سلامت نیوز: سال‌هاست خبرهای زیادی مبنی بر افزایش گازهای گلخانه‌ای و از بین رفتن لایه ازن و به دنبال آن خبرهایی مبنی بر افزایش بیماری‌های پوستی بویژه سرطان پوست می‌شنویم.

سال‌هاست دانشمندان با مطالعه تغییرات آب و هوایی و گرم‌شدن زمین به این نتیجه رسیده‌اند كه ادامه این روند بر كره زمین اثرات مخربی دارد و زمین را با خطرات زیست‌محیطی زیادی مواجه می‌كند، اما با مطالعاتی كه اخیرا توسط محققان انجام گرفته، مشخص شده است تغییرات آب و هوایی نه تنها بر اكوسیستم كره زمین كه بر سلامت عمومی انسان‌ها نیز اثرات نامطلوبی خواهد داشت.

 براساس این مطالعات كه توسط گروهی از محققان دانشگاه هاروارد صورت گرفته، آنها به شواهد تازه‌ای دست یافته‌اند كه براساس آن ارتباط زیادی بین تغییرات آب و هوایی و نقص لایه ازن وجود دارد كه همین امر سبب می‌شود با كاهش لایه ازن میزان تابش اشعه مضر ماورای بنفش خورشید بر سطح زمین افزایش یابد و این امر سبب شیوع بیماری سرطان پوست خواهد شد.

لایه ازن در فاصله 15 تا 30 كیلومتری زمین و در لایه استراتوسفر قرار دارد. این لایه می‌تواند مانع عبور اشعه‌هایی كه نفوذپذیری بالایی دارد شود و اشعه‌هایی با نفوذپذیری كمتر را از خود عبور دهد.

نور خورشید شامل طیف‌های مختلفی از پرتو‌هایی با طول موج‌های متفاوت است كه نور مرئی بخشی از آن را شامل می‌شود.

اشعه ماورای بنفش و حتی پرتوهایی با طول موج كمتر از ماورای بنفش (UV) كه برای حیات بسیار مضر است، در تشعشع خورشید وجود دارد.

این پرتو‌ها قابلیت نفوذ بسیار بالایی دارد. بعضی از این پرتوها حتی می‌تواند از لایه‌های سطحی پوست عبور كند و به بافت‌های درونی برسد و به آنها آسیب برساند.

اشعه ماورای بنفش براحتی به پوست آسیب می‌رساند و یكی از علل اصلی سرطان پوست به شمار می‌رود. این اشعه باعث مرگ میكروارگانیسم‌ها نیز می‌شود.

بنا به گفته محققان، شدت و اندازه توفان‌های جوی ارتباط زیادی با میزان تولید این دو عنصر و در نهایت تخریب لایه ازن دارد. از طرفی با كاهش و تخریب لایه ازن، بر میزان شدت تابش اشعه فرابنفش خورشید افزوده می‌شود كه در نهایت به افزایش نرخ ابتلا به سرطان پوست منجر خواهد شد بنابراین نفوذ هر چه بیشتر مولكول‌های بخار آب به جو، عامل اصلی تخریب لایه ازن است.

لازم به ذكر است، استراتوسفر یا پوش سپهر، دومین لایه بزرگ اتمسفر است كه بالای تروپوسفر و پایین مزوسفر قرار دارد و از ویژگی‌های آن افزایش تدریجی دماست.

یكی دیگر از ویژگی‌های استراتوسفر میزان نسبتا زیاد گاز ازن بویژه در اطراف لایه استراتوپوز است كه ضخامتی حدود ۱۶ تا ۳۰ كیلومتر دارد و لایه ازن نیز در این لایه تشكیل می‌شود. دما در بعضی نواحی این لایه به 60 درجه سانتی‌گراد می‌رسد.

محققان می‌گویند، از آنجا كه میزان تغییر و تبدیل مولكول‌های بخار آب به كلر و برم به میزان و شدت و فراوانی بروز توفان و رعد و برق در این لایه جو بستگی دارد لذا آنها ابتدا باید بتوانند این میزان و شدت وقوع توفان‌ها را تخمین بزنند.

