سلامت نیوز: تشخیص دیرهنگام، سن بالا و پیش آگهی بیماری خطر بیماری قلبی در زنان را افزایش می دهد

مشکلات متعدد زنان در حوزه های مختلف اجتماعی باعث شده است سلامت جسمی آنان که از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است، زیرمجموعه دیگر مسائل قرار بگیرد. بدیهی است در چنین شرایطی تحرک بدنی متناسب، در پیش گرفتن سبک زندگی سالم، غربالگری بیماری های زنان و اصلاح رژیم غذایی اولین گام هایی است که می توان در حوزه مدیریت سلامت زنان برداشت. با این که طی سال های پس از انقلاب شاهد افزایش امید به زندگی در زنان، افزایش طول عمر آن ها نسبت به مردان، کاهش مرگ و میر مادران باردار و پیشرفت مراقبت های مادران در طول دوران بارداری بوده ایم که در نتیجه سال ها تلاش نهادها و سازمان های بهداشتی و وزارت بهداشت است اما هنوز برای ارتقای سلامت زنان، پوشش همه جانبه زنان آسیب پذیر، شیوع بیماری های غیرواگیر، حمایت های روانی و اجتماعی از زنان، تلاش برای کاهش استرس و فشارهای زندگی گام های اندکی برداشته شده است.

اگرچه بیماری های قلبی درصدر آمار مرگ و میر زنان نیست اما به دلیل ابتلای زنان به بیماری های قلبی در سنین بالا خطر مرگ افزایش می یابد که ما در این مطلب به دلایل آن اشاره می کنیم. اخباری نظیر افزایش شیوع سرطان سینه و مرگ و میر ناشی از آن، افزایش چاقی و اضافه وزن در جمعیت زنان ایرانی، فعالیت بدنی صفر درصدی زنان و رعایت نکردن الگوی صحیح غذایی از سوی ۶۰ درصد از زنان ایرانی نشان می دهد کارهای بسیاری در این زمینه باید انجام داد و باید در درازمدت برای ارتقای سلامت جسمی زنان تدابیر جدی اندیشید. این در حالی است که به گفته مقام های وزارت بهداشت توجه به سلامت زنان ۴ درصد از بار بیماری ها را کاهش می دهد.

توجه به سلامت زنان ۴ درصد از بار بیماری ها را کاهش می دهد.

دغدغه های سلامت زنان طبق آمارها ۶۰ درصد زنان الگوی مناسب غذایی ندارند، ۵۹ درصد از آنان اضافه وزن دارند و بیش از ۲۵ درصد مبتلا به پرفشاری خون هستند. دکتر عصمت باروتی سرپرست دفتر امور زنان وزارت بهداشت در گفت وگو با مهر با بیان این که بیش از ۲۰ درصد از زنان میانسال و مسن جامعه دچار مشکل اختلالات چربی خون هستند، می گوید: بیماری های قلبی- عروقی، سرطان ها و دیابت ازجمله بیماری هایی است که با این مشکل در ارتباط است. هم چنین بیش از ۲۰ درصد از زنان میانسال و مسن دیابت دارند که روند آن رو به افزایش است. این در حالی است که طبق آمارها میزان مرگ ناشی از بیماری های قلبی در زنان نسبت به مردان بیشتر است. سکته های قلبی و مغزی در زنان شایع تر از مردان است و بعد از ۶۵ سالگی شیوع بیماری های قلبی- عروقی در زنان افزایش می یابد و با مردان مساوی می شود.

وی با اشاره به این که ریسک عواملی مثل فشار خون، دیابت، چاقی، کم تحرکی، تغذیه نامناسب و دخانیات در زنان همانند مردان علت اصلی بروز بیماری های قلبی- عروقی است تصریح می کند: پس از یائسگی میزان شیوع بیماری های قلبی- عروقی در زنان افزایش می یابد. از سوی دیگر متوسط فعالیت های بدنی زنان در جامعه صفر دقیقه است که این روند بسیار نگران کننده است و ممکن است مشکلات روحی و روانی زیادی برای زنان به همراه داشته باشد. بنابراین در حوزه سلامت زنان مشکلات و مسائل متعددی داریم که باید به آن ها پرداخته شود و تا زمانی که در این زمینه اطلاع رسانی نشود، نمی توان امیدوار بود که مشکلات سلامت زنان برطرف شود.

شیوع بیماری های قلبی

با این که بیماری های قلبی درصدر علت مرگ ومیر زنان کشور قرار ندارد، اما توجه جدی به این دسته از بیماری ها در زنان ضروری است. واقعیت این است که اقدامات تشخیصی و درمانی زنان مبتلا به امراض قلبی اغلب دیرهنگام انجام می شود و در مقایسه با مردان، احتمال بیماری قلبی در یک خانم بنا به یک سری پیش فرض های نادرست، کمتر انگاشته می شود. دکتر مهری نیک دوست متخصص بیماری های قلبی و عروقی و مسئول

