سلامت نیوز:اگر تا امروز افزایش جمعیت و باز شدن پنجره جمعیتی ناشی از فراگیری نادرست شعار «فرزند کمتر؛ زندگی بهتر» در دهه ۶۰ بود، در حال حاضر شواهدی دیده می‌شود که جریانی عامدانه به دنبال کاهش جمعیت و بستن دروازه‌های امنیتی کشور است، به طوری که خالی از سکنه شدن روستاها که تا امروز یک تهدید بالقوه برای مرزهای کشور به شمار می‌رفت، امروز به فعل درآمده است.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از جوان، در حالی که برخی از نمایندگان مجلس از وجود ۲۶۰ کیلومتر منطقه خالی از سکنه در مرز کشورمان با افغانستان خبر می‌دهند، برخی منابع رسمی این رقم را بیشتر و فراگیرتر از مرزهای شرقی کشور گزارش می‌کنند.
جریانی در دستگاه اجرا ترجیح می‌دهد
عدم توانایی مدیریتی در توزیع منابع را به افزایش جمعیت مربوط و اینطور القا کند که امکانات به اندازه جمعیت نیست و به همین دلیل کاهش جمعیت یک ضرورت و یک فرصت است. اگرچه زیر فشار رسانه‌ها، تبلیغات و اقدامات علنی در حوزه‌های ترویجی، آموزشی و بهداشتی از میان رفته، با این وجود طرفداران کاهش جمعیت با تغییر ماهیت فعالیت‌های خود و با ایجاد شبکه‌های مختلف در زمینه‌های مدیریتی گوناگون، اهدافشان را دنبال می‌کنند.
نسبت به گذشته اقدامات خوبی شده
آقای بهروز نعمتی، سخنگوی هیأت‌مدیره و عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی درباره اینکه خالی شدن مناطق مرزنشین چه خطراتی می‌تواند برای کشور داشته باشد، به روزنامه «صبح‌نو» می‌گوید: «با توجه به اقدامات خوبی که قرارگاه خاتم‌الانبیا و قرارگاه سازندگی برای آب‌رسانی به جنوب کشور و به‌ویژه خرمشهر، بسیاری از مشکلات ناشی از بی‌آبی که به نوعی مادر مشکل‌ها هم هست، برطرف خواهد شد.»
او ادامه می‌دهد: «ما باید شرایط کشور را با قبل‌ترها قیاس کنیم و باید قبول کنیم که نظام زحمات زیادی کشیده و کارهای قابل قبولی هم به وقوع پیوسته است اما باید قبول کنیم که در جاهایی ممکن است دغدغه مشکل داشته باشیم که آنها هم مطمئناً در دستور کار مسوولان هست که باید برای حل کردن آن اقدامات مورد نیاز را انجام دهند.»
نمود سوءمدیریت سنوات گذشته
آقای‌علی‌ابراهیمی، نماینده مردم شازند و عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی اما نظر متفاوتی داشت و مشکلات امروز مرزنشینان و روستاهایی که در حال خالی شدن از سکنه است مشکل دولت‌ها می‌داند و به روزنامه «صبح‌نو» می‌گوید: «اولاً چیزی که الان شاهد آن هستیم نتیجه عدم توجه و تا حدود زیادی سوءمدیریت در سنوات گذشته است که الان نمود آن کاملاً برای ما آشکار شده است. ما باید از اول نه تنها در مناطق و سواحل جنوبی بلکه در سواحل شمالی و غربی و همچنین جزایر دقت می‌کردیم که حاکمیت خود را تقویت می‌کردیم.»
او ادامه می‌دهد: «یکی از نشانه‌های حاکمیت در عرصه جغرافیا داشتن جمعیت و سکونت است، وقتی در برنامه‌هایی که چیده می‌شود تمرکزگرایی وجود دارد، نباید منتظر نتیجه مطلوب بود. ما تا امروز پنج برنامه توسعه را پشت سر گذاشته‌ایم نتیجه این برنامه‌ها چه شده است؟ با وجود این برنامه‌ها بازهم جمعیت ما در مرکز کشور و پایتخت متمرکز شده است.»
ابراهیمی تأکید می‌کند: «در پایتخت هم این شهر تهران و خیابان‌های مرکزی آن است که محل تجمع جمعیتی شده است، وقتی نقطه توجه و استقرار و تمرکز مردم و وسیله‌ها اینجا باشد، به شکلی در اینجا به اقتصاد هم بیشتر توجه و به همین دلیل مردم هم بیشتر در آن ساکن می‌شوند.»
