سلامت نیوز:قوت غالب بسیاری از ایرانیان نان و برنج است. نان و برنجی که البته بدون سبوس در بازار عرضه میشود. حرف‌همه کارشناسان تغذیه درباره رژیم غذایی درست و سالم، استفاده از غلات سبوسدار است. سبوسی که فقدانش وضع سلامتی بسیاری از مردم جامعه را به خطر انداخته و باعث بروز چاقی شده است.
به گزارش سلامت نیوز، صبح نو نوشت: دکتر زهرا عبدالهی، مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت‌بهداشت با اشاره به لزوم اصلاح الگوی غذایی در‌کشور، در نشست خبری روز گذشته وزارت بهداشت که به مناسبت هفته بسیج ملی تغذیه سالم برگزار شده بود، اعلام کرد: «60درصد ایرانیان دچار مشکل چاقی هستند. عوامل متعددی در بروز چاقی وجود دارد و وزارت بهداشت تنها یکی از دستگاه‌های مؤثر در این زمینه است. برای فراهم شدن دسترسی مردم به غذای سالم باید سازمان ملی استاندارد و انجمن صنایع غذایی همکاری داشته باشند.» او پیشنهاد داد: «تبلیغ محصولات غذایی که مصرف زیاد آنها تهدیدکننده است و مشکلات زیادی مانند چاقی و دیابت ایجاد کنند، باید ممنوع شوند.
در تولید غذای سالم، صنایع غذایی و جهاد کشاورزی نیز نقش مؤثری دارند. علت اصلی اضافه‌وزن مردم رفتارهای غذایی نادرست است چون آنها مواد غذایی تهدیدکننده سلامت را زیاد مصرف میکنند، اما مواد غذایی مفید مانند سبزی و میوه کمتر در سفره آنها دیده میشود.» مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت با اشاره به بروز اضافه‌وزن و چاقی در 60 درصد از جمعیت ایران، گفت: «درحال‌حاضر مشکل چاقی فقط در گروه‌های پر درآمد دیده نمیشود، بلکه اقشار کم‌درآمد با بودجه محدودی که دارند، انتخاب درستی در زمینه مواد غذایی ندارند. از سال گذشته افتتاح دفاتر خدمات سلامت آغاز شده و یکی از وظایف این دفاتر، نظارت بر مراکز عرضه مواد غذایی است. این موضوع در اولویت برنامه‌های وزارت بهداشت قرار دارد تا بتواند کنترل بیشتری در زمینه رعایت کیفیت مواد غذایی داشته باشد. مشکل امروز ما چاقی کودکان است. درحال‌حاضر 14 درصد کودکان زیر 2 سال در معرض اضافه‌وزن قرار دارند.»
مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت البته بسیاری از مشکلات را از سبوس نداشتن نانها عنوان کرد و در مورد اقدامات این وزارتخانه در زمینه سبوس‌گیری از آرد نانوایی گفت: «ما از طریق دبیرخانه شورای عالی سلامت تلاش میکنیم این موضوع را کنترل کنیم. وزارت‌بهداشت خواستار بهبود کیفیت گندم است و اعلام کرده میزان سبوس‌گیری از آرد باید کاهش پیدا کند. جلسات نهایی مربوط به این موضوع در کمیته عالی استاندارد درحال‌برگزاری و به نتیجه رسیدن است.»
کنترل تغذیه با چه سیاستی؟
خانم دکتر پروین میرمیران کارشناس تغذیه و دانشیار دانشكده علوم تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه شهید بهشتی و سرپرست مركز تغذیه پژوهشكده علوم غدد درون‌ریز و متابولیسم، دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی از سال 1377 است. او درباره آرد گندم و سبوسدار نبودن مواد غذ ایی که در فروشگاهها عرضه میشود، در‌گفت‌وگو با روزنامه صبح نو میگوید: «من نمیدانم که پشت این قضیه چه سیاستی است که ما هزینه میکنیم، گندم سبوسدار را که سالم است، از گندم جدا میکنیم و نان سفید ناسالم را تولید میکنیم. خود من هزینه بیشتری را تقبل میکنم و از شهرستان نان سالم سبوسدار تهیه میکنم.» او درباره برنج نیز توضیح میدهد: «برنج ما نباید خیلی سفید باشد، باید تا حدودی قهوهای باشد و کمی با پوسته و سبوس به دست مشتری برسد. من واقعاً نمیدانم که سیاست دولت چیست که سبوس گندم را برای چه کاری جدا میکنند. همه اینها به سلامت مردم آسیب میزند.» میرمیران درباره فواید نان سبوسدار توضیح میدهد: «بسیاری از تحقیقات و مستندات نشان میدهند که سبوس نان و برنج پیشگیری کننده از بسیاری از بیماریهاست. یکی از آنها دیابت است. برای چربی خون سبوس لازم است. باید بدانیم که چه ارگانهایی درگیر این سبوس گندم هستند. نان سنتی ما هم با آرد سفید پخته میشود، چون به نانواها هم برای پخت نان، آرد سفید تعلق میگیرد.»
