سلامت نیوز : در شیوه درمانی طب سنتی هند، آیورودا روش‌هایی برای شناسایی دوشا یا مزاج زنان و مردان  وجود دارد چرا که شناسایی این دوشاها تاثیر بسیار زیادی در حفظ و ماندگاری سلامت و حتی درمان بسیاری از بیماری‌های رایج میان مردم دارد. در این شیوه که به طول کلی به ایجاد تعادل و توازن میان انرژی‌های جسم و روح می‌پردازد دستوراتی وجود دارد که با رعایت آنها ایجاد تعادل و توازن میان عناصر موجود در بدن از دیدگاه مکتب آیورودا فراهم می‌شود.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از مجله سیب سبز ؛ برای ایجاد تعادل میان این عناصر و دوشاها اولین راه حل شناسایی دوشاها و تیپ‌های بدنی افراد است تا به کمک آن بتوان با رعایت رژیم‌های غذایی، دستورات دارویی و تمرینات تنفسی برای تعادل‌سازی بدن و عناصر درونی آن پرداخت. در  اینجا با دوشاها و عملکرد آنها در بدن  آشنا می‌شوید و در شماره‌های بعدی سیب سبز چگونگی متعادل سازی این دوشاها برای حفظ سلامت و درمان بیماری‌ها را می‌خوانید.

بفهمید کدام دوشا بر شما غالب است

برای آنكه بتوانید نوع دوشا یا تیپ مزاجی خود را از دیدگاه طب سنتی آیورودا شناسایی كنید باید ببینید كه از میان 12 پرسش مطرح شده چه تعداد گزینه «الف»، چه تعداد «ب» و چه تعداد «ج» وجود دارد.افرادی که تعداد گزینه الف بیشتری دارند در گروه واتا و افرادی که گزینه ب بیشتری دارند در گروه پیتا و افرادی که گزینه ج بیشتری دارند در گروه کافا قرار می‌گیرند. در طبیعت 3 نوع دوشا با نام‌های واتا، پیتا و كافكا وجود دارد كه هر كدام آنها نشانگر ویژگی‌های فیزیكی و روانی افراد است. هیچ یك از این دوشاها به صورت خالص و مطلق بر طبیعت فرد حاكم نیستند و هر فرد مجموعه‌ای از این 3 دوشاست كه میزان آنها در هر فرد با فرد دیگر متفاوت است. به همین دلیل است كه افراد مختلف كه دوشاهای مختلفی دارند ویژگی‌ها و خصوصیات اخلاقی متفاوتی دارند. اگر برای شما مهم است كه بدانید كدام‌یك از دوشاها در بدن‌تان بیشتر است و این مسئله می‌تواند چه تاثیری بر خلق و خو و عادت‌های شما بگذارد، می‌توانید با اجرای این تست دریابید كه كدام یك از دوشاهای واتا، پیتا و كافا در بدن‌تان بیشتر است.

1. از لحاظ روحی- روانی كدام‌یك از حالات زیر برای شما صادق است؟

الف: خیلی زود دچار دل‌نگرانی می‌شوم.
ب: در گروه افرادی هستم كه زود عصبانی می‌شوم. البته خیلی زود هم عصبانیتم فروكش می‌كند.
ج: خیلی آرام و ساكتم و دیگران همیشه به من می‌گویند كه وقتی در كنار من هستند آرام‌اند.

2. به خودتان فكر كنید. كدام یك از حالات زیر برای شما صادق است؟

الف: بیشتر روزها پرانرژی و سرزنده هستم.
ب: مدیر خوبی هستم و می‌توانم تمام كارها و مسئولیت‌ها را به خوبی انجام دهم.
ج: بیشتر وقت‌ها دیر از خواب بلند می‌شوم و تا خودم را پیدا كنم، مدت زیادی طول می‌كشد.

3. به وضعیت گوارشی خود توجه كنید. كدام یك از حالت‌های زیر برای شما صادق است؟

الف: در صورتی كه برنامه و رژیم غذایی پرفیبر نداشته باشم دچار یبوست و خشكی مزاج می‌شوم.
ب: دستگاه گوارشی قوی دارم و روده‌هایم به خوبی کار می‌کنند.
ج: پس از خوردن غذا احساس سنگینی دارم و عملكرد دستگاه گوارشم به كندی صورت می‌گیرد.

4. برای خوردن وعده‌های غذایی از چه قاعده‌ای پیروی می‌كنید؟

الف: ترجیح می‌دهم ناهار یا شام را با اعضای خانواده بخورم و اگر در وعده‌های غذایی تنها باشم نمی‌توانم خوب غذا بخورم.
ب:خوش غذا هستم و برایم مهم است كه وعده‌های غذایی را در ساعت مناسب و به موقع بخورم.
ج: به راحتی می‌توانم از خوردن شام یا ناهار صرفنظر کنم.

5. وقتی به تختخواب می‌روید، چگونه به خواب می‌روید؟

الف: وقتی به تختخواب می‌روم مدت زمان زیادی طول می‌كشد تا به خواب بروم.
ب: وقتی دراز می‌كشم مدت زمان زیادی طول نمی‌كشد تا بخوابم.
ج: خیلی زود به‌خواب می‌روم و خواب عمیقی دارم.

6. مقابل آینه قرار بگیرید. پوست‌تان را بررسی كرده و یكی از گزینه‌های زیر را انتخاب كنید؟

الف: در روزهای زمستانی پوست خشك و زبری دارم.
ب: پوستم نه خشك و نه معمولی است.
ج: پوستی نرم و صاف دارم.

