سلامت نیوز:خدمات را دیگر بخش‌های جامعه نیز انجام می‌دهند حتی رانندگان تاکسی که جان‌باخته کووید در میان آنان کم نیست، خدمات‌رسان هستند. پس چه‌چیزی موجب‌شده اینک خدمات‌رسانی کادر درمان در جامعه برجسته شود؟ بی‌گمان مفهومی به نام بازگرداندن «امید» به زندگی مطرح است که به کادردرمانی ویژگی «نجات‌بخش» داده است؛ مانند نجات‌گری که مغروقی را از خفه‌شدن در دریا نجات می‌دهد؛ یا آتش‌نشانان جان‌باخته در آتش‌سوزی پلاسکو که از سوی مردم نام قهرمان به خود گرفته‌اند.
آغاز نومیدانه، درمان امیدبخش
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اطلاعات ،گرچه در روزهای آغازین، ناشناس‌‌بودن پدیده کووید۱۹ و رفتارش در بدن انسان سبب شد کادر درمانی کشور غافلگیر شود اما پس از مدت کوتاهی، نومیدی به امیدواری دگردیس شد و زندگی، چهره پایدار خود را بازیافت.در جامعه گروه‌های گوناگونی برای جلوگیری از اپیدمی کووید۱۹ در کوشش و پویش‌اند که در سنگر نخست این مبارزه، کادر درمانی ایستاده است.
تا چندگاه پیش، انتقاد‌های زیادی از پزشکان در تراز جامعه در جریان بود ولی با آمدن کووید ۱۹ به یکباره همه آن‌ها رفت و جایش را ستودن‌ها و تمجیدها و ابراز ارادت گرفت؛ به ویژه در شبکه‌های اجتماعی، چهره جان‌باختگان پرستار و پزشک گلباران شد و اینک ارزش آنانی که مانده‌اند و سنگر بیمارستان را ترک نکرده‌اند، پاس داشته می‌شود.
یک غریق‌نجات در دریای توفانی از جان خود برای نجات یک مغروق مایه می‌گذارد؛ بی‌گمان ارتباط مستقیم کادر درمانی با بیماران و هراسناک‌بودن کووید۱۹ موجب سپاس‌ها و ستودن‌های بسیار شده است. از دیگرسو در بسیاری از بیمارستان‌ها و مراکز درمانی به سبب نبود امکانات، کادردرمانی تا اندازه‌ای دست‌خالی در حال ویزیت و درمان بیماران است.
از رنجی که آنان می‌کشند
تاکنون ده‌ها تن از کارکنان خدمات درمانی و بهداشتی کشور در راه مبارزه با کووید۱۹ جان باختهاند. در بیشتر کشورها پس از سالمندان، کادر پزشکی و درمانی بیشتر از همه در آستانه دچارشدن به کووید۱۹ هستند. پرستاران نیز زیر بار سنگین رنج‌برآمده از رویارویی با پدیده هراسناک کووید قرار دارند.
فضای بیمارستان‌ها بسیار آلوده است؛ این روزها تیم درمانی بیمارستان‌ها و مراکز درمانی در مرکز کووید۱۹ ایستاده‌اند و تقریبا با دست‌خالی با ویروس می‌جنگند، به ویژه در شهر‌هایی که موارد بی‌شمار بیماری دیده شده است.
کادر درمانی از پزشک گرفته تا پرستار و کارگران بیمارستان ناچارند تا ۸ ساعت در هر نوبت کاری جامه‌هایی بپوشند که هیچ روزنی به بیرون ندارد. آنان باید ماسک‌ها و عینک‌های پزشکی ویژه به چهره داشته باشند که نفس‌کشیدن را دشوار می‌کند؛ ناگفته پیداست چنین پوشش ضدویروسی برایشان بسیار دست‌وپا گیر است و از کیفیت رسیدگی آنان به بیماران نیز می‌کاهد. گنجای درگیری و تماس پزشکان با بیماران به خوبی نشان می‌دهد که آنان تا چه اندازه بر لبه تیغ راه می‌روند.
