سلامت نیوز : سال گذشته بود که دبیر کل سازمان ملل متحد در پیام خود به مناسبت روز جهانی معلولان آمار ده درصدی افرادی که در جوامع با نوعی از ناتوانی زندگی می‌کنند، به بیش ازیک میلیارد نفر، درحدود 15 درصد از جمعیت جهان، افزایش داد. پیش از این سالها بود که سخن از جمعیت ده درصدی افراد دارای ناتوانی و معلولیت در هر جامعه‌ای بود. این تغییر عمده بر میزان توجه به موضوع از سوی دست‌اندرکاران هر جامعه‌ای نیز موثر بوده است.افراد دارای ناتوانی و معلولیت، به عنوان «بزرگ‌ترین اقلیت جهان»، اغلب در جوامع خویش با موانعی برای مشارکت در همه جنبه‌های زندگی روبه‌رو هستند. این موانع می‌توانند به شکل‌های مختلف خود را نشان دهند. از جمله می‌توان به کسانی که در ارتباط با محیط فیزیکی یا دسترسی به فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) دچار مشکل هستند تا کسانی که از قانون یا سیاست، یا از نگرش‌های اجتماعی یا تبعیض رنج می‌برند، اشاره نمود.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از آرمان ؛ نتیجه این است که افراد دارای ناتوانی یا معلولیت، دسترسی برابر به امکانات جامعه یا خدمات ارائه شده در آن، از جمله آموزش و پرورش، اشتغال، بهداشت و درمان، حمل و نقل، مشارکت سیاسی یا از همه مهم‌تر عدالت را ندارند.این نابرابری در دسترسی تبعات مختلفی را به دنبال دارد. ملاحظات تاریخی حاکی از برخوردهای چندگانه با موضوع معلولیت بوده است. این برخورد‌ها از حذف فیزیکی تا حضور همه جانبه را در بر داشته است. نوع نگرش جوامع به موضوع ناتوانی و معلولیت مشخص کننده وضعیت معلولان در جوامع بوده است. متاسفانه در قرن بیست ویکم نیز هنوز شاهد برخوردهای نامناسب با افراد دارای ناتوانی یا معلولیت هستیم. تلاش‌های وسیع صورت گرفته توسط نهادهای بین‌المللی، سازمان‌های افراد دارای معلولیت و مردم در جوامع بعد از سال 1980 توانسته است تا حدودی وضعیت بهتری را برای افراد این گروه عظیم رقم بزند.شواهد و تجربه‌های مکتسبه نشان می‌دهند، هر زمان که جوامع موانع ورودی خود را حذف کنند و افراد دارای ناتوانی یا معلولیت قادر به مشارکت کامل در وقایع زندگی اجتماعی باشند، منافع آن برای کل جامعه خواهد بود.

بنابراین موانعی که افراد دارای ناتوانی یا معلولیت با آن مواجه هستند، ضرری برای کل جامعه محسوب می‌شود و از این رو رفع موانع و تامین دسترسی برای دستیابی به پیشرفت و توسعه برای همه ضروری است. باید توجه داشت موضوع موانع در برداشت‌های جدید، محدود به موانع فیزیکی آن هم از نوع معماری نیست، بلکه توسعه عمیقی در آن راه یافته است که به گونه‌ای همه جانبه در برگیرنده تمامی‌موانعی است که بر حضور فعال و مشارکت کامل افراد دارای ناتوانی یا معلولیت در جوامع خودشان تاثیر می‌گذارند.کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت (CRPD) وجود موانع را به منزله جزئی مرکزی از ناتوانی یا معلولیت در نظر می‌گیرد. براساس کنوانسیون، ناتوانی یا معلولیت یک مفهوم در حال تحول است که مبتنی بر نتایج حاصل از تعامل بین افراد مبتلا به اختلالات از یک سو و موانع نگرشی و محیطی که مانع مشارکت کامل و موثر افراد در جامعه بر مبنای برابری با دیگران می‌شود، از سوی دیگر به‌وجود می‌آید. سالها از زمانی که معلولیت به عنوان یک تراژدی شخصی در نظر گرفته می‌شد گذشته است. اینک الگوی اجتماعی که توسط سازمان‌های افراد دارای ناتوانی و معلولیت طراحی و تعریف شد، جایگزین الگوی فردی یا پزشکی شده است. با این حال هنوز هم جوامع به سختی خود را با این واقعیت که به موضوع ناتوانی باید از دیدگاه اجتماعی و حقوق شهروندی نگریسته شود، وفق نداده‌اند.