7. برنامه‌ها و كارهای روزانه‌تان را چگونه انجام می‌دهید. اگر كارمند هستید شیوه كارتان را در اداره بررسی كنید و اگر خانه‌دار هستید ببینید چگونه به امور خانه رسیدگی می‌كنید.

الف: خیلی سریع و با عجله پیگیر كارهایم هستم. در مدت زمان كوتاهی چه در منزل چه در محیط كار می‌توانم كارها را سروسامان دهم.
ب: از كارم احساس رضایت می‌كنم. هرگز به كار كسی قبطه نمی‌خورم و این مسئله همیشه با من همراه است.
ج: به آرامی برای انجام كارها آماده می‌شوم و آنها را به آهستگی انجام می‌دهم و این مسئله گاهی موجب می‌شود كه انجام پروژه‌ها با كندی پیش برود.

8. موقعیت فیزیكی و جسمانی خود را بررسی كنید. كدام یك از حالات زیر را انتخاب می‌كنید؟

الف: فرد لاغری هستم و هرچه روش‌های مختلف را امتحان می‌كنم به سختی می‌توانم به وزنم اضافه كنم. چاق شدن برایم افسانه است.
ب: از تابستان متنفرم و خیلی زود در هوای گرم دچار خستگی می‌شوم. گرمی هوا مانع از آن است كه به كارهایم برسم.
ج: در گروه افراد مستعد چاقی قرار دارم و به راحتی چاق می‌شوم. كافی است یك قاشق به غذایی كه می‌خورم اضافه كنم تا چند كیلو به وزنم اضافه شود.

9. موهای شما چه ویژگی دارد و در كدام گروه جای می‌گیرد؟

الف: موهای فر و كم‌پشتی دارم كه در بیشتر مواقع شكننده است و نگران خشكی آنها هستم.
ب: رنگ موهایم حنایی یا بور است. تارهای نازكی دارد و ضعیف به نظر می‌رسد.
ج: موهای پرپشت و ضخیمی دارم كه رنگ آنها تیره است. گاهی مجبورم در آرایشگاه  حجم موهایم را خالی كنم.

10.  به استخوان‌های‌تان نگاه كنید. مچ‌ دست یا مچ پای‌تان را بررسی كنید. كدام یك از گزینه‌های زیر برای شما اهمیت دارد.

الف: مفاصلی بزرگ و درشت دارم. گاهی در مفاصلم احساس خشكی می‌كنم و هنگام نشستن و برخاستن صدای تق تق می‌شنوم.
ب: خیلی سریع عرق می‌كنم و لباسم خیس می‌شود.
ج: گونه‌ها و استخوان فک برجسته و درشتی دارم.

كدام دوشا، بهترین است

در بسیاری از متون طب سنتی هند به این موضوع اشاره شده كه افرادی كه به میزان متعادل و متوازن از دوشاهای كافا، پیتا و واتا در بدن داشته باشد، در گروه سالم‌ترین افراد قرار می‌گیرد. نکته‌ای که در این زمینه باید به آن توجه داشت این است که این تیپ‌ها و دوشاها در تک تک افراد منحصر به فرد است و ما نمی‌توانیم مردان و زنانی را پیدا کنیم که دارای تیپ‌های مشابه و یکسان باشند. البته شناسایی دوشاها و تیپ افراد در برخی موارد بسیار دشوار است و متخصص یا درمانگر این شیوه درمانی علاوه بر پرسشنامه زمانی را صرف دریافت پیشینه فرد، عادت‌های غذایی و رفتاری او می‌کند.

غلبه كدام دوشا بیمارتان می‌كند

از دیدگاه طب آیورودا غلبه هر یک از تیپ‌ها یا دوشاهای واتا، کافا و پیتا می‌تواند موجب بروز بعضی بیماری‌ها یا اختلال‌ها  در بدن افراد شود و ساختار بدن آنها را برای پذیرش برخی بیماری‌ها آماده کند.

افرادی که میزان کافا در بدن آنها نسبت به دوشاهای دیگر بیشتر است، نسبت به سایر افراد بیشتر در معرض ابتلا به بیماری‌های تنفسی مثل تنگی نفس، سنگینی نفس، اختلال در تنفس، آسم، اضافه وزن و چاقی قرار می‌گیرند.

افرادی که دوشای واتا در آنها بیشتر از بقیه دوشاهاست در گروهی قرار می‌گیرند که استعداد بیشتری در ابتلا به بیماری‌های دستگاه گوارش دارند. این افراد به راحتی دچار یبوست و خشکی مزاج می‌شوند.

در نهایت افرادی که دچار پیتای بیشتری هستند ابتلا به بیماری‌های قلبی و پوستی در آنها قوت بیشتری دارد. رعایت رژیم‌های غذایی خاص برای این گروه بسیار ضروری است.

باید توجه داشت تمام گروه‌های ذکر شده با رعایت نکات و دستورات پزشکی و رژیم غذایی ویژه و با تعدیل مزاج و تیپ خود و ایجاد تعادل میان دوشاهای نام برده می‌توانند این بیماری‌ها را از خود دور کرده و بدن خود را در برابر آنها مقاوم کنند.

برای متعادل‌سازی دوشاها و پیشگیری از ابتلا به بیماری‌ها به سبك هندی‌ها در شماره‌های بعدی سیب‌سبز با ما همراه باشید.