سلامت نیوز: حدود ١٠ سال قبل، متخصصان علم شیمی در ازای ٣٠٠ میلیون تومان، یك آشپزخانه شیشه تحویل می‌دادند.
به گزارش سلامت نیوز، روزنامه اعتماد نوشت:رییس مركز تحقیقات پلیس مبارزه با مواد مخدر از كشف نخستین محموله روانگردان‌های جدید NPS در كشور خبر داد.
به گفته تهمینه باهری، این محموله كه حجیم‌ترین محموله كشف شده از روانگردان‌های جدید در ایران و تولید اروپا بوده حدود یك ماه قبل و در گمركات جنوب كشور كشف شده است. با اعلام این مقام مسوول و در حالی كه مقامات سازمان ملل متحد، از ٣ سال قبل در گزارش‌های دوره‌ای خود نسبت به افزایش شیوع مصرف این گروه از توهم‌زاها هشدارهای چندباره داده‌اند، به نظر می‌رسد كه مصونیت ایران هم در مقابل ورود این مواد كه می‌تواند به نسل چهارم مواد اعتیاد آور تعبیر شود، به پایان رسیده است. چنان كه باهری هم در گفت‌وگوهای پیشین خود گفته بود كه تا سال گذشته میزان كشفیات روانگردان‌های جدید درایران به كشف یك یا حداكثر دو بسته از مسافران ورودی محدود می‌شده است.
باهری در این گفت‌وگو می‌گوید: «ما از سال قبل می‌دانستیم كه این مواد در كشورهای همسایه ما شیوع مصرف داشته. پس باید احتمال می‌دادیم كه به كشور ما هم وارد شود. از چند ماه قبل عكس و مشخصات ظاهری این مواد را به تمام سازمان‌های مقابله‌كننده و از جمله دفاتر پست، گمرك و پلیس مواد مخدر استان‌ها، به خصوص آذربایجان غربی – به دلیل حساسیت ورود این مواد از مرز تركیه - فرستادیم تا اینكه یك ماه قبل این بسته در گمرك كشف شد. »
درخواست باهری اعلام نكردن جزییات دقیق محموله كشف شده بود و بنابراین، صرفا می‌توان به اختصار گفت با توجه به اینكه بسته‌بندی روانگردان‌های جدید، معمولا به شكل بسته‌های كوچك ٣ گرمی است و نحوه مصرف این مواد هم مانند گراس است كه هر نخ سیگار پرشده با گراس برای حداقل ٣ نفر كافی است، در صورتی كه این محموله به دست‌گیرنده می‌رسید، حداقل ٢٠٠٠ نفر می‌توانستند نخستین قربانیان روانگردان‌های جدید در ایران باشند.
باهری در گزارشی كه در دهمین كنگره دانش اعتیاد درباره روانگردان‌های جدید NPS ارایه می‌دهد، به تعریف دفتر مقابله با مواد و جرایم سازمان یافته ملل متحد UNODC در سال ٢٠١٣ استناد می‌كند، تعریفی كه بسیار نگران‌كننده است چون هشدار می‌دهد كه روانگردان‌های جدید، به دلیل ماهیت و ساختار ظاهری از قید كنترل‌های كنوانسیون‌های ١٩٦١ (درباره كنترل مواد مخدر) و ١٩٧١ (درباره كنترل داروهای روانگردان) هم مصون مانده‌اند اما امروز، هم از بابت شیوع و گستردگی مصرف و هم از بابت وسعت تولید به معضل جهان تبدیل شده‌اند.
در گزارش ٢٠١٣ UNODC درباره افزایش شیوع مصرف و تولید انواع جدید این مواد هشدار داده شده كه: «سال ٢٠٠٩ از مجموع ١٦٦ NPS مورد سوء مصرف در دنیا ١٠٢ نوع جدید بوده، سال ٢٠١٠ از مجموع ٢٠٦ NPS مورد سوءمصرف در دنیا ٤٠ نوع جدید بوده، سال ٢٠١١ از مجموع ٢٤٣ NPS مورد سوءمصرف در دنیا، ٣٧ نوع جدید بوده و سال ٢٠١٢، از مجموع ٢٥١ NPS مورد سوءمصرف در دنیا، ٨ مورد جدید بوده است.»
به نظر می‌رسد كاهش تعداد روانگردان‌های جدید در گزارش این نهاد بین‌المللی، ناشی از زیرزمینی شدن فعالیت آزمایشگاه‌های سنتز اولیه مواد موثره به دلیل هشدارهای جامعه جهانی در مورد اعتیادآور بودن این مواد باشد كه در این‌صورت، زنگ خطر به صورت جدی به صدا در آمده است.
