سلامت نیوز : وزیر بهداشت از پوشش بیمه های درمانی برای 95 تا 96 مردم و كاهش مصرف دخانیات بین مردم از 14 درصد به 11 درصد خبر داد.

به گزارش فارس، رجب صفراُف، رئیس مركز مطالعات ایران معاصر در سفر مرضیه وحید دستجردی، وزیر بهداشت و درمان به مسكو با وزیر بهداشت كشورمان گفت و گو كرد كه مشروح آن در ذیل می‌آید.

* آیا شما در این سفر كه به مسكو داشتید به اهدافی كه مد نظرتان بود، دستیابی پیدا كردید؟ لطفاً در مورد هدف از این سفر و شركت در كنفرانس بین‌المللی كه به عنوان شیوه زندگی سالم و بیماری‌های غیر واگیر در 29-28 آوریل برگزار شد توضیح بفرمایید.

وحید دستجردی: می‌دانیم كه بزرگترین عامل مرگ و میر در اكثر كشورهای دنیا به خصوص كشورهای صنعتی بیماری‌های غیر واگیر است و بیشترین عامل مؤثر در این بیماری‌های غیر واگیر شیوه زندگی است كه اگر ما تغییر شیوه زندگی به شیوه صحیح را نداشته باشیم مرگ میر ادامه پیدا می‌كند.

گزارشی كه بنده دادم این بود كه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی را در كشورمان داریم، چون بیشترین مسئله سلامت و بیماری‌های غیر واگیر مربوط به دستگاه‌های مختلف است و ما باید همكاری‌های بین بخشی دستگاه‌ها و وزارتخانه‌های مختلف را داشته باشیم و وظایفی را كه ما در این شورای عالی سلامت كه زیر نظر معاون اول رئیس جمهوری تشكیل می‌شود و وزیر بهداشت عامل اجرایی و نظارتی آن بر دستگاه‌های مختلف است را برای كل وزارتخانه‌هایی كه در رابطه با سلامت هستند تنظیم كردیم.

در ارتباط با دخانیات هم گزارش مفصلی به اجلاس ارائه كردم. ما كاهش مصرف دخانیات را در 5 سال گذشته داشتیم كه از 14درصد شیوع مصرف دخانیات را به 11درصد رساندیم و همین طور یك مبارزه جدی را با قاچاق مواد مخدر داشتیم كه آن را هم خوشبختانه تمام دستگاه‌های اجرایی در زمینه مبارزه با قاچاق 40درصد كاهش دادند و ما در این زمینه جزء كشورهای پیشتازی هستیم كه حتی جایزه سازمان بهداشت جهانی در منطقه ، امرو را در این زمینه دریافت كردیم.

* شما در این مدت از مراكز مختلف پزشكی روسیه بازدید و با وزیر درمان و بهداشت روسیه ملاقات داشتید. آیا غیر از روش‌های سنتی همكاری در ارتباط با روش‌های ویژه با طرف روسی مذاكراتی داشتید یا خیر؟

وحید دستجردی: ما از بزرگترین و قدیمی‌ترین دانشگاه پزشكی مسكو بازدید كردیم، از بعضی از مراكز تحقیقاتی مثل جراحی قلب، مركز چشم و مركز زنان و زایمان بازدید كردیم. با مسئولان اجرایی و رؤسای این مراكز و دانشگاه‌ها گفتگو كردیم و به نظر می‌آید كه غیر از روش‌های سنتی كه ما می‌توانیم همكاری‌های مشترك در این زمینه داشته باشیم در زمینه‌های علمی فراوانی امكان، پتانسیل و ظرفیت همكاری را داریم.
دانشجویان مختلف در رشته‌های مختلف علوم پزشكی می‌توانند، تبادل شوند. اساتید را می‌توانیم در اجلاس مشترك علمی دعوت كنیم با توجه به پیشرفت علم در هر دو كشور كه واقعاً پیشرفته هستند و زمینه‌های تخصصی كار فراوان وجود دارد در زمینه تبادل تجربیات پژوهشی به خصوص طرح‌های مشترك پژوهشی را بین دو كشور داشته باشیم.

