سلامت نیوز : مهاجرت پرستاران همچنان ادامه دارد. غضنفر میرزابیگی رئیس کل سازمان نظام پرستاری از درخواست یکی از کشورهای همسایه برای جذب 30 هزار پرستار با حقوق ماهانه 2000 دلار خبر می‌دهد. 2 سال از تصویب قانون تعرفه خدمات پرستاری كه می‌توانست تا حدودی انگیزه ماندن پرستاران در ایران را از نظر رفاهی بالا ببرد، گذشته و هنوز این قانون اجرایی نشده‌است. آمارهای «صدیقه سالمی» معاون فنی سازمان نظام پرستاری کشور هم نشان می‌دهد كه روزانه 40 پرستار از ایران خارج می‌شوند كه مقصد بسیاری از ‌آنها آمریكا و كاناداست. بیمارستان‌های تهران هم كه به شدت با كمبود پرستار روبه‌رو شده‌اند برخلاف قانون به جذب بهیار گرایش پیدا كرده‌اند. به گزارش «تهران‌امروز» بیمارستان‌های تهران از جمله بیمارستان «میلاد»، امام حسین(ع) و... به‌دنبال جذب «بهیار» از طریق آگهی‌های اینترنتی هستند. كارشناسان پیش از این زنگ هشدار خروج پرستاران از كشور و همچنین خطرات ناشی از استخدام بهیار به جای پرستار را به صدا درآورده بودند كه هر دو از سوی مسئولان مختلف تكذیب شده بود. اما اینك میرزابیگی می‌گوید: «ما مخالف اعزام پرستار هستیم اما نمی‌شود كه آنها را به زور نگه‌داشت.» نامه‌نگاری‌های او به رئیس‌جمهور هم تاكنون به اتفاق خوشایندی كه بتواند انگیزه پرستاران برای كار در بیمارستان‌های كشور را بالا ببرد، منجر نشده‌است.میرزابیگی می‌گوید: «در این نامه، توصیه جدی کرده‌ایم که مشکلات نظام سلامت با اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری تا حدود زیادی حل می‌شود.»

قانونی كه فراموش شد

به گزارش سلامت نیوز به نقل از تهران امروز ؛ طرح تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری در 5 سال پیش در 13 تیر86 در صحن مجلس با اکثریت آرا تصویب شد و به صورت قانون در آمد و برای تهیه آیین‌نامه اجرایی به دولت ابلاغ شد. طبق تبصره 2 از ماده واحده قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری، آیین‌نامه اجرایی این قانون باید در مدت 6‌ماه پس ازتصویب، با همکاری مشترک وزارت‌خانه‌های رفاه و بهداشت و سازمان نظام پرستاری، تهیه و پس از تایید شورای بیمه خدمات درمانی، به تصویب هیات وزیران می رسید اما در پایان مهلت مقرر 13 دی 1386چنین اتفاقی نیفتاد. سازمان نظام پرستاری معتقد است در صورت اجرا نشدن طرح تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری، پرستاران متقاضی کار خارج از کشور تعدادشان زیاد می شود، اما با اجرای این قانون، انگیزه کافی برای پرستاران برای خدمت‌رسانی به هموطنان به بالاترین حد خود خواهد رسید.

شریفی مقدم دبیرکل خانه پرستار در گفت وگو با «تهران امروز» آماده نشدن آیین‌نامه اجرایی قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری را ناشی از کوتاهی وزارت‌خانه‌های بهداشت و رفاه می‌داند و می‌گوید: با ابلاغ آیین‌‌نامه اجرایی قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری که طی آن بیش از 400 نوع خدمت (تخصصی و عمومی) برای پرستاران تعریف شده که علاوه بر احیای خدمات فراموش شده، باعث می‌شود با پرداخت هزینه آن خدمات، پرستاران از انگیزه دوچندان برای خدمت بیشتر به بیماران برخوردار شوند.به گفته او با اجرای این طرح حقوق یک پرستار کمتر از 15‌میلیون ریال در ماه نخواهد بود. میرزابیگی هم می‌گوید: «وقتی تبعیض در پرداخت‌های حوزه سلامت بیداد می‌کند و برخی افراد حقوق‌های 100 میلیونی می‌گیرند، دیگر نمی‌توان پرستار را به زور نگه داشت.» او با یادآوری قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری که بیش از 5 سال است به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده،می‌گوید: «متاسفانه اجرای این قانون در انتظار تایید این تعرفه‌ها در شورای عالی بیمه است. در حالی که به نظر نمی‌رسد اینگونه باشد و برخی کارشناسان، فکر تصمیم‌گیران در عرصه تعرفه‌های پرستاری را نسبت به اجرای این قانون ترسانده‌اند.» شریفی‌مقدم می‌گوید: «همین شرایط پرستار را به این نتیجه می‌رساند كه یا از كشور برود یا خانه‌نشین شود. چون این همه زحمت و درد با ماهی 600 تا 700 هزار تومان اصلا نمی‌ارزد.» «صدیقه سالمی» معاون فنی سازمان نظام پرستاری کشور می‌گوید: «در دانشگاه تهران در اسفند سال 87 حقوق دریافتی یک پرستار تازه استخدام شده، 470 هزار تومان بوده است. در حالی که در سال 88 تا همین زمان، این رقم به 370 هزار تومان رسیده است. یعنی همین عامل باعث شد بسیاری از پرستاران تازه استخدام‌شده، ترک کار کنند.»

