سلامت نیوز:آخرین آمار اعلام شده از سوی مسئولان دولتی نشان میدهد که در ایران بالغ بر 2/5 میلیون تن بیکار، و در کل کشــور ۲۳میلیون شغل وجود دارد که  نزدیک به ۷ میلیون آنها شغلهای غیررسمی اند. از این تعداد شغل، ۲ میلیون شغل، که هیچ ایرانی آنها را نمیپذیــرد، در اختیار نیــروی کار خارجی به خصوص
افغانستانیهاست.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از هفته نامه آتیه نو این آمار را علــی ربیعی، وزیر کار و نیز مدیــر کل امور اتباع و مهاجران خارجی وزارت کشــور، در دو مرحلــه اعلام کردند؛یکبار در ۱۶ اسفندماه سال ۹۳ و دیگری در نیمه دوم فروردین ماه.

اعلام این آمار ســیمایی از بازار کار ایران را نشان میدهد که با وجود تعداد زیاد بیکاران، شــغلهایی وجود دارد که در اختیار غیرایرانیها قرار دارد. این شغلها اندکی کمتر از تعداد بیکاران اســت. اگر به آمارهای ارائه شده از سوی مرکز آمار کلیتر نگاه کنیم، متوجه میشویم در آخر سال ۲۳ ،۹۳ میلیون و ۹۳۲ هزار و ۱۸۶ تن نیروی آماده به کار داشتیم که از این تعداد ۲ میلیون و ۵۲۰ هزار و ۶۶۷ نفر بیکار بودنــد.

به عبارتی دیگر، اگر تمام شغلهای موجود در ایران توسط نیروی کار ایرانی پر شود، تعداد بیکاران حداکثر به یک میلیون تن میرسد؛ یعنی میزان بیکاری از 10/5 درصد آخر پاییز به کمتر از ۵ درصد میرسد.

 شغلهایی که کسی آنها را نمیخواهد  امکان بالقوهای در ایران هست که نرخ بیکاری کمتر از ۵ درصد و مطابق با استاندارد جهانی شــود. حتی همین حالا و در بازار کار هم، تناسب تعداد شــغلهای موجود و افراد جویای کار به گونه ای اســت که روی کاغذ امکان کاهش بیکاری تا کمتر از ۵ درصد وجود دارد. ولی بیــش از یک و نیم میلیون تن نیروی بیکار ایرانی از شغلهای خدماتی و نیازمند به نیروی بازو یا به اصطلاح «کار ســخت فیزیکی» استقبال نمیکنند. در نتیجه نیروی کار خارجی این فرصتهای شغلی را پر میکنند تا نرخ بیکاری ایران در آمارهای رسمی دو رقمی شود.

 فرهنگ کار عوض میشود؟
بررسیهای کارشناسان نشان میدهد نیروی کار ایرانی نسبت به کارهای سخت فیزیکی، یا حتی شغلهایی که ظاهرا از وجهه اجتماعی کمتری برخوردارند، همیشــه هم بی میل نیست.

به گفته حسن طایی، معاون اشتغال وزارت کار، بیش از یک میلیون ایرانی در خارج از کشور اشتغال دارند که البته ممکن است این تعداد بیشــتر هم باشند. این آمار با تعداد ایرانیان خارج از کشور متفاوت اســت، چرا که کل ایرانیان خارج از کشور نزدیک به ۷ میلیون تن هستند که بیش از ۵ میلیون آنها نه به عنوان نیروی
کار که به عنوان مهاجر از کشــور خارج شده اند.

طبق گزارش بانک جهانی، سرمایه این دسته از ایرانیان مقیم خارج از کشور بالغ بر 1/3 تریلیون دلار است، رقمی بسیار بالاو قابل توجه که حتی اگر بخشی از این سرمایه جذب ایران شود، میتواند منجر به اشتغال میلیونی در کشور شود.

اما نیروی کار ایرانی، که بیش از یک میلیون تن است، با افزایش ۵۲ میلیون دلار درآمد نسبت به سال ۲۰۱۴ میالدی به یک میلیارد و ۳۸۲ میلیون دلار رسید.
براساس گزارش بانک جهانی، کشورهای جهان در سال ۲۰۱۴ بالغ بر ۵۸۳ میلیــارد دلار از اعزام نیــروی کار به خارج درآمد داشته اند. در ســطح جهان، هند بیشترین درآمد را داشته است.

