سلامت نیوز:در سال‌های اخیر اخبار متعددی در زمینه رهاسازی بیماران یا کشیدن بخیه از صورت یک کودک به دلیل عدم استطاعت مالی از سوی رسانه‌ها منتشر شده است.

به گزارش سلامت نیوز، آرمان نوشت: این در حالی است که از دیرباز در کشور ما پزشک به عنوان طبیب و حکیم مورد احترام همگان بوده و از ارزش و جایگاه ویژه برخوردار بوده است. در سال‌های اخیر عدم رعایت اخلاق در نظام پزشکی ایران بارها توسط گروه‌های مختلف مطرح شده ‌است. وزارت بهداشت نیز تلاش کرده با وضع قوانین از تخلفات پزشکان جلوگیری کند. این در حالی است که با انتشار اخبار درباره پزشکان زیرمیزی‌بگیر و بروز خطاهای پزشکی در جامعه اعتماد به دست اندرکاران این شغل از سوی عموم مردم کاهش یافته است.

البته باید دانست که هنوز هم در بین بیشتر پزشکان و کادر درمان توجه به درمان در اولویت است تا هزینه‌های آن. برخی از مسئولان نظام درمان کشور بروز این مساله را ناشی از وجود نداشتن کنترل مشخص و نظام‌مند بر روی سیستم پزشکی و درمانی از سوی نظام پزشکی و از سوی دیگر وضعیت بیمه در کشور می‌دانند. آنچه در ادامه می‌خوانید نظرات عالیه شکربیگی، جامعه شناس » است.

اخلاق پزشکی یک علم بین رشته‌ای است، دامنه آن شامل اخلاق پزشکی، اخلاق پرستاری، اخلاق در مامایی و سلامت باروری، فلسفه اخلاق، اخلاق حرفه‌ای، آموزش اخلاق، اخلاق سازمانی، اخلاق در سلامت عمومی و سیاست‌گذاری سلامت، آموزش اخلاق، اخلاق و ژنتیک و اخلاق و حقوق حیوانات است. البته توجه به اخلاقیات و فضایل اخلاقی نه تنها در بین پزشکان بلکه در بین همه افراد از اهمیت بسزایی برخوردار است. در این میان توجه به اخلاق پزشکی و بها دادن به بیماران به دلیل رسالت این شغل از اهمیت ویژه برخوردار است. در واقع مفهوم اخلاق پزشکی گویای بار مثبت این مساله است. حال این سوال مطرح است که بین پزشک و بیمار اخلاق پزشکی در جامعه ما به چه میزان مبتنی بر تعهد و مسئولیت‌پذیری است؟

در نظام پزشکی نیز تعهد پزشک در مقابل بیماری فرد در اولویت است. بر اساس بررسی‌های انجام شده در سال‌های اخیر همراه با حاکم شدن روح مادی گرایانه و سلطه روحیه محاسبه‌ گرایانه تعاملات مردم در جامعه ایران در بین تمامی اقشار مطرح است. طبیعتا این مساله در بین پزشکان نیز شکل گرفته است. برای مثال در برخی مواقع یک پزشک با مشاهده بیمار اولین مساله‌ای که از او درخواست می‌کند، هزینه درمان است. این در حالی است که در سال‌های اخیر اخبار متعددی درباره عدم استطاعت مالی بیمار و رها کردن او در خارج از بیمارستان به گوش رسیده است. این مساله مبتنی بر کدام اخلاق پزشکی است؟ در حالی که بر اساس سفارشات علمی و اخلاقی برای پزشکان و فعالان در این عرصه باید با همدلی با بیمار رفتار کرد. بنابراین امروزه وقتی یک بیمار به پزشک مراجعه می‌کند، اولین مساله که برای برخی پزشکان از اهمیت برخوردار است نه اخلاق و همدلی بلکه اخلاق مادی گرایانه است. این مساله نشان می‌دهد که ارزش‌های انسانی از میان پزشکان رخت بر بسته است. برای مثال با مراجعه به دندانپزشک قبل از تعیین تکلیف هزینه‌ها هیچ‌اقدامی برای درمان بیمار انجام نمی‌شود. بنابراین بسیاری از پزشکان و رفتارهای آنها مبتنی بر اخلاق پزشکی نیست.

در حال حاضر چرا منفعت‌طلبی به این شدت در بین اقشار مختلف جامعه مشاهده می‌شود؟

در گذشته اخلاق و به ویژه اخلاق پزشکی از اهمیت بسزایی برخوردار بود، اما هم‌اکنون تحصیل در رشته پزشکی به ارزش ویژه در بین خانواده‌ها تبدیل شده است. برای مثال اغلب خانواده‌ها بر این باورند که فرزندشان برای دستیابی به آینده مناسب باید پزشک یا مهندس شود، به‌رغم اینکه شاید افراد در زمینه‌های دیگر بتوانند توانایی‌های خود را به منصه ظهور بگذارند. اغلب خانواده‌ها، فرزندشان را به سمت پزشکی سوق می‌دهند، چون بسیاری از آنها بر این باورند که از طریق پزشکی می‌توان به درآمدهای مناسب دست‌یافت. این ارزش گذاری‌ها به شکل نادرست در بین خانواده‌ها عرضه شده است. همین مساله نیز کم کم در تمامی زمینه‌ها نفوذ می‌کند. اخلاق پزشکی نیز تحت تاثیر این نوع طرز فکر قرار گرفته است، به این شکل مادی گرایی به یک اولویت برای همگان تبدیل شده است. این در حالی است که قبل از تشویق یک فرد برای انتخاب رشته پزشکی باید به او اخلاق پزشکی یعنی یک رابطه همدلانه مبتنی بر اعتماد و مشارکت آموزش داده شود.

