میوهها و سبزیها مكمل غلات، حبوبات و سایر دانههای گیاهی هستند كه مجموعاً تعادل ویتامینی بدن را برقرار میكنند. كمبود ویتامین A در بین غیر گوشتخواران فقط در قسمتهایی از دنیا دیده میشود كه مقادیر كمی از میوه و سبزی مصرف میكنند.
به گزارش خبرنگار بهداشت و درمان فارس، كسانی كه رژیم گیاهواری را رعایت میكنند به دلیل اینكه این رژیم حاوی مواد مضری مانند چربیهای حیوانی نیست برای سلامتی بسیار مفید است. چربیهای حیوانی موجب افزایش كلسترل بد و تریگلیسیرید میشود.
مرتضی صفوی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشكی اصفهان در گفتوگوی تفصیلی درباره رعایت رژیم گیاهخواری گفت: كسانی كه از رژیم گیاهخواری پیروی میكنند، افراد سالمی هستند.
به گفته وی برای افرادی كه دارای بیماریهای فشار خون و چربی خون هستند، رعایت رژیم گیاهخواری میتواند مفید باشد به دلیل اینكه سبزیها حاوی پتاسیم زیادی است و موجب كاهش فشار خون میشود.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشكی اصفهان افزود: كسانی كه از رژیم گیاهخواری پیروی میكنند شاید تصور میكنند كه از نظر مواد مغذی مانند كلسیم دچار كمبود میشومد، ولی این تصور اشتباه است به دلیل اینكه كلسیم در دانههای روغنی و در سبزیهایی مانند كلم به وفور یافت میشود.
صفوی گفت: افرادی كه از این رژیم پیروی میكنند، دچار كمبود ویتامین B12 و ویتامینD میشوند به دلیل اینكه ویتامین B12 در غذاهای حیوانی مانند گوشت و جگر به وفور یافت میشود كه این ویتامین در گیاهان وجود ندارد.
وی افزود: ویتامین D در غذاهای حیوانی به مقدار كم یافت میشود و باید این ویتامین را از نور خورشید كسب كرد، كسانی كه شب كار هستند و روزها در خانه استراحت میكنند كمبود ویتامین D بیشتری دارند به دلیل اینكه نور خورشید به آنها نمیتابد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشكی اصفهان گفت: ویتامین B12 ویتامینی است كه در مقایسه با سایر ویتامینها به كمترین مقدار در رژیم غذایی سبزیخواران یافت میشود.این ویتامین منحصراً از طریق میكروارگانیسمهای غلات، میوهها، حبوبات و سبزیها تولید میشود.
صفوی افزود: این ویتامین در جگر و كلیهها ذخیره میشود و به همین علت ویتامین B12 در این 2 عضو به وفور یافت میشود ولی همه انواع گوشتها و تولیدات لبنی حاوی مقادیری از این ویتامین هستند اما احتیاج بدن انسان به ویتامین B12 بسیار كم و حدود یك میكروگرم در روز است.
وی گفت: كمبود ویتامین B12 از ابتدا مشهود نیست و ممكن است پس از گذشت سالها علائمی از خود نشان دهند، زیرا معمولاً 4 تا 5 سال طول میكشد تا جگر ذخایر ویتامین خود را از دست بدهد. علائم كمبود ویتامین B12 همیشه یكسان نیست و به میزان مصرف اسید فولیك مربوط است و زنانی كه به یكی از 3 بیماری كمخونی، بیماری دستگاه اعصاب و فقدان قاعدگی مبتلا شوند، در معرض خطر كمبود ویتامین B12 قرار میگیرند و بهتر است رژیم گیاهخواری خود را اصلاح كنند.
وی اضافه كرد: افرادی كه از رژیم سبزیخواری پیروی میكنند به دلیل اینكه از مقادیر زیادی سبزیهای با برگ سبز تیره، حبوبات، غلات كامل و تصفیه نشده مصرف میكنند. میزان اسید فولیك مصرفی آنان بالا میرود به ندرت دچار كمخونی مگالوپلاست (كه نشانه كمبود ویتامین B12 است) میشوند ولی در عوض به بیماریهای دستگاه عصبی بیشتر مبتلا میشود.
