سلامت نیوز: بازگشت بینایی از دست رفته و تصور دوباره دیدن و چشم گشودن به جهان هستی هر چند تصوری دور از ذهن اما با پیوند شبکیه در شیراز محقق شده و این نمونه ای از دستاورد غیر قابل انکار در 40 سالگی انقلاب اسلامی است.


به گزارش سلامت نیوز به نقل از  ایرنا، بدون تردید این دستاورد علمی گام اساسی به سوی استقلال و خودکفایی علمی و تولید علم برای میهن اسلامی را به ارمغان خواهد آورد.
پروفسور علی اصغر خدادوست چشم پزشک معروف و صاحب ایده و سبک در جراحی چشم در واپسین روزهای عمر در جمع خبرنگاران توصیه ای خردمندانه داشت و تاکید کرد صاحبان علم و اندیشه در شیراز نگذارند چراغ علم افروزی در حوزه چشم پزشکی خاموش شود و مشعل علم از دست دانشمندی به دست دانشمندی دیگر برسید و دستاوردهای علمی چشم پزشکی را گسترش دهند.
همین شد که اکنون شاهد به بار نشستن پژوهش های علمی و تلاشهای شبانه روزی متخصصین این حوزه در جراحی چشم هستیم و برای نخستین بار در کشور و در خاورمیانه کار جراحی چشم و پیوند شبکیه مصنوعی با تلاش دکتر محسن فروردین عضو هیات علمی و فوق تخصص شبکیه در شیراز به بار نشست و رویای دیدن را به چشم های نابینا هدیه داد .
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز ، استاد چشم پزشکی و سرپرست تیم پیوند شبکیه تاکنون بر روی چهار بیمار نابینا اعجاز دوباره دیدن را با پیوند شبکیه از رویا به واقعیت تبدیل کرده است.

** نخستین بانویی که رویای دوباره دیدن را تجربه کرد
صبح پنجشنبه 2 آذر سال 1396 ، نخستین عمل پیوند شبکیه‌ مصنوعی با هدف درمان بیماران مبتلا به کوری مطلق، توسط پزشکان فوق‌تخصص چشم در شیراز بر روی خانم فرحناز ژولیده فطرت با موفقیت انجام شد ، سخنان اولیه این بانوی شیرازی هنگامی که پانسمان چشمش را بر می داشتند ، دستی که به آسمان بر افراشت ، اشک هایی که ریخت و پژواک زمزمه دعایی که بر لب داشت هنوز در اذهان تازه و ماندگار است.
این چشم پزشک شیرازی و فوق تخصص شبکیه در مراسم رونمایی از نخستین عمل جراحی پیوند شبکیه‌ مصنوعی در شیراز، با اشاره به پیشینه‌ این شهر در زمینه پزشکی و تخصص چشم‌پزشکی، گفت: پیوند شبکیه در شیراز گامی تازه در جهت دستیابی متخصصان به تازه های پزشکی در زمینه جراحی چشم است ، عمل پیوند شبکیه‌ مصنوعی حدود 700 میلیون تومان هزینه دارد که به صورت رایگان بر روی این بانو در شیراز انجام گرفت.
وی با بیان اینکه انجام این عمل فوق تخصصی برای نخستین‌بار در شیراز یک افتخار است، گفت: عمل جراحی برای دو بانوی دچار اختلال و ناهنجاری‌های چشمی، در بیمارستان‌های پارس و خلیلی شیراز و به شکل کاملا رایگان انجام شده است.
رئیس تیم پیوند شبکیه‌ مصنوعی با تاکید بر اینکه با وجود بالا بودن هزینه‌ اما همت خیرین نیز والا است، گفت: کارهای نو در ابتدا هزینه‌های بالایی دارد، اما به مرور و با تجاری‌سازی شدن آنها، زمینه‌ فراگیری فراهم می‌شود.
فروردین با اشاره به اینکه هر دو عمل در یک روز انجام شده است، گفت: 250 عمل این‌چنینی در جهان انجام شده، اما در هیچ جای دنیا سابقه ندارد که یک تیم در یک روز 2 عمل پیوند را انجام دهد.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز افزود: پیش بینی ما این است که 12 هزار بیمار با نابینایی مطلق و 10 هزار بیمار که دچار کم‌بینایی شدید هستند، امکان دریافت پیوند شبکیه را داشته باشند.
فروردین با اشاره به اینکه این عمل تنها در 2 کشور خاورمیانه انجام می‌شود، گفت: ما اولین کشوری هستیم که با استفاده از متخصصان داخلی این عمل فوق تخصصی را انجام داده‌ایم؛ کشور دوم از متخصصان خارجی استفاده می‌کند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز افزود: زیبایی کار پیوند شبکیه مصنوعی این است که نابینایانی که درک ضعیفی از نور داشتند، انتخاب شدند. نتیجه هم بیش از حد انتظار ما بوده است.
فروردین ادامه داد: تلاش و پیشرفت در این عرصه ادامه خواهد داشت و سامانه شبکیه‌ مصنوعی به عنوان چشم بیونیک یا ایمپلنت شبکیه شناخته می‌شود و می‌تواند با ایجاد تحریک الکتریکی سطح شبکیه موجب القای درک بینایی در فرد نابینا شود؛ این فرآیند اکنون در بیمارانی که با تحلیل رفتگی یا آسیب شدید شبکیه مواجه هستند، کاربرد دارد.
این استاد دانشگاه علوم پزشکی شیراز، از دکتر راحت، دکتر عطارزاده، دکتر مهریار، دکتر اشرف، دکتر آفرید و دکتر نوروز زاده به عنوان اعضای این تیم یاد و از آنها قدردانی کرد.

