البته پدر و مادر هم اگر نگوییم بیشتر از بچهها، كمتر از آنها اذیت نخواهند شد؛ برای همین گاهی ممكن است برای خلاص شدن از نقنق بچهها رفتارهایی غیرمنطقی و نادرست داشته باشند و كارهایی مانند له كردن قرص و مخلوط كردن آن با غذا و آبمیوه را انجام دهند تا كودك راحتتر دارویش را مصرف كند.
گروهی از والدین هم تصور میكنند بچهها بزرگسالانی كوچك هستند كه میتوان داروهای بزرگسالان را در اندازه و مقادیر كمتر برای آنها تجویر كرد. این گروه معمولا خودسرانه داروهای مختلفی را به فرزندشان میدهند؛ غافل از اینكه هر دارویی برای كودكان مناسب نیست و میتواند دردسرساز شود.
دكتر نوشین محمدحسینی، سرپرست كمیته تجویز و مصرف منطقی دارو ضمن تاكید بر اینكه هر دارویی را كه بزرگسال از آن استفاده میكنند، نمیتوان با كم كردن میزان مصرف یا نصف كردن آن به بچهها داد، در گفتوگو با جامجم توضیح میدهد: چون بیشتر بچهها دارو خوردن را دوست ندارند، پدر و مادر میتوانند برای راحتتر شدن كار، بعضی از داروها را با آب یا شیر رقیق كنند؛ ولی باید توجه داشت در مورد همه داروها نمیتوان چنین شیوهای را به كاربرد. بنابراین حتما در مورد این موضوع باید با فردی متخصص مانند دكتر داروساز یا بهورز درمانگاه مشورت كنید.
اگر شما هم فرزند خردسالی دارید حتما میدانید بیشتر آنتیبیوتیكهای خوراكی مخصوص كودكان به شكل پودر است كه هنگام مصرف باید با آب مخلوط شود. این شیوه باعث میشود خانوادهها بتوانند دارو را برای مدت بیشتر و راحتتر نگهداری كنند.
دكتر محمدحسینی در این زمینه یادآور میشود: پس از اینكه آب را به این پودرها اضافه كردید، دارو حتما باید در یخچال نگهداری شود و پس از آن، فقط هفت تا 10 روز قابل استفاده است بنابراین هر میزان از دارو كه بعد از این مدت باقی ماند، باید دور ریخته شود. همچنین آبی كه به پودر اضافه میشود باید بخوبی جوشیده و سرد شده باشد؛ چراكه استفاده از آب سرد نجوشیده یا آبجوش، دارو را خراب میكند.
بچهها قرص نمیخورند؟!
بچهها معمولا هیچ نوع دارویی را دوست ندارند، ولی قرص خوردن برایشان سختتر از انواع دیگر داروهاست. برای همین هم معمولا والدین ترجیح میدهند از شربت و قطره كمك بگیرند.
دكتر محمد حسینی با اشاره به اینكه در بسیاری از موارد، قرصهای مخصوص كودكان جویدنی است، خاطرنشان میكند: در مورد قرصهای غیرجویدنی، نكته بسیار مهمی كه والدین باید در نظر داشته باشند این است كه همه قرصها را نمیتوان برای كودك نصف یا خرد كرد تا بلع آن راحتتر شود. بعضی از انواع قرصها، در صورت نصف شدن خراب شده یا مزه بسیار بدی پیدا میكند كه حتی ممكن است موجب ایجاد حالت تهوع در كودك شود. پس در این مورد هم حتما باید با مشورت پزشك یا داروساز روش صحیح را انتخاب كنید.
به گفته وی، زمانیكه كودك باید كپسول مصرف كند، بهتر است ابتدا مقداری آب به او بدهید تا دهانش مرطوب شود و برای راحتتر خوردن كپسول هم میتوانید آن را برای مدت بسیار كوتاهی(كمتر از یك دقیقه) در آب قرار دهید.
وی یادآور میشود: خوب است هنگام خوراندن دارو به كودك با او حرف بزنید، فضای شادی برایش فراهم كنید و از اسباببازیهایش استفاده كنید تا او راحتتر دارو را بخورد.
تا كی باید دارو بخوریم؟
وقتی علائم بیماری برطرف میشود و هیچ نشانهای از آن نیست، چه كار باید كرد؟ لازم است باز هم داروهایی را كه پزشك تجویز كرده، مصرف كنیم یا میتوان آنها را دور ریخت و درمان را نیمهتمام رها كرد؟
این پرسش برای خیلی از افراد پیش میآید؛ كوچك و بزرگ هم نمیشناسد و همه به دنبال پاسخ آن هستند ولی معمولا قبل از اینكه پاسخ صحیح را دریافت كنند، خودسرانه داروها را قطع كرده و درمان را نیمهتمام میگذارند.
این در حالی است كه دكتر محمدحسینی میگوید: بیماران باید دقیقا براساس توصیه پزشك معالج و داروساز، داروهای تجویز شده را مصرف كنند؛ به این معنا كه در هر بار مصرف، مقدار دارویی كه پزشك دستور داده، به طور كامل باید استفاده شود و همچنین طول درمان توصیه شده را نیز به پایان برسانند.
