرخودرویی که برای انتقال در نظر گرفته میشود باید آرام حرکت کند تا با بالا و پایین پریدن در دست اندازها آسیبها را بیشتر نکنید همچنین کنار مصدوم یک نفر بنشانید تا مراقب سر و گردن مصدوم باشد و از بالا و پایین پریدن وی جلوگیری کند.

مصدومی که ضربه به سر وصورت دارد احتمال استفراغ و خفگی بر اثر ترشحات و محتویات معده و خون دارد. مراقب باشید .نکته مهم اینکه اگر استفراغ مشاهده شد سعی کنید مصدوم را با مراقبت از سر و گردن با تمام هیکل بچرخانید و گردن را به تنهایی نچرخانید تا آسیبی به او وارد نشود.

درصورتی که موتورسوار با کلاه ایمنی سقوط کرده است کلاه ایمنی محافظ گردن خواهد بود آنرا خارج نکنید.مگر آنکه وجود خون واستفراغ احتمال خفگی را مطرح سازد.

در این صورت باید یک نفر از گردن و سر مراقبت کرده ونفر دیگر کلاه را خارج کند.بعد از خارج کردن کلاه سر و گردن را رها نکنید.اگر میخواهید بالش زیر سرمصدوم بگذارید باید اندازه آن درحدی باشد که سر بالاتر یا پایینتر از شانه ها قرار نگیرد وزیر گردن خالی نشود.

با گذاشتن دستی رو پیشانی از چرخیدن سربه طرفین رو بالش جلوگیری کنید.مصدوم آسیب سر وگردن بخصوص اگر هوشیاری ندارد را تنها رها نکنید. استفراغ ممکن است دراین حالت خطرناک باشد.