** پیوند شبکیه در شیراز تداوم دارد
فروردین با بیان اینکه از پارسال تا کنون شمار پیوند شبکیه در شیراز به چهار مورد رسیده است گفت: این عمل جراحی تا کنون بر روی چشم یک بیمار مرد و سه بیمار زن انجام شده ، یک مورد جراحی در بیمارستان خلیلی و سه مورد با موفقیت در بیمارستان پارس شیراز انجام شده است ، همه این چهار مورد جراحی با موفقیت به پایاین رسیده و فصل جدیدی در جراحی های چشم در شیراز گشوده است .
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز با تاکید بر اینکه هزاران نفر وجود دارند که میتوانند داوطلب دریافت شبکیه مصنوعی باشند گفت: محدودیت های تامین کست های الکترونیک و تجهیزات پزشکی و هزینه بالای انجام اعمال جراحی باعث شده که حرکت پیوند شبکیه در شیراز به کندی پیش برود .
فروردین اضافه کرد : اکنون 200 نفر برای انجام عمل پیوند شبکیه درشیراز شنایایی شده اند و در نوبت پیوند قرار دارند و کارهای اولیه برای انجام پیوند شبکیه مصنوعی بر روی چشم آنها انجام شده است .

** حمایت بیمه ها و مجمع خیرین تامین سلامت راهگشای مشکلات مالی پیوند شبکیه
فروردین بر لزوم حمایت مالی سازمان های بیمه گر و کمک مجمع خیرین تامین سلامت برای گره گشایی مالی و پیشبرد برنامه های پیوند شبکیه تاکید کرد و گفت: پیوند شبکیه یک عمل جراحی لوکس نیست و کاری ضروری است ، این عمل بینایی از دست رفته را به چشم باز میگرداند و میزان موفقیت آن بستگی به حمایت مالی و تامین تجهیزات دارد از این رو لازم است سازمان های بیمه گر و مجمع خیرین تامین سلامت و دیگر خیرین به میدان بیایند و از پیوند شبکیه پشتیبانی مالی داشته باشند .
وی با بیان اینکه بیمارانی که در شیراز پیوند شبکیه شده اند از شهرهای شیراز ، اصفهان و تهران بوده اند گفت: بنا بر این خیرین سایر استان ها و شهرها نیز لازم است در این کار مشارکت داشته باشند ، پیوند شبکیه در شیراز اگر به عنوان یک اقدام علمی پا بگیرد منفعت ان شامل همه نقاط کشور خواهد شد و همه بیماران و افرادی که در لیست انتظار در شهرهای مختلف حضور دارند از این موهبت بهره مند می شوند .