به گفته سالمی بیشتر پرستاران ایرانی به آمریکا، کانادا و استرالیا رفته و در آنجا حقوقی به مراتب بالاتر از ایران دریافت می‌کنند. به‌طوری که متوسط حقوق پرستار در ایران که حدود 500 هزار تومان است، در همین کشورها، حداقل 3 تا 5 میلیون تومان است. البته سال گذشته تركیه هم مقصد 2 هزار پرستار ایرانی بود. پرستارانی كه به گفته احمد نجاتیان، معاون فرهنگی، روابط عمومی و بین‌الملل سازمان نظام پرستاری پس از مهاجرت به کشور باز نمی‌گردند. اما سیل مهاجرت پرستاران به كشورهای مختلف و علاقه‌مندی كشورهای حوزه خلیج‌فارس به استخدام آنها درحالی ادامه دارد كه به گفته میزرابیگی تعداد پرستاران باید 3 برابر شود. او كه زنگ خطر كمبود شدید پرستار در بیمارستان‌های تهران را یكبار دیگر به صدا درمی‌آورد می‌گوید: «آنچه ما به عنوان میثاق با دولت، مجلس شورای اسلامی و... بسته‌ایم، این است که تا پایان برنامه پنجم توسعه کشور حداقل 1.5 نفر نیروی پرستاری به ازای هر تخت بیمارستانی در کشور تامین شود.»

بر اساس کف استانداردهای بین‌المللی، به ازای هر تخت بیمارستانی در 24 ساعت 2 نفر پرستار باید وجود داشته باشد که در حال حاضر این عدد در بیمارستان‌های کشورمان نیم نفر پرستار به ازای هر تخت است که باید 3‌برابر شود. میزرابیگی می‌گوید: «قطعا اگر قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری اجرا شود، فعل پرستاری ارزشمند می‌شود و این به نفع مردم و نظام سلامت خواهد بود.» میرزابیگی با انتقاد از تاخیر طولانی مدت برای تایید قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری در شورای عالی بیمه سلامت،می‌گوید: «متاسفانه در کشور ما فقط خدمات پزشکی، بیمه است و این معنی خیلی بدی دارد. در حالی که بررسی‌های ما حداقل در 142 کشور دنیا نشان می‌دهد که خدمات سایر گروه‌های پزشکی نیز بیمه است.»

نظام پرداختی به پرستاران

او با عنوان این مطلب که در دنیا 17 نظام پرداختی در حوزه سلامت وجود دارد، می‌گوید: «بدترین آنها، دریافت پول به ازای خدمت بیشتر است که هم اکنون در بیمارستان‌های ما اعمال می شود که همان پرداخت کارانه است.» رئیس کل سازمان نظام پرستاری با اعلام اینکه از وضعیت فعلی ارائه خدمات به مردم ناراضی هستیم و آن را قبول نداریم، می‌گوید: «ما فریاد می زنیم که این روش را قبول نداریم و یکی از راه‌های اصلی برای بهتر شدن خدمات پرستاری به مردم، اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری است.»

میرزابیگی می‌گوید: «با توجه به شرایط كاری پرستاری در ایران چنین وضعیتی پیش می‌آید. از همین‌رو قوانین تعرفه‌گذاری و ارتقای بهره‌وری را تصویب کردیم تا شرایط پرستاران ما بهتر شود.» قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری قرار بود مرهمی بر زخم‌های بی‌شمار آنان باشد و تا حدودی شرایط سخت كار را برای آنها تعدیل كند اما تاكنون این قانون از سوی دولت اجرایی نشده‌است. عدم اجرایی شدن این قانون به اعتراض علی كائیدی نماینده مجلس شورای اسلامی هم منجر می‌شود. او كه البته مهاجرت پرستاران را به دلیل وجود نیروی مازاد می‌داند، می‌گوید: «مسئولان از اوایل امسال قول اجرای این قانون را به پرستاران داده‌اند اما هنوز بعد از گذشت شش‌ماه از سال جدید هنوز این قانون اجرا نشده است.» کائیدی با تاکید بر اینکه قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری باید هرچه سریع‌تر اجرایی شود، می‌گوید: «وزارت بهداشت اگر به‌دنبال ساماندهی و حل مشکلات قشر پرستار است باید به‌دنبال اجرای طرح‌های حمایتی مانند قانون تعرفه‌گذاری خدمات نیز باشد.»

استخدام بهیار غیرقانونی است

قانون تعرفه خدمات پرستاری به فراموشی سپرده شده است، از قانون بهره‌وری هم خبری نیست. بازار كشورهای خارجی هم به روی پرستاران ایرانی باز است. بنابراین آنها راهی یكی از مقاصد دور و نزدیك می‌شوند تا بیمارستان‌ها در‌به‌در بهیار شوند. بهیاری كه به گفته شریفی‌مقدم با توجه به اینكه سطح تحصیلاتش در حد پیچیدگی علم پزشكی و بیماری‌های روز نیست، نمی‌تواند در بیمارستان‌ها كارآیی داشته باشد. همچنین او استخدام بهیار را غیرقانونی می‌داند. هرچند شریفی‌‌مقدم اعتقاد دارد كه كلاً در تهران، بهیاری برای استخدام وجود ندارد. اما یكی از كاركنان بیمارستان «میلاد» به خبرنگار ما درباره شرایط استخدام بهیار‌هایی كه دارای حداقل سه سال سابقه كاری هستند، می‌گوید: «این بهیار‌ها براساس قانون رسمی وزارت كار حقوق می‌گیرند و در ماه باید 175 ساعت را در بیمارستان به فعالیت بپردازند.»