نتایج حاصل از پژوهشهایی كه در زمینه ی وجود اختلالات روانی در افراد HIV مثبت صورت گرفته است نشان می دهد كه بیش از نیمی از مبتلایان به ایدز كه به مدت 12 ماه از داروهای ضد رتروویروس استفاده می كنند ، به اختلالات روانی دچار شده اند .

در زنان HIV  مثبت نشانه های افسردگی همراه با شكایتهای جسمی وجود دارد ، كه باعث سرعت بخشیدن به سیر پیشرفت بیماری خواهد شد .
در طول 7 سال ، مرگ و میر زنان HIV مثبت كه نشانه های افسردگی را داشتند ، 2 برابر بیشتر از سایرین گزارش شدiه است .
اختلالات خُلقی ناشی از بیماری ایدز :
واكنشهای هیجانی در ارتباط با بیماری ایدز با شدت متفاوت ظاهر می شود .  هر یك از آنها در مراحلی مختلف بیماری از آغاز ( مثبت بودن نتیجه ی آزمایش )  تا شروع عفونتهای فرصت طلب ، بستری شدن در بیمارستان و مراحل پایانی همراه با عوامل استرس زای دیگر ، فرد را تحت تأثیر قرار می دهند . وضعیت خُلقی فرد مبتلا به ایدز از احساس اندوه ، اضطراب ، عصبانیت تا بروز اختلالات افسردگی و اضطرابی شدید تغییر می كند . افسردگی ، شیدایی ، اندوه وسوگواری ، اضطراب ، احساس گناه و تغییر درعملكرد جنسی از جمله اختلالات خلقی اند كه فرد HIV مثبت با آنها درگیر است .

افسردگی :

در افراد HIV مثبت ، علائم و نشانه های افسردگی به صورت كاهش میل به موضوعات مورد علاقه ، بی خوابی ، كاهش انرژی ، از دست دادن اشتها ، یا پرخوری كه به كاهش یا افزایش وزن می انجامد ، گریه كردن ، وجود افكار خودكشی ، از دست دادن میل جنسی ، و اختلال در تمركز بروز می كند . البته ، بعضی از این نشانه ها با عفونت به وسیله ویروس HIV مرتبط اند . از جمله ، كاهش اشتها كه می تواند بر اثر بیماری دستگاه گوارش و تهوع ناشی از مصرف داروهای ضد رتروویروس پدید آید .
مقدار خواب بیمار هم تحت تأثیر بیماری و عوارض جانبی داروها تغییر می كند .  غش كردن در مراحل اولیه یا پیشرفته ی بیماری به دلیل مصرف داروها یا كم خونی ناشی از بیماری بروز می كند .  افزایش ترس از مرگ ، تفكر دربارة آن را سبب خواهد شد .  ناراحتی فرد همراه با تفكرات منفی ، افسردگی ، اختلال در شناخت ، كاهش حافظه وعدم تشخیص زمان و مكان دیده می شود .

شیدایی :
به طو معمول ، در بیمارانی كه سابقه ی اختلال خُلقی ندارند ، یا در خانواده ی خود ، نمونه هایی از آن را ذكر نمی كنند یك حمله ی مانیك كه با مصرف مواد مخدر یاعفونت CNS توسط ویروس HIV  همراه است ، به ویژه در مراحل پایانی بیماری دیده می شود .  بعضی از عفونتهای فرصت طلب از جمله توكسوپلاسموز ، هرپس ، مننژیت به بروز اختلالات خلقی دو قطبی كمك می كنند .  لازم است كه اختلالات خلقی ناشی از مصرف مواد مخدر از اختلالات شخصیتی تفكیك شود .

غم و سوگواری :

پی بردن به نتیجه ی آزمایش و مثبت بودن آن ، در كنار از دست  دادن كار ، ترس از اخراج شدن و از دست دادن یك آینده ی روشن ، به امتناع از انجام مراقبتهای بهداشتی ، خودداری از دریافت خدمات درمانی و اختلال در روابط جنسی می انجامد .  رایج ترین موضوعی كه به افراد HIV  مثبت آسیب می رساند ، از دست دادن دوستان و افراد مورد علاقه ی وی است .  از آن جا كه ، اندوه بیماران مبتلا به ایدز چند وجهی است ،‌تأثیرات چند وجهی بر فرد می گذارد .  یأس ، تضعیف روحیه ، بی نظمی در خواب ، آشفتگی های عاطفی ، تفكرات مزاحم ، مصرف مواد مخدر  در بیماران مبتلا به ایدز كه با مرگ دوستانشان روبرو شده اند ، دیده می شود . به علاوه ، احساس اندوه ، ترس از پیشرفت بیماری را تشدید می كند .

