سلامت نیوز :  تولد یک فرزند سالم با حفظ سلامت مادر، پایان خوش یک بارداری ایمن است. اما حفظ سلامت مادر و نوزاد کار بسیار دشواری است و به همین دلیل بارداری فرآیندی خاص و بسیار حساس است که طی آن پزشک با جان ۲ نفر سر و کار دارد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از خراسان ؛ دسته ای از بارداری ها، بارداری های پرخطر محسوب می شود که شرایط را برای مادر و کودک دشوار می کند اما با پیشرفت علم پزشکی می توان بیماری های مختلف را کنترل کرد تا مادر دوره بارداری را با سلامت کامل پشت سر بگذارد. در این مطلب به اختصار به دلایل وقوع بارداری های پرخطر می پردازیم. هدف ما از مطرح کردن بارداری های پرخطر آگاهی بیشتر مادران جوانی است که با هزاران امید چشم به راه نوزاد خود هستند هم چنین به مادرانی که در آستانه ازدواج و بارداری قرار دارند پیشنهاد می کنیم که قبل از تصمیم به فرزند آوری با پزشک خود مشورت و وضعیت سلامت خود را بررسی کنند تا با خیالی آسوده دوران بارداری را بگذرانند.

سابقه بالینی

به طور کلی حاملگی پرخطر چند دسته است و از طریق عواملی می توان این نوع حاملگی را تشخیص داد. سابقه بالینی بیمار، سپس شرح حال بیمار و شرایط باروری وی و سپس انجام آزمایش هایی به پزشک کمک می کند که پرخطر بودن حاملگی را تشخیص دهد. دکتر ملیحه حسن زاده مفرد متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ آنکولوژی زنان و استادیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان این مطلب به خراسان می گوید: در سابقه بالینی، بیماری های زمینه ای فرد مدنظر قرار می گیرد. شایع ترین بیماری هایی که زنان در حین بارداری با آن مواجه می شوند آسم، بیماری های قلبی، دیابت، صرع، پرفشاری خون، آمبولی ریه و ترومبوز است. پزشک متخصص در مواجهه با افرادی که دچار این بیماری ها هستند، روش های درمانی متفاوتی را در پیش می گیرد. به عنوان مثال در مواجهه با بیماری که به آسم مبتلاست، توجه به عوارض داروهایی که مصرف می کند و علامت دار بودن بیماری اش ضروری است. در صورتی که بیمار مبتلا به بیماری قلبی و تنگی دریچه آئورت باشد باید تحت نظر باشد. در مواردی خانم باردار از تنگی نفس و ضعف و بی حالی شکایت می کند و در مراجعه به پزشک متخصص عارضه قلبی تشخیص داده می شود. نکته این جاست که در دوران بارداری حجم خون افزایش پیدا می کند و دریچه قلب که در حالت طبیعی، عملکرد خوبی داشته است نمی تواند حجم بالای خون را عبور دهد. بنابراین بروز بیماری قلبی را در دوران بارداری باید جدی گرفت. حتی در مواردی ممکن است پزشک سقط جنین را تجویز کند زیرا در این موارد جان مادر به خطر می افتد. گاهی مادر سابقه دیابت دارد که پزشک متخصص باید از این موضوع مطلع باشد. در این دسته از بیماران دیابت ممکن است عوارض جدی روی جنین بگذارد. بنابراین مادر باید به دقت تحت نظر باشد.دکتر حسن زاده مفرد با اشاره به این که در مواردی مادر وابستگی به مواد مخدر دارد، توضیح می دهد: بیشتر این دسته از مادران از نظر تغذیه وضعیت نامساعدی دارند و رشد جنین به خوبی انجام نمی شود. به علت مصرف مواد مخدر عوارض جنینی بسیار بالاست و مصرف خودسرانه داروها به سلامت مادر و جنین لطمه می زند. سقط جنین کمترین خطری است که این مادران را تهدید می کند و ترک مواد هم به تنهایی امکان پذیر نیست. این افراد حتما باید تحت نظر درمانگر اعتیاد اقدام به ترک کنند و گر نه سلامت خود و جنین را به خطر می اندازند.

