به گزارش سلامت نیوز، «آرمان ملی» برای تحلیل و بررسی این موضوع با دکتر امان ا... قرایی مقدم جامعه‌شناس گفت‌وگو کرده است. قرایی مقدم معتقد است: «یکی از پیامدهای این اتفاق این بود که به سرمایه اجتماعی آسیب زد. این حادثه به جامعه نشان داد کسانی که دارای قدرت و ثروت هستند با توجه به روابطی که دارند می‌توانند به منافع خود دست پیدا کنند. نمونه بارز این موضوع مالک مجتمع متروپل است که این روزها با واکنش‌های شدیدی نیز مواجه شده است. وی توانسته با ارتباطاتی که در نهادهای تصمیم گیر آبادان داشته به فعالیت‌های غیرقانونی خود ادامه بدهد. این در حالی است که فعالیت‌های وی به شکل‌های مختلف روی زندگی مردم تأثیر گذاشته وجان بسیاری از مردم را گرفته است. این اتفاق به‌همراه واکنش‌های مردم ایران در بین رسانه‌های خارجی بازتاب زیادی داشته است و رسانه‌های خارجی و معاند تلاش کردند این حادثه را به نوع مدیریتی که در جامعه ایران وجود دارد مرتبط کنند.» در ادامه ماحصل این گفت‌وگو را می‌خوانید.

حادثه ریزش ساختمان متروپل در آبادان با واکنش‌هایی مواجه شده است. چرا به رغم هشدارهایی که پس از ریزش ساختمان پلاسکو در تهران به مسئولان داده شد که موارد مشابه دیگری نیز در کشور وجود دارد دوباره شاهد تکرار چنین اتفاقات تلخی در کشور هستیم؟

حادثه متروپل در آبادان نشان دهنده این است که گروه‌هایی در جامعه وجود دارند که منافع خود را به منافع مردم ترجیح می‌دهند و تلاش می‌کنند منافع جمعی را فدای منافع فردی کنند. این گروه‌های الیگارشی اقتصادی و سیاسی در بخش‌های مختلف جامعه وجود دارند و همچنان به کارهای غیرقانونی خود ادامه می‌دهند. اغلب این افراد دارای روابط خاص هستند. این افراد به اندازه‌ای در ساختار تصمیم گیری‌های مختلف به خصوص در زمینه ساخت و ساز و شهرداری‌ها نفوذ پیدا کرده‌اند که بسیاری از موانع موجود را با زد و بند از بین می‌برند. بنده معتقدم فاجعه متروپل آبادان نتیجه همین زد و بندها و اقدامات غیر قانونی پشت پرده است. به واسطه این ارتباطات پشت پرده بوده که مالک چنین مجتمعی بدون مجوز قانونی تعداد طبقات مجتمع را افزایش داده است. ما باید با سیستم هزینه- فایده کشور را مدیریت کنیم. هنگامی که این سیستم وجود داشته باشد ما می‌توانیم با پرداخت هزینه کمتری فایده بیشتری به دست بیاوریم. نکته مهم دیگری که درباره این حادثه وجود دارد این است که در شرایط کنونی هزینه‌های اجتماعی این اتفاق به مراتب بیشتر از ساختمان پلاسکو است. در شرایط کنونی مردم آبادان عزادار عزیزان خود هستند و این غم و ماتم به مناطق مختلف کشور نیز سرایت کرده و ما مشاهده می‌کنیم که شهرهای مختلف کشور برای همدردی با مردم آبادان در روزهای اخیر مراسم عزاداری برگزار کرده‌اند. به نظر می‌رسد فاجعه متروپل از نظر روانی به مردم آسیب زده است. افشای پشت پرده این ماجرا این نکته را به مردم القا کرده که زد و بندهایی که صورت می‌گیرد سبب چنین فجایعی می‌شود و جان انسان‌های بی‌گناه را می‌گیرد. به همین دلیل نیز مردم خواستار برخورد شدید با مسببان این حادثه هستند.