علاوه بر آن ما در زمینه‌هایی مثل دارو و تجهیزات پزشكی كه جزء مهمترین مسائل و مشكلاتی هستند كه در زمینه سلامت در هر 2 كشور مطرح هستند با توجه به اینكه ما الآن 96درصد داروها را در ایران خودمان تولید می‌كنیم. بسیاری از تجهیزات پزشكی پیشرفته را خودمان تولید می‌كنیم. امكان اینكه ما این تبادل تجربیات را در زمینه‌های علمی داشته باشیم و تخصص‌های مختلف با هم كار بكنند و بتوانیم واقعاً یك كار جدیدی را در زمینه بعضی از معضلات مشترك مثل مسئله اعتیاد داشته باشیم.

ما سال‌های سال است تجربه خوبی روی درمان اعتیاد، روی پیشگیری از اعتیاد، روی مراكز مشاوره اعتیاد داشتیم با توجه به اینكه ما همسایه افغانستان هستیم و بیشترین صدمه را از تولید مواد مخدر در افغانستان و توزیع آن به كشورهای دنیا متحمل شدیم، بیشترین مبارزه را در این زمینه ما داشتیم و در عین حال تجربیات بسیار خوبی در این زمینه داشتیم كه توانستیم مسئله اعتیاد را تقریباً كنترل بكنیم. این‌ها جزو مواردی هستند كه غیر از موارد مرسوم و سنتی، می‌توانیم تبادل تجربیات و فعالیت‌های اجرایی را داشته باشیم و حتماً اگر ما از این فرصت استفاده خوبی بكنیم به نتایج بسیار خوبی هم دست پیدا كنیم.

*خانم وزیر احساس من این است كه به طور كلی هم برای جامعه روسیه و هم برای جامعه بین‌المللی توجه بیش از حدی به سفر شما به روسیه مبذول شده و این نشانگر این است كه این جوامع علاقه‌مند نسبت به این سفر هستند. در اینترنت من شاهد بودم كه ده‌ها هزار اطلاعات و نقل قول در ارتباط با سفر شما و مسائل پزشكی ایران مطرح بوده، می‌خواستم از سركار عالی سؤال بكنم كه آیا در نهایت پزشكی در ایران مجانی است یا پولی و به ازاء خدمات پزشكی باید پول بدهند یا اینكه رایگان است؟ آیا دانشگاه‌های كافی وجود دارد برای ارائه آموزش پزشكی به مردم ایران و كارشناسان ذیربط ؟ آیا استانداردهای شما، زایشگاه‌های شما مطابق با استانداردهای بین‌المللی هست؟ و به طور كلی نظر خودتان را بعد از سفر می‌خواستیم بدانیم كه چگونه است.

وحید دستجردی: ما اولاً كه سیستم پزشكی و درمانی‌مان سیستم بیمه‌ای است یعنی چیزی حدود 95درصد یا ،96درصد از مردم بیمه هستند و بیمه درمانی دارند، تعدادی هم بیمه نیستند. اگر هم افرادی باشند كه به دلیل اینكه شغل ندارند بیمه نیستند، تحت پوشش حمایتی یك بخشی هستند كه آن‌ها در زمان مراجعه به بیمارستان كاملاً هزینه‌های این افراد را می‌پردازند و اگر افرادی باشند كه نخواهند خودشان را بیمه بكنند، آن‌ها جزو 4 - 5 درصدی قرار می‌گیرند كه بیمه نیستند.

همه این 95 یا 96درصد با دفترچه بیمه به بیمارستان‌ها و مراكز بهداشتی و درمانی دولتی ما مراجعه می‌كنند. خدمات بهداشتی كاملاً رایگان است. خدمات درمانی در صورتی كه به صورت بستری بخواهد انجام شود بیمار فقط 10درصد فرانشیز خدمات را می‌پردازد و 90درصد را سازمان‌های بیمه‌گر می‌پردازند و بنابراین ما می‌توانیم بگوییم خدمات خوبی در زمینه بهداشت و درمان به مردم ما ارائه می‌شود.