از طرفی آنها بر این باورند كه میزان بالای دی‌اكسید كربن در جو از عوامل اصلی تغییرات آب و هوایی و بروز توفان‌های شدید است لذا هر چه بر میزان دی‌اكسید كربن افزوده شود، بر میزان و شدت توفان‌های جوی نیز افزوده می‌گردد كه افزایش این توفان‌ها سبب تبدیل مولكول‌های بخار آب به برم و كلر شده، در نهایت به تخریب لایه ازن منجر می‌شود و تخریب این لایه محافظ نیز بر سلامت آدمی اثرات نامطلوبی برجا خواهد گذاشت بنابراین افزایش تولید گازهای گلخانه‌ای نه‌تنها به گرم شدن كره زمین می‌انجامد، بلكه سبب افزایش تولید دی‌اكسید كربن و افزایش میزان تغییرات و ناپایداری‌های جوی می‌شود كه این مساله نیز به از بین رفتن لایه ازن می‌انجامد.

براساس مطالعات این گروه تحقیقاتی، آنها دریافته‌اند كه در سال‌های اخیر، میزان ابتلا به سرطان پوست در آمریكا افزایش چشمگیری داشته، به طوری‌ كه براساس آمارها همه ساله تعداد یك میلیون نفر به بیماری سرطان پوست مبتلا می‌شوند كه رقم نگران‌كننده‌ای است.

بر همین اساس آنها دریافتند كه این افراد بیشتر در مكان‌هایی سكونت دارند كه در معرض افزایش گازهای گلخانه‌ای و افزایش حجم دی‌اكسید كربن و در نهایت كاهش لایه ازن است.

به گفته محققان، با ادامه این روند و افزایش تابش اشعه زیانبار ماورای بنفش، ماده ژنتیك یا همان DNAدر محصولات كشاورزی نظیر گندم، سویا، ذرت و... نیز تحت تاثیر قرار خواهد گرفت كه با بروز جهش‌های ژنتیك ناشی از تابش این اشعه بر این محصولات و مصرف آن توسط آدمی، سلامت انسان‌ها نیز در معرض تهدید قرار خواهد گرفت.

آنها با بررسی‌ها و مشاهداتی كه طی این سال‌ها انجام داده‌اند، دریافته‌اند كه بر میزان تغییرات و ناپایداری‌های جوی بویژه در لایه استراتوسفر افزوده شده كه این افزایش سبب بروز توفان‌های سهمگینی می‌شود و این توفان‌ها سبب تغییر مولكول‌های بخار آب و تبدیل آنها به تركیبات رادیكال‌های آزاد كلر و برم می‌گردد و همان‌طور كه گفته شد، این رادیكال‌های آزاد سبب تخریب مولكول‌های لایه ازن می‌شود بنابراین می‌توان دریافت كه با افزایش گازهای گلخانه‌ای و افزایش دی‌اكسید كربن و گرم شدن زمین بر میزان بخار شدن آب‌ها از سطح زمین و در نهایت افزایش بروز توفان‌های سهمگین افزوده می‌شود و به كاهش لایه ازن و افزایش تشعشعات ماورای بنفش می‌انجامد و در نهایت به افزایش ابتلا به انواع سرطان‌های پوست منجر خواهد شد.

این دانشمندان می‌گویند كه از چگونگی شكل‌گیری كامل این فرآیند هنوز چیزی نمی‌دانند و هنوز نمی‌توانند میزان نفوذ بخار آب و میزان رادیكال‌های آزاد كلر و برم را به این لایه از جو یعنی استراتوسفر سنجش كنند.

آنها امیدوارند در آینده‌ای نزدیك به جزئیات كامل‌تری از چگونگی شكل‌گیری این فرآیند دست یابند.

منبع:  جام جم - ضمیمه سیب