به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه ایران ،شورای عالی معماری و شهرسازی با طرح گردشگری آشوراده موافقت نکرد. فعالان این مخالفت را به معنای نجات زیستگاه فک خزری می‌دانند. پس از مخالفت سازمان حفاظت محیط زیست کشور با ساخت غیرقانونی پتروشیمی در میانکاله این دومین اتفاق خوب در حوزه محیط زیست کشور در سال 1401 است. تبعات طرح گردشگری آشوراده علاوه بر تخریب این جزیره، میانکاله را هم تحت الشعاع قرار می داد.

«علی سلاجقه» رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ایران در جلسه تصمیم‌گیری طرح طبیعت‌گردی جزیره آشوراده، رویکرد سازمان در بهره‌برداری از مناطق مذکور را طبیعت‌گردی در جهت اشاعه فرهنگ حفاظت محیط زیست و آشنا کردن مردم با ارزش‌های طبیعت عنوان کرده و گفت: محور موافقت‌های قبلی سازمان در جزیره آشوراده همین موضوع و گردشگری گسترده بوده و آنچه که به عنوان گردشگری متمرکز در صورتجلسه کمیته ارزیابی سال 96 عنوان شده در بند 5 همین صورتجلسه به صراحت به احداث سازه‌های سبک و قابل حمل اشاره دارد.

از این‌رو در جهت حفاظت از ارزش‌های بی نظیر اکولوژیکی و گردشگری جزیره و جلوگیری از تکرار وقایع تلخ از قبیل ساخت و ساز در روستای زیارت گرگان، سازمان با هرگونه ساخت و ساز جدید در جزیره مخالف است.

آشوراده، پناهگاه حیات وحش میانکاله

«سمیه رفیعی»، نماینده مجلس شورای اسلامی یکی از مهم‌ترین دلایل مخالفت با طرح گردشگری آشوراده را وجود پناهگاه حیات وحش میانکاله دانست و گفت، آشوراده مهم‌ترین نقطه این پناهگاه است که به هیچ عنوان قابل «ساخت و ساز»، «تغییر کاربری» و «واگذاری» نیست.او گفت: متقاضیان اجرای «طرح گردشگری آشوراده» مصوبه آشوراده را آورده بودند و درخواست «زون تفرجی متمرکز» داشتند. ارائه‌هایی که صورت گرفت و مباحثی که برای «تغییر کاربری» مطرح شد با قوانین و ویژگی‌های اکولوژیک، اقتصادی- معیشتی منطقه همخوانی ندارد.

به گفته رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی، طبق نص صریح ماده 16 «قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست»، نه عرصه و نه عیان و نه حتی حق بهره‌برداری می‌تواند غیر از سازمان حفاظت محیط زیست، به سازمان یا فردی واگذار شود و اگر قبلاً نیز واگذار شده، باید مجدداً مسترد شود. همچنین «قانون بهره‌برداری از جنگل‌ها» و چند مصوبه دولت این گونه واگذاری‌ها را کاملاً ممنوع کرده است.

ضمن اینکه نامه‌هایی در این خصوص موجود است که به اذعان دوستان قوه قضائیه بسیار متقن است و به اصطلاح مو لای درزش نمی‌رود.وی همچنین به ارزش‌های بی نظیر این جزیره و تالاب مربوطه، از جمله نقش غیرقابل انکار آن در زنجیره غذایی و زیستی آبزیان دریای مازندران اشاره و بر ضرورت حفظ پرندگان بومی و مهاجر کشور تأکید کرد.

توسعه گردشگری مبتنی بر واقعیت‌های موجود

«حنیف گلزار»، کارشناس آب و خاک در این خصوص به «ایران» می‌گوید: متأسفانه در ایران، بحث گردشگری و توسعه آن به معضلی بزرگ تبدیل شده است؛ چرا که عده‌ای با شعار توسعه گردشگری در نقاط مختلف به دنبال دریافت وام‌های بانکی کلان، ارزان قیمت و با بازپرداخت طولانی هستند. اخیراً نیز شاهد بودیم که در استان گلستان چندین طرح تحت عنوان گردشگری مطرح شده است. یکی از این طرح‌ها بحث گردشگری در آشوراده بود که خوشبختانه هم اکنون توسط شورای عالی معماری و شهرسازی مورد مخالفت قرار گرفته است.

به گفته حنیف گلزار، تمامی این آسیب‌ها و رانت‌ها به لحاظ مالی مطرح شده در این استان، با شعار توسعه گردشگری انجام می‌شود. هیچ کس در این مرز و بوم با توسعه گردشگری مخالف نیست. اما باید دید که این گردشگری که این همه نیز در موردش تبلیغ می‌شود، تا چه اندازه با واقعیت‌های موجود و منطقه سازگار است. جدای از مباحث مربوط به حوزه محیط زیست که بسیار نیز به آن پرداخته شده است، آیا مکان‌یابی گردشگری به لحاظ حضور گردشگران در منطقه، با واقعیت تطابق دارد یا خیر؟

این کارشناس آب و خاک می‌افزاید: مناطق شرقی استان گلستان یکی از بالاترین آمارهای رکود اقتصادی و بیکاری را به نام خود ثبت کرده است. سؤال اینجاست که آیا اجرایی کردن این پروژه‌ها به لحاظ اقتصادی و مالی در منطقه‌ای که مردم بومی‌اش به دلیل مشکلات اقتصادی هرگز نمی توانند از امکانات لاکچری گردشگری استفاده کنند، توجیه‌پذیر است؟ در حقیقت مجریان طرح، به‌خوبی می‌دانند که این پروژه‌ها در نهایت محکوم به شکست است؛ اما همان گونه که اشاره شد بحث وام‌های کلان و کم بهره و ... این پروژه‌ها را تا سال‌ها روی میز مذاکره مفتوح نگه می‌دارد.

وی می‌افزاید: یکی از مشکلات و چالش‌های آشوراده، تأمین آب شیرین برای حجم گسترده امکانات و تأسیسات است. بحث پسروی دریاچه کاسپین و خشک شدن خلیج گرگان نیز وجود دارد. این موارد مکان یابی این طرح‌ها را به طور کامل زیر سؤال می‌برد. پیش‌بینی شده است که اگر روند خشک شدن تالاب و خلیج گرگان همچنان ادامه پیدا کند، تالاب میانکاله و خلیج گرگان تا سال 1404 خشک خواهند شد.

با خشک شدن آن‌ها چطور می‌توان پروژه گردشگری در این منطقه را پیش برد؟ آیا آینده‌نگری گسترده برای طرح گردشگری در آشوراده انجام شده است؟ البته امروز به رغم تمام چالش‌های موجود، بسیار خرسندیم که شورای عالی معماری و شهرسازی با این پروژه مخالفت و از اجرای آن جلوگیری کرده است.