آیا هنوز هم موارد مشابهی از پلاسکو و متروپل در کشور وجود دارد؟ آیا تمهیدات لازم در این زمینه صورت خواهد گرفت و متروپل آخرین اتفاقی است که رخ می‌دهد؟

من فکر می‌کنم همچنان موارد مشابهی از پلاسکو و متروپل در کشور وجود دارد و به همین دلیل مسئولان باید این هشدارها را جدی بگیرند. به هر حال افرادی در کشور هستند که با روابط غیر قانونی و زد و بند چنین مجتمع‌هایی را می‌سازند و به دلیل اینکه به صورت غیر قانونی مجوز گرفته‌اند احتمالا در ساخت آن نیز استانداردهای لازم را رعایت نمی‌کنند. به همین دلیل این احتمال وجود دارد که در آینده نیز شاهد فجایعی مانند متروپل باشیم. کسانی که دارای رابطه در پشت پرده هستند به دلیل این ارتباطات خود را از نظر قضائی مصون تصور می‌کنند و به همین دلیل اقدامات خود را ادامه می‌دهند. مدیران جامعه با بپذیرند که پس از حادثه پلاسکو باید اقدامات جدی برای پیشگیری از چنین فجایعی انجام می‌دادند. اجازه نمی‌دادند حادثه پلاسکو در شهرهای دیگر ایران نیز تکرار شود. این در حالی است که به‌رغم هشدارهایی که در این زمینه داده شد کسی به صورت جدی به موضوع ورود نکرد تا اینکه فاجعه پلاسکو دوباره در آبادان تکرار شد. نتیجه این وضعیت بی‌اعتمادی به برخی مدیران است. هنگامی که مردم مشاهده می‌کنند برخی مدیران نسبت به پیشگیری از اتفاقات ناگوار که جان مردم را به خطر می‌اندازد به صورت جدی ورود نمی‌کنند نسبت به آنها بی‌اعتماد می‌شوند. از سوی دیگر نهادهای نظارتی و قضائی نیز باید به صورت جدی مسببان این حوادث هولناک را مجازات کنند و آنها را به مردم معرفی کنند.

مهم‌ترین پیامدهای اجتماعی حوادثی مانند متروپل چیست؟

مهم‌ترین پیامد اجتماعی این حادثه آسیب روحی به مردم کشور بوده است. امروز همه مردم کشور نسبت به این موضوع حساس شده‌اند و اخبار پیرامون حادثه را دنبال می‌کنند و با خانواده‌هایی که عزیزان خود را از دست داده‌اند به شکل‌های مختلف همدردی می‌کنند. این وضعیت به خصوص در فضای مجازی وجه بارزی داشته و ما مشاهده می‌کنیم که اقشار مختلف مردم نسب به این موضوع واکنش نشان داده و خواستار مجازات مسببان آن بوده‌اند. من معتقدم مسببان این حادثه باید به اشد مجازات محکوم شوند. به هر حال در این ماجرا انسان‌های بی‌گناهی به دلیل اقدامات غیرقانونی عده‌ای قربانی شده‌اند و به همین دلیل قتل شبه عمد صورت گرفته است. در نتیجه باید کسانی که مسبب این حادثه بوده‌اند را به اشد مجازات محکوم کرد. نکته مهم دیگر اینکه از همین امروز مسئولان باید به دنبال پیشگیری باشند و اجازه ندهند که عده‌ای به دلیل سوءاستفاده مالی و اقتصادی جان مردم را به خطر بیندازند. مسئولان باید به صورت جدی به موضوع ورود کنند و افراد سودجود را شناسایی کنند تا در آینده شاهد تکرار چنین اتفاقاتی در کشور نباشیم. کسانی که بی‌قانونی را سرلوحه کار خود قرار داده‌اند و به دلیل اعمال نفوذ و روابط مداری که دارند دست به اقدامات غیرقانونی می‌زنند به اعتماد اجتماعی آسیب می‌زند و برای ساختار تصمیم گیری جامعه نیز هزینه ایجاد می‌کنند. به هر حال در شرایط کنونی برخی از مردم مسئولان مربوطه و به خصوص شهرداری آبادان را مقصر اصلی حادثه می‌دانند و به همین دلیل خواستار رسیدگی به این وضعیت هستند. ما باید پیامدهای این حادثه را به دو دسته تقسیم کنیم. نخست خسارت‌های جانی این حادثه است که برای همه مردم ایران تلخ و جانکاه بود و به روحیه همه مردم آسیب زده است. این خسارت غیر قابل جبران است و به همین دلیل باید با مسببان این حادثه برخورد کرد. از سوی دیگر پیامدهای اجتماعی است که این حادثه دارد. بدون تردید این حادثه هشدار جدی است به کسانی که تلاش می‌کنند رابطه را بر ضابطه مقدم بدارند و از عده‌ای حمایت کنند که تنها به فکر منافع فردی خود هستند. به همین دلیل من معتقدم پیامدهای اجتماعی این حادثه به مراتب عمیق‌تر خواهد بود. تاکنون نزدیک به30 نفر در حادثه ریزش مجتمع متروپل در آبادان جان خود را از دست داده‌اند و تعداد کشته شدگان نیز در حال افزایش است. این احتمال وجود دارد که تعداد بیشتری از مردم زیر آوار باقی مانده باشند و جان خود را دست داده‌اند. در نتیجه این احتمال وجود دارد که میزان تلفات عددی به مراتب بیشتر از عددهایی باشد که تاکنون اعلام شده است.