سی سی یو بخش قلب بیمارستان دکتر شریعتی مشهد با اشاره به این مطلب به خراسان می گوید: زنان تا قبل از یائسگی به علت وجود هورمون های استروژن و پروژسترون در برابر بیماری های کرونر قلب واکسینه هستند و هورمون ها اجازه نمی دهند که پلاک آترواسکلروز روی عروق تشکیل شود. مگر این که فردی به دیابت مبتلا باشد که در این صورت مانند آقایان درخطر ابتلا به امراض قلبی قرار دارد. سن بیماری های قلبی در زنان بالاتر است بنابراین خطر فوت یک زن بر اثر سکته قلبی ۲ برابر یک مرد همسن است. به عبارتی پیش آگهی بیماری قلبی در زنان بدتر از مردان است و علت آن هم این است که هم زمان با بالارفتن سن، دیگر اعضا و جوارح هم بیمار است و فرد بیشتر دچار مشکل خواهد شد. از طرف دیگر خوب است بدانید نحوه درد، محل درد و علایم بیماری های قلبی در یک خانم با آقا تفاوت دارد. ممکن است یکی از علل تشخیص دیرهنگام بیماری های قلبی در زنان همین امر باشد. بنابراین بالاتر بودن سن زنان به هنگام ابتلا به سکته، تشخیص دیرهنگام و پیش آگهی بیماری ۳ شاخصی است که به نفع زنان نیست و سلامت آن ها را به شدت به خطر می اندازد.

وی به علایم بیماری  قلبی در زنان اشاره می کند و توضیح می دهد: بیشتر زنان درد قلب را در قسمت فک خود احساس می کنند در صورتی که بیشتر مردان از درد قفسه سینه شکایت می کنند. درد فک به هنگام راه رفتن در زنان صد درصد به بیماری قلبی مرتبط است. از طرف دیگر به علت تفاوت آناتومی زنان با مردان و ریزتر بودن عروق ممکن است بیماری در زنان شدت بیشتری داشته باشد. هم چنین عمل قلب و اقدامات تشخیصی برای زنان کمتر انجام می شود. در اغلب موارد زمانی کارهای تشخیصی انجام می شود که بیماری شدت گرفته بنابراین پیش آگهی بیماری هم بدتر شده است. در مسائل مربوط به درمان نیز باید گفت خانم ها بعضی از داروها را کمتر تحمل می کنند و برگشت گرفتگی عروق در یک خانم بسیار بیشتر از یک آقاست.

بیماری روماتیسمی قلب

وی از بیماری روماتیسم قلب که دریچه های قلب را درگیر می کند و تا ۲ دهه قبل در کشور ما شایع بود، به عنوان یکی از بیماری های شایع در زنان و دختران نام می برد و توضیح می دهد: در گذشته به علت بی توجهی به گلودردهای چرکی و تزریق نکردن پنی سیلین و پیگیری نکردن دوره کامل درمان در دختران ۵ -۶ ساله، فرد به محض رسیدن به ۱۶ یا ۱۷ سالگی دچار تنگی دریچه میترال می شد و مشکلات عدیده ای در دوران جوانی و بارداری پیدا می کرد. این بیماری در بین دختران بسیار بیشتر از پسران رواج داشت و کسانی که به موقع درمان نمی شدند، در بزرگسالی دچار نارسایی قلبی می شدند و در دوران بارداری سلامت قلبشان تهدید می شد.

 درمان بیماری تشخیص به هنگام، استراحت مطلق، درمان دارویی با آسپرین و پنی سیلین است و بیمار باید ماهانه تحت کنترل باشد و سالانه اکو انجام دهد. در صورتی که تنگی دریچه میترال رخ داده باشد، با بالون مشکل را رفع می کنیم، در غیر این صورت عمل تعویض دریچه انجام می شود. هم چنین نارسایی حاد قلبی پس از زایمان هم یکی از بیماری هایی است که در برخی خانم ها مشاهده می شود. خوشبختانه این بیماری جزو بیماری های خوش خیم در بین نارسایی های قلبی است و حدود ۶۰ درصد مبتلایان کاملا بهبود پیدا می کنند ولی ۴۰ درصد دچار نارسایی مزمن قلبی می شوند و تا سال ها باید بیماری را تحمل کنند.

پرفشاری خون در زنان

این متخصص بیماری های قلبی- عروقی درباره علل پرفشاری خون در زنان و تفاوت آن با بیماری در مردان می گوید: علت ۹۰ درصد موارد پرفشاری خون ژنتیک است و فقط ۱۰ درصد است که علت ثانویه محسوب می شود در بین علل ثانویه مصرف قرص های ضدبارداری شایع ترین دلیل ابتلا به پرفشاری خون در بین زنان است. خانم هایی که قرص های ضدبارداری مصرف می کنند به خصوص اگر زمینه ژنتیک داشته باشند، به پرفشاری خون مبتلا می شوند. در بیشتر موارد با قطع کردن مصرف قرص ها، فشار خون طبیعی می شود ولی ۵ درصد پرفشاری را تا آخر عمر با خود خواهند داشت.هم چنین باید دانست پرفشاری خون در دوران بارداری بیماری بسیار خطرناکی است این عارضه یا مسمومیت حاملگی در شرایطی است که خانم در ماه های آخر بارداری دچار فشار خون می شود و بیماری می تواند باعث مرگ جنین یا مادر شود.

 پرفشاری خون در بارداری می تواند کلیه ها را از بین ببرد و باعث ادم مغز شود و خانم باردار را دچار تشنج کند. درمان اصلی عارضه خاتمه دادن به بارداری است. زنانی که به پرفشاری خون مبتلا هستند و باردار شده اند باید حتما قبل از بارداری با متخصص قلب یا بارداری مشورت کنند زیرا داروهای فشار خون اثر منفی روی جنین می گذارد.

منبع: روزنامه خراسان