تا ۷۰ درصد پرستاران مدت‌هاست به دیدار خانواده‌های خود نرفته‌اند تا موجب قطع زنجیره انتقال ویروس کشنده کووید۱۹ شوند. دست کم ده‌ها و اگر دقیقتر بگویم نزدیک به صد تن از کادر پزشکی و پرستاری ایران جان باختهاند.کمبود تخت‌های مراقبت‌ویژه، کمبود آنتی‌بیوتیک‌های لازم و دستگاه تنفس مصنوعی. واقعیت کمبود تجهیزات و امکانات که کارکنان بخش بهداشت و درمان در کشور با آن رو‌به‌رویند، نگفته پیداست.
مشکلات پزشکان از دایره کووید۱۹ فراتر است؛ یکی از پزشکان می‌گوید: «اکنون ده‌ها هزار پزشک در کشور وجود دارند که نزدیک به یک‌سوم آنان پروانه ویزیت و طبابت نگرفته‌اند. جامعه پزشکی بخشی از تنه گروه‌های دیگر جامعه است ولی ارجمند داشته نمی‌شوند؛ بسیاری از مردم می‌پندارند پزشکان پول زیادی در می‌آورند ولی این‌گونه نیست و بستر نابسامان اقتصادی بر زندگی آنان نیز مانند دیگر دهک‌های جامعه سایه سنگین افکنده است.
برخی از بیمارستان‌ها به مدت یک‌سال پول پزشکانی را که برایشان کار می‌کنند نپرداخته‌اند؛ همچنین سازمان‌های بیمه‌ای نیز بدهی خود را به آنان نمی‌دهند. مراکز دانشگاهی و وزارتخانه نیز پول پزشکان را با تأخیر پرداخت می‌کنند؛ در چنین بستر نابسامان، پزشک چگونه آسوده کار کند؟»
قهر،کوچ، ناچاری، رفاه؛ کدامیک؟
همچنان آواز پرستوهای مهاجر به گوش می‌رسد؛ پرستوهایی که بلیت یکسویه دارند. هر کشوری گرایش به این دارد که نه تنها بهترین پزشکان خود را نگهدارد بلکه پزشکان آزمون‌پس‌داده دیگر کشورها را نیز به خدمت گیرد.یک پزشک عمومی می‌گوید: «پزشکانی که به دایرکردن مطب می‌پردازند با توجه به حق ویزیت غیرواقعی موجود، به سختی هزینه‌های جاری مطب و حقوق منشی خود را پرداخت می‌کنند؛ در اینجاست که پزشک برتری می‌دهد به کشورهای دیگر مهاجرت کند و با کار در رشته خود یا کار دیگر ادامه زندگی دهد.»
«بر پایه آمار، ده‌ها هزار پزشک عمومی، متخصص و فراتخصص در کشور فعالیت می‌کنند؛ به گفته یک مسئول در دولت، این پزشکان برای کار در کشور انگیزه بایسته را ندارند و می‌روند در کشورهای دیگر مانند کانادا، آمریکا و اروپا خدمات ارائه می‌دهند؛ حتی به‌تازگی کشورهایی مانند ترکیه نیز سرگرم جذب پزشکان ایرانی است.»
«به گفته دولت برای این پزشکان انگیزه‌ای ایجاد نشده تا بمانند. هنگامی که انگیزه ماندن ایجاد نشود و نیاز هم در کشورهای دیگر وجود داشته باشد، پزشکان از کشور خارج می‌شوند؛ آیا ما باید پزشکان را برای ارائه خدمات به دیگر کشورها تربیت کنیم؟»«یک‌چهارم پزشکان دانش‌آموخته دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور به کشورهای آمریکا و اروپا به دلیل مسائل اقتصادی مهاجرت کرده و در آنجا سرگرم ویزیت‌اند. باید یک چاره بنیادی برای جلوگیری از کوچ پزشکان ایرانی به کشورهای گوناگون جهان کرد؛ اکنون ده‌ها هزار پزشک عمومی داریم که یک سوم آنان کار درست و همتزار با توان‌شان ندارند.»
