سلامت نیوز:از میان مفاهیمی كه برای پاسخ به سوالات انتخاب میكند، میشود دریافت كه فاصله چندانی با حوزهای كه مدیریتش را به او سپردهاند ندارد و با جوانان و دنیایشان آشناست.
به گزارش سلامت نیوز، اعتماد نوشت: در میان حرفهایش میشود رد پایی از حرف دل جوانان را پیدا كرد؛ آنجا كه میگوید: «در این سالها با جوانان برخورد ابزاری شده است» و شاید در پس این حرف این رویای دیرین مستتر است كه دیگر با جوانان برخورد ابزاری نشود. با دنیای مجازی ارتباط خوبی دارد و همین حسن رابطه به نوعی او را تا رد صلاحیتش در انتخابات شورای شهر هم برده؛ محمد مهدی تندگویان متولد سال ٥٣ است و تجربه یك دوره نمایندگی شورای شهر تهران را در كارنامه دارد. میگوید مهمترین گلایههایی كه از سوی جوانان سراسر كشور با او مطرح میشود این است كه میگویند مدیران ما را نادیده میگیرند. هر چند كه معتقد است دولت در چند سال اخیر نشان داد كه به جوانان اعتماد دارد، اما این را هم میگوید كه این میزان اعتماد كافی نیست، میگوید اهل شعار نیست، شاید به همین دلیل هم هست كه جلسات هفتگی با جوانان فعال در سمنهای سراسر كشور با حضور او و سلطانیفر به طور منظم برگزار میشود. جلساتی كه میشود گفت یكی از بهترین اتفاقات سالهای اخیر این حوزه است.
جوانان بیواسطه، ساده و صمیمی مینشینند و از مشكلاتشان با بالاترین مسوولان حوزهای میگویند كه به آنها تعلق دارد، حتی در مقابل معاونان استانی حاضر در جلسه از عملكردشان انتقاد میكنند و پیشنهاداتشان را شجاعانه مطرح میكنند. تریبونی كه در این جلسات به جوانان داده میشود تا بیواسطه با وزیر و معاون او سخن بگویند، لازم است اما كافی نیست، شاید در بازههای مختلف بد نباشد كه جوانانی كه از ایلام و سیستان و بلوچستان و شیراز و هرمزگان به پایتخت میآیند تا در سالن كوچك طبقه دوازدهم وزارت ورزش و جوانان صدایشان را به گوش مسوولان حوزه جوانان برسانند، گزارشی از نتایج این جلسات هم منتشر كنند و دستاورد انتقادات و طرح مشكلاتشان در حضور وزیر را هم به گوش همسالانشان برسانند. در حاشیه یكی از همین جلسات با بالاترین مقام مسوول در حوزه جوانان به گفتوگو نشستیم تا بعد از حدود دو ماه سكانداری این حوزه در كشور، از چالشها و فرصتها و تجاربش در معاونت ساماندهی امور جوانان بگوید.