باهری در گزارش خود می‌گوید كه روانگردان‌های جدید به شكل خالص یا آماده شده مورد سوءمصرف قرار می‌گیرد و سال ٢٠١٦ سازمان بهداشت جهانی WHO این مواد را با صفت «بسیار آسیب‌زننده» Most harmful معرفی كرده و هشدار داده كه این مواد هم باید تحت كنترل‌های بین‌المللی قرار بگیرد گرچه كه كنترل‌های امنیتی و پلیسی برای این مواد بسیار دشوار و حتی دشوار‌تر از مقابله با مخدرها و محرك‌های غیرقانونی خواهد بود.
روانگردان‌های جدید، با خاصیت متاثر كردن‌گیرنده‌های بیولوژیك (كانابینویید) مغز، به كانابینوییدهای سنتزی موسوم هستند كه در واقع نسخه مشابه و آزمایشگاهی گیاهان طبیعی دارای خاصیت توهم زایی شدید به شمار می‌آیند و حتی تولیدكنندگان، برای این مواد هم، مانند مشتقات شاهدانه ماده موثره‌ای با ویژگی‌های «تتراهیدروكانابینول» THC ساخته‌اند. در حالی كه مصرف گیاهان دارویی توهم زا در دنیا، سابقه تاریخی و چندهزار ساله دارد، بنا بر گزارش UNODC عمر كانابینوییدهای سنتزی كه امروز به نگرانی جدی دنیا تبدیل شده، از نیم قرن تجاوز نمی‌كند. باهری ضمن آنكه نسبت به بالا بودن میزان سمیّت روانگردان‌های جدید به دلیل تركیبات مختلف برای افزایش غلظت توهم‌زایی دارو هشدار می‌دهد، تاكید می‌كند كه: « این مواد هیچ كاربرد پزشكی ندارد و صرفا محلولی از مواد شیمیایی است كه بر گیاه اسپری می‌شود. این تركیبات معمولا به شكل گیاهان خرد شده و ممهور به تاكید بر منع مصرف انسانی است.
كشورها گزارش‌هایی از مرگ مصرف‌كنندگان داشته‌اند و مشكلات قلبی عروقی، مشكلات روانی و سرطان‌زایی این داروها در مصرف‌كنندگان در گزارش‌های اخیر سازمان ملل مورد تایید قرار گرفته اما اتفاق بسیار نگران‌كننده این است كه این مواد هنوز تحت كنترل‌های پلیسی و امنیتی نیست و به همین دلیل، تحقیقی هم بر نحوه درمان معتادان به این مواد انجام نشده و در واقع، دنیا نمی‌داند كه برای درمان مصرف‌كنندگان این مواد چه اقدامی انجام دهد.»به گفته وی، این مواد كه اغلب در چین ساخته شده و به سایر كشورها ترانزیت می‌شود، تركیب شده با گیاهان معطر و حاوی مقادیر زیادی ویتامین E است تا در صورت كشف توسط نهادهای مقابله‌كننده، یك پوشش انحرافی نسبت به ماهیت واقعی محتویات بسته ایجاد كند. باهری هشدار می‌دهد كه آزمایشگاه‌های معمولی در سطح كشور قادر به شناسایی ساختار این مواد نیستند و حتی گاهی در آزمایشگاه‌های مجهز پلیس مبارزه با مواد مخدر هم ماهیت واقعی این مواد مورد تردید قرار می‌گیرد. در حالی كه آخرین نسخه اصلاحات قانون مبارزه با مواد مخدر مربوط به آذر ماه ١٣٨٩ است كه صرفا برخورد با روانگردان‌های از گروه آمفتامین را موكد كرده. باهری همچنین می‌گوید كه بعد از كشف این محموله، گزارش‌هایی برای ستاد مبارزه با مواد مخدر، دادستانی كل كشور، شورای عالی امنیت ملی و نهادهای تصمیم‌گیرنده ارسال شده تا غیرقانونی بودن این مواد مورد توجه و بازنگری قرار بگیرد.
شنیده‌های «اعتماد» حكایت از آن دارد كه حدود ١٠ سال قبل، متخصصان علم شیمی در ازای ٣٠٠ میلیون تومان، یك آشپزخانه شیشه تحویل می‌دادند. نگرانی باهری از فقدان قوانین مقابله‌ای در برخورد با نسل جدید روانگردان‌ها در این چند جمله‌‌ای كه می‌گوید خلاصه می‌شود: «هنوز برای ورود فناوری ساخت این مواد به ایران خیلی زود است. این مواد اول باید بازار خود را در كشور پیدا كند كه خوشبختانه هنوز بازارش را پیدا نكرده اما در صورت چنین اتفاقی، كنترل این بازار و شیوع مصرف، حتی از كنترل شیشه هم سخت‌تر خواهد بود.»
نظر شما