دسترسی و شمول افراد معلول برای حضور در جامعه، از جمله حقوق اساسی است که توسط کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت(CRPD) به رسمیت شناخته شده است و نه تنها جزو اهداف آن، بلکه پیش نیازهایی برای بهره‌مندی از سایر حقوق می‌باشند. کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت (ماده 9، در مورد دسترسی)، به دنبال فعال کردن افراد معلول برای دستیابی به زندگی مستقل و مشارکت کامل در تمامی‌جنبه‌های زندگی و برنامه‌های توسعه‌ای در جامعه است. کنوانسیون کشورهای عضو را به اتخاذ اقدامات مناسب برای حصول اطمینان از اینکه افراد دارای ناتوانی یا معلولیت به همه جنبه‌های مختلف جامعه، برمبنایی برابر با دیگران، دسترسی دارند و همچنین برای شناسایی و از بین بردن موانع دسترسی به امکانات فرا می‌خواند. با وجود این، در بسیاری از نقاط جهان امروز، عدم آگاهی و درک در زمینه دسترسی به عنوان یک مسئله توسعه‌ای دوگانه، مانعی بر سر راه دستیابی به پیشرفت و توسعه از طریق رسیدن به اهداف توسعه هزاره و همچنین در سطح بین‌المللی در زمینه پیامدهای موردتوافق برای همه است. بزرگداشت روز جهانی افراد دارای معلولیت در سال 2012 فرصتی برای رسیدگی به این محرومیت‌ها با تمرکز بر ارتقای دسترسی و از بین بردن تمامی‌انواع موانع موجود در جامعه است. براساس شعاراصلی روز جهانی معلولان در سال 2012، «برچیدن موانع برای خلق یک جامعه فراگیر و قابل دسترس برای همه»، شعارهایی مبتنی بر شعار اصلی را می‌توان برای پوشش دادن همه جنبه‌های موجود در جامعه و برنامه‌های توسعه، ازجمله، ازبین بردن موانع به آموزش و پرورش، اشتغال، حمل و نقل، مسافرت و گردشگری یا ورزش انتخاب و اختصاص داده شده است، اما نباید بدان‌ها محدود نمود.

البته می‌توان موضوعی خاص را برای حذف و تامین دسترسی در هر جامعه‌ای با توجه به ویژگی‌های آن انتخاب کرد. برگزاری مراسم گرامیداشت در این روز فرصت‌هایی را برای مشارکت همه ذی‌نفعان– دولتها، سازمان ملل متحد، جامعه مدنی، سازمان‌های افراد معلول و نیز مردم– برای تمرکز برمسائل مربوط به برچیدن موانع برای خلق یک جامعه فراگیر و در دسترس است که به نفع همه است، فراهم می‌کند.از جمله اقدامات در این روز می‌توان به سازماندهی برگزاری همایش‌ها، برگزاری بحث‌های عمومی‌و برنامه‌های آگاهسازی در پشتیبانی از شعار روز جهانی برای پیداکردن راههایی ابتکاری و نیز امکانات و وسایلی که به وسیله آنها موانع برای حضور و شمول افراد معلول و خانواده‌های آنها می‌تواند از میان برداشته شوند، اشاره نمود. همچنین برنامه‌ریزی و سازماندهی اجرای برنامه‌های گرامیداشت روز جهانی در همه جا و به نمایش گذاشتن اقدامات انجام شده توسط افراد معلول به عنوان عوامل تغییر و توسعه در جوامعی که در آن زندگی می‌کنند، مفید خواهد بود.تمرکز اصلی در روز جهانی، باید بر اقدام عملی که می‌تواند کمک به حذف موانعی که محدود کردن دسترسی و مشارکت افراد معلول را در همه جنبه‌های جامعه و برنامه‌های توسعه به دنبال دارد باشد.

باید شرایط پیشرفت و نیز موانع موجود برای خلق جامعه‌ای در دسترس و فراگیر، از جمله شرایط استفاده از محیط‌های فیزیکی، اطلاعات و فناوری ارتباطات و سایر حیطه‌ها و همچنین ارتقای آگاهی عمومی‌از موانع موجود برای شمول کامل افراد معلول در جوامع خود را برجسته نمود.آنچه در ایران تاکنون در این زمینه انجام شده است به‌رغم حجم انبوهی که دارد، در مقابل وسعت جامعه و کارهای انجام نشده و موانع فراوانی که بر جای مانده است، هنوز در ابتدای راه است. استفاده از فرصت و به‌کارگیری گسترده شعار امسال می‌تواند در طول یکسال آتی برای همه دست‌اندرکاران حوزه ناتوانی ومعلولیت استراتژی تعیین کننده‌ای باشد. درک موانع برای مسئولان و مردم – حداقل در ابعاد فیزیکی آن- سریع‌تر و با وضوح بیشتری می‌تواند صورت پذیرد واین می‌تواند در اقدام برای برچیدن موانع موثر باشد. خوشبختانه از نظر قانونی هم مشکل خاصی تصور نمی‌شود چه بواسطه قانون جامع معلولان و کنوانسیون حقوق معلولان که هر دو به تصویب مجلس شورای اسلامی‌رسیده‌اند و موادی جهت تامین دسترسی در هر دو به چشم می‌خورد (ماده 2 قانون جامع) راه برای اقدامات گشوده است. تنها همتی می‌طلبد و عزمی‌که انشاالله با تلاش همه قابل دست یافتن است...

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha