به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه صبح نو ،تولید این میزان زباله موجب شده تا معضل زباله همچنان بدون اقدامات عملی به بحرانی برای سه استان شمالی کشور تبدیل شود. این در حالی است که اقدام‌های اولیه چون کاهش میزان تولید زباله، تفکیک زباله از مبدا یا شعارهای متعدد چون ایجاد واحد کمپوست یا فرهنگ‌سازی برای رها نساختن زباله‌ها در محیط‌زیست شکننده استان، در واقع نتوانسته مشکلی از زباله در مازندران را حل کند و این مساله همچنان در دوری باطل می‌چرخد.

مشکل زباله در مازندران در حالی شدت گرفته است که این چالش از بلای جان طبیعت فراتر رفته و به بلای جان ساکنان این استان تبدیل شده ‌است. طبق آمار همچنان میلیون‌ها تن زباله در گوشه و کنار مناطق ساحلی و جنگلی مازندران رها شده و با گذشت زمان شیرابه این حجم زباله وارد رودخانه‌ها و از آنجا وارد زمین‌ها و محصولات کشاورزی و دریا می‌شود.مدیرکل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط‌زیست خسارت ناشی از مدیریت نادرست پسماندها به محیط‌زیست کشور را حدود ۴۴۸هزار میلیارد ریال در سال عنوان کرد. 

حسن پسندیده می‌گوید: کشورهای پیشرفته و برخی جوامع درحال‌توسعه نزدیک به ۷۰درصد زباله‌های خود را بازیافت می‌کنند و اما برآورد۱۰ تا ۱۷درصدی این روند در ایران، نشانگر آن است که در خوان اول تفکیک از مبدأ مانده‌ایم.مدیرکل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط‌زیست ادامه داد: سایر کشورهای جهان، فرایند مبتنی بر مدیریت پسماند با ترکیبی از بازیافت و تولید کود کمپوست و تولید انرژی را در دستورکار قرار داده‌ و علاوه بر حفظ محیط‌زیست به سودهایی بسیار بالا دست‌یافته‌اند .

پسندیده با بیان اینکه عمده مراکز دفن پسماندهای عادی درکشور فاقد زیرساخت‌های مناسب فنی، مهندسی و زیست‌محیطی هستند، گفت: مکان‌یابی نامناسب محل‌های دفن زباله، فقدان زیرساخت‌های مهندسی و بهداشتی و انتشار آلودگی‌های مختلف در منابع آب و خاک و شیرابه زباله‌ها، محیط‌زیست را با مخاطرات جدی مواجه کرده و در بعضی از مناطق منجر به بروز بحران‌های محیط‌زیستی شده است.

به گفته او؛ متاسفانه بی‌توجهی به موضوع کاهش تولید پسماند و عدم تفکیک از مبدا و پایین بودن سطوح آموزش و مشارکت مردمی و عدم ایجاد زیرساخت‌های فنی و مهندسی لازم در این زمینه بر شدت آلودگی‌های مختلف در استان‌های شمالی به‌ویژه گیلان و مازندران افزوده است و سلامت جامعه و زیست بوم‌ها و مناطق حساس محیط زیستی، رودخانه‌ها و تالاب‌ها و مناطق جنگلی را دچار خسارت‌های فراوانی کرده است. به گفته پسندیده، عمده مراکز و محل‌های دفن زباله در استان‌های گیلان و مازندران در مناطق جنگلی یا نزدیک به ساحل دریا و حاشیه رودخانه‌ها واقع شده است.
 
 

تولید روزانه ۳۵۰۰تن پسماند در مازندران

 مدیرکل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط‌زیست میزان تولید پسماند در استان‌های مازندران و گیلان را به ترتیب حدود 3500 و 3000تن در روز برآورد کرده و می‌گوید: در چند سال اخیر سازمان حفاظت محیط‌زیست با همکاری سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های وزارت کشور و مشارکت سازمان برنامه‌وبودجه برنامه راهبردی و نقشه‌راه مدیریت پسماندهای شمالی را تهیه و تدوین و در کارگروه ملی مدیریت پسماندها تصویب کرده که هم‌اکنون در حال اجراست.