بنابراین ارزش گذاری در مادی‌گرایی از خانواده‌ها آغاز می‌شود. از سوی دیگر نظام آموزشی نیز در مشاوره‌های تحصیلی به دانش‌آموزان تحصیل در رشته‌های پزشکی و مهندسی را توصیه می‌کند. این در حالی است که رشته‌های مختلف نیازمند استعدادهای متفاوت است، طبیعتا می‌توان در یک تصمیم‌گیری علمی و آزاد استعداد فرزندان در زمینه‌های مختلف را شکوفا کرد. اینکه همگان تمایل به تحصیل در رشته پزشکی فقط برای کسب درآمد مناسب دارند، چندان نتیجه‌بخش نیست. پس باید به این مساله توجه کرد که امروزه جامعه‌شناسی پزشکی می‌تواند به بررسی تاثیرات این نوع طرز تفکر در دنیای پزشکی بپردازد. در این شرایط می‌توان به بازنگری اساسی در بسیاری از مشاغل پرداخت.

هم‌اکنون بر اساس گفته‌های کارشناسان در جامعه ما نرخ سلامت روان کاهش یافته است و این مساله باعث شده که تمامی افراد در شغل‌های مختلف تحت تاثیر این مساله قرار بگیرند. اغلب افراد جامعه با استرس و اضطراب‌های روزمره مواجه هستند. همچنین در جامعه ما مادی‌گرایی به دلایل مختلف در اولویت‌ است. برای احیای وضعیت کنونی چه اقداماتی می‌توان انجام داد؟

در روزهای اخیر شاهد حرکت‌های اجتماعی در جامعه هستیم. این حرکت‌ها نشان‌دهنده تقاضاهای مردم است. این خواسته‌ها برای یک روز و دو روز نیست، بلکه این درخواست‌ها سال‌ها وجود داشته و مسئول ویژه‌ای پاسخگوی آن نبوده است. در شرایط کنونی مردم به خیابان‌ها رفته و از تنها سلاح خود استفاده کرده‌اند. در این میان تاکنون افراد آن‌طور که باید نتوانسته‌اند حرکت رو به جلو داشته باشند، چون مسئولان به شکل همدلانه با مردم جامعه همراه نبوده‌اند. در حالی که مردم ایران صبور و همراه هستند. قبل از راه‌اندازی این حرکت‌ها بنده در کانال خود از آقای روحانی خواستم که این مردم را دریابد. اگر این مردم برای دستیابی به خواسته‌های خود به کف خیابان بیایند، به قول معروف دیگر نه تاک می‌ماند و نه تاکستان. در حال حاضر معیشت و سلامت روان مردم در خطر است. اگر در این زمینه سخن مناسب از سوی مسئولان و مردم وجود نداشته باشد، مردم کم کم دست به دست هم داده و این گونه اقدامات جامعه را تهدید می‌کند.

این قضیه سلامت روان افراد را تهدید کرده است. برای مثال با بررسی وضعیت معیشتی خانواده‌ها باید تاکید کرد که بسیاری از مسئولان خانواده‌ها توانایی تامین مایحتاجشان را نداشته و پاسخگوی نیازها نیستند. با بررسی وضعیت اقتصادی جامعه باید تاکید کرد که جز‌درصد اندکی از جمعیت کشور دیگر افراد از وضعیت اقتصادی مطلوب برخوردار نیستند. به بیان دیگر می‌توان گفت که 80‌درصد جمعیت جامعه از وضعیت اقتصادی مناسب برخوردار نیستند و به نوعی سلامت اجتماعی‌شان مورد تهدید قرار گرفته است. برای پاسخگویی و کمک به آرامش جامعه بهترین اقدام صداقت در گفتار و عمل است. در این وضعیت رئیس‌جمهور به عنوان مسئول قوه مجریه باید برای مردم صادقانه مشکلات را مطرح کند.

مردم ما حضور پر رنگ در انتخابات داشتند و از رئیس‌جمهور برای شعارهایی که در زمان انتخابات داده حمایت کردند، اما آقای روحانی قبل و بعد از انتخابات چندان قابل قیاس نبود. همچنین بررسی و اختصاص بودجه از سوی دولت چندان مناسب نبود. در این اقدام تمامی بودجه‌های کلان به نهادهای فرعی اختصاص یافت. باید دانست که مردم از دولتشان درخواست دارند. بنابراین باید با توجه به سلامت اقتصادی و اجتماعی جامعه بتوان شرایط را بهبود بخشید. البته باید دانست که این اقدام زمانبر است. در کشور ما مشکلات متعدد حدود چهار دهه به وجود آمده است، طبیعتا برطرف‌سازی مشکلات نیز نیازمند صرف زمان است. در شرایط کنونی باید بر اساس صداقت مشکلات و مسائل را مطرح کرده و حرکت ملی انجام داد.