** جلوگیری از رقابت های نادرست ، حرکت به سمت دانش جمعی
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز با بیان اینکه جرقه پیوند شبکیه برای نخستین بار در شیراز زده شد و اکنون این مهم به نام شیراز ثبت شده است ، شاید در مناطق دیگر هم استعدادهایی برای انجام پیوند شبکیه ایجاد شود ، ما بدون تردید از توسعه علم استقبال می کنیم اما همگان را به هوشیاری و تامل بیشتر دعوت می کنیم.
وی ادامه داد: رقابت نا صحیح و عملی که موجب بروز خدشه به علم شود را نمی پذیریم ، خراب کردن اعتماد مردم با جمع آوری پول به نام این بیمار و آن بیمار را نمی پذیریم و با ان مخالفیم ، اعلام شماره حساب در فضای مجازی برای کمک به برخی بیماران به بهانه جراحی چشم را نمی پذیریم و آن را نوعی شیادی قلمداد می کنیم ، کمک به بیماران باید از مجرای قانونی و همراه با نظارت انجام شود .

**جمع آوری 2 میلیارد تومان به بهانه کمک به جراحی چشم
فروردین با بیان اینکه چندی پیش با اعلام فراخوان برای کمک به جراحی چشم یک پسر بچه بیش از 2 میلیارد تومان وجه در فضای مجازی جمع آوری شد گفت: در نهایت با دخالت پلیس فتا این موضوع خاتمه یافت، نباید در فضای مجازی شرایطی ایجاد شود که از احساسات پاک مردم سوء استفاده شود.
سرپرست تیم پیوند شبکیه در شیراز افزود: مردم ما در شرایط بد اقتصادی نیز وقتی پای بازگشت بینایی کودکی در میان باشد از نان خود می زنند و کمک می کند اما متاسفانه رقابت های ناصحیح در عدم تشخیص اولویت ها باعث می شود که چنین سرمایه هایی حبس و بایکوت شود و دراختیار مصرف کننده واقعی و نیازمند واقعی قرار نگیرد، بازگشت دو میلیارد تومان سرمایه مردمی به چرخه واقعی جراحی چشم و کمک به نیازمند مسایل و مشکلات حقوقی فراوان دارد ، بنا بر این درخواست ما این است که مردم از مجرای واقعی و مستند به نیازمندان کمک کنند.
وی اضافه کرد: نباید با رفتن به بی راهه و رقابت نا صحیح به شاکله علم چشم پزشکی خدشه و صدمه وارد کنیم ، دانش چشم پزشکی دامنه ای وسیع دارد که با اعتماد عمومی اعتبار دارد ، اعتمادی که مردم به چشم پزشکان دارند بسیار ستودنی و قابل ارزش است ، نباید با ورود غیر علمی به این عرصه توسط عده ای سودجو اعتبار و اعتماد عمومی مخدوش شود .

** پیوند شبکیه گامی در جهت درمان نابینایی مطلق
رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز با تصریح اینکه دانشگاه وظیفه تولید علم و تربیت متخصصان را عهده‌دار است، گفت: امروز ایران و خصوصا شیراز در مباحث تخصصی و فوق تخصصی پزشکی، جایگاه خوبی دارد، پیوند شبکیه گامی در جهت درمان نابینایی مطلق است که به همت متخصصان علوم پزشکی و چشم پزشکی شیراز کلید خورده است .
دکتر علی بهادر با تاکید بر اینکه روند رو به رشد دانشگاه علوم پزشکی شیراز تداوم خواهد داشت، این شهر را قطب پیوند شبکیه نامید و گفت: البته دانشگاه‌ محلی برای تولید و آموختن علم و محلی برای تولید ثروت از توسعه علم است که متخصصان جوان باید دراین حوزه بیش از پیش ورود کنند و نیازهای جامعه را رفع نمایند .
وی انجام عمل پیوند شبکیه مصنوعی را گامی بلند برای درمان بخشی از بیماران مبتلا به نابینایی مطلق دانست و اظهار امید واری کرد که با توسعه علوم چشم پزشکی در شیراز افق تحقق رویای درمان نابینایی مطلق به واقعیت بپیوندد.