دسته دیگری از مادران که مبتلا به صرع هستند هم بارداری شان جزو بارداری های پرخطر محسوب می شود زیرا مصرف داروهای ضدصرع عوارض زیادی از جمله ناهنجاری های جنینی را به همراه دارد. بنابراین مادر باید قبل از بارداری داروهایی مصرف کند که عوارض داروهای ضد صرع را کاهش دهد.

استادیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد با تأکید بر این که هیچ یک از این بیماری ها مانع از بارداری نمی شود تصریح می کند: تأکید ما کنترل بیماری ها قبل از وقوع بارداری است. به عبارتی مادر اول باید با دقت بیماری های زمینه ای خود را شناسایی کند و تحت کنترل قرار دهد و سپس نسبت به بارداری اقدام کند. در واقع ارزیابی وضعیت جسمانی مادر قبل از بارداری به وی کمک می کند خود را برای به دنیا آوردن یک نوزاد سالم آماده کند. این دسته از مادران باید به طور مرتب و بیش از دیگر افراد تحت نظر باشند و تمام داروهای تجویز شده را طبق نظر پزشک مصرف کنند.

شرح حال بیمار

دیگر عواملی که در بروز بارداری پرخطر نقش دارد، شامل بارداری در سنین بالای ۳۵ سالگی، اختلال کروموزومی در جنین قبلی، مرگ نوزاد در رحم، زایمان زودرس، پارگی کیسه آب در بارداری قبلی، سابقه سقط در ۳ ماهه دوم و سابقه ناهنجاری رحمی است که در مورد هر یک از این موارد بیمار باید کاملا تحت نظر پزشک باشد. پزشک با توجه به عوارض احتمالی که جان مادر و نوزاد را در هر یک از این موارد تهدید می کند درباره شروع بارداری، ادامه آن یا قطع آن تصمیم گیری می کند. گاهی در آزمایش های انجام شده روی مادر مشخص می شود وی به هپاتیت، HIV و یا زگیل مبتلاست و در این موارد هم پزشک باید تدابیری بیندیشد تا به هنگام تولد نوزاد، عفونت سرایت نکند. گاهی گروه خونی مادر منفی است که به وی آمپول رگام تزریق می شود تا از بروز ناهنجاری در جنین جلوگیری شود. دکترحسن زاده با اشاره به این که در تمام این موارد متخصص زنان با متخصص مربوطه در تماس است، تصریح می کند: لازم است زنان ابتدا در صورت داشتن بیماری زمینه ای تحت نظر پزشک خود باشند و وی را از تصمیم خود برای بارداری مطلع کنند. پس از بارداری نیز باید همچنان تحت نظر پزشک خود و متخصص زنان باشند تا به محض وقوع اتفاقی، مداخله صورت بگیرد.

نکات ویژه

معمولا یک مادر طبیعی باید هر ۴ هفته یک بار تا هفته بیست و هشتم به متخصص زنان مراجعه کند و از هفته ۲۸ تا ۳۶ هر ۲ هفته یک بار و پس از آن هفته ای یک بار ویزیت شود. اما در بارداری های پرخطر هر ۲ هفته یک بار بیمار باید مراجعه کند و سلامت مادر و جنین توسط پزشک کنترل شود تا نتیجه بارداری مثبت باشد. گاهی ما در قبل از بارداری مشکل خاصی ندارد و پس از شروع دوران بارداری به دیابت دوران بارداری مبتلا می شود و یا دچار محدودیت رشد جنین، خون ریزی غیرطبیعی، پارگی کیسه آب، پرفشاری خون و ... می شود. در این موارد هم بارداری پرخطر اتفاق می افتد و بیمار باید کاملا تحت نظر پزشک متخصص باشد.

تصمیم گیری درباره نحوه زایمان

دکترحسن زاده از زایمان طبیعی به عنوان بهترین روش برای زایمان یاد می کند و می افزاید: زایمان طبیعی به دلایل متعددی از جمله خونریزی کمتر و کاهش عوارض زایمان بر سزارین ارجحیت دارد اما گاهی ممکن است شرایط جنین و مادر این طور اقتضا کند که باید سزارین انجام شود.نکته این جاست که حتی گذراندن یک بارداری پرخطر به معنای کنار گذاشتن زایمان طبیعی نیست و در موارد بسیاری مادر می تواند با وجود بارداری پرخطر، زایمان طبیعی داشته باشد.