سلامت نیوز : حلقه روبان قرمز هر روز دارد تنگ‌تر می‌شود و آدم‌های بی‌مبالات را به کام خودش می‌کشد. «ایدز» بیمار خودش را انتخاب نمی‌کند. راه‌های انتقال این مریضی هنوز همان راه‌هایی است که این چندساله روی در و دیوارها دیده‌ایم و بروشورهایش را در جاهای مختلف گرفته‌ایم و به خودمان زحمت نداده‌ایم تا یک نگاه سطحی به آنها بیندازیم اما قیل و قال‌های جدید سر این است که آمارهای تازه نشان می‌دهد که اگر قبلا معتادان تزریقی با اقتدار در رتبه اول مبتلایان بودند و برای خودشان رقیبی نمی‌دیدند، حالا آنها هم دارند از وجود جوان‌هایی که رفتارهای پرخطر انجام می‌دهند احساس خطر می‌کنند.

 انتقال از طریق خون آلوده هم از دور رقابت‌ها عقب افتاده و ابتلا به این بیماری بد اسم و رسم از طریق رفتارهای پرخطر جنسی با سرعت به سمت پیشی گرفتن از سایر رقبا می‌رود. این‌ها را از آمارهایی که همین یک روز پیش وزارت بهداشت منتشر کرده، می‌توان فهمید و باید زودتر فکری به حال این قضیه کرد.



بیشتر مبتلایان به ایدز جوان هستند

آخرین آمارهای مبتلایان به HIV-AIDS در کشور نشان می‌دهد که 398 مورد جدید در مدت سه ماه ثبت شده است. به طوری که آمار ایدز از 22 هزار و 727 نفر به 23 هزار و 125 نفر رسیده است. بر اساس این آمار جمع‌آوری شده از دانشگاههای علوم پزشکی کشور، تعداد مبتلایان به HIV/AIDS در کشور تا اول تیر 1390 مجموعا 23 هزار و 125 نفر بوده است. در حالی که این آمار تا اول فروردین امسال 22 هزار و 727 نفر گزارش شده است.

 دکتر عباس صداقت، رئیس اداره ایدز وزارت بهداشت به آمار مردان و زنان مبتلا به ایدز در کشور هم اشاره کرده است و گفته: «از مجموع 398 مورد جدید ابتلا به ایدز، 5 /91 درصد را مردان و 5 /8 درصد را زنان تشکیل می‌دهند در حالی که در سه ماهه قبل از آن، 7 /91 درصد مبتلایان مرد و 3 /8 درصد آن زن بوده‌اند.» بر اساس این گزارش وزارت بهداشت، تا کنون 4 هزار و 311 نفر از مبتلایان به ایدز در کشور فوت کرده‌اند.

 به گفته صداقت، 5/ 46 درصد از مبتلایان به HIV در زمان ابتلا در گروه سنی 34 - 25 سال قرار داشته‌اند که بالاترین نسبت در بین گروههای سنی را به خود اختصاص می‌دهند. اما نکته اصلی ماجرا این است که بررسی آمار مقایسه‌ای نشان می‌دهد که موارد ابتلا به ایدز از طریق برقراری روابط جنسی از 8 /20 درصد تا اول فروردین امسال، به

1 /21 درصد تا اول تیر 90 افزایش یافته است. البته آنچه در آمار ارائه شده از سوی وزارت بهداشت دیده نمی‌شود، تفکیک جنسیتی مبتلایان به ایدز از راههای جنسی است. در حالی که دهه آینده، دهه انتقال ایدز از طریق روابط جنسی خوانده شده و نوک پیکان آن به سوی مهم‌ترین قشر جامعه جوانان و نوجوانان است. دکتر مینو محرز، نایب رئیس انجمن حمایت از بیماران عفونی کشور نیز در این باره می‌گوید: «با بیان اینکه موارد جدید حاکی از ابتلا به ویروس اچ‌آی وی از طریق تماس جنسی محافظت نشده است، عنوان داشته که وقتی سن ازدواج بالا می‌رود و آمار طلاق هم رو به افزایش است به تبع تماس جنسی محافظت نشده افزایش یافته و در نتیجه شیوع موارد ابتلا به بیماری ایدز از طریق این شکل از تماس‌های جنسی شدت می‌یابد.»

آمار دقیقی از ایدز در دسترس نیست

ایدز از آن دسته بیماری‌هایی است که هر کسی نمی‌رود مستقیم در چشم دکتر نگاه کند و بگوید «آقای دکتر، ایدز دارم!». دلیل هم دارد. یکی اینکه فردی که ویروس ‌HIV به بدنش وارد شده خیلی زود متوجه قضیه نمی‌شود و دو هفته تا شش ماهی طول می‌کشد. در این دوره که به آن «دوره پنجره» (window period)می‌گویند، شخص آلوده بوده و می‌تواند دیگران را نیز آلوده کند ولی ممکن است هیچ یک از علائم بالینی و آزمایشگاهی متداول را در خود بروز ندهد.