صفوی افزود: علائم عصبی كمبود ویتامین B12 گاه میتواند جدی و مزاحم باشد (اولین علامت احساس خارش و سوزش در انتهای اندامها مثل دستها و پاهاست كه نهایتاً باعث از بین رفتن حس لامسه میشود) كه با مصرف به موقع ویتامین B12 نشانههای اولیه برگشتپذیر خواهد بود.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشكی اصفهان گفت: در كسانی كه از رژیم سبزیخواری پیروی میكنن و علاوه بر سبزی و میوه، تخممرغ و شیر هم به طور مرتب مصرف میكنند. احتمالاً ویتامین B12 در بدنشان به حد كافی وجود دارد كه این ویتامین با رشد باكتری روی سبزیها به مقادیر بالا تولید میشود.
صفوی اضافه كرد: ویتامینی كه به این شكل تهیه شده برای غنیسازی برخی از غذاها به خصوص عصارههای مخمر و شیر سویا به كار میرود كه امروزه در برخی از كشورهای صنعتی و توسعه یافته جهان اكثر موادی را كه جانشین گوشت میكنند قبلاً با ویتامین B12 غنی میسازند.
وی گفت: مصرف منظم ویتامین B12 به میزان حداقل 3 بار در هفته كافی به نظر میرسد، زیرا امكان جذب بیش از 3 میكروگرم با هر دوز مصرف شده از راه دهان وجود ندارد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشكی اصفهان اضافه كرد: قسمت عمده آهن مورد نیاز بدن با مصرف گوشت و جگر تأمین میشود ولی سبزیها نیز حاوی آهن زیادی هستند با این تفاوت كه آهن موجود در غذاهای گیاهی در مقایسه با منابع حیوانی خیلی كمتر جذب میشود.
وی گفت: مصرف ویتامین «C» باعث جذب بهتر آهن موجود در گیاهان میشود و جذب آن با سرعت بیشتری صورت میگیرد كه نان كامل گندم، حبوبات، غلات، سبزیهای دارای برگ سبز تیره منابع خوبی از آهن هستند.
صفوی اضافه كرد: میوهها و غذاهای نشاستهای مثل برنج سفید و سیبزمینی از لحاظ آهن فقیرند مگر آنكه به مقدار زیاد مصرف شوند كه در این صورت میتوانند آهن مورد نیاز بدن را تاحدی تأمین كنند.
وی گفت: افرادی كه از رژیم سبزیخواری پیروی میكنند عموماً با رژیم غذایی خود آهن زیادی به بدنشان میرسانند كه عمدتاً از سبزیهای برگدار و غلات ناخالص به خصوص نان گندم گرفته میشود.
وی گفت: «روی» یك ماده غذایی یا به عبارت صحیحتر یك عنصر ریز مغذی است كه توجه كارشناسان علم تغذیه را به خود جلب كرده است. كمبود «روی» در جوامعی بیشتر مشاهده میشود كه مقادیر زیادی نان تخمیر نشده مصرف میكنند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشكی اصفهان افزود: محققان علم تغذیه موارد متعددی از كمبود «روی» در پلاسمای خون افرادی كه از رژیم غذایی سبزیخواری پیروی میكنند مشاهده كردهاند و اكثر آنها پایین بودن سطح «روی» در خون افراد را به مصرف زیاد از حد فیبر و دیگر واسطههای جذب مواد معدنی نسبت دادهاند.
* ویتامین B12،D و روی از طریق رژیم گیاهخواری به میزان كافی تأمین نمیشود
صفوی اضافه كرد: برخی از ویتامینها مانند ویتامین D و B12 در میوهها و سبزیها نایاب است و قادرند بتاكاروتن یا پیش ساز ویتامین A و ویتامینهای C، D و K را تأمین كنند در حالی كه ویتامینهای B و كمپلكس آنها توسط غلات و حبوبات تأمین میشود.
وی گفت: میوهها و سبزیها مكمل غلات، حبوبات و سایر دانههای گیاهی هستند كه مجموعاً تعادل ویتامینی بدن را برقرار میكنند. كمبود ویتامین A در بین غیر گوشتخواران فقط در قسمتهایی از دنیا دیده میشود كه مقادیر كمی از میوه و سبزی مصرف میكنند.
صفوی افزود: معمولاً مقادیر زیادی ویتامین D بر اثر تابش نور خورشید روی پوست بدن تولید میشود. بنابراین در مكانها یا در فصولی كه تابش اشعه خورشید ضعیف یا محدود است مثل قطب شمال یا در فصل زمستان باید كمبود ویتامین D را با غذا جبران كرد.
نظر شما