به گفته وی، مصرف مقادیر كمتر یا بیشتر داروها(در مقایسه با آنچه پزشك تجویز كرده است) اصلا به نفع فرد بیمار نیست. چنانچه بیمار دارو را كمتر از میزان توصیه شده مصرف كند، ممكن است مشكلش برطرف نشده و در نتیجه دوره بیماری ادامه پیدا كند یا حتی شرایط بدتر شود.
خیلیها هم فكر میكنند اگر دارو را بیشتر از آنچه پزشك تجویز كرده بخورند یا به كودك بدهند، مشكلشان زودتر حل میشود و سلامتشان را در مدت كوتاهتری به دست میآورند.
دكتر محمدحسینی، ضمن اشتباه دانستن چنین طرز فكری، توضیح میدهد: بیماران نباید چنین فكر كنند كه مصرف دارو بیش از مقدار تجویز شده، میتواند به بهبود هرچه سریعتر بیماری كمك كند. در این شرایط ممكن است مصرف بیش از حد نیاز، عوارض جانبی ناخواسته را تشدید كرده و موجب مسمومیت فرد شود.
وی تاكید میكند: در مورد آنتیبیوتیكها بهتر است از قاشقهای مخصوصی كه داخل بسته دارو قرار دارد یا انواع قاشقها و پیمانههای استاندارد موجود در داروخانهها استفاده كنید.
بسیاری از بیماران به محض اینكه احساس میكنند بهتر شدهاند، دارو را كنار میگذارند و درمان را خودسرانه قطع میكنند. البته گروهی هم وقتی با عوارض جانبی دارو روبهرو میشوند، ترجیح میدهند با قطع مصرف دارو، مشكلشان را حل كنند.
دكتر محمدحسینی با تاكید بر اینكه كار هر دو گروه اشتباه است، میگوید: تنها كسی كه میتواند تشخیص دهد دوره درمان كافی است و باید قطع شود یا نه، پزشك معالج كودك شماست بنابراین به هیچ وجه خودسرانه داروها را قطع نكنید، چون این كار میتواند شما را در معرض مشكلاتی مانند عود بیماری یا حتی خطرناكتر شدن آن قرار دهد. پس بسیار مهم است كه بیمار داروها را خودسرانه قطع نكند.
بعد از غذا دارو بخوریم یا قبل از غذا؟
«با شكم خالی قرص نخور». شاید شما هم این جمله را زیاد شنیده باشید؛ جملهای كه هشدار میدهد اگر با معده خالی دارو مصرف كنیم، ممكن است عوارض و مشكلاتی برایمان پیش بیاید. اما آیا واقعا همیشه باید بعد از غذا داروها را مصرف كرد یا اینكه چنین باوری اشتباه است؟
دكتر محمدحسینی به این سوال چنین پاسخ میدهد: در مورد بعضی از داروها، همراه بودن یا نبودن غذا نقشی در تاثیرات درمانی آن ندارد. اما در مورد برخی دیگر، شرایط متفاوت بوده و به همین دلیل دستوراتی مانند «بعد از غذا»، «قبل از غذا»، «با معده خالی» یا «با معده پر» باید رعایت شود. بعضی موادغذایی با گروهی از داروها سازگار نیست و اگر همراه با هم مصرف شود، موجب خواهد شد دارو جذب نشده و در نتیجه اثر درمانی آن كاهش یافته، از بین میرود یا با تاخیر ایجاد میشود.
در مقابل جذب تعدادی از داروها با برخی موادغذایی بیشتر میشود و داروهایی هم هست كه ممكن است باعث تحریك و ناراحتی دستگاه گوارش شود كه به همین دلیل بهتر است آنها را همراه غذا مصرف كنیم. پس چنانچه همراه دارو، برنامه غذایی خاصی توصیه شده است فراموش نكنید كه حتما باید رعایت شود.
وی میافزاید: به عنوان نمونه استامینوفن با غذاهای شیرین مانند بیسكویت، خرما، مربا و... سازگار نیست و باعث میشود جذب دارو كند شود؛ همچنین خوب است به یاد داشته باشید اگر قرص و شربت آهن با چای مصرف شود، باعث جذب نشدن آهن خواهد شد و به همین دلیل افرادی كه دچار كمخونی و فقر آهن هستند، نباید بلافاصله بعد از غذا چای مصرف كنند.
سرپرست كمیته تجویز و مصرف منطقی دارو توضیح میدهد: اگر دارویی باید قبل از غذا مصرف شود، به این معنا نیست كه باید دارو را خورده و بلافاصله پس از آن غذا را مصرف كنید، بلكه لازم است حداقل یك ساعت قبل از آن كه كودك غذا بخورد یا یك تا دو ساعت بعد از صرف غذا كه معده خالی است، دارو را به او بدهید. همچنین داروهایی كه توصیه شده بعد از غذا یا با معده پر یا همراه غذا مصرف شود نیز باید بلافاصله بعد از غذا یا همراه با غذا خورده شود.
نظر شما