اقتصاد پویا
نماینده مردم شازند و عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی می‌گوید: «اصلی‌ترین خطر برای مناطق مرزی ما، تهدیدهای خارجی از میزان حاکمیت ما هم در مناطق مرزی و هم در جزایر ماست، الان اساسی‌ترین کار هم این است که ما اقتصاد پویا و زاینده نه اقتصاد کاذب یا مبتنی بر داد و ستد در مناطق تجاری آزادی که فقط جنس را وارد می‌کنند، به مناطق مرزی منتقل کنیم تا مردم در این مناطق مستقر شوند. وقتی مردم در این مناطق مستقر بودند قدرت و صلابت جمهوری اسلامی در آن مناطق دیده شود در مرکز هم کمتر آسیب می‌بیند.»
ابراهیمی در پاسخ به این سؤال که راهکار رشد و بالندگی مناطق مرزی چیست، می‌گوید: «زمانی امکانات رفاهی مانند آب، برق، گاز و ... به این مناطق و روستاهای مرزی منتقل شده ولی آنچه که دقت نشده درآمد، اقتصاد و شغل بوده است. متأسفانه مدت خدمات رفاهی‌ای که لازمه زندگی امروز است نیز هم در کیفیت و هم در کمیت در مرکز کشور تمرکز پیدا کرده است.»
او اضافه می‌کند: «به عنوان مثال این افراد باید برای درمان یک بیماری ساده یا جراحی به شهرهای دیگر یا حتی تهران مراجعه کنند که این اتفاق خوبی نیست و اینها اشکال دارد، هر آنچه از خدمات آموزشی، تفریحی و بهداشت و درمان هست در شهرهای بزرگ متمرکز شده و راهکار اصلی هم این است که این خدمات را پخش کنیم.»
نماینده مردم شازند و عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی می‌گوید: «هر صنعتی، بانکی یا مؤسسه‌ای که در هر شهرستانی افتتاح می‌شود شعبه مرکزی خود را به تهران می‌آورد در حالی‌که این موضوع ضروری نیست، بهترین راهکار این است که در این موضوع تجدیدنظر جدی کنیم و صنایع آب‌بر و مولد را در مناطق مرزی مستقر و از افراد بومی استفاده کنیم و به اینها اهمیت بدهیم چراکه رویه موجود در حال تبدیل شدن به اعتراض
است.»
مناطق پاشنه آشیل مناطق مرزی
آقای‌سید‌ناصر‌موسوی‌لارگانی، نماینده مردم فلاورجان و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی هم درباره خالی شدن مرزها از سکنه و مشکلاتی که ممکن است کشور را درگیر کند، به روزنامه «صبح‌نو» می‌گوید: «به نظرم یکی از کارهایی که دولت باید انجام دهد و البته دولت‌ها به آن ورود کرده‌اند، توسعه مناطق آزاد در نقاط صفر مرزی برای آبادانی و شغل پایدار برای مرزنشینان ایجاد کنند و باعث شوند که نقاط مرزی ما از نظر امنیت هم بیشتر برنامه‌ریزی داشته باشد.»
او معتقد است: «البته در مناطق آزاد خیلی به رسالتی که بر روی آن تمرکز شده بود عمل نکردند، به همین دلیل هم در مجلس و هم در شورای نگهبان و جاهای دیگر نگاه مثبتی به مناطق آزاد به دلیل اینکه محلی برای واردات و بعضاً قاچاق کالا، نیست. در حالی‌که اگر توسعه‌ای که با هدف برنامه‌ریزی کرده بودیم براساس رسالت اصلی خودش که همان توسعه صادرات غیرنفتی بود عمل می‌کرد، اشتغالی که ایجاد می‌شد می‌توانست رونق اقتصادی را به همراه داشته باشد.»
دلگرمی داخلی به دست مرزنشینان
نماینده مردم فلاورجان و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با تأکید بر اینکه پیشانی کشور ما روستاها و نقاط مرزی ماست، اضافه می‌کند: «جدای از مناطق آزاد، یکی از مناطقی که دولت باید روی آن سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی کند تأمین امکانات اولیه برای زندگی این افراد و ایجاد اشتغال برای مردم و فراهم‌سازی زمینه اقتصاد پویا در روستاها و شهرهای مرزی است تا این افراد دلگرم شده و در این مناطق بمانند. بودن اینها در این مناطق باعث دلگرمی برای مردمی می‌شود که خارج از مرزها زندگی می‌کنند.»
موسوی‌لارگانی اضافه می‌کند: «به هرحال بودن این افراد در مرزها باعث افزایش سطح امنیت و جلوگیری از دست‌اندازی‌ها و هجوم به مرزهای ما می‌شود و اگر اینها تقویت شوند می‌توانند کشور را از گزند حمله به مرزها حفظ کند. مردم خرمشهر توانستند 45 روز با دست خالی آن روز، در مقابل نظامیان بعثی عراقی بایستند.» او ادامه می‌دهد: «اگر نقطه مرزی‌ای داشته باشیم که خالی از سکنه باشد، دچار مشکل جدی و خطرناکی خواهیم شد، بنابراین مرزنشینان باعث امنیت کشور هستند.»