یكی از مشكلاتی كه در حوزه جوانان وجود دارد این است كه برنامههایی كه ارایه میشود، انتزاعی است. شاید این موضوع بر میگردد به تعریفی كه مسوولان این حوزه از جوانان دارند، تعریف شما به عنوان معاون ساماندهی جوانان از مفهوم «جوان» چیست؟
تعریف جوان همان تعریفی كه شورای عالی از دوره سنی جوانی ارایه داده و ما هم پذیرفتهایم. مساله این است كه در حوزه جوانان ما یك مدل سیاستگذاری مشخص با نام و محور جوان در كشور نداریم. همه شعار میدهند، در همه وزارتخانهها یك بخش تحت عنوان اعتبارات مربوط به جوانان اختصاص پیدا كرده است. وزارتخانههای كار و رفاه و مسكن به طور مشخص و بر اساس مصوبات برنامه ششم و در راستای سرفصلهای ابلاغی، اعتبارات بودجه و تعاریفی را در حوزه جوان دارند. اما تا به حال جایگاهی وجود نداشته تا یك سیاستگذاری جامع در حوزه جوانان انجام دهد و چشمانداز را تعریف كند و بر اساس این چشمانداز تصمیمگیری انجام شود. بنابراین با جوانان تا به امروز برخوردهای ابزاری و مقطعی و كوتاهمدت شده است. در همایشهای مختلف از قشر خاصی از جوانان متناسب با فضای همایش استفاده میشود. در انتخابات به شكل دیگری با جوانان برخورد میشود. در فضاهای علمی و پژوهشی هم همینطور. این یك مشكل سراسری است كه بخشی از آن به این معاونت بر میگردد اما بخشی از آن فراتر از این معاونت است. در این معاونت در ١٥ سال گذشته ساختار مدام تغییر كرده است. از طرفی موضوع تفكیك جوانان از حوزه ورزش كه همواره مطرح بوده، باعث شده این معاونت هیچوقت به یك ساختار مشخص و مستقل نرسد. اگر این حوزه ساختار داشت و برنامهریزی و سیاستگذاری مشخصی در آن شكل میگرفت، ما امروز خیلی جلوتر بودیم و من راحتتر به شما میگفتم كه در این حوزه چه كارهایی باید و میتواند انجام شود. اما از آنجا كه اهل شعار نیستم، فكر میكنم یكی از نخستین كارهای ما به وجود آوردن زمینهای برای سیاستگذاری درست در حوزه جوانان است. تا زمانی كه این سیاستگذاری انجام میشود در حوزه عملكردی هم به فعالیت ادامه دهیم. نمیتوانیم معاونت را تعطیل كنیم. همین است كه شاید بعضی بگویند هنوز كارهای شعاری میشود و كارهای بیهدف انجام میشود، اما به اجبار كارهای روتین اجرایی حوزه جوانان را باید ادامه دهیم، البته ممكن است بعد از سیاستگذاری در این حوزه به این نتیجه برسیم كه ادامه دادن یك سری از كارها اصلا درست نیست و متوقفشان كنیم.
در مورد تشكلها چه حمایتهایی از فعالان در استانها از جانب شما صورت میگیرد؟
در سفرهایی كه داشتم متوجه شدم كه تشكلهای ما در استانها از جوانان با استعداد با روحیه و با انگیزه و پرنشاط تشكیل شدهاند. كار خوبی كه در این دولت انجام شده است این بوده كه در حوزه جوانان تعداد تشكلها از صفر به ١٦٠٠ تشكل رسیده كه وابسته به دولت هم نیستند. در بعضی از طرحهایی كه داشتند از ما اعتبار گرفتهاند و رقم این اعتبارات هم خیلی پایین است. سقف كمك ما به تشكلهای جوانان ٧ میلیون تومان است. گسترش فعالیت جوانان در تشكلها نشان میدهد كه اگر دولت جوانان را جدی نگیرد خود جوانان اقداماتی انجام میدهند و دولت است كه در این حوزه عقب میماند. جوانان ما به رشد و بلوغ خوبی رسیدهاند، اطلاعات و آگاهی جهانی پیدا كردهاند و خودشان شروع به اقدام كردهاند و فعالیتهای خوبی را انجام میدهند. از اینجا به بعد وظیفه دولت این است كه ساماندهی مناسبی در این حوزه انجام دهیم كه این شبكه به خطا نرود.
به استانهای مختلف سفر كردهاید، چقدر با جوانان خارج از چارچوب تشكلها دیدار داشته اید؟ مثلا جوانان روستاها و حاشیه شهرها و جوانانی كه مجال و فضای فعالیت در تشكلها را ندارند؟
نتونستهایم هنوز با این دسته از جوانان دیدار داشته باشیم، ما به دنبال این هستیم كه فعلا تكلیف تشكلها را روشن كنیم. این تشكلها در آینده سفیران ما خواهند بود در روستاها، خودشان باید به توانمندی برسند و یك درك واقعی از حوزه رسالتهای خود داشته باشند. تشكلها شكل گرفتهاند و در آینده باید این توانمندی را پیدا كنند كه حوزه فعالیتشان را به حوزههای مختلف در شهرستانها و روستاها توسعه دهند و پایگاهها را محلیتر و بومیتر كنند. من از جوانان این را میخواهم و در دیدارهایی كه با آنها دارم میگویم كه من سال آینده این پایش را انجام میدهم كه ببینم چقدر حوزه نفوذتان گسترش پیدا كرده و حوزه سمنها در حوزههای محلی و بومی تا چه میزان افزایش پیدا كرده است.
