به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان ملی، در چند روز گذشته سیاه‌مار موجب اضطراب و نگرانی در سیستان و بلوچستان شده است. این مار سمی و کشنده است. نبود درمانگاه‌های مناسب و دور بودن از بیمارستان‌ها و البته نبود پادزهر اختصاصی این مار نگرانی‌ها را بیشتر کرده است.

در پاسخ به بخشی از ابهامات مطرح‌شده پیرامون سیاه‌مار، هادی ربیعی مسئول آزمایشگاه فرمولاسیون مار و عقرب در موسسه واکسن و سرم‌سازی رازی با اشاره به اینکه پادزهر برای سیاه‌مار در ایران تولید نمی‌شود، به شرق می‌گوید که امکان تولید پادزهر سیاه‌مار در ایران وجود دارد. به شرط اینکه زهرش در دسترس باشد. در این صورت تولید آن در ایران حداقل بین هشت ماه تا یک سال طول می‌کشد.

پادزهری برای سیاه‌مار در ایران تولید نمی‌شود

او با بیان اینکه 20 گونه مار سمی و غیر سمی در ایران داریم، می‌گوید: برای شش گونه مار که خطرناک‌تر هستند، پادزهر ساخته می‌شود. حوزه پراکنش سیاه‌مار جنوب شرقی آسیا است. سیستان و بلوچستان تنها زیستگاه این گونه از مار در ایران است. تعداد کمی از این گونه در ایران وجود دارد در نتیجه پادزهری در ایران برای آن تولید نمی‌شود.

این کارشناس موسسه رازی درباره واردات پادزهر سیه‌مار توضیح می‌دهد که در کشوری مثل هند که پراکنش این گونه مار در آنجا زیاد است؛ پادرزهر هم تولید می‌شود و طبیعتا اگر سیاستگذاری کشور بر واردات پادزهر باشد امکانش وجود دارد. وزارت بهداشت به عنوان متولی سلامت در ایران می‌تواند از واردکنندگان بخواهد که پادزهر سیاه‌مار را وارد کنند.

ربیعی بیان می‌کند که اخیرا زهر سیاه‌مار را گرفته‌ایم و کار آزمایشگاهی را برای شناسایی زهر شروع کرده‌ایم تا بدانیم واکنش متقابل آن با پادزهری که داریم، چطور است. ما پادزهر یک گونه از مارهای کبرا را داریم و امیدواریم که با زهر سیاه‌مار واکنش متقابل داشته باشد تا با تزریق این پادزهر بتوانیم جان کسانی را که از طریق سیاه‌مار گزیده می‌شوند؛ نجات دهیم.

پادزهرهای موجود جواب می‌دهد؟

ناصر محمدپور رئیس بخش جانوران سمی مؤسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی هم توضیح می‎دهد که پادزهرهای پنتاوالان و هگزاوالان مؤسسه رازی قابلیت خنثی‌سازی زهرِ مارهای کبری را دارند و انتظار می‌رود این پادزهرها بتوانند زهر سیه‌مار را هم خنثی کنند.

او تاکید داد که تاکنون گزارشی از آنالیز خصوصیات زهر سیه‌مار در کشور موجود نبوده و مؤسسه رازی برای اولین بار در حال بررسی زهر این گونه است و اگر طبق آزمایشات و بررسی‌ها، پادزهرهای موجود مناسب نباشد پادزهری علیه زهر سیه‌مار تهیه خواهد شد. در صورت ضرورت طی چهار ماه تولید می‌شود.

افزایش سیه‌مار یک ادعای بدون پشتوانه علمی

اصغر مبارکی خزنده‌شناس به شرق می‌گوید: در روزهای گذشته تعدادی از رسانه‌ها و کارشناسان ادعا کردند سیاه‌مار طغیان کرده و یا هجوم آورده. اینها ادعای غلطی است. طغیان و هجوم به شرایطی گفته می‌شود که در شرایط معمول تعداد یک گونه محدود در یک منطقه به ناگهان به چندبرابر برسد. چنین اتفاقی برای سیاه‌مار نیفتاده است.

مبارکی که جزو گروه علمیِ شناسایی سیه‌مار در ایران بوده، از بیان راهکارهای غلط انتقاد کرده و می‌گوید: عده‌ای به دنبال جمع کردن پول برای خرید دستکش و انبر به منظور جمع‌آوری سیاه‌مار هستند. چنین کاری نه ممکن است نه علمی. این مار در شب فعالیت می‌کند و دلیل نزدیک شدنشان به خانه‌ها هم پیدا کردن غذا و پناهگاه است. گرم شدن هوا هم در ورود آنها به خانه‌ها تاثیر دارد.

این خزنده‌شناس تاکید دارد که بیشتر گزش‌های سیاه‌مار بر روی افرادی است که در خانه‌های خود معمولاً روی زمین می‌خوابند. بهتر است اهالی این منطقه از خوابیدن بدون محافظت روی زمین خودداری کنند. حتی اگر روی یک تخت مرتفع یا روی زمین می‌خوابند از پشه‌بند آغشته به حشره‌کش استفاده کنند که در زیر تشک خواب قرار گرفته باشد.

این کار در برابر پشه‌ها و سایر حشرات گزنده، صدپاها، عقرب‌ها و مارها محافظت می‌کندسیاه مار از خانواده مارهای کبراست که برای اولین‌بار در ایران در سال 2014 توسط الهام آبتین و با همکاری گروهی از متخصصان ایرانی و غیرایرانی در منطقه سرباز و سراوان سیستان و بلوچستان گزارش و به عنوان یک گونه ثبت شده است.هنوز مطالعت دقیقی دراره این گونه انجام نشده اما گفته می‌شود بیشتر گزش سیاه‌مار در ماه‌های تیر، مرداد و شهریور اتفاق می‌افتد.