مسئول ارائه خدمات درمانی و بهداشتی، دانشگاه‌های ما هستند به طوری كه ما حدود 50 دانشگاه علوم پزشكی در كشور داریم كه اگر ما دانشگاه‌های علوم پزشكی دولتی و خصوصی را كه دارند آموزش نیروی انسانی م‌ دهند در نظر بگیریم، یك چیزی حدود یك میلیون نفر دانشجو در رشته‌های مختلف علوم پزشكی داریم.

دانشگاه‌های علوم پزشكی ما زیر نظر وزارت بهداشت جمهوری اسلامی ایران هستند و در همه استان‌ها ما بین یك تا 3 دانشگاه علوم پزشكی داریم كه این‌ها تا اقصی نقاط این استان خدمت ارائه می‌كنند. سیستم ارائه خدمات ما خدمات بهداشتی و درمانی مان به نام سیستم شبكه است.
ما یك شبكه‌ای را بالغ بر حدود 20 هزار خانه بهداشت، حدود 600 مركز بهداشتی و درمانی و تعداد حدود هزار بیمارستان تخصصی و فوق تخصصی در سراسر كشور داریم كه بر اساس جمعیت بر اساس دوری و نزدیكی راه‌ها و دسترسی و عدم دسترسی، این مراكز طراحی شده‌اند و در قالب این شبكه ما خدمات بهداشتی و درمانی را ارائه می‌كنیم.

* تعداد پزشكانی كه گواهی لازمه را در این كار دارند در ایران چقدر است؟ یكی دیگر از تجربه‌های بسیار خوب ایران خانه‌های بهداشت هست، مخصوصاًّ در روستاها كه این یك فكر بسیار جالبی است و تجربه خوبی است كه حتی برای روسیه می‌تواند جالب توجه باشد و این كار بسیار مؤثر است. می‌خواستیم در این زمینه توضیحاتی بدهید.

وحید دسجردی : ما حدود 150 هزار پزشك و متخصص داریم در كشورمان كه این‌ها در همین سیستم شبكه بهداشتی و درمانی مشغول به كار هستند. پزشكان ما، پزشكان عمومی و پزشكان خانواده در مناطق غیر از بیمارستان مشغول به كارند. متخصصان ما در بیمارستان‌های تخصصی و فوق تخصصی مشغول به كار هستند.

البته تعدادی از پزشكان عمومی هم در بخش‌های اورژانس یا در ستادهای درمانی كشور به كار اشتغال دارند. رشته‌های مختلف تخصصی در زمینه پزشكی ما حدود 26 رشته تخصصی را تربیت می‌كنیم. حدود 20 رشته فوق تخصصی را تربیت می‌كنیم و تعداد فراوانی فلوشیپ را تربیت می‌كنیم و این فقط در رشته پزشكی است در رشته‌های دندانپزشكی و داروسازی و سایر رشته‌ها هم تخصص‌ها و فوق تخصص‌های مختلف را الآن مشغول تربیت نیروی انسانی هستیم.

ظرفیت كشور ما برای تأمین نیروی انسانی مورد نیاز كفایت می‌كند ولی در عین حال چون مردم ما خیلی علاقه‌مند به تحصیلات هستند و علاقه‌مند به رشته‌های مختلف علوم پزشكی و تخصص هستند، بیش از این‌ها مراجعه می‌كنند و بنابراین تعدادی ازاین متقاضیان و جوانان به كشورهای دیگر می‌روند و در آنجا به گذراندن دوره‌های پزشكی و دوره‌های تخصصی مشغول می‌شوند.

