سلامت نیوز: دولت یازدهم در این چند ماه باقی‌مانده از عمر فعالیت خود قرار است سیاستی را در بخش کشاورزی به سر‌انجام برساند که بسیاری از کارشناسان اقتصاد کشاورزی درباره آن ابهام دارند اما دولت بر اجرای این سیاست اصرار داشته و آن را دستاوردی بزرگ برای خود تلقی می‌کند. قرار است ایران هم تجربه «کشاورزی فراسرزمینی» را که بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته در‌این‌زمینه موفق عمل کرد‌ه‌اند، داشته باشد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه وقایع اتفاقیه، حتی بهار سال جاری بود که آیین‌نامه اجرایی کشت فراسرزمینی از طریق اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهوری ابلاغ شده است؛ آیین‌نامه‌ای که به‌واسطه آن به هر طریق ممکن قرار است از افراد حقیقی و حقوقی داخل و خارج از سرزمین که تمایل به کشت فراسرزمینی دارند، حمایت شود. ارزیابی کارشناسان هم نشان می‌دهد این آیین‌نامه بسیار خوب و پربار است، اما همین کارشناسان بر این باور هستند؛ چه می‌شود کرد که کشاورزی ایران به اندازه‌ای توسعه پیدا نکرده که بتواند در خارج از این سرزمین هم کشاورزی کند.
کشت فراسرزمینی یا به اصطلاح دیگر، «کشاورزی اجارهای»، به مفهوم آن است که کشوری بتواند از زمین، منابع آبی، خاک حاصلخیز و شرایط اقلیمی کشوری دیگر برای افزایش تولید محصولات مورد نیاز کشاورزی خود استفاده کند. این نوع از کشاورزی برای سرزمینی مانند ایران که سال‌هاست با بحران آب و خشکسالی دست و پنجه نرم می‌کند و به سرعت باد در حال ازدست‌دادن منابع آبی و خاکی خود است، می‌تواند رویدادی مهم تلقی شده و ایران را از بحرانی که در آن گرفتار شده، نجات دهد. صاحب‌نظران بخش کشاورزی اما دراین‌باره نظر دیگری دارند. به عقیده آنها، اجرای این سیاست در حالتی می‌تواند برای ایران نتایجی مثبت در‌بر داشته باشد که این کشور از یک کشاورزی صنعتی ایده‌آل برخوردار شود.
با این توصیف، این سؤال مطرح است؛ وقتی راندمان کشاورزی در ایران فقط 33 درصد بوده، همچنین با اوضاعی که بهره‌وری پایین و کمبود سرمایه‌گذاری زندگی چهار میلیون خانواری را که تنها از بخش کشاورزی ارتزاق می‌کنند، تهدید می‌کند، آیا می‌توان به کشاورزی در خارج از این سرزمین هم فکر کرد؟ اما در مقابل، کارشناسانی هم هستند که به این پرسش پاسخ مثبت می‌دهند. آنها می‌گویند ایران باید به هر طریق که می‌تواند، از این فرصت طلایی استفاده کند.
از نگاه آنها، کشاورزی در سرزمین‌های دیگر تنها راهکاری است که می‌تواند ایران را وارد بازارهای بین‌المللی کند. به هر روی، کشت فراسرزمینی راهکار پیشنهادی‌ای است که در دهه‌های اخیر در کشورهای مختلف برای مقابله با کمبودهای منابع آبی و خاکی استفاده می‌شود. این موضوع در سیاست‌های اقتصادی مقاومتی نیز به صراحت مورد توجه قرار گرفته است. پیش‌ازاین، اعضای کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق ایران هم به‌منظور بررسی ابعاد و لازمه‌های اجرایی‌شدن کشت فراسرزمینی نشستی را بر‌گزار کردند.
علی شریعتی، رئیس کارگروه صنایع غذایی کمیسیون کشاورزی اتاق ایران، با اشاره به بحران منابع آبی و خاکی کشور، از استفاده از کشت فراسرزمینی به‌عنوانی راهکاری متداول در کشورهای مختلف دنیا یاد کرده و گفته است: در سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، استفاده دولت و فعالان اقتصادی از طرح کشت فراسرزمینی مورد تأکید قرار گرفته؛ البته این موضوع، خود دارای نقاط ضعف و قوتی است که باید پس از بررسی‌های لازم، درباره آن تصمیم‌گیری کنیم. او همچنین غیررقابتی‌بودن تولیدات کشور در بخش مواد غذایی را مورد انتقاد قرار داد و در این رابطه تصریح کرد: بهای تمام‌شده محصولات غذایی کشور به دلایلی بالاست که این گرانی، موجب غیررقابتی‌شدن آنها در بازارهای هدف می‌شود. از جمله عوامل بالابودن بهای تمام‌شده این محصولات، خرید تضمینی و بحث‌های حمایتی دولت از آنهاست که باید درباره آنها تجدیدنظر کنیم. این عضو هیأت نمایندگان اتاق ایران در ادامه، بحث مشارکت عمومی- خصوصی را که در برنامه پنجم آمده بود، مطرح کرد. بر‌اساس اظهارات شریعتی، به‌دلیل عدم ارائه مناسب و واکاوی لازم، این موضوع به فراموشی سپرده شد و فقط در برخی طرح‌های راه‌سازی و پتروشیمی آن هم به شکل BOT مورد استفاده قرار گرفت. اگر بتوانیم از مشارکت عمومی- خصوصی در کشت فراسرزمینی بهره ببریم، نتایج قابل‌توجهی به‌دست می‌آوریم. گفتنی است؛ در بحث مشارکت عمومی- خصوصی، نوع و شکل مشارکت دولت و بخش خصوصی تعریف شده و نکات حقوقی آن به‌طور کامل مشخص است.
نظر شما