تاب آوری در بحران چیست؟

تاب آوری در بحران یکی از نیازمندیها و الزامات در ویژگیهای افراد و جوامع است. تاب آوری که به توانایی تحمل فشار حاصل از چالشها و مشکلات اشاره دارد؛ وجود آن در مواقعی مانند بحرانهای مختلف زندگی بسیار اثربخش است. وقتی شما توسط یک بحران فردی به چالش کشیده میشوید (چه در محیط کار و خانه باشد و چه در دایره اجتماعیتان)؛ طبیعی است که احساس اضطراب، تخلیه شدن و پریشان حالی کنید. این افزایش اضطراب قابل درک است.

اهمیت تاب آوری در بحران، برای کمک به خودمان در جهت داشتن حس بهتر در اوقات دشوار و سخت است. علاوه بر این؛ به ما کمک میکند تا به جلو حرکت کنیم. مواردی وجود دارد که میتوانیم با انجام هر روزه آنها تاب‌آوری خود را شکل داده و با انرژی بیشتر و مثبت نگری با چالشهایمان برخورد کنیم. مراقبت از خود، زیربنای تاب آوری است. برای شروع باید وعدههای غذایی مغذی خورد؛ خوب خوابید؛ ورزش کرد؛ ذهن را با افکار مثبت تغذیه کرد و برای خود وقت گذاشت. محیط نیز نقش بزرگی در تاب آوری ایفا میکند و کسانی که منابع بیشتری در اختیار دارند؛ ساخت تاب آوری برایشان آسانتر است.

تاب آوری در برابر بحرانهای اجتماعی

در یک بحران اجتماعی؛ یک ساختار بنیادی در جامعه، سقوط یا وقفهای جدّی را تجربه میکند. این نوع از بحران، میتواند آشکارا نوعی نابرابری اجتماعی، بحران سیاسی، بحران اقتصادی یا بلایای طبیعی باشد. عواملی مانند شهرنشینی، تخریب محیط زیست و عوامل زیاد دیگری، همگی منجر به افزایش فقر، نابرای و عدم توسعه میشوند.

بلایای طبیعی نیز آسیب بیشتری به طبقه کم درآمد وارد میکنند. این بحران های اجتماعی هرچه که باشند، نیازمند اقداماتی جهت کاهش فشار بر افراد در سطح فردی و اجتماعی میباشند. وقتی که افراد بتوانند به طور جمعی در قالب خانواده، گروه،‌ سازمان و یا جامعه، پاسخ مناسبی در برابر فشارهای حاصل از بحران ها ارائه دهند، بحث تاب آوری اجتماعی مطرح است.

موضوع تاب آوری در بحران های اجتماعی، در سطح کلان و اجتماعی است. اجتماعی بودن به این معناست که افراد در کنار هم و با کمک یکدیگر به مسائل پاسخ میدهند. به عنوان مثال می توان به همدلی آنان و تنظیم هیجاناتشان اشاره کرد. در کنار این نوع از کمکها، مواردی مثل مسئولیت پذیری و مشارکت مدنی مطرح است.

برای تاب آوری در بحران های مختلف در سطح جامعه، به افراد به عنوان موجوداتی اجتماعی نگاه میکنیم. این افراد برای تحمل، هضم کردن، مقابله و سازگار شدن با تهدیدهای محیطی و اجتماعی تواناییهای متفاوتی دارند. یکی از عوامل کمک کننده به این موجودات اجتماعی، نهادها یا موسسات هستند.

نهادها نمایانگر روابط قدرت در جامعه بوده و بنابراین، جزئی از عوامل تعیین کننده کلیدی در تاب آوری اجتماعی محسوب میشوند. در واقع سازمانها ارتباط اجتماعی و ساخت نیروی کار منعطفتر را امکان پذیر میسازند. این کار باعث میشود تا کارکنان بهتر تغییر و یا شکست را تحمل کنند. افراد به واسطه روابط به تعامل با یکدیگر و همدردی و امیدبخشی میپردازند. همچنین کمکهای سازمانی میتواند شامل آموزشهای نهادها و سازمانها به کارکنانشان، آموزشهای رایگان به عموم از طریق رسانه و غیره، باشد. از طریق این فعالیت ها میتوان روشهای خود مراقبتی، سبک زندگی سالم و بهبود توانمندیها را ترویج داد. موارد فوق؛ بخشی از راههایی است که می توان با آن، تاب آوری اجتماعی در بحران های اجتماعی را تقویت کرد.

نویسنده: دکتر جواد طلسچی یکتا؛ مدیر و موسس خانه تاب آوری ایرانیان

منابع:

https://en.wikipedia.org/wiki/Social_crisis

https://www.undp.org/policy-centre/istanbul/resilience-and-crisis-response?c_src=CENTRAL&c_src2=GSR

https://seormc.org/building-resilience-in-a-time-of-crisis/

https://www.pwc.com/gx/en/services/people-organisation/publications/build-social-resilience.html

http://www.transre.org/index.php/blog/what-social-resilience