نیروی کار هندی در سال ۲۰۱۴ بالغ بر ۷۰ میلیارد دلار ارزآوری برای این کشور داشته است و چین با ۶۴ میلیارد دلار و فیلیپین با 28/8 میلیارد دلار به ترتیب در رتبه های دوم و سوم هستند.

میزان درآمد ارزی برخی کشورهای دیگر از محل اعزام نیروی کار عبارت است از: فرانســه 24/7 میلیارد دلار، نیجریه 20/9
میلیارد دلار، مصر 19/6 میلیارد دلار، آلمان 15/8 میلیارد دلار،و بنگالدش 14/9 میلیارد دلار.

ایران یک میلیارد و ۳۸۲ میلیون دلار درآمد داشــته که به این ترتیب سهم بیش از یک میلیون ایرانی خارج از کشور تنها معادل 0/23 درصد کل این رقم بوده
است؛ با این توضیح که بخش اعظمی از نیروی کار ایرانی خارج از کشور در کارهایی فعالاند که شغلهای سخت فیزیکی نامیده میشــوند؛ یعنی همان شــغلهایی که در ایران وجود دارند اما حاضر به پذیرش آنها نیستند. علی ربیعی، وزیر تعاون،کار و رفاه اجتماعی با تایید چنین مشــکلی میگوید: نیازمند تغییر تیپولوژی نیروی کار هستیم.

مسئله ای که حسن طایی آن را به گونه ای دیگر مطــرح میکند و میگوید: نیروی کار ایرانی در داخــل باید توقعات خود را تعدیل کند و با انجام دادن کارهای موجود زمینه را برای ارتقای سطح شغلی خود در آینده فراهم سازد.

 اعزام نیروی کار، مفید یا مضر؟
البته نباید این تصور ایجاد شــود که اعزام نیروی کار به خارج مقوله ای ناپسند است. اعزام نیروی کار به خارج، از سیاستهای همه کشورها برای اشــتغالزایی برای اتباع خود است.

وزارت
کار نیز مدتی است طرح شناسنامه دار کردن نیروی کار ایرانی در خارج را به اجرا گذاشــته تا سابقه کاری آنان از بین نرود. در اینجا مقایسه بیشتر مورد نظر است، چرا که نیروی کار ایرانی  در خارج به کارهایی میپردازد که ممکن است در داخل کشور آنها را نپذیرد.

البته برخی میگویند انجام دادن چنین کارهایی در خارج درآمد بسیار بیشتری دارد و این یکی از دلایل تمایل به انجام دادن برخی کارها توسط ایرانیان در خارج از کشور است.

این استدلال در جای خود پذیرفتنی است، ولی بیکاران فعلی هم که امکان اعزام به خارج را ندارند، بیکاری را بر چنین شغلهایی ترجیح میدهند، که نشان از رویکرد فرهنگی نامناسب به کار دارد. بنابرایــن گرچه اعزام نیروی کار به خارج یکی از راههای درآمدزایی ارزی برای کشور است و میتوان سهم ایران را از این درآمد افزایش داد، در داخل کشور نیز نیازمند تغییر رویکردهای فرهنگی به مقوله کار هســتیم.

قرار نبوده و نیســت که همه کارجویان پشت میزنشین شوند یا یکشبه به درآمدهای نجومی برسند. اقتصادی که در آن برخی افراد به صورت بادآورده و سریع
به همه چیز برســند در چرخه طبیعی خود نمیچرخد و نیازمند اصالحات ساختاری است. اما به همان میزان که به اصلاحات ساختاری در اقتصاد کشور نیاز داریم به همان میزان هم نیازمند تغییر رویکردهای فرهنگی به مقوله کار هستیم.

در آخر سال ۲۳ ،۹۳ میلیون و ۹۳۲ هزار و ۱۸۶ تن نیروی آماده به کار داشتیم که از این تعداد ۲ میلیون و ۵۲۰ هزار و ۶۶۷ نفر بیکار بودند. به عبارتی دیگر، اگر تمام شغلهای موجود در ایران توسط نیروی کار ایرانی پر شود، تعداد بیکاران حداکثر به یک میلیون تن میرسد؛ یعنی میزان بیکاری از 10/5 درصد آخر پاییز به کمتر از ۵ درصد میرسد.

امکان بالقوهای در ایران هست که نرخ بیکاری کمتر از ۵ درصد و مطابق با استاندارد جهانی شود. حتی همین حاال و در بازار کار هم، تناسب تعداد شغلهای موجود و افراد جویای کار به گونهای است که روی کاغذ امکان کاهش بیکاری تا کمتر از ۵ درصد وجود دارد.