علت بعدی هم این است که حتی اگر فرد، یک بوهایی هم برده باشد و از این علائم خبردار شده باشد باز هم احتمالاً به خاطر منشا به وجودآورنده مریضی، خیلی راغب نیست تا این راز را حتی پیش آقای دکتر هم برملا کند. حداقل تا وقتی که قضیه حاد نشده باشد در خیلی از موارد این طوری است.

 به همین دلایل هم آمار رسمی که از این موضوع منتشر می‌شود خیلی قابل اتکا نیست و فقط آمار افرادی است که در طول آزمایش‌ها ابتلا به ویروس در آنها تایید شده است. خود وزارت بهداشت هم معتقد است که این اعداد و ارقام خیلی بیشتر از این حرف هاست. دکتر محمدمهدی گویا -رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های وزارت بهداشت- با اشاره به افزایش موارد ابتلا به عفونت ایدز در منطقه مدیترانه شرقی که شامل ایران نیز می‌شود، می‌گوید: «برآورد می‌شود 80 هزار نفر آلوده به ویروس ایدز در کشور وجود داشته باشند.»

این یعنی یک اختلاف 60 هزارتایی با آمار رسمی. در این بین دکتر حمیدرضا شاعری، رئیس انجمن ایدز ایران هم معتقد است که آمار وزارت بهداشت در مورد ایدز مربوط به مبتلایان به این بیماری از سال 65 تا کنون است و به هیچ دردی نمی‌خورد. در واقع ارائه نشدن آمار به روزی که نشان دهنده وضعیت کنونی ابتلا به ایدز در ایران باشد جای سوال است.

رشد صعودی نمودار مبتلایان جنسی

«نشانگان نقص ایمنی اکتسابی» این ترجمه‌ای است که از AIDS شده. ساده‌ترش، همان نیست و نابود شدن تدریجی سیستم ایمنی بدن است که انسان را در برابر بیماری‌های ریز و درشت محافظت می‌کند. ماجرای مبتلا شدن به این ویروس از 1960 شروع شد.

قرار بود نخستین نمونه‌های واکسن خوراکی فلج اطفال تولید شود. به خاطر همین، 400 شامپانزه را شکار کردند و همین شامپانزه‌های مبتلا به ایدز، باعث بیماری یک میلیون کنگویی و روآندایی به این ویروس شدند. آفریقا بدبخت شد. کم‌کم هم این ویروس از راه‌های مختلف منتشر شد و دنیا را گرفت. حالا دیگر همه درگیر این بیماری شده‌اند.

در ایران هم بر اساس اعلام وزارت بهداشت و به گفته دکتر عباس صداقت، رئیس اداره ایدز، علل ابتلا به HIV در بین کل مواردی که از سال 1365 تا حالا در کشور به ثبت رسیده‌اند به ترتیب تزریق با وسایل مشترک در مصرف کنندگان مواد (8 /69 درصد)، رابطه جنسی (10 درصد)، دریافت خون و فرآورده‌های خونی (1/1درصد) و انتقال از مادر به کودک (8/ 0 درصد) بوده است. راه انتقال در 3 /18 درصد از این گروه هم نامشخص مانده است.

در مقایسه این آمار با مواردی که ابتلای آنان در سال 1389 گزارش شده است، اعتیاد تزریقی 4 /66 درصد، برقراری روابط جنسی 1 /21 درصد و انتقال از مادر مبتلا به کودک 5 /2 را تشکیل داده است. در 10 درصد از موارد شناسایی شده در این سال راه انتقال نامشخص بوده و هیچ مورد جدید ابتلا از راه خون و فرآورده‌های خونی گزارش نشده است. همین جاست که نشان می‌دهد ابتلا به ایدز از راه رفتارهای پرخطر جنسی در حال پیشی گرفتن از بقیه راه‌هاست و آژیرهای خطر به صدا در آمده.

 دکتر وحید دستجردی، وزیر بهداشت هم در گفت‌وگوهایش از این مسئله ابراز نگرانی کرده؛«زمانی نگران انتقال ایدز از طریق خون آلوده و اعتیاد تزریقی بودیم اما امروز رفتارهای پرخطر جنسی و روسپی‌ها موجب افزایش موارد ابتلا به HIV ایدز شده است. متاسفانه جوانان و نوجوانان ما از آموزش کافی در زمینه رفتارهای جنسی برخوردار نیستند و این در حالی است که روسپی‌ها در جامعه پراکنده‌اند و مسائل مربوط به رفتارهای پرخطر جنسی منجر به افزایش موارد ایدز در کشور می‌شود.»

رئیس مرکز تحقیقات ایدز کشور، دکتر مینو محرز هم در خصوص افزایش موارد ایدز جنسی بالا رفتن سن جوان‌ها را علت این مسئله می‌داند؛ «وقتی سن ازدواج بالا می‌رود و از سوی دیگر آمار طلاق رو به افزایش است بالطبع تماس جنسی محافظت نشده نیز افزایش یافته و در نتیجه شیوع موارد ابتلا به ایدز از طریق این شکل از تماسهای جنسی شدت می‌یابد.»

این یک بمب ساعتی است!

