سلامت نیوز : آلودگی هوا به عنوان چهارمین عامل مرگ و میر انسان‌ در سطح دنیا معرفی شده است. براساس بررسی‌های آماری همه‌ساله بیش از سه میلیون نفر در سطح دنیا به‌دلیل عوارض مستقیم یا غیرمستقیم آلودگی هوا به استقبال مرگ می‌روند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از جام جم ؛ ارتباط تماس با سطوح بالای ذرات آلاینده و افزایش احتمال ابتلا به نارسایی‌های قلبی و عروقی، بیماری‌های ریوی، اختلال در عملكرد سیستم عصبی، افزایش شمار مبتلایان به بیماری‌های سرطانی و مرگ زودرس و نابهنگام مورد تائید پزشكان و متخصصان قرار گرفته است.

با توجه به اهمیت این موضوع به سراغ پزشكانی در تخصص‌های مختلف رفته‌ایم تا از زبان آنها اثرات آلودگی هوا بر سلامتی انسان را از دیدگاه این گروه از پزشكان بشنویم.

دكتر داریوش دائر، متخصص پوست و مو
سایه آلودگی بر «سر» شهروندان

پیامدهای آلودگی هوا بر هیچ‌كس پوشیده نیست. در شرایطی كه هوا آلوده است میزان آلاینده‌های موجود در هوا نظیر سرب از حد استاندارد فراتر می‌رود و این می‌تواند تهدیدی علیه عملكرد اعضا و اندام‌های حیاتی بدن باشد، اما علاوه بر این، آلودگی هوا می‌تواند بر پوست و مو به عنوان بخش‌هایی از بدن كه در تماس مستقیم با ذرات آلاینده موجود در هوا هستند هم تاثیرگذار باشد.

به‌طور كلی آلودگی هوا بر شفافیت و شكل‌پذیری موها تاثیر منفی می‌گذارد و پس از مدتی موها خشك، شكننده، كدر و بدرنگ می‌شود.

اگرچه اثرات بلندمدت آلودگی هوا بر ریزش موها هنوز به‌طور علمی اثبات نشده است، اما به نظر می‌رسد آلودگی هوا در تشدید ریزش مو دخالت داشته باشد.

از سوی دیگر، آلودگی هوا موجب افزایش میزان تماس مواد اكسیدان با سطح پوست صورت و بدن می‌شود كه به‌طور مستقیم بر تشدید آثار پیری پوست، افزایش چین و چروك‌ها در سطح پوست، عدم شفافیت و شادابی و ظهور علائم پیری زودرس اثر می‌گذارد.

برای مراقبت از پوست و مو در شرایط آلودگی، استفاده مكرر و منظم از ضدآفتاب‌ها، شست‌وشوی دست‌ها و صورت با مواد صابونی غیرمحرك و استفاده از كرم‌های مرطوب‌كننده ضروری است.

علاوه بر این توصیه می‌شود هنگام خروج از خانه تا حد امكان از عینك آفتابی، كلاه، ماسك و پوشش بلند استفاده شود.

دكتر مهرنوش دارینی، روانپزشك
روح و روانتان را دریابید

یكی از عواقب و پیامدهای مهم آلودگی هوا كه به روش‌های علمی و آكادمیك به اثبات رسیده و كمتر مورد توجه قرار گرفته تاثیر آن بر افزایش شیوع اختلالات روحی و روانی است.

در روزهای آلوده میزان تابش نور خورشید كاهش یافته و به موازات آن شیوع افسردگی‌های فصلی افزایش می‌یابد.

از سوی دیگر كنترل سیستم‌‌های عصبی و عواطف هیجانی در مغز انجام می‌شود.

مغز برای تنفس به اكسیژن نیاز دارد و این در حالی است كه با كاهش اكسیژن عملكرد مغز مختل می‌شود.

ایجاد اختلال در عملكرد مغز هم پیامدهای جسمانی دارد و هم پیامدهای روحی و روانی. مركز كنترل احساسات و عواطف در مغز قرار دارد.

در این شرایط كنترل احساسات و عواطف نیز مختل می‌شود و در نتیجه اختلالاتی نظیر افسردگی‌، پرخاشگری، اختلال در تمركز و توجه شیوع پیدا می‌كند و به این ترتیب افراد در انجام فعالیت‌هایی كه نیاز به تمركز دارد با مشكل مواجه می‌شوند.

از آنجا كه آلودگی هوا در عملكرد هورمون‌ها نیز اختلال ایجاد می‌كند، سطح آستانه تحمل افراد كاهش می‌یابد بنابراین افراد در مقابل كوچك‌ترین حوادث ناخوشایند پرخاشگری می‌كنند.