مهمترین گلایهای كه جوانان با شما مطرح میكنند چیست؟
بی توجهی به حضور جوانان در همه عرصهها، از سوی مسوولان استانی و كشوری، نادیده گرفتن جوانان و بیتوجهی به حضور آنها در همه حوزهها، این موارد جزو بزرگترین مشكلاتی است كه جوانان به من منتقل میكنند. موضوع اشتغال یا اعتبارات مالی در اولویتهای بعدی است كه مطرح میشود. همه جوانان درخواستشان این است كه مسوولان ما را ببینند و ما را بپذیرند، ما خودمان بلدیم كارمان را انجام دهیم. چرا ما را نمیبینند و تشكیلات ما را جدی نمیگیرند.
این جوانان دولتیار هستند، من نه بحث مشاوران جوان را مطرح میكنم، نه بحث انتصابات در حوزه جوانان را، اینها بحثهای دولتی است. اما بیشتر از آن میخواهم به این بپردازم كه شبكه جوان كشور یك شبكه جدی است، سهم مشخصی از جمعیت كشور را دارد كه یك چهارم از كل جمعیت كشور است. خودشان هم دغدغهها را دارند و آن را كشف كردهاند و راه توسعه و پیشرفت را هم خودشان پیدا كردهاند. در استارتآپهای كل كشور اگر پایش كنید به جز جوانان كس دیگری وجود ندارد، شبكه استارتآپی كشور نخبگان جوان در حوزههای مختلف هستند.
اما خیلی از مسوولان دلخور هستند.
حتما همین طور است، به دلیل اینكه دركی از آنها وجود ندارد. من اتفاقا میخواهم دولت به اینها به چشم رقیب نگاه كند. مسوولان باید به جوانان به چشم رقیب نگاه كنند و بدانند اگر رقابت با جوانان را جدی نگیرند، كسی كه كنار میرود، دولت است نه جوانان. چون جوانان وارد این حوزه شدهاند و ثابت كردهاند كه میتوانند از پس كارها بربیابند. نمونه مشخص آن را هم در تهران شاهد بودیم. ما تاكسیرانی داشتیم، من هم آن زمان عضو شورای شهر بودم، شهرداری هم تاكسیرانی و اتوبوسرانی و مترو هم داشت. چند استارتآپ جوان آمدند شبكه تاكسیرانی و آژانسها و حمل و نقل عمومی تهران را زیر سوال بردند. حالا واقعا دولت است كه باید این استارتآپها را جدی بگیرد یا این جوانان هستند كه باید دولت را جدی بگیرند.
اما دیدیم كه چه برخوردی با این استارتآپها شد.
باید ببینیم مردم چه برخوردی میكنند. مردم جوانان را پذیرفتهاند و به آنها اعتماد كردهاند و در همه حوزهها هم كنارشان هستند. یك پایش انجام دهید و ببینید در انتخابات شورای شهر در كل كشور چند جوان وارد شوراها شدند.
مردم در انتخابات شوراها و مجلس به جوانان رای دادهاند. فراكسیون جوانان در مجلس تشكیل شده است. اینها همه نشاندهنده این است كه مردم به این قشر از جامعه اعتماد كردهاند. بنابراین درخواستم این است كه همان اعتمادی كه مردم به جوانان دارند دولت هم داشته باشد. دولت هم باید یك تغییر نگرش بدهد، البته با این روند شاهد این تغییر نگرش در بدنه دولت هستیم. رییسجمهور به جوانان اعتماد كرده، وزیر جوان انتخاب كرده، در حوزههای مختلف معاونان جوان انتخاب كرده است. در همین وزارت ورزش سن مدیریت در چند ماه اخیر ١٠ سال پایین آمده است. در وزارتخانههای دیگر هم همین اتفاق افتاده است. در حوزه استخدامی هم ابلاغهایی در كل كشور شده است، در بسیاری از وزارتخانهها كنار گذاشتن بازنشستهها شروع شده، و نیروهای جوان جایگزین آنها میشوند. بنابراین میشود گفت كه جوانان میتوانند همفكر دولت باشند.