مسئله خانه‌های بهداشت هم یكی از مهم‌ترین دستاوردهای ماست كه این خانه‌های بهداشت و مراكز بهداشتی درمانی به صورت یك شبكه در سرتسر كشور پراكنده‌اند و دسترسی مردم به خدمات بهداشتی و درمانی توسط این شبكه تأمین می‌شود.

اگر كه بیماری مراجعه بكند، مثلاً به یك خانه بهداشت و این خانه بهداشت معمولاً یا در همان محل یا در یك فاصله بسیار كم 4 تا 5 كیلومتری نسبت به محل زندگی افراد وجود دارد و اگر درمان این در همان محل خانه بهداشت انجام شد كه به خوبی این درمان را می‌گیرد ولی اگر نیاز به درمان در سطح بالاتری باشد ، آمبولانس‌ها و وسایلی كه برای نقل و انتقال بیماران در آنجا فراهم شده بیمار را به سمت مركز بالاتر و به یك منطقه بالاترمنتقل می‌كنند، باز در آن محل درمان خاص خودش را دریافت می‌كند. اگر نیاز باشد كه كار آزمایشگاهی یا تشخیصی رادیولوژی یا بستری در بیمارستان انجام شود باز هم در همین نظام و سیستم ارجاع این كار انجام می‌شود و بنابراین بیمار از همان محل زندگی خودش كه ممكن است در دورترین روستاهای كشور باشد تا یك بیمارستان تخصصی و فوق تخصصی همه كار درمان او به صورت نظام ارجاع و بر مبنای شبكه انجام می‌شود و یكی از بهترین كارهایی است كه ما در جمهوری اسلامی در ظرف 30 سال گذشته انجام داده‌ایم.

* من شنیده‌ام كه این خانه‌های بهداشت دارای یك مركز كامپیوتری هستند كه این مراكز می‌توانند تاریخچه بیماری را مشخص بكنند و از طریق ایمیل و الكترونیك و از روش‌های لازمه اگر احیاناً خودشان قادر به تشخیص و معالجه نباشند به مراكز مركزی‌تری احاله می‌كنند و دستورالعمل لازمه را می‌گیرند كه آیا معالجه و درمان را آنجا ادامه بدهند یا اینكه بیمار را به مراكز بزرگ‌تری منتقل كنند.

وحید دستجردی : بله همین طور هست. ما یك شبكه خودمان را وصل كردیم به اینترنت به طوری كه برای بیمارانی كه مراجعه می‌كنند یك پرونده سلامت برای آن‌ها به صورت الكترونیكی تشكیل می‌شود. تمام سوابق تاریخچه آن فرد داخل این پرونده به صورت اینترنتی قرار می‌گیرد و وقتی به پزشك مراجعه می‌كند این پرونده قابل ارجاع است به سطوح بالاتر بنابراین اگر نیاز به ارجاع به یك بیمارستان تخصصی یا یك مركز بالاتر فوق تخصصی را داشته باشد، دقیقاً این پرونده از طریق خطوط الكترونیكی منتقل می‌شود و پزشك ارجاع شده و پزشك ارجاع كننده كاملاً در جریان پرونده قرار می‌گیرند.

* ایران دستاوردهای بسیار زیادی در زمینه پیوند اعضای بدن دارد و در این راستا می‌خواستم ببینم كه هزینه این پیوندها به چه صورت است در مقایسه با این كارها در اروپا؟ و چقدر این پیوندها برای مردم عادی قابل دسترس است؟ و چه تعداد از این مراكز دارید؟

وحید دستجردی: ما در زمینه پیوند اعضا كارهای بسیار خوب و بزرگی كردیم به طوری كه سالانه چیزی حدود 2هزار پیوند كلیه در كشور انجام می‌شود و حدود 150 پیوند قلب و شاید یك چیزی حدود 20 پیوند قلب و ریه با همدیگر و الآن 3هزار پیوند مغز استخوان در كشور ما انجام شده كه جزء سه مركز بزرگ دنیا هستیم از نظر پیوند مغز استخوان.

