سلامت نیوز: در تابستان 97 پیش بینی می کنیم 334 شهر در تنش آبی قرار گیرندکه جمعیتی بالغ بر 34 و نیم میلیون نفر را شامل می شود.12کلانشهر کشور با کمبود ۱۲۵ میلیون متر مکعب آب روبه‌رو هستند. سه سد اصفهان، فارس و خراسان رضوی، وضعیت بحرانی دارند.به‌گزارش ناسا، ایران سه دهه خشكسالی شدید را پیش‌رو دارد، سالانه بیش از 90درصد از منابع آبی كشور مصرف می‌شود.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه قانون، ایران در برزخ آبی گرفتار شده است كه گویا پایانی برای آن وجود ندارد. هر روز ابعاد تازه‌ای از بحران آبی و خشكسالی ایران نمایان می‌شود. یك روز خبر كاهش بی‌سابقه بارندگی در نیم قرن اخیر و روز دیگر جیره‌بندی آب در برخی شهرهای ایران، موجب نگرانی مردم درباره آینده این آب و خاك می‌شود. این روزها تصاویر بسیاری از تجمع مردم در شهرهای مختلف در اعتراض به جیره‌بندی یا كمبود آب در شبكه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود. با فرا رسیدن تابستان، عطش این سرزمین نیز بیشتر شده است.

تابستانی كه براساس پیش‌بینی‌ها یكی از داغ‌ترین تابستان‌های چند دهه اخیر خواهد بود.

اما داغی تابستان و عطش آبی، هنگامی رنگ و بوی فاجعه به خود می‌گیرد كه بدانیم در یك دوره بلند مدت خشكسالی قرار گرفته و امسال نیز برخلاف باور عموم مردم، با كاهش بارندگی مواجه بوده‌ایم. بهار امسال درهای رحمت الهی روی ایران گشوده شد و باران‌های بهاری سبزی و طراوت خاصی را به این سرزمین بخشید.

ایرانیان غرق در شادی و سرور و البته شکرگزاری برای نزول این رحمت الهی هستند. در میان این شادی‌ها ، گاهی زمزمه‌هایی مبنی بر پایان یافتن بحران آبی و خشکسالی کشور به گوش می‌رسد. بسیاری بر این باورند که بارش‌های بهاری ، کمبود آبی ایران را جبران خواهد کرد و کشور از بحران پیش‌رو نجات یافته است. اما این باور بسیار خطرناک است؛ چراکه توهم آبی را به وجود خواهد آورد که تنش آبی کشور را بیش از گذشته تشدیدمی‌كند.

براساس آمار، بارش باران در بهار عقب‌افتادگی‌های بارشی کشور را جبران نكرده است.رهایی از بحران آب و خشکسالی رویای هر ایرانی است اما با مدیریت کنونی منابع آبی کشور و میزان کم بارش نزولات جوی این رویا محقق نمی‌شود. مهم‌ترین مساله‌ای كه درتامین آب تاثیرگذار است، اندوخته برفی است. ذخیره برفی کشور به اندازه‌ای ناچیز است که می‌توان گفت صفر است.

كاهش 40درصدی بارندگی

به‌گفته رییس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی، در ۹ ماه گذشته، کل کشور ۱۶۳.۷ میلی‌متر بارش دریافت کرده است. لازم به ذکر است، در مدت مشابه سال گذشته ۲۰۸ میلی‌متر میزان بارش کشور بوده، بنابراین امسال نسبت به سال قبل ۲۱ درصد کاهش بارش داشته‌ایم.

شاهین پاکروح، معاون راهبردی و نظارت بر بهره برداری آبفای کشور نیز از كاهش 40 درصد بارش در سال آبی نسبت به سال گذشته خبر داده است. او در مصاحبه‌ای گفته است:« 151 میلیارد متر مکعب کاهش روان آب داریم که در طول 50سال اخیر بی‌سابقه بوده است. سال آبی 87 -86­ بدترین سال آبی در درازمدت 50 سال اخیر بوده که میانگین بارش را اگر 250 میلی متر در نظر بگیریم، در این سال آبی بارش 146 میلی متر ثبت شده است و اگر این رقم بارش را با میزان بارش امسال مقایسه کنیم، سرجمع 120 میلی متر بارش گزارش شده که براین اساس امسال کم بارش ترین سال آبی نسبت به درازمدت شناخته می‌شود. در تابستان 97 پیش‌بینی می‌کنیم 334شهر در تنش آبی قرار گیرندکه جمعیتی بالغ بر 34 و نیم میلیون نفر را شامل می‌شود( تنش آبی یعنی مصرف آب در ساعات پیک بیشتر از تولید آب باشد، به عبارتی دیگر تولید از تقاضا کمتر شود) . براین اساس 165 شهر در سطح­ زرد یعنی شهرهایی که میزان تولید آب 10درصد کمتر از تقاضاست 30.5 درصد جمعیت شهری و 62 شهر در سطح نارنجی قراردارند که­ 19.7 درصد جمعیت شهری را شامل می‌شود که میزان تولید آب بین 10 تا 20 درصد کمتر از تقاضاست­ و 107شهر در وضعیت قرمز قرار دارند که 49­ و هشت دهم درصد شامل می‌شود و دارای تنش شدید آبی هستند­ و میزان تقاضا بیش از 20درصد تولید آب است.خشکسالی در کشور ما یک پدیده نیست بلکه یک واقعیت است چون در اغلب سال‌های آبی با خشکسالی دست و پنجه نرم می‌کنیم و بارش سال به سال کمتر می‌شود.ذخیره برف نسبت به پارسال به یک پنجم رسیده، یعنی امسال حدود 78 درصد ذخیره برف نسبت به پارسال کمتر است که این موضوع باعث می‌شود در تابستان ذخیره آب کمتری داشته باشیم».