ارزیابی شما از واکنش افکار عمومی نسبت به این حادثه چیست؟ واکنش‌هایی که نسبت به این حادثه صورت گرفت با چه دغدغه‌هایی بود؟

یکی از پیامدهای این اتفاق این بود که به سرمایه اجتماعی آسیب زد. این حادثه به جامعه نشان داد که کسانی که دارای قدرت و ثروت هستند با توجه به روابطی که دارند می‌توانند به منافع خود دست پیدا کنند. نمونه بارز این موضوع مالک مجتمع متروپل است که این روزها با واکنش‌های شدیدی نیز مواجه شده است. وی توانسته با ارتباطاتی که در نهادهای تصمیم گیر آبادان داشته به فعالیت‌های غیرقانونی خود ادامه بدهد. این در حالی است که فعالیت‌های غیرقانونی وی به شکل‌های مختلف روی زندگی مردم تأثیرگذاشته و جان بسیاری از مردم را گرفته است. این اتفاق به‌همراه واکنش‌های مردم ایران در بین رسانه‌های خارجی بازتاب زیادی داشته است و رسانه‌های خارجی و معاند تلاش کردند این حادثه را به نوع مدیریتی که در جامعه ایران وجود دارد مرتبط کنند. آسیب روحی که مردم نسبت به این حادثه متحمل شده‌اند باعث شده که انتقادات نسبت به مدیران مربوطه بیشتر شود. امروز مردم جامعه نسبت به موضوع متروپل حساس شدند و به همین دلیل نیز اخبار مرتبط را دنبال می‌کنند. از سوی دیگر مردم به دنبال این هستند که مسببان این فاجعه معرفی شوند و با آنها برخورد قاطعی صورت بگیرد. مردم هنگامی که این حوادث را مشاهده می‌کنند نارضایتی تولید می‌شود. به همین دلیل نیز مردم با حساسیت خواستار محاکمه کسانی هستند که اقدامات غیرقانونی آنها باعث کشته شدن مردم بی‌گناه شده است. نکته مهم در این زمینه این است که مسئولان قضائی با مقصران این حادثه به صورت جدی برخورد کنند. به همین دلیل نیز مسئولانی که در حال بررسی دلایل این حادثه هستند وظیفه سنگینی برعهده دارند. مردم در حال رصد شرایط هستند و همه چیز را به خوبی مشاهده می‌کنند. در نتیجه انتظار این است که مقصران اصلی این حادثه تلخ و دلخراش به سزای اعمال خود برسند و محاکمه شوند.