این فرآیند رشد آمار آلودگی از طریق روابط جنسی تحلیل‌های زیادی را می‌طلبد تا بفهمیم واقعا چه اتفاقی افتاده که جامعه‌ای با مشخصه‌های شرعی و اخلاقی ما دچار چنین مشکلی شده است. دکتر مجید رضازاده دبیر کمیته ایدز سازمان بهزیستی کشور در گفت‌وگو با تهران امروز حرف‌های شنیدنی زیادی برای روشن کردن قضیه دارد. رضازاده معتقد است که ما از اول ماجرا اشتباه کردیم؛

 او می گوید: «وقتی برای اولین بار در سال 65 ایدز از طریق انتقال خون وارد ایران شد و با ترزیق از راه سرنگ‌های آلوده به سرعت انتقال پیدا کرد، برخوردهای قهری زیادی با مسئله انجام شد. حتی در زندان‌ها ایدزی‌ها را جدا کردند که چند سال بعد هم به دلیل بی‌نتیجه بودن این کار هم رها شد. این جداسازی اشتباه باعث شد مسئولان زندان خیال‌شان از بقیه راحت شود و به وضعیت شیوع متمرکز برسیم.

یعنی ایدز در گروه‌های ویژه‌ای بین زندانی‌ها و معتادان تزریقی اپیدمی شد. توجهی به این مسائل نشد و مواردی مثل انتقال و آلودگی بقیه از طریق زندانی مرخصی رفته پیش آمد.» او متهم اصلی پدید آمدن ایدز بعد از گذشتن از این دوره را، روابط جنسی می‌داند و این موضوع را چالش جدیدمان می‌خواند؛«روند کلی ابتلا خیلی کم شده تا سال 86 سالانه 3 تا 4 هزار نفر مبتلای جدید داشته‌ایم اما از آن به بعد آمار موارد جدید کم می‌شود.

الان 20 هزار ایدزی شناخته شده داریم و برآوردها می‌گوید تا 90 هزار نفری در کشور آلوده هستند اما کنترل مسئله از جای دیگری از دست می‌رود. ابتلای ناشی از روابط جنسی دارد همان پیک شیوع سال 80 در زندان‌ها را تجربه می‌کند. البته این بار در سطح جامعه و خیلی گسترده‌تر؛ فعلا حدود 8 درصد از این راه آلوده شده‌اند که 94 درصد آنها مرد هستند. البته دسترسی به زنان با رفتار پرخطر آسان نیست.»

دکتر رضازاده در جواب این سوال که برای کنترل این تغییر الگوی ابتلا چه کار می‌شود کرد، می‌گوید: «باید کارشناس‌های علوم دینی، جامعه‌شناسی، روانشناسی و... هم نظر بدهند. به نظر من ما به فرهنگ‌سازی و واقع‌بینی نیاز داریم. مسئله جنسی بر خلاف اعتیاد جزو وجود آدم هاست. از طرفی جوان دوست دارد رفتار پرخطر را تجربه کند. این یک ادعا نیست، یک نظریه علمی است. یکی از این رفتارها هم جنسی است.

ما باید واقعیت‌ها را بدانیم و قسمت‌های تاریک ماجرا را به‌شان نشان بدهیم. مثلاً اینکه اغلب دوستی‌های بین دختر و پسر بعد از 2 سال و نیم به روابط جنسی منجر می‌شود. جوان باید این را بداند. ضمن اینکه آمار زیر 18 ساله‌ها می‌گوید 25 درصد پسرها و 10 درصد دخترها خودشان اقرار به روابط جنسی کرده‌اند. از طرفی دختری که در خانواده‌های ما بزرگ می‌شود یاد نگرفته با همسرش رابطه جنسی درست داشته باشد تا هر دو به آرامش برسند.

این در حالی است که اسلام به خانواده اهمیت زیادی داده. به دلایل زیاد، از جمله کمک به سلامت روان. مشکل آنجایی است که آدم‌هایی هستند که می‌توانند ازدواج کنند و نمی‌کنند.»

آقای دکتر هشدار می‌دهد که هرچه سریع‌تر باید این روند را کنترل کرد؛«هنوز کسانی که به صورت حرفه‌ای درگیر روابط جنسی پرخطر هستند و ایدز دارند زیاد نیستند اما زیاد شدن آنها رشد وحشتناکی را درست خواهد کرد.

 این را هم بدانید که هزینه کنترل بیماری در مراحل اول هر ماه یک میلیون تومان و اگر مقاوم شود، 10 میلیون تومان است. این طور هم نیست که فرد زود بمیرد. حتی ممکن است طول عمر طبیعی داشته باشد و در این مدت هر کسی را مبتلا کند. در واقع یک بمب ساعتی داریم در کنار آدم‌هایی که به آن بی‌توجه‌اند.

از طرفی هنوز راه عملیاتی کردن روش‌های کاهش آسیب در این زمینه از منظر دینی نامعلوم است. ما به عنوان متخصص نمی‌دانیم چطور توصیه کنیم و علمای دینی باید کمک‌مان کنند.»
منبع:تهران امروز