سلامت نیوز : این روزها وقتی برای خرید انواعی از سبزیجات چون سیب‌زمینی، پیاز، سبزی‌های برگ دار و غیره به بازار تره‌‌بار سری می‌زنیم، ظاهر تازه و خوش‌آب و رنگ این سبزیجات ما را بدون هیچ تاملی ترغیب به خرید می‌كند، اما آیا این سبزیجات به ظاهر سالم ممكن است آلوده باشند؟ آیا این آلودگی‌ها می‌توانند سلامت مصرف‌كننده را به مخاطره اندازند؟


سبزیجات دارای ویتامین‌ها و املاح معدنی زیادی هستند كه گنجاندن آنها در برنامه غذایی روزانه، امری لازم و ضروری است، اما همین سبزیجات مفیدی كه به منظور مقابله با انواع بیماری‌ها، خصوصا سرطان‌ها استفاده می‌شوند، خود می‌توانند به دلیل رسوخ برخی آلودگی‌ها منشا سرطان باشند.

كودهای شیمیایی

امروزه اغلب سبزیجات در تمام مراحل رشد از طریق كودهایی چون كود ازته، اوره و فسفره تغذیه می‌شوند. در تمام این كودها نیترات وجود دارد و می‌تواند در محصول رسوخ كند. معمولا نیترات‌ها موجب بزرگ و سنگین‌ شدن سبزیجاتی چون سیب‌زمینی، پیاز و هویج شده و در سبزی‌های بوته‌ای مثل اسفناج، كاهو، كلم‌برگ، كلم‌پیچ و انواع سبزی‌های برگ دار موجب رشد سریع آنها می‌شوند. اغلب این محصولات برخلاف ظاهر سالم و آراسته، طعم خوب و ماندگاری بالایی نداشته و مصرف طولانی‌مدت آنها می‌تواند منجر به بروز انواع سرطان‌های گوارشی در مصرف‌كننده شود. خوب است بدانید مواد نیتراته با هیچ روشی از جمله پختن، شستشو یا ضدعفونی كردن از بین نخواهند رفت.

سموم شیمیایی

سمپاشی بی‌موقع برای جلوگیری از آفت‌زدگی یا استفاده از سموم غیرمجاز با دوز مصرف بالا از جمله مواردی هستند كه می‌توانند سبب بروز انواع سرطان‌های لنف، خون، ریه، پستان و پانكراس در مصرف‌كننده شوند. متاسفانه این سموم بسیار پایدار بوده و اگر فاصله زمانی مناسب جهت تجزیه سم طی نشود، برای سلامت افراد، مخاطره‌آمیز می‌شود. كودكان بیشتر در معرض این خطر قرار دارند، چرا كه در سنین خردسالی بافت‌ها بسرعت در حال رشد بوده و عوارض و اختلالات ناشی از این سموم، سیستم بدنی این گروه را بیشتر در معرض تخریب قرار می‌دهد.

آبیاری با فاضلاب

آبیاری مزارع كشت سبزیجات با استفاده از فاضلاب انسانی موجب می‌شود كه سبزیجات، آلوده به انواع باكتری‌ها، ویروس‌ها و تخم انگل‌ها شده و بیماریزا شوند. خوشبختانه نفوذ آلودگی‌های میكروبی به داخل آوندهای سبزی ناچیز بوده و شستشو با آب تمیز، استفاده از مایع ظرفشویی برای جدا كردن تخم‌انگل‌ها و بهره‌گیری از روش ضدعفونی با پركلرین برای نابودی انواع میكروب‌ها بسیار كارآمد خواهد بود.

فلزات سنگین

آبیاری مزارع اگر از طریق فاضلاب‌های تصفیه نشده صنعتی كارخانجات انجام گیرد یا این كه سبزیجات در مكان‌های نزدیك به شهرها و اتوبان‌های پرتردد پرورش یابند به احتمال زیاد آلوده به فلزات سنگین می‌شوند. این فلزات، بسیار سمی بوده و می‌توانند سیستم عضلانی، عصبی، اسكلتی و حتی كبد و كلیه را درگیر كنند.

سمی‌ترین آنها سرب، كادمیوم،جیوه و آرسنیك هستند كه حتی ورود مقادیر كم آن به بدن در طولانی مدت می‌تواند منجر به بروز عوارضی چون كاهش ضریب هوشی، خستگی، تحریك‌پذیری، بی‌خوابی،‌ افسردگی، عدم تمركز، نقایص مادرزادی، اختلال سیستم ایمنی و در نهایت سرطان شود. متاسفانه این فلزات از طریق شستشو، ضدعفونی كردن و پختن حذف نمی‌شوند و همچنان در بافت سبزیجات باقی خواهند ماند.

توصیه‌ها

ـ‌ از خرید سبزیجات غده‌ای درشت پرهیز كنید. سیب‌زمینی‌هایی كه رنگ روشن‌تری دارند، پیازهایی كه قسمت خروج جوانه آنها باریك‌تر است و سبزی‌های برگداری كه ظریف و ترد هستند سالم‌ترند و كمتر در معرض نفوذ مواد نیتراته بوده‌اند.

ـ‌ تا می‌توانید سبزی‌های فصلی،‌ غیرگلخانه‌ای و آنهایی كه به روش طبیعی (ارگانیك) پرورش یافته‌اند، انتخاب كنید.

ـ‌ از خرید سبزی‌هایی كه در نزدیكی جاده‌ها و كارخانجات صنعتی پرورش یافته و عرضه می‌شوند، بپرهیزید. امكان آلودگی این سبزیجات به فلزات سنگین، پسماندهای شیمیایی و املاح اسیدی بسیار زیاد است.

ـ‌ از مناطقی كه فاضلاب‌های شهری به آنجا منتهی می‌شود، سبزی و صیفی نخرید. این محصولات آلوده به فاضلاب انسانی بوده و بسیار بیماریزا هستند.

ـ سبزیجاتی كه به روش طبیعی پرورش می‌یابند اغلب به وسیله كودهای حیوانی تغذیه می‌شوند. این كودها دارای آلودگی‌های میكروبی بوده و سالم‌سازی آنها با مایع ظرفشویی و پركلرین امری لازم و ضروری است.

ـ برای خرید سبزیجات، انواعی را كه شسته و ضدعفونی شده‌اند و داخل بسته‌بندی‌های بهداشتی و دارای تاریخ مصرف و مجوز بهداشتی هستند، خریداری كنید، میزان آلودگی‌های میكروبی و شیمیایی این نوع سبزیجات به دلیل نظارت كارشناسان وزارت بهداشت كمتر است.

ـ‌ دقت كنید در مصرف مواد ضدعفونی‌كننده سبزیجات زیاده‌روی نكنید، چرا كه این مواد هم ممكن است اثرات شیمیایی روی سبزی بگذارند و برای سلامت خطرناك باشند. ضمن این كه مقادیر زیاد آن می‌تواند ارزش تغذیه‌ای سبزیجات را كاهش دهد.