کارشناس تغذیه و استاد دانشگاه تعریف میکند که سبوسی که از گندم و برنج جدا میشود، ارزش غذایی دارد و خارج از آن استفاده میشود و جداگانه در مغازهها هم به فروش میرسد: «این آرد خارج از غذا هم قابلیت استفاده دارد و بسیاری از غذاها مانند غذاهای سنتی که در ماه رمضان درست میشود، مانند حلوای بدون روغن که در ماه رمضان مصرف میشود، با این آرد، میتوان درست کرد. بسیاری از خانوادهها سبوس را جداگانه خریداری میکنند تا به غذاهای خود را اضافه کنند، به ماست خود و یا به غذاهایی که با آرد درست میشود.»
میرمیران معتقد است که باید درباره جدا کردن سبوس از آرد تحقیق و بررسی و دلیلش هم شناسایی و مشخص شود: «باید یک گروه رسانهها درباره سبوسی که از گندم و نان جدا میشود، اطلاعرسانی کنند. باید مسوولان دراین‌باره پاسخگو باشند.
مردم باید از این معضل نجات پیدا کنند. ما در سر کلاسها در دانشگاه، با دانشجویان که درباره رژیم غذایی درست صحبت میکنیم، درباره نانی حرف میزنیم که سبوس داشته باشد. اتفاقی که البته در هیچ یک از نانواییهایمان نمیافتد. اگر این نان با آرد سفید درست شود، چه فایدهای دارد.»
اگر استاندارد باشد
اما سؤال اینجاست، مواد غذایی که در فروشگاهها عرضه میشوند هم ارزش غذایی دارند و آن استاندارد غذایی را دارد که مورد تایید متخصصان تغذیه است.
میرمیران توضیح میدهد: «خب همه ما از استاندارد بودن یا نبودن مواد غذایی که در سوپرمارکتها و فروشگاهها عرضه میشود، اطمینان نداریم؛ اما اگر همان چیزی که بر روی بستهبندی مواد غذایی نوشته شده است، درست‌باشد، برای استفاده مناسب هستند. مثلاً نوشتهاند پاستا با آرد سبوس یا غنی‌شده با ویتامین، یا پخته‌شده با آب سبزیجات، اگر واقعیت این باشد و مهر استاندارد خورده باشد و مورد تایید این سازمان باشد، این خیلی خوب است. ما در فروشگاه‌هایمان شیر غنی‌شده با ویتامین D یا پاستای پروبیوتیک(حاوی باکتریهایی برای بهینه شدن غذا) یا پنیرهای پروبیوتیک داریم البته اگر اینها واقعی و استاندارد باشند. در همه‌جای دنیا در عرضه مواد غذایی به این مساله توجه شده است. در فروشگاههایشان، در کنار غذای ناسالمی که عرضه میکنند، غذای سالم وجود دارد.»
او با اشاره به طبخ و توجه به ارزش غذایی در گذشته توضیح میدهد: «خیلی حیف است که در مواد غذایی سنتی و قدیمی ما که سلامت و رژیم غذایی درست رعایت میشده است، الآن اجرایی نمیشود. لواش سنتی رنگش کدر است و سبوس را به چشم میبینید، نان لواش سنتی هیچ‌وقت سفید شفاف نیست. باید نانهای سنتی قدیمی احیا شود و مجدداً به دوران طبخ گذشته خود برگردد. اگر اینها رعایت شود، خدمت بزرگی به‌سلامتی انسانها میشود. متأسفانه این قضیه خیلی جا افتاده است که مردم فکر میکنند هر چه نان سفیدتر باشد، سالمتر است.»
میرمیران البته معتقد است که در این زمینه باید اطلاعرسانی شود: «باید این قضیه آموزش داده شود، از طریق رسانه ملی و ساخت انیمیشن، ما یک شبکه سلامت داریم که در این شبکه میشود از کارشناسان خواست تا در این‌باره صحبت کنند. باید به مردم درباره غذای سالم آموزش داده شود. باید علت‌یابی شود که چرا بعضی از ارگانها و سازمانها سبوس را از نان جدا میکنند.»
کارشناس تغذیه توضیح میدهد که اگر به تغذیه جامعه توجه شود، بسیاری از بیماریها رفع میشود: «الآن بسیاری از بیماریها شایع شدهاند که منشأ آنها هم چاقی است. یکی از علل چاقی البته غذای ناسالم است. تحرک بدنی نداشتن هم یکی دیگر از دلایل آن است.»
با تغییر الگوی تولید مواد غذایی بسیاری از مشکلات سلامتی جامعه اصلاح میشود.
نظر شما