سلامت نیوز: مشکلات پرستاران کم نیست، یکی از کمبود حقوق و تعویق پرداخت می نالد، یکی از اضافه کاری اجباری و سختی مراقبت از دهها بیمار در یک شیفت کاری، یکی از بیکاری پرستاران می گوید یکی از نبود پرستار جویای کار، حالا وزارت بهداشت دست به کار شده که به این نابسامانی آمار پایان دهد.

به گزارس سلامت نیوز به نقل از ایرنا، جامعه پرستاری ایران در سه دهه گذشته با مشکلات و مطالبات زیادی مواجه بوده و هست و هر از گاهی این مشکلات زمینه ساز نگرانی آنان را فراهم می کند، مطالبات اما بسیار متنوع و گاه متناقض است، یکی می گوید، پرستار بیکار زیاد داریم مشکل در نبود امکان استخدام و جذب پرستاران است، دیگری می گوید، پرستار بیکار نداریم که استخدام کنیم و «بیکاری در جامعه پرستاری در حد صفر است»، باید ظرفیت پذیرش دانشجویان پرستاری متناسب با نیاز کشور افزایش یابد.
پذیرفتن هر کدام از این رویکردها، سیاست و برنامه ریزی خاص خود را طلب می کند، در سال های اخیر وزارت بهداشت تا حدی حقوق پایین پرستاران را ترمیم کرد و برای جبران کمبود پرستاران، ظرفیت پذیرش دانشجوی پرستاری را در دانشگاه های علوم پزشکی تا حدی افزایش داد اما اینکه میزان افزایش ظرفیت پذیرش دانشجوی پرستاری، نیاز جامعه را بر طرف می کند، یا نه سوالی است که باید کارشناسان موافق و مخالف این سیاست آن را به بحث بگذارند.
نبود آمار دقیق و جامع از وضعیت پرستاری در ایران، سیاستگذاری این حوزه را در سال هایی دچار مشکل کرده است، حالا مسئولان وزارت بهداشت در معاونت پرستاری دست به کار شده اند که آمارهای پراکنده و گاه متناقض این حوزه را ساماندهی کنند.
مریم حضرتی، معاون پرستاری وزارت بهداشت به خبرنگار گفته است: طرح ملی ثبت پرستاران به منظور جمع آوری و کسب اطلاعات از پرستاران کشور در راستای برنامه ریزی مناسب اجرا شده است.

* آمار دقیق نداریم
وی درباره طرح ملی ثبت پرستاران به خبرنگار سلامت ایرنا گفت: در حال حاضر مشخصات و اطلاعات کامل و دقیقی از پرستاران بیکار یا پرستاران شاغل در خارج از کشور و سایر در اختیار ما قرار ندارد و برای برنامه ریزی های آینده نیازمند این اطلاعات هستیم.
وی ادامه داد: این طرح به صورت پایلوت در چند شهر اجرا شد تا اشکالات سیستم را متوجه شویم و از هفته گذشته به صورت گسترده در سراسر کشور اجرایی شده است.
حضرتی گفت: استقبال از این طرح تاکنون بسیار عالی بوده است. البته یکی دو روز به خاطر مشکلاتی که در اداره ثبت احوال و لینک شدن سامانه وجود داشت، ثبت نام با مشکل مواجه بود، ولی در حال حاضر مشکلی وجود ندارد و ثبت نام از پرستاران ادامه دارد.
معاون وزیر بهداشت درباره پرستاران بیکار اظهار داشت: آمار تعداد پرستاران بازنشسته، پرستاران بازنشسته ای که جای دیگر کار می کنند و پرستاران شاغل و بیکار در این سامانه ثبت می شود. درباره پرستاران بیکار باید بررسی شود که چرا بیکار هستند و علت این موضوع چیست. ممکن است پرستاری به علت مسائل خانوادگی یا شغلی در حال حاضر بیکار باشد و باید این مشکلات آسیب شناسی شود. در نتیجه با شکل گیری این جامعه آماری می توان این مشکلات را بیشتر بررسی و تصمیم گیری کرد.
پیش از این احمد نجاتیان، مدیرکل دفتر ارتقای سلامت و خدمات بالینی معاونت پرستاری وزارت بهداشت از آغاز به کار این سامانه در روز تولد پیامبر اکرم (ص) خبر داده و به خبرنگار سلامت ایرنا گفته بود: تاکنون اطلاعات کامل و دقیقی از پراکندگی و تعداد پرستاران در کشور وجود نداشت و این مشکل همواره هنگام برنامه ریزی ها احساس می شد؛ از این رو، سامانه ثبت ملی پرستاران راه اندازی شد. ثبت نام از پرستاران در این سامانه ملی در دو ماه آذر و دی امسال ادامه خواهد داشت.

درباره تعداد پرستاران در ایران، آمارهای متفاوتی از سوی افراد مسئول و کارشناسان مختلف ارائه شده است، یک آمار تخمینی، تعداد پرستاران کشور را حدود 140 هزار نفر اعلام می کند و گفته می شود نیاز کشور به پرستار حداقل دو برابر این تعداد و بیش از 250 هزار نفر است اما درباره تعداد فارغ التحصیلان پرستاری که بیکار هستند یا جویای کار نیستند، آمارها ضد و نقیض است. برخی مسئولان اعلام کرده اند که هیچ پرستار بیکاری در کشور وجود ندارد و با توجه به نیاز مراکز درمانی به پرستار هر پرستاری که جویای کار باشد بلافاصله بکارگیری می شود.
از طرف دیگر برخی مسئولان نهادهای غیر دولتی پرستاری معتقدند، تعداد زیادی پرستار بیکار و جویای کار وجود دارد و معضل اضافه کار اجباری پرستاران شاغل و کمبود شدید پرستار در مراکز درمانی ناشی از جذب نشدن این پرستاران است که بخشی از آن ناشی از سختی کار و حقوق پایین این فعالان عرصه سلامت است.
آمارهای غیر رسمی درباره مهاجرت پرستاران از ایران نیز بسیار متفاوت است. از طرفی به علت کمبود شدید پرستار در کشور، برخی مراکز درمانی غیر دولتی پرستاران با تجربه و بازنشسته را بکارگیری می کنند، با این حال به نظر می رسد، نبود آمار دقیق و مستند درباره تعداد پرستاران شاغل و بیکار و نبود تناسب بین نیاز بازار با ظرفیت پذیرش دانشجویان پرستاری در دانشگاه های علوم پزشکی در سه دهه گذشته، سختی کار بالا و حقوق نامناسب پرستاران رغبت زیادی برای ورود به این رشته ایجاد نکرده است و به نظر می رسد بازنگری در ظرفیت دانشگاهی این رشته و افزایش پذیرش در رشته پرستاری، بهبود وضعیت معیشت پرستاران، اعمال حقوق ناشی از سختی کار آنان بتواند بخشی از مشکلات حل نشده این حرفه را حل کند.
از طرف دیگر با توجه به روند افزایش سالمندی در کشور و نیز افزایش بیماری های مزمن و غیر واگیر مانند دیابت، بیماری های قلبی و تنفسی، معلولیت ها و نیاز به مراقبت در منزل، بازار کار بزرگی وجود دارد که به علت کمبود پرستار و نبود پوشش بیمه مناسب این خدمات دچار مشکل است و زمینه ورود افراد بی صلاحیت و غیر متخصص به عنوان پرستار نما را که گاهی مرتکب تخلفاتی نیز می شوند، فراهم کرده است.