** چگونگی انجام عمل پیوند شبکیه در شیراز
نخستین عمل جراحی پیوند شبکیه مصنوعی به همت تیم چشم‌پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز به مدت 5 ساعت طول کشید با تجهیزات و امکانات گران‌قیمت انجام شد ، در مجموع عمل پیند شبکیه یک عمل جراحی گران قیمت است.
پارسال یک خانم 40 ساله با نابینایی مطلق و خانم دیگری با ٣٣ سال سن نیز با شرایط مشابه مورد این عمل جراحی قرار گرفتند که برای نخستین بار در جهان دو عمل جراحی در این زمینه، توسط یک تیم در یک روز انجام شد.

در این عمل دوربین کنار چشم بیمار، تصاویر را به صفحه‌ای که روی مرکز شبکیه نصب‌شده است، منتقل می‌کند که طبق گفته سرپرست تیم چشم‌پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، پس از انجام جراحی تمرینات توان‌بخشی، فرد ابتدا تا حدود یک متر را می‌بیند؛ این شیوه عمل در بیمارانی که به‌طور مطلق فاقد دید هستند، استفاده می‌شود، ونیز بیمارانی که دچار شب‌کوری بسیار پیشرفته باشند.
در این شیوه که از پیچیده‌ترین و پیشرفته‌ترین شیوه‌های عمل جراحی چشم است 6 تا 7 ساعت طول می‌کشد، دستگاهی در کنار چشم بیمار تعبیه می‌شود که گیرنده تصاویری است که توسط دوربین از محیط ضبط و از طریق کابل به یک پردازنده روی شبکیه انتقال می‌یابد و درنتیجه تحریک‌های الکتریکی که روی شبکیه ایجاد می‌کند، توسط مغز بیمار به درک بینایی تبدیل می‌شود و بیمار مطلقاً کور، توانایی پیدا می‌کند که به تنهایی راه برود و فعالیت‌های خود را انجام بدهد.
هر چند این دید خیلی بالا نیست، اما برای بیماری با این درجه از مشکل چشمی برای پزشکان که آغازگر این حرکت علمی هستند موجب افتخار است.
نتایج این جراحی عالی ارزیابی شده و به مرور زمان بینایی بیماران بیشتر می‌شود؛ مغز برای دریافت پیام باید تمرین بیشتری داشته باشد، در حال حاضر بیماران با کمک عینک مخصوص قادر هستند که به تنهایی راه بروند و فعالیت‌های خود را انجام بدهند.

** نور چشم و امید دوباره زندگی
فرحناز ژولیده فطرت، یکی از افرادی است که در شیراز عمل پیوند شبکیه مصنوعی چشم بر روی وی انجام شده است. قبل از عمل جراحی، آرزوی وی دیدن چهره دخترش پس از 12 سال بود.
12 سال از آخرین باری که چهره دخترش را دیده بود، می‌گذشت. آخرین تصویری که در ذهنش ثبت شده مربوط به چهار سالگی دخترش بود.
ژولیده فطرت،برای نخستین بار بعد از برداشتن پانسمان چشمش، شکرگزاری به درگاه خداوند را بر زبان جاری کرد و اشک ریخت ، گریه شوق و شادی او بعد از 12 سال نابینایی همه افرادی که در مقابل او بودن را به گریه وداشت ، دیدن رنگ زرد برای نخستین بار بعد از 12 سال انعکاس نور زرد آفتاب در زندگی این بانوی شیرازی بود.