دیدگاهی منفی
او معتقد است متأسفانه دیدگاهی که نسبت به روستاها و شهرهای مرزی وجود دارد مثبت نیست و اضافه می‌کند: «با مجوزی که از مقام معظم رهبری گرفته شده امسال بودجه‌ای برابر5/1میلیارد دلار برای اشتغال پایدار در روستاها از صندوق توسعه ملی برداشته شد، روستا محل تولید غذای 80 میلیون ایرانی است و باید امکانات مورد نیاز را برای ماندن مردم در روستاها فراهم کنیم تا مردم برای رفتن به شهرها ترغیب نشوند.
خیلی از کسانی که از روستاها به شهرها مهاجرت می‌کنند، دچار حاشیه‌نشینی و مشکلات بعد از آن می‌شوند.» نماینده مردم فلاورجان و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی می‌گوید: «ما باید در درجه نخست برای روستاهای مرزی و بعد برای روستاهای کشور امکانات مورد نیاز را فراهم کنیم که اگر این اتفاق بیفتد خیلی از مشکلات کشور برطرف خواهد شد.»
دولت کاری نکرده است
موسوی‌لارگانی در پاسخ به این پرسش که دولت یازدهم و دوازدهم در 6 سال گذشته برای بهبود وضعیت نقاط و روستاهای مرزی چه کاری کرده است، اینطور پاسخ می‌دهد: «تا آنجایی که من اطلاع دارم اتفاق خاصی نیفتاده است، البته مصوبات مجلس برای تخصیص بودجه ایجاد اشتغال پایدار با اولویت روستاهای مرزی به‌ویژه روستاهای کمتر توسعه یافته و محروم بوده است که این توانست بخشی از نیازهای این مناطق را پوشش دهد.»
او می‌گوید: «در بودجه نیز بخش‌هایی برای اختصاص به این مناطق پیش‌بینی شده است، به عنوان مثال درصدی از فروش نفت قرار است که برای توسعه و آبادانی این مناطق هزینه شود، اگر همه این موارد عملی بشود قطعاً روستاهای ما خالی از سکنه نمی‌شود و حتی عده‌ای که قبلاً روستاها را ترک کرده‌اند با توجه به اینکه زندگی در شهرها و کلان شهرها خیلی سخت و هزینه بر شده است، مردم برای بازگشت به روستاها به دلیل هوای پاک، آرامش و هزینه کمتر زندگی تشویق می‌شوند.»
خطر تأمین مواد غذایی سالم
نماینده مردم فلاورجان و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در کنار مشکلاتی که خالی شدن مناطق مرزی برای امنیت کشور ایجاد می‌کند، امنیت غذایی هم به خطر خواهد افتاد، تأکید کرد: «اگر شرایط به نحوی سخت شود که مردم مرزنشین نتوانند در این مناطق زندگی کنند مسلماً در آینده با مشکلات جدی‌ای روبه‌رو خواهیم شد.
وقتی یک فرد روستایی که کارش کشاورزی، دامداری و تولید غذای سالم است به شهر بیاید حتماً کشاورزی را کنار خواهد گذاشت و تولید غذا به خطر خواهد افتاد.» او اضافه می‌کند: «قبلاً بدون اینکه دامداری و مرغداری‌های صنعتی داشته باشیم روستایی‌ها در محل زندگی‌شان دامداری می‌کردند و همین مولد و تولیدکننده بودند، اما روستاها در حال خارج شدن از شکل سنتی خود هستند و این مشکلاتی را متعاقباً برای کشور ایجاد می‌کند.»
موسوی‌لارگانی ادامه می‌دهد: «نباید اجازه بدهیم روستاها بافت روستایی خود را از دست بدهند، باید روستاییان برای ماندن و تولید در زمینه‌های مختلف تشویق کنیم، که این اتفاق باعث رونق در کشور و کمتر دراز شدن دست ما در مقابل خارجی‌ها برای تأمین نیازهای روزمره مردم می‌شود. محصولاتی نظیر برنج، نان و گندم نیازهای روزانه مردم ما هستند که اگر از روستاییان حمایت کنیم قطعاً نیازمند واردات نخواهیم شد.»
امروز مرزنشینان که اکثر در روستاها زندگی می‌کنند از حداقل‌های زندگی که حق طبیعی آنهاست محرومند، متأسفانه سوءمدیریت در شهرهای کم‌برخوردار به‌ویژه استان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی، زابل، خرمشهر و آبادان و ... باعث شده تا مردمان بومی مجبور به رها کردن سکونت‌گاه‌هایشان و مهاجرت به شهرها شوند که این روند هم برای خودشان خطرساز است و هم برای سایر مردم.
نظر شما