واردات داروهای اماس و بیوتكنولوژیك از كشورهای آمریكای جنوبی و آرژانتین در حالی در طول چند ماه اخیر به بحث داغی برای رسانهها و شركتهای داروسازی داخلی تبدیل شده است كه شركتهای داروسازی این واردات را بدون بررسی آزمایشهای بالینی خوانده و این داروها را بیكیفیتتر از نمونههای داخلی آن میدانند...
داروهای اماس در كشور به دلیل حساسیت درمانی آنها و نیاز مبرم مبتلایان به این داروها همواره جزو داروهایی بوده كه حساسیتهای بالایی نسبت به توزیع آنها در سیستم درمانی وجود داشته است. حكایت واردات این داروها از آرژانتین از آنجا آغاز میشود كه برخی از شركتهای داخلی از واردات داروهای اماس از این كشور خبر دادند و عنوان كردند كه این داروها به تایید وزارت بهداشت رسیده است. پس از آن نوبت به شركتهای تولیدكننده نمونه داخلی این داروها رسید كه آنها را بیكیفیت بخوانند و از عملكرد وزارت بهداشت در تایید این اقلام دارویی انتقاد كنند.
اظهارات شركتهای داروسازی داخلی و حواشی به وجود آمده در رابطه با این داروها به شكلی نگرانیهایی در میان بیماران مبتلا به اماس افزایش داد كه این جو باعث افزایش كاذب قیمت برخی از اقلام داروی داخلی به دلیل واردات داروهای آرژانتینی شد. با این حال مسوولان وزارت بهداشت دلایل خاص خود را برای تایید داروی آرژانتینی دارند و معتقدند كه «دارویی از آرژانتین وارد نشده است بلكه قرار است، شركت داروسازی آرژانتینی با همكاری شركتهای داخلی داروها را در كشور تولید كنند.» از این رو دكتر احمد شیبانی، معاون غذا و داروی وزارت بهداشت در گفتوگو با «شرق» این اقدام را دلیلی بر رفع انحصار دارویی در كشور میداند. او در گفتوگو با «شرق» از جزییات واردات دارو از آرژانتین و انحصار دارویی در كشور پرده برمیدارد.
آقای شیبانی چه شده است كه شركتهای داخلی به سراغ كشورهای آمریكای جنوبی و برای نمونه آرژانتین رفتهاند تا داروهای مهم و حیاتیای از این كشورها وارد كنند و دلیل حمایت وزارت بهداشت از این واردات چه بود؟
به طور كلی بحث واردات داروهای بیوتكنولوژی در كشور مطرح نیست، بلكه بحث تولید داخل طی یك پروسه سه یا چهار ساله مطرح است كه براساس آن شركتهای خارجی با همكاری شركتهای داخلی اقدام به تولید دارو در كشور میكنند. ضمن اینكه آرژانتین و كلا آمریكای جنوبی قطب بیوتكنولوژی دنیا هستند و داروهای اماس از آرژانتین به چهار كشور دیگر آمریكای لاتین مانند مكزیك و اروگوئه صادر میشود و وزارت بهداشت این كشورها، كیفیت این دارو را تایید كردهاند.
با این وجود حتما قبل از اجازه ورود این دارو به بازار، باید مطالعات و كارآزمایی بالینی این دارو در كشور انجام شود و بعد از تایید كیفیت آن در وزارت بهداشت وارد بازار میشود و در صورتی كه این دارو وارد بازار شود با قیمت حدود 30 درصد ارزانتر نسبت به تولید داخل فعلی خواهد بود. در مورد كیفیت آن هم باید پزشكان نظر بدهند و قطعا اگر كیفیت آن پایین باشد، نمیتواند در بازار دوام بیاورد.
برخی شركتهای داخلی این اقدام را ضربهای به تولید داخل عنوان میكنند، شما این مساله را قبول دارید؟
نه اینطور نیست. مخالفت اصلی تنها از سوی یك شركت بوده؛ شركتی كه تولیدكننده فعلی داروی اماس در داخل و از ورود یك رقیب جدید نگران است. همچنین ما خبر داریم كه هماكنون با همین روند برای تولید یك داروی ضدسرطان جدید از هند وارد عمل شده است. بنابراین نمیتواند وقتی خودش از حمایتهای وزارت بهداشت در گذشته و حال استفاده كرده و به سود فراوان رسیده نسبت به حمایت وزارت بهداشت از تولیدكنندگان دیگر شاكی باشد.
اصولا شما انحصار تولید دارو در كشور و تلاش شركتهای بزرگ برای از میدان راندن رقیبها را قبول دارید؟ اما برخی تحلیل میكنند كه واردات دارو از آرژانتین نیز از سوی شركتهای بزرگ صورت میگیرد تا باز هم انحصار دارو را در اختیار داشته باشند.
انحصار دارو تا حدی وجود دارد و ما هم با انحصار و اینكه یك دارویی از یك منبع تولید یا وارد كشور شود، مخالف هستیم. انحصار داخلی صحیح نیست. در صنعت نیز محصولاتی وجود دارد كه همان یك محصول مشابه را 20 كارخانه تولید میكند. هماكنون داروهایی وجود دارد كه از سوی یك شركت تولیدكننده داخل كشور تهیه میشود و نمیدانیم چرا برخی افراد در این مورد بیانصافی میكنند.