پیوند كبد، در سال گذشته ما 330 مورد پیوند كبد داشته‌ایم كه هم از بیماران مرگ مغزی و هم پیوند از زنده بوده و پیوندهای مختلف دیگری مثل پیوند قرنیه و هر چه كه مورد نیاز باشد خوشبختانه ما در زمینه پیوند تقریباًّ تمام موارد پیوند مورد نیاز كشور را انجام می‌دهیم . مراكز متعددی را ما داریم، می‌توانم بگویم كه پیوند كلیه در اكثر استان‌های ما و در اكثر دانشگاه‌های علوم پزشكی ما قابل انجام است به همین خاطر ما اصلاً در مورد پیوند كلیه صف و نوبت نداریم.

درمورد پیوند كبد الآن در 3 تا 4 مركز كشورمان پیوند كبد صورت می‌گیرد. در اكثر دانشگاه‌های علوم پزشكی ما در بخش‌های تخصصی و فوق تخصصی چشم پیوند قرنیه انجام می‌شود. پیوند قلب شاید در یك چیزی حدود 10 تا 15 مركز كشورمان پیوند قلب هم در مراكز دولتی و دانشگاهی و هم در مراكز خصوصی انجام می‌شود، بنابراین دسترسی مردم به این پیوندها زیاد است و مشكلی از این بابت نیست به خصوص اینكه ما قانونی را داریم كه مجلس شورای اسلامی تصویب كرد كه با این قانون فرد هم خودش می‌تواند وصیت بكند از بدنش از اعضای بدن برای پیوند استفاده شود و هم اگر یك وقتی فردی فوت كند وراث بیمار و كسانی كه فامیل او هستند می‌توانند فامیل‌های درجه یك بیایند و رضایت دهند از اعضای بدن این فرد برای پیوند استفاده شود. غیر از اینكه ما بعضی از موارد مثل پیوند كلیه از زنده را برای حتی غیر از بستگان هم در صورتی كه رضایت داشته باشند آن را هم تسهیل كردیم و مجوزش را داده‌ایم. فقط با این شرط كه حتماً بایستی هر دو یك ملیت داشته باشند و مثلاً اگر كه دهنده و گیرنده پیوند اگر یكی ایرانی است باید نفر دوم هم ایرانی باشد به همین خاطر ما توانستیم مسئله پیوند را واقعاً حل بكنیم.

*یعنی همه این كارها توسط متخصصان ایرانی و در مراكز ایرانی انجام می‌شود؟
وحید دستجردی: تمام كارهای تخصصی پیوند در مراكز ایرانی، درخود ایران و توسط متخصصان ایرانی انجام می‌شود. ما هیچ پیوندی را به خارج از كشور نمی‌فرستیم. همین در داخل كشور انجام می‌شود.

* در روسیه علاقه‌مندی خیلی زیادی به توریسم درمانی و معالجاتی وجوددارد. با توجه به اینكه ایران چشمه‌های آبگرم زیادی دارد و زمینه‌های دیگری. می‌خواستیم ببینیم كه به چه صورت طرف روسی می‌تواند این اطلاعات را دریافت كند؟ صحبت این است كه روس‌ها چطور می‌توانند از این وضعیت مطلع شوند؟ و چه طوری باید اطلاع رسانی كرد؟

وحید دستجردی: ما توریست‌های خیلی زیادی را در كشورمان داریم كه از كشورهای همسایه برای درمان می‌آیند. حالا بخشی از درمان این است كه شما می‌فرمایید كه مثلاً در چشمه‌های آبگرم ولی غیر از این چون ما از نظر پزشكان و متخصصان و تجهیزات پزشكی بسیار پیشرفته هستیم، از كشورهای مختلف مثل آذربایجان مثل افغانستان مثل عراق و حتی كشورهای دیگر عربی، بسیاری از كشورهای عربی مثل كویت و غیره برای درمان خودشان ترجیح می‌دهند بیایند به كشور ما و كارهای درمانی، اعمال جراحی و حتی چكاب‌هایی كه برایشان انجام می‌شود از نظر كارهای تشخیصی هم در كشور ما انجام می‌شود.

