نایب رییس انجمن علمی طب فیزیكی و توانبخشی به مناسبت٢٠ مهرماه، روز جهانی آرتروز در تعریف این بیماری افزود: آرتروز یا ساییدگی مفاصل به بیماری تخریبی وابسته به سن مفاصل گفته میشود.
وی گفت: دو نوع آرتروز بر اساس علل ایجاد آن وجود دارد. آرتروز اولیه، بدون علت زمینهای خاص در افراد اتفاق میافتد و معمولا مفاصلی را درگیر میكند كه نسبتا بزرگ هستند و اندام تحتانی، مفاصل مچ دست و انتهای انگشتان را در بر میگیرد. عامل سن و گذشت زمان و تخریب مفصل به علت استفاده مكرر از آن و در برخی موارد به علل ژنتیكی اتفاق میافتد.
رایگانی با بیان اینكه آرتروز ثانویه به دنبال ایجاد ضربه یا تروما و یا سابقهای كه از شكستگیها و در رفتگیها و مانند آن وجود دارد، ایجاد می شود، افزود: مفصل قدرت بیومكانیك خود را از دست داده و تحت فشارهای مكرر ناخواسته قرار میگیرد و مفصل مبتلا به آرتروز میشود.
رییس مركز تحقیقات طب فیزیكی و توانبخشی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی با بیان اینكه مهمترین اتفاق تخریب غضروفی است كه پوشاننده سطوح استخوانی مفصلی است، گفت: به دنبال این تخریب، استخوان برای اینكه سطح مفصل خود را اضافه كند، رشد غیرمعقول پیدا كرده، بافتهای نرم اطراف استخوان دچار التهاب و بزرگی و بافتهای اطراف مفصل دچار تورم میشوند. در این حالت مفصل از حد طبیعی خود بزرگتر شده و به علت فشاری كه گیرندههای انتقال دهنده حس و عدم وجود پوشش كافی غضروفی وارد میكند منجر به ایجاد درد میشود.
وی افزود: درد مشخصه آرتروز است. از جمله دیگر علائمی كه در آرتروز تظاهر پیدا میكند میتوان به انحراف و غیرطبیعی بودن زوایای مفصلی، انحراف زانو، انحراف انگشتان دست، اختلالات شكلی، ایجاد صدا در مفاصل و خشك بودن مفصل اشاره كرد.
استاد دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی، با اشاره به اینكه بسته به نوع مفصل درگیر، اختلالات میتواند متفاوت باشد، گفت: اگر درگیری مفصل در اندام فوقانی و دست باشد بیمار با درد هنگام فعالیت دست مراجعه میكند.
رایگانی با بیان اینكه آرتروز عمدتا در زنان و سنین بالای 55 سالگی شایعتر است، گفت: شغل افراد شاید به طور مستقیم با آرتروز اولیه مرتبط نباشد، ولی اگر فرد شغلی داشته باشد كه مجبور باشد به طور مرتب یك كار تكراری را با فشار انجام دهد احتمال ابتلا به آرتروز بیشتر میشود.
نایب رییس انجمن علمی طب فیزیكی و توانبخشی افزود: اما اگر آرتروز در ستون فقرات تحت عنوان تنگی كانال كمر یا گردن و یا پشت اتفاق افتاده باشد، این تنگی كانال كه به علت همان فرآیند تخریبی وابسته به سن اتفاق میافتد، موجب میشود بیمار با علائمی چون گزگز دست، گردن درد، كمردرد، اختلال در راه رفتن، بیحسی پا و در نهایت اختلال جدی در نخاع و یا عصبهای گردن و كمر مواجه شود.
رییس مركز تحقیقات طب فیزیكی و توانبخشی در خصوص راهكارهای پیشگیری از ابتلا به آرتروز گفت: در مورد آرتروز نوع اول، اقدام پیشگیرانه خاصی قابل انجام نیست و همانگونه كه مو با بالارفتن سن، سفید میشود، آرتروز هم ممكن است اتفاق بیفتد. ولی میتوان با تمهیداتی از ایجاد آرتروز ثانویه جلوگیری كرد.
وی افزود: عدم استفاده مكرر از سطوح شیبدار، عدم انجام فعالیتهای تكراری بدون استراحت، عدم انجام حركات سنگین، جلوگیری از فشار بر روی كمر، مراقبت و جلوگیری از بروز حوادثی چون تصادف، حفظ سلامت و بهداشت نشستن، انتخاب وسیله كار مناسب و انجام فعالیتهای بدنی میتوان از بروز آرتروز ثانویه پیشگیری كرد و یا از تشدید علائم آرتروز اولیه جلوگیری به عمل آورد.
رایگانی گفت: حفظ سلامت فیزیكی بدن با كاهش وزن دارای اهمیت است. ارتباط مستقیمی میان افزایش وزن و ایجاد یا تشدید آرتروز بویژه در زانو وجود دارد. هر یك كیلوگرم كاهش وزن میتواند تا 10 درصد درد مفصل را كاهش دهد.
وی ضمن تاكید بر این مطالب كه درمان های دیگر بدون كاهش وزن چندان موثر نیست، گفت: توصیه نخست ما كم كردن این میزان فشار به زانوها است.
نظر شما