شما بیش از مدیران پیشین پیگیر موضوع تفكیك حوزه جوانان هستید، این طرح در حال حاضر در چه وضعیتی است؟ پیشبینیتان این است كه كی این اتفاق بیفتد؟
یك مشكلی كه ما داریم این است كه لایحهای كه دولت به مجلس ارایه كرده است، یك لایحه كلی است كه بخشی از آن برمیگردد به سازمان ملی جوانان، چون دو موضوع دیگر هم در این لایحه مطرح شده، كه تفكیك دو وزارتخانه وتبدیلشان به چهار وزارتخانه است. فكر میكنم زمان میبرد تا كلیات لایحه به نتیجه برسد و یكی از نگرانیهایم این است كه ما قربانی بقیه موضوعات شویم؛ به این معنی كه اگر مجلس باقی موضوعات را نپذیرد، موضوع جوانان قربانی موضوعات دیگر میشود. درخواستم این است كه اگر مجلس با موضوع سازمان ملی جوانان موافق است، به عنوان یك اصلاحیه روی لایحهای كه دولت ارایه داده است، حداقل این موضوع را تفكیك كند و به دولت ارایه كند. ما در حال حاضر زیرمجموعه یك لایحه كلی هستیم و اگر زیر مجموعه این لایحه نبودیم شاید خیلی زودتر از اینها به نتیجه میرسیدیم. انتظار ما این است كه وقتی لایحه تفكیك حوزه جوانان از ورزش در مجلس مطرح است، با همین دیدگاه مجلس هم كمكمان كند و بپذیرد كه یك چهارم جمعیت این كشور نیاز به یك نماینده در دولت دارند. علاوه بر اینكه مشكلات دیگری هم در حوزه اجرا داریم كه تا زمانی كه معاونت جوانان تبدیل به سازمان نشود، مشكلات را نمیتوانیم مرتفع كنیم.
بعضی از مخالفان تفكیك موضوع بزرگ شدن ساختار دولت را مطرح میكنند، چقدر با این انتقاد موافقید؟
به نظر من با تفكیك این دو حوزه ساختار دولت تغییر چندانی نمیكند. در مورد ردیف بودجه هم همین حالا هم اعتبارات بخش جوانان كاملا از حوزه ورزش و موضوعات دیگر دولت جداست. همه حرف این است كه همان اعتبار در زیرمجموعه سازمان تعریف شود. اعتبار مضاعف نمیخواهیم. همه اینها در معاونت رییسجمهور و سازمان ملی جوانان تجمیع شود كه ما بتوانیم در همان حوزه فعالیت كنیم. مشكلی كه ما داریم این است كه اعتبارات ما زیرمجموعه یك وزارتخانه است و مستقل نیستیم. بنابراین ما با تفكیك حوزه جوانان هزینهای را به دولت اضافه نمیكنیم. بودجه همان بودجه قبل است، اعتبار هم به همان میزان است، تشكیلات هم همان تشكیلات است. نیرو و بدنه انسانی ما اگر از ورزش تفكیك شویم، همین نیروهایی كه در حال حاضر در این حوزه فعالیت میكنند. موضع اعتباری و بزرگسازی در دولت نداریم.
