سلامت نیوز:انتشار یک ویدئوی کوتاه چند دقیقه‌ای در فضای مجازی از رفتار نامناسب با معتادان مقیم در یک مرکز ترک اعتیاد در حوالی روستای قلات در شهرستان شیراز، موجی از واکنش‌ها را درپی داشت.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همدلی ،در این فیلم که حاوی لحظه‌های ناراحت کننده است، گردانندگان این مرکز بیماران و افراد دارای اعتیاد را در یک استخر آب می‌اندازند و بعد از خروج آن‌ها با به‌کار بردن الفاظ رکیک تنبیه بدنی می‌کنند، طوری‌که در بخش‌هایی از این ویدئو بیماران مبتلا به اعتیاد برای رهایی از تنبیه و کتک خوردن مجبور می‌شوند به خودشان توهین کنند.
واکنش‌ها به‌این حادثه طوری بودکه بلافاصله بهزیستی استان فارس اعلام کرد که ضمن پلمپ کردن این مرکز نسبت به آن طرح شکایت کرده است. رئیس روابط عمومی بهزیستی در این استان در واکنش به رفتارهای غیرانسانی در یکی از مراکز ترک اعتیاد به ایسنا گفت: «مشاهده رفتارهای غیرانسانی در فیلم، به دور از عقلانیت و بسیار مخاطره‌آمیز است. درخصوص این مرکز باید گفت که پس از انتقال بیماران به سایر مراکز، با دستور قضایی پلمپ شده و مسئولان و کارکنان آن بازداشت شدند.»
عبدالرحمن سلیم‌حقیقی در ادامه واکنش سازمان بهزیستی به این ماجرا از تنظیم شکوائیه حقوقی این اداره کل در خصوص رفتار نامناسب و غیرقانونی کمپ متخلف خبر داد و تاکید کرد که پیگیری قضایی لازم برای برخورد قانونی با عوامل چنین اقدامی انجام خواهد شد.
درهمین‌باره قاسم قاسم‌زاده، مدیرعامل مرکز ترک اعتیاد «راهی به‌سوی نور» ضمن ابراز انزجار از وجود چنین رفتارهایی درخصوص بیماران مبتلا به اعتیاد به روزنامه همدلی گفت: «انتظار داریم هرچه سریع‌تر تکلیف این پرونده مشخص شود چراکه وجود چنین برخوردهایی می‌تواند سبب آسیب دیدن اعتمادِ بیماران و خانواده‌های آن‌ها به‌مراکز ترک اعتیاد شود.»
او در ادامه بیان کرد: «البته باید توجه داشت که امروزه در کمتر مرکزی از چنین رفتارهایی استفاده می‌شود چراکه تقریباً همه پذیرفته‌اند که فرد معتاد بیمار است، از این روی من کمی تردید دارم که شاید برای بدنام کردن گردانندگان چنین مراکزی گروهی دست به‌این اقدام زده باشند، اقدامی که پیش از این هم سابقه داشته است.»
یک کارشناس دیگر در حوزه ترک اعتیاد با بیان این‌که «هر روش غیرانسانی درباره نگهداری افراد معتاد محکوم است و باید با عوامل آن برخورد جدی شود.» وی درباره احتمال پاپوش درست کردن و تخریب عامدانه یک مرکز ترک اعتیاد، به‌ویژه درخصوص مورد پیش آمده به همدلی گفت: «از آن‌جایی که درخصوص نگهداری افراد دارای اعتیاد در این مراکز و مراکز مشابه آن، یک اقتصاد بزرگ وجود دارد چراکه هم دستگاه‌های دولتی و هم خانواده‌ها برای ترک اعتیاد هزینه‌های زیادی انجام می‌دهند، متاسفانه گاهی یک نوع رقابت ناسالم و ناصحیح بین این مراکز ایجاد می‌شود.»
عبای دیلمی‌زاده ادامه داد: «درباره این فیلم که در فضای منتشر شده باید گفت که ساعت فیلم غروب و شب است، غالباً مدیران این مراکز در این ساعات در مرکز خودشان حضور ندارند، بنابراین اگر بخواهم شفاف و دور از هرچیز نظر کارشناسی بدهم باید بگویم احتمالاً این ماجرا برای خراب کردن آن مرکز و مدیر آن مرکز به‌وجود آمده است. درغیر این صورت به این سادگی نیست که در یک مرکز چنین رفتار غیرانسانی انجام شود و فیلمی از آن با این کیفیت منتشر شود. بنابراین به‌نظر می‌رسد که حرکت حساب شده بوده و نیاز به بررسی بیشتری دارد، اتفاقی که در گذشته هم نمونه آن رخ داده است.»
با این وجود مدیرعامل «جمعیت خیریه تولد دوباره» موسسه‌ای که درخصوص کاهش آسیب اعتیاد فعالیت می‌کند، ضمن اشاره به این‌که وجود چنین رفتارهایی غیرممکن هم نیست تصریح کرد: «البته آن‌چه من گفتم به‌این معنا و مفهوم نیست که از این مدل رفتارها وجود ندارد. من در یک مقطعِ زمانی بنا به مسئولیتم روی یکسری از این مراکز نظارت داشتم.
تیم های نظارتی من وقتی مراجعه کردند به این مراکز برای من فیلم‌هایی آوردند که مثلا شش یا هفت نفر از بیماران در این مراکز را دارند با شلنگ آب می‌شورند به‌جای این‌که از حمام استفاده کنند؛ من همان‌جا این مسئله را به‌سیستم نظارتی سازمان بهزیستی گزارش کردم، بنابراین نمی‌شود گفت چنین مسائلی اصلا در این مراکز وجود ندارد بلکه وجود دارد.»