این‌ها سوابق پزشكی ایران را داشته‌اند یا ما در بعضی از كشورها در نمایشگاه‌های توریسم آن‌ها شركت كرده‌ایم، بروشورها و تراكت‌های كارهای پزشكی خودمان را در اختیار آن‌ها گذاشتیم. بعضی‌ها از قبل در جریان فعالیت‌های پزشكی ایران بوده‌اند، خوشبختانه ما هر سال تعداد زیادی پذیرش بیمار خارجی داریم. حالا سعی می‌كنیم با توجه به مطلبی كه شما فرمودید اطلاعات مراكز خودمان را كه خدمات تخصصی و فوق تخصصی ارائه و برای پذیرش مهمانان و توریسم درمانی آماده‌اند را از طریق سفارت جمهوری اسلامی ایران در اختیارتان بگذاریم.

*در هر صورت چون فرصت تنگ است، من این سؤال را می‌كنم، تا جایی كه ما می‌دانیم مدارك تحصیلی دانشگاه‌های پزشكی روسیه توسط مراكز ذیربط ایرانی مورد تأیید قرار نمی‌گیرد و مدارك دانشگاه‌های ایرانی هم به نوبه خود در طرف روسی مورد تأیید قرار نمی‌گیرد . آیا شما نمی‌خواهید این معضل حل بشود و برای این كار چه اقداماتی را وزارتخانه شما می‌تواند انجام بدهد؟

وحید دستجردی: ما خوشبختانه بازدیدی داشتیم از مراكز، در جریان پیشرفت كارهای پزشكی در روسیه قرار گرفتیم. با اساتید و با پزشكانی كه در بخش‌های مختلف تخصصی كار می‌كردند آشنا شدیم و حتماً این سفر بنده مقدمه‌ای خواهد بود برای اینكه كسانی كه در وزرات بهداشت در مدارك تحصیلی اظهار نظر بكنند و بخش آموزشی وزارت بهداشت آن‌ها را هم بفرستیم و این‌ها بیایند از این مراكز بازدید داشته باشند تا بتوانیم رویكرد مان را نسبت به تأیید مدارك تحصیلی روسیه در آینده تغییر بدهیم.

*خوب سالانه ده‌ها هزار نفر در روسیه برای آموزش و تحصیل به كشورهای خارجی می‌روند، برای ارتقای سطح تخصصشان. آیا در این زمینه اقدامات معینی هم با ایران انجام می‌گیرد یا نه ؟ و شما تصمیم دارید این كار را انجام بدهید؟

وحید دستجردی: تا به حال كاری در این زمینه انجام نشده ولی یكی از صحبت‌هایی كه ما با مسئولان اجرایی دانشگاه‌های مسكو داشتیم این بود كه ما بتوانیم تبادل استاد و تبادل دانشجو را داشته باشیم یك تعدادی دانشجو از اینجا از روسیه به ایران بیایند یك تعدادی از ایران به روسیه بیایند. ما بورسیه دانشجویان را داشته باشیم. تبادل دانشجویان را داشته باشیم این امر یكی از مواردی بود كه صحبت كردیم و امیدواریم در قالب بعضی از تفاهم نامه‌ها اجرا شود .

* من فكر می‌كنم كه شما باید یك صحبت اختصاصی با خانم گولی كووا، وزیر بهداشت و درمان روسیه داشته باشید و یك نقشه راهی یا كار گروهی تدارك ببینید در زمینه پزشكی و آموزش پزشكی و این ابتكار از طرف شما باشد.

وحید دستجردی: سفیر ایران آقای سجادی مأمورند كه زمینه تشكیل این كار گروه را فراهم بكنند، ما هم آماده همكاری هستیم كه به سهم خودمان آنچه را كه لازم هست روی میز بگذاریم و این كار خوب را به پیش ببریم.