نظرتان در مورد بودجهای كه برای سال ٩٧ در لایحه به معاونت ساماندهی امور جوانان اختصاص پیدا كرده است، چیست؟
در ردیف و اعتباراتی كه این حوزه داشته نسبت به سال گذشته افزایش ١٠ میلیاردی داشتیم. اما حرف ما این است كه كل این مبلغ ناچیز است. از ٤٦ میلیاردی كه برای حوزه جوانان در كل كشور در نظر گرفته شده است، حدود ١٩ میلیارد حقوق و دستمزدی است كه باید به كاركنان پرداخت شود. مابقی هم با توجه به طرحهای ملی و اقتصادی تقسیم میشود و مبلغی حدود ٥٠٠ میلیون تومان به استانها تعلق میگیرد كه در این صورت ما در بحث اجرایی دچار مشكل میشویم. خانههای جوان در اكثر شهرها استیجاری است و یك رقمی از بودجه استانها به اجارهبها و نگهداری و خدمات خانههای جوان اختصاص پیدا میكند. با مبلغ باقیمانده مدیركل استان چطور میتواند در حوزه جوانان سرمایهگذاری كلان كند؟
برای استانها این رقم با تمام هزینههایی كه دارند رقم بسیار پایینی است. از یكهزار و ٤٠٠ میلیاردی كه برای وزارت ورزش و جوانان در نظر گرفته شده است، ٩٠٠ میلیارد اعتبار حوزه ورزش است، یك رقمی حدود ٢٧ صدم درصد هم به طور مشترك بین ورزش و جوانان هزینه میشود. البته این رقم اعتباری نیست كه مستقیما در اختیار معاونت ساماندهی قرار گیرد، بلكه از محل مالیات بر ارزش افزوده و دخانیات در اختیار بانكهای عامل قرار میگیرد تا به صورت وام در اختیار جوانان قرار گیرد. وام ازدواج و وام به سمنها از این محل تامین میشود. این بخش در واقع بودجه برنامهای نیست كه دخل و تصرفی بتوانیم در آن داشته باشیم. سهم معاونت ساماندهی امور جوانان ٤٦ میلیارد از مجموع اعتباری است كه دولت برای وزارت ورزش و جوانان در نظر گرفته است. این میزان در تقسیمبندی بودجه در سازمان برنامه و بودجه تعیین میشود و متاسفانه تناسب در این تقسیمبندی رعایت نشده است. دلیل هم این است كه از ابتدای شكلگیری این معاونت میزان كمی را به حوزه جوانان اختصاص دادهاند هر چند این میزان با ضریب رشد پایینی افزایش پیدا میكند. سال گذشته مبلغ بودجه معاونت ٣٦ میلیارد بود كه امسال به ٤٦ میلیارد افزایش پیدا كرده است، اما حرف ما این است كه كل این مبلغ باید یك رقم معقول باشد و با ٩٠٠ میلیاردی كه به حوزه ورزش اختصاص پیدا میكند تناسب داشته باشد كه ما به جوانان بگوییم چه میزان از بودجه این وزارتخانه به شما اختصاص پیدا كرده است.
اگر تفكیك اتفاق بیفتد در وضعیت بودجه حوزه جوانان چه تغییری اتفاق میافتد؟
در ٢٧ صدم درصدی كه به طور مشترك به حوزه جوانان و ورزش اختصاص دارد، این میزان مستقیم به سازمان ملی جوانان اختصاص پیدا خواهد كرد. در نتیجه بودجه حوزه جوانان افزایش پیدا خواهد كرد. بخشی از اعتباراتی كه به صورت مشترك بین ورزش و جوانان تعیین شده است، تحتعنوان ساخت خانههای جوان برای پروژههای عمرانی در نظر گرفته میشود و سرفصلهای آن تغییر كرده است. در صورت تفكیك این دو حوزه، تمام این مبالغ تجمیع میشود و به سازمان ملی جوانان اختصاص پیدا خواهد كرد.