پسندیده تاکید می‌کند: هم‌اکنون زباله‌سوز نوشهر با ظرفیت ۲۰۰تن در روز معادل ۵۰درصد ظرفیت، درحال فعالیت است. نیروگاه زباله‌سوز ۴۵۰تنی ساری نیز دارای پیشرفت فیزیکی حدود ۷۵درصد است و مطابق برنامه‌ریزی انجام‌شده تا پایان سال۱۴۰۱ مشروط به تامین اعتبار به میزان ۲۰۰۰میلیارد ریال افتتاح خواهد شد. مدیرکل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط‌زیست ادامه می‌دهد: زباله‌سوز رشت با ظرفیت ۶۰۰تن در روز حدود ۱۵درصد پیشرفت فیزیکی دارد و مقرر است تا پایان سال۱۴۰۲ مشروط به تامین اعتبار به میزان ۷۰۰۰میلیارد ریال افتتاح شود.
 
 

قوانین بالادستی

 اصل پنجاهم قانون اساسی، سیاست‌های کلی محیط‌زیست ابلاغی مقام‌معظم رهبری، چشم‌انداز جمهوری اسلامی ایران در افق‌۱۴۰۴، قانون برنامه پنج‌ساله ششم توسعه، قانون شهرداری، قانون مدیریت پسماندها و آیین‌نامه اجرایی آن، قانون کمک به ساماندهی پسماندهای عادی با مشارکت بخش غیردولتی، قانون حفاظت و بهسازی محیط‌زیست، قانون هوای پاک و قانون حفاظت خاک ازجمله قوانین و مقرراتی است که در این حوزه دیده شده اما تاکنون به‌طور موثر عملیاتی نشده‌اند. براساس ماده۷ قانون مدیریت پسماندها، مدیریت اجرایی همه پسماندها، غیر از صنعتی و ویژه، در شهرها و روستاها و حریم آن‌ها به‌عهده شهرداری‌ها و دهیاری‌ها و در خارج از حوزه وظایف شهرداری‌ها و دهیاری‌ها به‌عهده بخشداری‌هاست.
 
 

برنامه دولت برای ساماندهی زباله‌های شهرهای شمالی

 در دولت سیزدهم که ازسوی وزیر کشور هم ابلاغ شده و در قالب قرارگاه عملیاتی توسعه و تامین ناوگان و تجهیزات مدیریت شهری و روستایی و با تشکیل کمیته پسماند درحال فعالیت است، بر شکل‌دهی به زنجیره اقتصادی و پایدار مدیریت پسماند، انجام تکلیف قانونی تفکیک از مبدأ پسماندهای شهری، توسعه فناوری و نوآوری در حوزه پسماند با هدف تحقق ارتقای کیفیت و اثربخشی و ارزش‌افزوده در این فرایند از طریق دستیابی شرکت‌های ایرانی به فناوری‌های به‌روز تاکید شده که این مورد مشتمل بر اقداماتی درباره تدوین الگوی تجهیزات با بازدهی بالا، دستیابی به فناوری‌های موردنیاز، تعیین ماموریت برای دانشگاه‌ها و پارک‌ها تاکید شده است.

ارائه برنامه کامل در قالب تعریف و اولویت‌بندی طرح‌ها، آسیب‌شناسی و ارزیابی طرح‌های اجراشده تولید کمپوست، زباله‌سوز، دفن‌گاه‌ها و مانند آن‌ها و از نظر کیفیت، زمان اجرا، اثربخشی، موانع اجرایی و هزینه‌ها، تبیین مدل مالی مناسب برای اجرای پروژه‌ها، ‌تعیین فرایندهای گلوگاهی اجرای پروژه‌ها با هدف جلوگیری از بروز مشکلات قبلی، ارزیابی عملکرد استان‌ها و شهرها، برگزاری همایش‌های منظم مجازی با شهرداری‌های کشور با هدف تبیین راهبردها، دریافت طرح‌های نوآورانه و تجربیات موفق شهرهای مختلف ارائه گزارش‌های ارزیابی و ایجاد هماهنگی و رقابت سازنده و ترویج و آموزش همگانی با هدف افزایش آگاهی‌های عمومی از دیگر برنامه‌هایی است که دولتمردان ازجمله سیدحبیب راضی، مدیرکل دفتر محیط‌زیست و خدمات شهری سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌ها به آن‌ها اشاره می‌کنند.