از این رو رفتارهای پرخاشگرایانه در ساكنان كلانشهرها تظاهر پیدا می‌كند. معمولا در ایام امتحانات به دانش‌آموزان توصیه می‌شود برای كاهش استرس نفس عمیق بكشند، اما در این شرایط نفس‌كشیدن به منزله ورود حجم زیادی از آلاینده‌ها به سیستم تنفسی است كه می‌تواند پیامدهای منفی به همراه داشته باشد.

دكتر ایرج خسرونیا، متخصص بیماری‌های داخلی
غذای سبک بخورید

آلودگی هوا مشكلی است كه امروزه بسیاری از كشور‌ها در سطح دنیا مجبور هستند به نوعی با آن دست و پنجه نرم كنند.

با توجه به این كه پیامدهای انتشار ذرات آلاینده‌ در هوا می‌تواند سلامت ما را در معرض خطر قرار دهد بهتر است در روزهای آلوده تا حد امكان كمتر از خانه خارج شویم، فعالیت زیادی نداشته باشیم و از انجام تمرینات و فعالیت‌های ورزشی اجتناب كنیم.

متاسفانه ماسكی كه در جلوگیری از ورود ذرات آلاینده به مجاری تنفسی موثر باشد در بازار ایران وجود ندارد.

ماسك‌هایی كه به اصطلاح استاندارد و تائید شده هم بسیار گران‌قیمت است و قیمت بالای این ماسك‌ها در استفاده از آنها محدودیت ایجاد می‌كند. ماسك‌های كاغذی موجود اصلا مناسب نیست و حتی می‌تواند آلوده‌كننده و مضر باشد.

در شرایط ابتلا به مسمومیت ناشی از آلودگی هوا، هرچه غذایی كه می‌خوریم سبك‌تر باشد و دستگاه گوارش در استراحت قرار گیرد، بهتر است.

وقتی غذای سنگین می‌خوریم خونرسانی به دستگاه گوارش افزایش می‌یابد؛ بنابراین مواد سمی موجود در خون وارد دستگاه گوارش شده و موجب سوءهضم و سوءجذب می‌شود. خوردن میوه، سبزیجات و لبنیات نیز در همه مواقع و بخصوص روزهای آلوده توصیه می‌شود.

اگر مواد سمی از طریق تنفس وارد سیستم گوارش شده باشد با خوردن لبنیات می‌توان از جذب این مواد در بدن جلوگیری به‌عمل آورد.

دكتر فریده روشن‌علی، متخصص قلب و عروق
بیماران قلبی، گروه پرخطر

افزایش سطح گازهای آلاینده یا به عبارتی آلودگی هوا، بیش از هر چیز زنگ خطری برای افراد مبتلا به بیماری‌های قبلی و عروقی است.

در حقیقت تاثیر ذرات آلاینده بر بدن شبیه مكانیسم تاثیرگذاری سیگار بر بدن است. دود ناشی از سیگار موجب تحریك سیستم التهابی می‌شود.

ذرات آلاینده‌ای كه از طریق تنفس وارد بدن می‌شود نیز با مكانیسم مشابهی موجب تحریك سیستم التهابی بدن می‌شود و چنین تغییری زنگ خطر بزرگی برای افزایش خطر در كمین بیماران قلبی و عروقی است.

اثرات ناشی از آلاینده‌ها در دو بازه زمانی كوتاه‌مدت و بلندمدت قابل بررسی است. ساكنان كلانشهرها معمولا در بلندمدت در معرض تماس با ذرات آلاینده هستند كه این شرایط به تكرار حملات قلبی منجر شده و در نهایت احتمال نارسایی قلبی و مواجه شدن با سكته قلبی افزایش می‌یابد.

در برخی موارد نیز اثرات آلودگی هوا نتیجه تماس كوتاه‌مدت با آلاینده‌هاست مثلا اگر در روزهایی كه به عنوان روزهای آلوده معرفی می‌شود در معرض آلاینده‌ها باشید ورود این ذرات به بدن موجب تحریك جدار عروق قلبی و افزایش احتمال بروز سكته ناگهانی در روزهای آینده می‌شود.

معمولا احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی كه از پیامدهای آلودگی هواست در سالمندان یا افرادی كه سابقه بیماری قلبی داشته باشند به مراتب بیشتر است. هرچه میزان آلودگی هوا بیشتر باشد،‌ اختلالات ریتم قلب نیز بیشتر است.