در صورت تفكیك این دو حوزه اعتبار حوزه جوانان در حدود ٤٠٠ تا ٥٠٠ میلیارد تومان افزایش پیدا میكند یعنی ١٠ برابر مبلغ فعلی. موضوع دیگری كه وجود دارد، این است كه ممكن است دولت در مورد این مبالغی كه به آنها اشاره شد، بگوید اعتبارات حوزه جوانان در كل كشور به طور مثال هزار میلیارد تومان است و استناد كند به مبالغی كه در وزارتخانهها برای این منظور درنظر گرفته شده است. اما باید به این نكته توجه كنید كه درست است كه در كل كشور و در وزارتخانههای دیگر، اعتباری كه به حوزه جوانان اختصاص پیدا میكند، بیشتر از میزان بودجه معاونت جوانان است، اما مساله این است كه در مورد اعتباری كه به وزارت كار و مسكن برای حوزه جوانان اختصاص پیدا میكند، ما به عنوان معاونت جوانان هیچ گونه اعمال نظری نمیتوانیم درزمینه سرفصل هزینهكرد این اعتبار داشته باشیم به این معنی كه اگر وزارتخانهای سرفصل مربوط به حوزه جوانان را در این بخش هزینه نكند، ما هیچ جایگاه حقوقی نداریم كه بخواهیم این اعتبار را اخذ كنیم یا مانع هزینه كردن آن در بخشهای دیگر شویم.
در مورد نظارت بر این سازمان چه تدبیری شده است، در حال حاضر بعضی نمایندگان به بهانه همین نبود نظارت میخواهند محیطزیست و میراث فرهنگی را تبدیل به وزارتخانه كنند، چون معتقدند معاون رییسجمهور به مجلس پاسخگو نیست.
ما تابع مجلس هستیم و مجلس تشخیص میدهد. اما من این انتقاد را اصالتا قبول ندارم و فكر میكنم مجلس هر كجا كه بخواهد از طریق كمیسیونهایی كه دارد و تحقیق و تفحص میتواند به موضوع ورود كند. مگر شهرداری زیرمجموعه دولت است كه مجلس طرح تحقیق و تفحص از آن را ارایه داده است. مجلس میتواند یك نماینده رسمی در سازمان ملی جوانان معرفی كند. این بحث به نظر من منطقی نیست.
بحث پارلمان جوانان هم اخیرا بعد از سالها دوباره مطرح شده است، زمینه تشكیل پارلمان جوانان تا چه حد آماده است؟
تشكیل مجلس جوانان جزو مصوبات شورای عالی جوانان است. سالهاست بحث شكلگیری آن وجود دارد، اما ساختارش هنوز شكل نگرفته است. ما در حال حاضر چون موضوع مجمع ملی تشكلهای مردمنهاد به ثمربخشی خوبی رسیده است، از این مجمع به عنوان یكی از مواردی كه میتواند زمینهساز تشكیل مجلس جوانان باشد، یاد میكنیم. تشكلهای مردم نهاد ما در كل كشور به صورت استانی انتخابات را برگزار كردهاند، مجامع استانی تشكیل شده است. تمام استانها در حال حاضر یك مجمع استانی دارند، این مجمع یك دبیر مشخص دارد و خودشان یك هیات هشت نفره را از كل كشور انتخاب كردهاند كه اساسنامه مجمع ملی را تدوین كنند. كارشناسان حقوقی از ابعاد حقوقی و جایگاههای نظارتی نظراتشان را ارایه كنند و دی ماه یك همایشی برگزار میشود همه مجامع كشوری دعوت میشوند و اساسنامه را بند به بند بررسی كنند و به یك جمعبندی برسند و از این اساسنامه رونمایی میشود.
این اتفاق به تنهایی یكی از موضوعاتی است كه نشان میدهد جوانان پایگاه رسمی را در كشور دارند كه میتوانند به سمت تشكیل مجلس جوانان گام بردارند. بخشی از ساختار مجلس جوانان را همین تشكلهای مردم نهاد شكل میدهند. سعی مان بر این است كه كارگروه مشتركی از نهادهایی كه در حوزه جوانان صاحب تشكیلات رسمی هستند تشكیل دهیم و به یك جمعبندی در مدل تشكیل مجلس جوانان برسیم. این كار زمان میبرد، همسو كردن نهادها با هم كار سادهای نیست، پیشبینی من این است كه خوشبینانه باید یك سالی را وقت بگذاریم كه شاكله را بین نهادها هماهنگ كنیم.
نظر شما