بر این اساس ما هم از فعالیت شركتهای خارجی كه در زمینه واردات دارو به كشور فعال بودند در راستای سیاستهای خودمان، جلوگیری كردیم تا این شركتهای خارجی، داروهای خود را در داخل كشور تولید كنند، چراكه تا دو سال پیش هیچ شركت خارجی از تولید دارو در ایران، استقبال نمیكرد اما اكنون به عنوان یك افتخار در جامعه داروسازی كشور و در نظام جمهوری اسلامی، اغلب نمایندگان شركتهای خارجی در داخل كشور، كارخانه داروسازی ایجاد كردند یا سهام كارخانههای موجود را برای تولید داروهای وارداتی، خریدند. در رابطه با بحث داروهای آرژانتینی هم باید بگویم كه بحث واردات یك دارو از شركت آرژانتینی در رسانهها بیش از حد لازم مطرح میشود.
این مساله درست است كه برخی از شركتها برای دور زدن تحریم برخی محصولات دارویی به سمت این كشورها روی آوردهاند؟
نه این طور نیست. در رابطه با بحث تحریم دارو باید بگویم كه سیاست ما رفع انحصار تولید و واردات دارو از كشورهای جایگزین و نهایتا ارایه دارو با كیفیت، كمیت و قیمت مناسب و تامین نظر مردم است، اما واردات دارو از كشورهای خارجی، بحث جدیدی نیست. كشور آرژانتین به ویژه در بخش بیوتكنولوژی، مراكز و شركتهای داروسازی پیشرفتهای دارد كه محصولات خود را به كشورهای معتبری مانند آمریكا و اروپا صادر میكند، پیش از این نیز محصولات بایتك از همین شركت آرژانتینی كه به تازگی مطرح شده است، در داخل كشور عرضه میشد و مساله جدیدی نیست و مطمئنا هر داروی وارداتی به كشور باید باكیفیت بوده و این داروها بدون ضابطه و مقررات وزارت بهداشت نمیتواند وارد بازار شود. بنابراین به نظر میرسد برخی از رسانهها با انعكاس اخبار نادرست خود، موجب مشوش شدن اذهان مردم میشوند؛ وزارت بهداشت در زمینه واردات دارو دارای مجموعهای از مقررات و ضوابط علمی و اجرایی است و اكنون هم هرگونه وارداتی دقیقا طبق مقررات عمل میشود.
در گذشته، كشور ما وابستگی بیشتری به داروهای خارجی داشت؛ اما هماكنون كه بسیاری از شركتها داروهای مشابه داروهای خارجی را وارد میكنند، آیا باز هم دلیلی وجود دارد كه ما به بازار داخل و تولیدكنندگان توجهی نكنیم و بخواهیم از كشوری مثل آرژانتین دارو وارد كنیم؟
این نكته درست است كه بسیاری از داروهای فعلی در گذشته در كشور تولید نمیشدند و وارداتی بودند اما از سال 88 تلاش شد تا از واردات داروهایی كه در داخل كشور به اندازه كافی تولید میشوند و از نظر كمی و كیفی نیاز بازار را تامین میكنند، جلوگیری شود. اكنون نیز از واردات اینگونه اقلام دارویی جلوگیری میشود و تلاش میكنیم این اقلام داخل كشور تولید شود. در رابطه با داروی آرژانتینی نیز باید بگویم كه هنوز دارویی از خود شركت آرژانتینی وارد كشور نشده است، اكنون یك شركت تولیدكننده داخل كشور، كارخانهای ایجاد كرده كه بخشی از آن مربوط به داروهای شیمیایی و بخشی دیگر مربوط به داروهای بیوتكنولوژی است كه بخش بیوتكنولوژی آن هنوز آماده نشده است. دارویی از آرژانتین وارد كشور نمیشود، این كار یك شركت تولیدكننده داخلی است كه دانش تولید این محصولات را از آرژانتین میآورد. ما معتقدیم كه باید داروی خوب و ارزان در اختیار مردم قرار گیرد و دارویی كه دانش آن از آرژانتین وارد میشود، به مراتب ارزانتر از داروهای دیگر در اختیار مردم قرار خواهد گرفت. این دارو تولید داخل كشور و صددرصد ایرانی است و سیاست ما حمایت از صنعت و تولید داخل است.
به نظر شما این سیاست وزارت بهداشت به انحصار هرچه بیشتر تولید یا واردات دارو كمك نمیكند؟
نه، ما چنین قصدی نداریم و بر عكس میخواهیم انحصار دارو در كشور شكسته شود و این سیاست در مورد تمام داروها اعمال شود. انحصار به ویژه در دنیای تجارت و رقابت، فساد ایجاد میكند و ما هم نمیخواهیم سلامت مردم و داروها در كشور در انحصار داروسازان و شركتهای بزرگ قرار گیرد.
میتوان این طور تحلیل كرد كه شما با حمایت از شركت داخلی كه با دانش آرژانتین دارو تولید میكند، سعی در رفع انحصار دارو و از بین بردن آن دارید؟
در حال حاضر انحصار تولید داروهای اماس كه محل اختلاف است، در اختیار شركتی است كه ۸۵ درصد از تولید داروهای داخلی در اختیار آن است و بقیه شركتهای داروسازی به علت كمبود نیروی آموزش دیده و عدم دسترسی به تكنولوژیهای مدرن قادر به تولید برخی داروها نیستند و این مساله به نفع سیستم درمانی ما نیست. سیاست ما رفع این انحصار و پا گرفتن شركتهای دیگر داخلی است تا در رقابتی سالم میان تولیدكنندگان، مردم در این بین نفعی ببینند.
نظر شما