معاون راهبردی و نظارت بر بهره برداری آبفای کشور با اشاره به اینکه در بسیاری از استان‌ها با خشکسالی مواجه هستیم، افزود:« از 55 سد در حال بهره برداری برای تامین آب شرب کشور، بسیاری از آن‌ها با کاهش چشمگیر ذخیره آب مواجه هستند؛ به طور مثال سد استقلال 11 درصد آب دارد، سد درودزن37 درصد آب دارد که این سد آب بخشی از شیراز و دو شهر دیگر را تامین می‌کند، سد دوستی که برای تامین آب شرب مشهد در نظر گرفته شده، 21 درصد پر است و سد زاینده رود شرایط فوق‌العاده خشکی را تجربه می‌کند و13درصد این سد پر است.در کل استان‌هایی که در دو حوضه آبریز فلات مرکزی و خلیج فارس و دریای عمان قرار دارند، دچار خشکسالی شدید هستند و استان‌های اصفهان، کرمان، فارس، خراسان رضوی وسیستان و بلوچستان حدود 70درصد کاهش بارش را تجربه می کنند».

تنش آبی در نیمی از كشور

خشكسالی در حال حاضر نیمی از كشور را در بر گرفته است و زندگی بیش از 37 میلیون ایرانی را تهدید می‌كند؛ تهدیدی كه مسئولان آن را جدی نگرفته‌اند. این آمار و هشدارها را نه‌تنها كارشناسان و فعالان حوزه محیط‌زیست اعلام می‌كنند بلكه مسئولان وزارت نیرو نیز به این مساله اعتراف كرده‌اند. سدهایی كه مسئولان روزگاری تصور می‌كردند معجزه‌ای برای دوران خشكسالی باشند و مهم‌ترین دلیل احداث آن‌ها مدیریت منابع آبی كشور بود، هم‌اكنون خالی هستند.

به‌گفته مدیر دفتر حفاظت و بهره برداری از منابع آب سازمان آب و برق خوزستان، در حال حاضر آب مفید پشت سدهای استان 20 درصد ظرفیت این سدهاست و در واقع 80 درصد ظرفیت آن‌ها خالی است.معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای اصفهان گفته است:« شرایط خشکسالی و کاهش شدید منابع آبی در استان اصفهان در 50سال اخیر بی‌سابقه بوده و میزان آب ذخیره شده در سد زاینده‌رود 144میلیون متر مکعب و حدود 10 درصد از حجم این مخزن است».

امنیت آبی در مخاطره

«بحران تامین آب» براساس آمار مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری، یکی از سه چالش پیش‌روی ایران در سال ۹۶ بوده است. طبق استاندارهای جهانی، هر کشوری که بیش از ۴۰ درصد منابع آب تجدید شونده را استفاده کند، وارد بحران آب می‌شود؛ در حالی که ایران حدود ۷۲ درصد از منابع آب تجدید شونده خود را مورد استفاده قرار داده است.

در قوانین و برنامه چهارم و پنجم توسعه، حکم شده که وزارت نیرو باید میزان آب از دست رفته در آب‌های زیرزمینی را تا حداکثر ۲۵ درصد احیا كندو بازگرداند اما عزم و اراده‌ای برای احیای منابع آبی در این وزارتخانه وجود ندارد.

 به‌گفته قائم مقام وزیر نیرو، 12کلانشهر کشور با کمبود ۱۲۵ میلیون متر مکعب آب روبه‌رو هستند. در حال حاضر سه سد واقع در استان‌های اصفهان، فارس و خراسان رضوی، وضعیت بحرانی دارند؛ به‌گونه‌ای که در سال آبی جاری، ورودی آب سد زاینده رود در استان اصفهان با کاهش ۵۰ درصدی و سدهای درودزن در فارس و سد دوستی در خراسان رضوی با کاهش ۲۵ درصدی روبه‌رو هستند.بر اساس لیست منتشر شده بخش‌هایی از استان‌های اردبیل، اصفهان، البرز، ایلام، بوشهر، تهران، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، خوزستان، فارس، قزوین، قم، کرمانشاه، لرستان، مرکزی، همدان و یزد، دچار خشکسالی شدید تا بسیارشدید هستند. به‌گزارش ناسا، ایران سه دهه خشكسالی شدید را پیش‌رو دارد. براساس آمار سازمان محیط زیست، سالانه بیش از 90درصد از منابع آبی كشور مصرف می‌شود كه از این میزان تنها 40درصد جایگزین خواهد شد. خشكسالی ایران در چند دهه اخیر پیامد مدیریتی اشتباه بر منابع آبی كشور بوده است؛مدیریتی كه همچنان به همان شیوه گذشته ادامه دارد. بحران در مدیریت منابع آبی كشور علاوه‌بر فجایع زیست محیطی به امنیت ملی كشور و رابطه‌ بین اقوام ایرانی خسارت‌های بزرگی وارد كرده است. سال گذشته شاهد اتفاق‌های ناخوشایندی در این‌باره بودیم. كشاورزانی كه به‌دلیل بحران آبی، خشكسالی، فقر و وضعیت بد معیشتی به‌ستوه آمده و دست به دامن خشونت و درگیری برای رهایی از خشكسالی شدند. مساله‌ای كه می‌تواند امنیت ملی ایران را به‌ مخاطره بیندازد.