دیلمی‌زاده با بیان این‌که برخی از مراکز درمانی اعتیاد ممکن است دست به این اقدامات مشابه بزنند، در راستای آسیب‌شناسی وجود چنین رفتارهایی به مواردی مانند وجود سیستم تعرفه‌گذاری نامناسب درخصوص روش ترک اعتیاد اقامتی و همچنین نبود حمایت بیمه‌‌ای مناسب اشاره کرد و گفت:«به‌نظر می‌رسد که ما نیاز به یک بازبینی کلی درخصوص مراکز درمان اعتیاد در هر مدل درمانی از آن داریم. مسئله اصلی این است که ما به‌شکل واقعی بیمه درمان اعتیاد نداریم.
بیمه درمان اعتیادی که الان وجود دارد و یک مبلغی به‌سازمان بیمه‌گذار داده می‌شود و بیمه‌گذار این مبلغ را به برخی از مراکز پرداخت می‌کند که شکل یارانه‌ای دارد روش درست بیمه نیست. درحالی‌که یکی از راه‌حل‌های اصلی این است که هزینه درمان بیمار را شرکت‌های بیمه و موسسات بیمه مستقیم پرداخت می‌کردند، چنین کاری سبب می‌شد که این شرکت‌ها به‌دلیل این‌که خودشان دارند هزینه درمان بیمار را پرداخت می‌کنند بر عملکرد و دریافت خدمات خوب از مراکز نظارت می‌کردند.»
او درخصوص مسئله تعرفه‌گذاری ادامه داد: «ما دچار یک پارادوکس هستیم، یعنی دنبال درمان‌های ارزان قیمت در این مراکز هستیم، درمان‌هایی که با حدود یک میلیون تومان در ماه یک فرد بیمار بتواند در یک مرکز نگهداری و درمان شود. درحالی‌که اگر ظرفیت یک مرکز 40نفر باشد، در ماه حدود 40میلیون درآمد دارد، حالا شما هزینه‌های مراکز مانند اجازه ساختمان، حقوق کادر درمان، غذا و موارد دیگر را حساب کنید، بنابراین می‌بینید که باهم تناسب ندارد.
یک مرکز استاندارد باید کادر درمان کامل در 24ساعت داشته باشد، هزینه‌های تامین چنین کادری برای یک مرکز 40نفره با حقوق حداقلی اداره کاری 45میلیون می‌شود بنابراین ارائه خدمات استاندارد با این درآمد مراکز ممکن نیست. چنین وضعیتی تقصیر کسانی است که تعرفه‌گذاری می‌کنند و به این مسئله توجه ندارند، درحال حاضر در مدل درمان‌های اقامتی که در کشور وجود دارد هیچ‌کدام تعرفه مناسبی که بتواند منجر به ارائه خدمات مناسب شود وجود ندارد.»
با این حال به‌نظر می‌رسد ماجرا به‌همین موارد ختم نمی‌شود، گاهی انتظار درمان زودهنگام سبب شده که برخی مراکز دست به این روش‌های غیرانسانی برای درمان بیماران خود بزنند. دیلمی‌زاده در این‌باره به‌همدلی گفت: «نکته بعدی این‌که این حجمِ پیام‌هایی که به‌مردم فرستاده می‌شود که بیمار در درمان اعتیاد باید خیلی سریع به پاکی برسد یک پیام غلط و اشتباه است.
گاهی مردم انتظار دارند بیمارشان ظرف مدت بیست روز یا یک ماه به پرهیز برسد، درحالی که ما می‌دانیم یک بیمار مبتلا به اعتیاد زمان زیادی نیاز دارد که به پرهیز نزدیک شود، و دوم این‌که ما قرار نیست همه بیماران را به‌سمتی ببریم که پرهیز کنند، ممکن است فقط بتوانیم یک فرد را در برنامه‌های نگهدارنده تحت کنترل قرار دهیم و وضعیت او را بهتر کنیم. بنابراین تقاضای بالا برای رساندن افراد به پرهیز در کوتاه مدت ممکن است برخی مراکز و کمپ‌ها را به‌استفاده از این روش‌های نابخشودنی نزدیک کند.»
این کارشناس در حوزه درمان اعتیاد در انتقاد به مراکز اقامتی در درمان اعتیاد عنوان کرد: «نکته دیگر این‌که من همیشه به‌مراکز درمانی اعتیاد با دیوارها و حصارهای بلند نقد داشتم. اگر دستگاه صادرکننده مجوز بودم هرگز به‌مرکزی که سیم خاردار و دیوار بلند دارد مجوز نمی‌دادم، چراکه آن‌جا مرکز درمان اعتیاد نیست، آن‌جا در بهترین حالت مرکز نگهداری معتادان است، باید بین این دو مورد تفاوت وجود داشته باشد.
اما وقتی از یک مرکز داوطلبانه صحبت می‌کنیم باید گفت که آن‌جا دیگر دیوار بلند مفهوم ندارد. چراکه این فرد بیمار اگر بخواهد برود باید بتواند برود، و آن کسی که دارد مرکز را اداره می‌کند برای این‌که بتواند بیمارش را نگه دارد باید تلاش کند و رضایت آن بیمار را جلب کند، با این رویکرد کیفیت ارائه خدمات به‌مراتب افزایش پیدا می‌کند.»
نظر شما