سلامت نیوز : اختلالات گوارشی جزو شایع ترین اختلالات در بسیاری از کشورها از جمله ایران است. کارشناسان می گویند علت شیوع این اختلالات تغییر در شیوه زندگی و نوع تغذیه انسان است. رواج زندگی شهرنشینی و رو آوردن به غذاهای فرآوری شده، دستگاه گوارش را که اولین مجرای ورود غذا به بدن است به سرعت درگیر می کند و به آن صدمه می زند. به این ترتیب طبیعی است که بیماری هایی که تا ۲۰ سال پیش بسیار کم بود، هم اکنون شایع شده باشد. کبد چرب، کولیت زخمی، کرون و انواع سرطان های دستگاه گوارش جزو این دسته از بیماری هاست. دراین مطلب شما را با علایم، تشخیص و نحوه درمان بیماری کولیت زخمی و کرون آشنا می کنیم.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از خراسان ؛ کولیت زخمی و کرون جزو بیماری های التهابی روده است که هر دو در کشور ما رو به افزایش است. افزایش این بیماری ها نشان می دهد که روش زندگی و نوع تغذیه ما به کشورهای غربی نزدیک شده است زیرا این بیماری یکی از بیماری های شایع کشورهای غربی است. دکتر ناصر ابراهیمی دریانی متخصص جراحی عمومی و فوق تخصص گوارش و کبد با بیان این مطلب به خراسان می گوید: متاسفانه این بیماری بیشتر جوانان از سنین ۲۰ تا ۴۵ سالگی را درگیر می کند و گاهی در کودکان هم دیده می شود. خوب است بدانید بیماری کولیت اولسروز فقط محدود به روده بزرگ است اما در کرون عارضه از دهان تا مقعد را درگیر می کند.

علایم عارضه

علامت اصلی کولیت زخمی اسهال همراه با خون است و بسته به این که بخشی از روده بزرگ درگیر شده است یا تمام آن، شدت علایم متفاوت است.معمولاً بیماران مجبور به استفاده مکرر از دستشویی هستند و پس از مدتی دچار افسردگی می شوند و سعی می کنند از منزل خارج نشوند. گاهی بیماری، کبد را درگیر می کند و مهم ترین علامت آن نیز خارش است. اگر کبد به طور کامل درگیر شود، بیمار دچار سیروز کبدی می شود و فرد نیاز به پیوند کبد پیدا می کند.

گاهی کولیت زخمی عوارض چشمی در بردارد که طی آن چشم های بیمار قرمزو دچار آبریزش می شود و مشکلات بینایی پیدا می کند. گاهی بیمار دچار مشکلات پوستی می شود به طوری که روی پوست برآمدگی های دردناکی ایجاد می شود که «پدی آرتریت گره ای» نام دارد. گاهی روی پوست زخم های وسیعی ایجاد می شود و این پزشک است که باید با مشاهده دیگر علایم بالینی، عارضه کولیت زخمی را تشخیص دهد.این عضو پژوهشکده گوارش و کبد با بیان این که گاهی مبتلایان به کولیت زخمی به علت ابتلا به دردهای مفصلی به روماتولوژیست مراجعه  می کنند و از خشکی مفصلی صبحگاهی شکایت می کنند، می گوید: دسته ای از بیماران صبح ها دچار سفتی مفاصل می شوند و طی روز بهتر می شوند، نکته این جاست که اگر بیماری به موقع تشخیص داده نشود و ۱۰ سال یا بیشتر طول بکشد، عارضه به سرطان روده تبدیل می شود. به همین دلیل برای مبتلایان با سابقه ۱۰ سال یا بیشتر این بیماری، هر چند سال یک بار نمونه برداری انجام می شود تا از ابتلا نشدن وی به سرطان مطمئن شویم. همچنین باید تاکید کنیم یکی از عوامل مهم در عود بیماری، استرس و اضطراب است و تنش های روحی و استرسی که بیمار درگیر آن است، به میزان زیادی در تشدید بیماری نقش دارد و بر خلاف آن چه عموم بیماران تصور می کنند، نوع تغذیه در تشدید بیماری چندان دخیل نیست.

این عضو هیئت علمی دانشکده پزشکی شهیدبهشتی می افزاید: بر خلاف بیماری کولیت زخمی، علایم کرون از دهان تا مقعد را درگیر می کند. گاهی بیمار دچار آفت دهانی می شود، گاهی دچار سوءجذب در معده می شود یا دچار فیستول در ناحیه مقعد می شود. مبتلایان به کرون بیشتر از دیگر افراد دچار سنگ های صفراوی یا کلیوی می شوند و اگر بیماری در کودکی آغاز شود، رشد جسمی کودک متوقف می شود و قدش کوتاه می ماند.

گاهی رشد جنسی کودک نیز متوقف می شود و ارگان های جنسی به تکامل نمی رسد. در تشخیص این عارضه آزمایش مدفوع، خون و آندوسکوپی بسیار کمک کننده است و از طریق آندوسکوپی می توان التهاب و زخم های روده را مشاهده کرد و خونریزی را تشخیص داد.

درمان

اساس درمان این عوارض، داروهای ضدالتهابی است که متالامین و سولفاسالازین اصلی ترین است. اگر عارضه فقط بخش های تحتانی روده را درگیر کرده باشد،پزشک از شیاف و تنقیه داروها و حتی کورتن برای مهار بیماری استفاده می کند. در موارد شدید بیماری یعنی زمانی که اجابت مزاج از ۶ تا ۱۰ بار بیشتر است، بیمار تب دارد و خونریزی شدید است، کورتن تجویز می شود.اگر کورتن به بیمار کمک کرد، از داروهای مهارکننده سیستم ایمنی استفاده می شود از آن جا که این بیماری براثر فعال شدن بیش از حد سیستم ایمنی ایجاد می شود، این داروها و داروهای بیولوژیک به بیمار کمک بسیاری می کند. اگر اقدامات درمانی موثر واقع نشد، پزشک با عمل جراحی روده بزرگ را خارج و روده باریک را به مقعد وصل می کند.دکتر ابراهیمی دریانی با اشاره به این که این بیماری یک دوره عود و خاموشی دارد، تاکید می کند: استرس و اضطراب در عود بیماری نقش مهمی دارد؛ اما هنوز درباره نقش تغذیه مطالعه اثبات شده ای وجود ندارد. به طور کلی این بیماری ۲ زمینه ژنتیک و عوامل محیطی دارد که در بیماری کرون، ژنتیک نقش بیشتری دارد اما درباره عوامل محیطی و نقش تغذیه به ویژه در ایران هنوز مطالعه علمی انجام نشده است. بیشتر مطالعات درباره این بیماری روی باکتری های روده انجام می شود. میلیون ها باکتری در روده ما وجود دارد که نوع و تغییر آن ها در ایجاد بسیاری از بیماری ها نقش دارد. به عنوان مثال در عارضه کبد چرب ثابت شده که علت اصلی این عارضه، تغییر نوع باکتری های روده است. درمورد سرطان ها نیز گفته می شود نوع تغذیه باعث تغییر در نوع باکتری های روده می شود و این تغییرات ممکن است به بروز سرطان بینجامد.