«کوچیدن پزشکان به خارج کشور، چالش‌انگیز خواهد بود و نباید به سادگی از آن گذشت؛ این پدیده نیاز به بررسی و نگره کارشناسانه و ارائه راهکار مناسب از سوی مسئولان دارد؛ اگر روند کوچیدن پزشکان به دیگر کشورها همچنان ادامه‌دار باشد، پدیده کمبود پزشک در پیش رو خواهد بود.»یک پزشک عمومی دیگر نیز می‌گوید:
«کوچیدن پزشکان ایرانی از سال‌های گذشته تاکنون وجود دارد و بیشتر پزشکان عمومی و متخصص کوچ می‌کنند؛ هر سال دانش‌آموختگان زیادی از دانشکده‌های پزشکی وارد جامعه می‌شوند و توقع دارند در موقعیت‌های مکانی و شغلی مناسب در سامانه بهداشت و درمان کشور به کار گرفته شوند ولی گاهی شرایط، مورد پسندشان نیست و برتری می‌دهند به خارج کوچ کنند. گروهی دیگر از پزشکان به سبب کامل کردن رشته تحصیلی و گذراندن آموزش‌های تخصصی به خارج از کشور می‌روند و بر این باورند موفقیت و پیشرفت بیشتری در آن سوی مرزها چشم به راه آنان است.»«برای این که از کوچ پزشکان برای زندگی در کشورهای گوناگون جلوگیری شود باید راه‌های ماندگاری و تشویق را برای آنان در جامعه فراهم آورد تا به میل خود بمانند و برخلاف میل خود نروند.»
چگونه می‌توان به کادر درمانی کمک کرد
یکی از راه‌های کمک به تیم درمان و بهداشت کشور قرنطینه خانگی است. بیماران باید بدانند که از روز دوم، ویروس چراغ‌های سرخ‌اش را روشن می‌کند. تب از راه می‌رسد و خانواده باید بدن بیمار خود را شست‌وشو دهد و پاشویه کند و به وی مایعات زیاد بدهد. اگر دچار لرز شد با پتو و تشکچه‌های برقی کوچک و کیسه آب گرم، لرز بدن او را کنترل کند. خانواده با دارو جلوی تهوع بیمار را نگیرد. شربت دیفن هیدرامین ساده هر نیم‌‌ساعت پیش از غذا به وی بدهد. بیمار نباید داروهایش را یکجا بخورد بلکه هر یک‌ساعت یکی از دارو‌ها را با غذا یا به تنهایی میل کند. بیمار باید مایعات زیاد بخورد که دچار شکم‌روی نشود. نوشیدنی بیرون و کنستانتره چیزهای خوبی نیست.
بیمار نباید داروهای ضد اسهال بخورد. در روز خانواده باید به بیمار تا ۱۰ لیوان آب آشامیدنی کانی با درجه نیترات پایین بدهد. اگر بیمار به نوبت آب طبیعی سرد و آب جوش بخورد بدنش از سم پاک می‌شود. آب پرتقال و دمنوش و شیر ملول و آبمیوه ساده، دلستر بی‌اسانس و بی‌شکر بهتر است. هرچندگاه تنفس بیمار از سوی خانواده در یک دقیقه باید محاسبه شود. از همان روز نخست بیمار تمرین پرهوایی ریه انجام دهد تا دچار تنگی نفس نشود؛ تمرین باید این گونه باشد: اول یک دم ژرف تا آن‌جایی‌که به سرفه بیفتد، هر روز میزان دم را بالا ببرد؛ پس از سه ثانیه درنگ، بازدم ژرف انجام گیرد. اگر روزانه تا ۲۸ بار این کار انجام شود شش‌ها با ظرفیت کامل کار خواهند کرد و ویروس خارج خواهد شد و در روز پنجم تا هفتم بیمار به تغذیه طبیعی پیشین خود باز خواهد گشت و با ماندن در خانه تا روز چهاردهم بهبود خواهد یافت.
در بازه زمانی نگهداری از بیمار، خانواده باید دمای اتاق را بالای ۲۸ درجه نگهدارد و هوا مدام تهویه شود؛ با الکل اتانول ۷۰ درصد در و پنجره و شیرها و کلیدهای برق و کابل موبایل را گندزدایی کند. اعضای خانواده یک روز در میان دوش بگیرند و جامه‌های خود را با آب ۴۰ درجه بشویند. اما دست را با آب ۲۲ درجه بشویند و هنگام رفتن به اتاق قرنطینه ماسک و دستکش بپوشند.
در برخی کشورهای جهان بیماران تنها زمانی می‌توانند خود را قرنطینه خانگی کنند که از سوی بیمارستان یا پزشک دستور گرفته باشند. اگر کسی نشانه‌های سرفه، تب یا تنگی نفس دارد نباید به دکتر یا بیمارستان برود. اگر نشانگان کم باشد باید در خانه بمانند و با مرکز تلفنی سرویس سلامت ملی تماس بگیرند. باید ۱۴ روز در خانه ماند و به مدرسه، اداره و دیگر مکان‌ها نرفت. اتاق بیمار باید جدا باشد و جریان هوای مناسب داشته باشد و پنجره‌اش باز شود.
برای خرید دارو و مواد غذایی از دیگران کمک بگیرد. اگر خانواده دارد کسی به درون اتاقش نرود. اگر با کسی زندگی می‌کند که خود را قرنطینه کرده، تا می‌تواند تماسش را با وی محدود کند. افراد خانواده بیمار، دستان خود را مدام بشویند، به ویژه زمانی که به اشیای بیمار دست می‌زنند. خانواده نباید از همان وسایلی استفاده کند که بیمارش در اختیار دارد؛ و اگر می‌توانند بهتر است که توالت و دوش نیز جدا شود؛ گوشه‌های خانه مانند دستگیره‌ها مدام گندزدایی شود. استفاده از دستکش مهم است؛ زباله بیمار در یک کیسه پلاستیکی جدا قرار داده و گره زده شود.
بر جهان چه گذشت
چهره زشت مرگ در جهان خیلی رخ کرد؛ کارلو اوربانی کاشف بیماری سارس هنگام درمان بیماران در‌هانوی، خود دچار بیماری سارس شده بود. او در بانکوک در بیمارستانی Quarantine شد و ۱۸ روز پس از آن درگذشت با این سفارش به جا مانده از او که شش‌هایش برای پژوهش مورد استفاده قرار گیرد.
یک روزهایی فشار روانی و روحی و جسمی بسیار زیاد بود؛ شاید برای همین پزشک ارشد آمریکایی که در سنگر اول مبارزه با کووید۱۹ بود، خودزنی کرد. لورنا، مدیر پزشکی بخش اورژانس در یک بیمارستان برای همیشه از میان همکارانش رفته است. او یکبار به کووید۱۹ دچار شده بود اما پس از ۱۰ روز بر بیماری خود چیره گشت و به بیمارستان برگشته بود؛ بیماری خودش نتوانست او را از پا درآورد ولی بیماری دیگران تاب و توان از او گرفت.
عکس‌هایی از بیمارستان‌های بریتانیا نشان می‌دهد پرستاران با کیسه‌های زباله سرشان را می‌پوشانند تا بتوانند ۱۳ ساعت در روز به پرستاری از بیماران وخیم بپردازند؛ آنان چشم خود را با عینک اسکی می‌پوشانند. پرستاران در بخش‌ویژه، به تجهیزات نیاز دارند ولی در دسترس ندارند. آنان ناچارند کارهایی انجام دهند که امکان انتقال ویروس از راه ذرات موجود در هوا برایشان وجود دارد.
در برخی کشورهای بحرانی، کادر درمانی و کارکنان بهداشتی در پوشش غیرعادی خود حتی امکان خاراندن دست و پای خود را ندارد. رنج و زجر برایشان چندان دور از فهم نیست. آنان حتی برای دستشویی‌رفتن هم دچار محدودیت‌اند و زمان رسیدگی به بیماران از پوشک‌استفاده می‌کنند که تنها در پایان نوبت کاری امکان عوض‌کردن است.
اما همیشه ناامیدی نیست؛ موفقیت در مبارزه با ویروس بیشتر به کارآمدی سامانه درمانی هر کشور بستگی دارد. میان توانایی یک کشور در مهار ویروس و توان سامانه درمانی آن کشور ارتباط چشمگیری وجود دارد.ژاپن در قلمرو سلامت درخشیده است و برای برخورد اولیه‌اش با کووید۱۹ با ستوده‌شدن بسیاری روبه‌رو شده است. سامانه درمانی ژاپن توانسته ویروس را در بازه‌های نخست بیماری مهار کند. درمانگاه‌های محلی از همه مراجعان سی‌تی‌اسکن می‌گیرند که وجود سینه‌پهلو را حتی در بیماران بدون نشانه هم نشان می‌دهد و بیمار می‌تواند خیلی زود به درمان خود بپردازد.
در کره‌جنوبی بیمارستان‌ها و دیگر مراکز درمانی امکانات بایسته را در اختیار داشتند و آموزش دیده بودند. ماهیت سامانه درمانی این کشور هم به تشخیص و درمان زودهنگام کووید۱۹ در جامعه کمک کرده است. تست آزمایشگاهی و سی‌تی‌اسکن در گستره بزرگی انجام می‌شود. بسیاری از مبتلایان به کووید۱۹ خیلی زود پیدا شدند و تحت درمان قرار گرفتند.
در آلمان، شمار تست اولیه و تشخیص زودهنگام و کوشش بسیار زیاد برای مهار ویروس سبب کارنامه خوبی در سامانه درمان شده است و به کاهش میزان مرگ‌ومیر انجامیده و نگاه دیگر کشورها را به سوی خود جلب کرده است. استرالیا نیز که توانسته است نرخ افزایش مبتلایان به کووید۱۹ را بسیار محدود کند، در جایگاه خوبی در سامانه سلامت جهان ایستاده است.در کشور ما کادر درمانی با روحیه بسیار خوب و سرسخت‌شکن در برابر ویروس سرسخت کووید۱۹ ایستاده است؛ پرستاران از سهمیه ماسک خود به بیماران بخشیده‌اند.
در جهان نیز این از خود گذشتگی دیده می‌شود. کادر درمانی در جهان نیز در بازه زمانی زمستان سال پیش تا کنون، مرزشکن بوده‌اند؛ همان‌گونه که کووید۱۹ مرزهای چین را درنوردید، پزشکان جهان(از جمله کوبایی‌ها) نیز از محدوده کشور خود گذشتند و به یاری بیماران در فراسوی مرزها شتافتند.
مناسبت
در ایران، اول شهریور همزمان با زادروز بوعلی‌سینا، به پاس کتاب‌ها و خدمت‌های او به جهان پزشکی و کار در این رشته، روز پزشک نامگذاری شده است تا پاسداشتی باشد از کادر درمان و بهداشت کشور.واژه حکیم از دیرباز ارجمند بوده است و هر زمان که می‌خواستند از شخصی به نیکی نام ببرند و او را همه‌‌چیزدان بخوانند و بر دانایی و خردمندی او پای بفشرند، وی را حکیم می‌نامیدند. حکیم در فرهنگ ایران از بار معنایی گستره‌ای برخوردار است. زکریای رازی و ابوعلی‌سینا در شمار مشهورترین حکیمان ایرانند که در زمان خود، دستی معجزه‌گر در درمان بیماران داشتند.
نظر شما