اضطراب :

اضطراب بر اثر ابتلا به بیماری و ناتوانی جسمانی و طرد شدن ، بروز می كند .  مسری بودن بیماری نیز سبب بروز اضطراب می شود . فرد مبتلا ، در مورد محافظت از دیگران احساس اضطراب می كند ، در حالی كه به طور همزمان دربارة خود نیز احساس اضطراب دارد .
علاوه بر این ، بروز اضطراب در مواردی كه فرد HIV مثبت با در گیری های خانوادگی ، جابه جایی شغلی ، بلاتكلیفی مالی و روند بیماری سروكار دارد ، طبیعی است .   بعضی از مبتلایان به صورت فطری ، خُلق و خوی مضطرب دارند .  بعضی از آنان میتوانند ازنظر روانی و رفتاری به استرس ناشی از عفونت با ویروس HIV پاسخ مناسبی دهند و تأثیر اضطراب بر زندگی شان را محدود سازند .  اضطراب عمیق ، به از كار افتادگی دائم می انجامد . اختلالات اضطرابی ممكن است به صورت های ترس مرضی ، ترس از فضای باز ، اختلال وسواس و اجبار ، و فوبیای فردی و اجتماعی بروز كند .

مقالات روزنامه ها ، اخبار تلویزیونی و اطلاعیه هایی كه درباره ی بیماری ایدز منتشر می شوند اضطراب فرد را تشدید می كنند .  گاهی اوقات ، اضطراب به صورت نشانه های جسمی ، مانند سردرد ، تپش قلب ، درد سینه ، و مشكلات تنفسی بروز می كند .

روان پریشی :
بروز اختلالات روان پریشی در هر دوره از بیماری ایدز ممكن است بروز كند . در مواردی اسكیزوفرنی با شروع بیماری ایدز بروز می كند . عوامل استرس زا مانند بیان وضعیت HIV مثبت بودن فرد ، دو راهی شروع درمان ، انجام آزمایشات متعدد، و مسائل مربوط به تهدید به حمله و اعمال خشونت آمیز به بروز اختلالات روان پریشی كمك می كند .

عصبانیت و احساس گناه :
عصبانیت ، یك واكنش طبیعی نسبت به یك بیماری مرگبار است ، كه می تواند : متوجه فردی كه او را مبتلا ساخته است ، سایر افراد جامعه كه به دلیل بی توجهی آنان ، بیماری انتقال یافته است ، حكومتی كه نتوانسته گسترش بیماری را كنترل كند ، و در آخر روشهای درمانی و داروهای بی تأثیر شود .
احساس گناه نیز واكنشی عادی تلقی می شود .  واكنشهایی مانند سرزنش كردن خود ، احساس شرم ، و كاسته شدن از ارزش فردی ، واكنشهای رایج ابتدایی نسبت به بیماری های آمیزشی      به شمار می روند .

تغییر در عملكرد جنسی :
عوامل مؤثر بر عملكرد جنسی فرد HIV مثبت به سابقة فعالیت جنسی وی ، اعتماد به نفس او در این باره و نحوة عملكرد جنسی او بستگی دارد .  بزرگسالانی كه در كودكی مورد آزار جنسی قرار گرفته اند ، بیشتر از سایرین در معرض خطر عفونت با ویروس HIV قرار دارند .  زنان HIV مثبت به آزار جنسی در كودكی و انجام رفتارهای جنسی پرخطر اشاره می كنند ، عادت به انجام رفتارهای پرخطر مانع از سازگارشدن زنان و كنار آمدن آنها با تجارب تلخ گذشته می شود .  افرادی كه سوء رفتارجنسی دارند به احساس گناه یا سرزنش كردن خود دچار می شوند وبه منظور بر طرف كردن آن به مصرف الكل روی می آورند .

نقش روان شناس در بهبود بخشیدن به وضعیت روانی فرد HIV مثبت :
امروزه روان شناسان روشهای تازه ای را به كار می برند . اورسل (1997) ، اشاره نمود ، كه درمانگران باید به تقاضاهای چندگانة افراد HIV مثبت ، پاسخ دهند .  دامنة خدمات آنها گسترش یافته است و باید نقشهای بیشتری را برعهده بگیرند .

در بعضی از موارد ، روان درمانی درخانه و در مواردی در بیمارستان انجام می شود .  روان شناس ، علاوه بر آموزش ارتباط جنسی مطمئن ، تدابیر مربوط به پای بندی به رژیم دارویی ، عقاید مذهبی بیمار را در نظر می گیرد و در زمانی كه به مراحل ناتوان كنندة‌ بیماری می رسد ، به منظور انجام روان درمانی و حتی كارهای مراقبتی وارد عمل می شود .  همچنین ، می تواند گروهی متشكل از دوستان و اعضای خانوادة‌ فرد تشكیل دهد تا هر كدام از آنها طبق برنامه ، انجام یكی از كارهای مراقبتی بیمار را برعهده بگیرد .
لازاورس و دیگران (1994) ، به روشهای انطباقی بازنگری مثبت ، پذیرفتن  حمایتهای اجتماعی و گیرنده های اجتنابی شناختی و رفتاری كه در روان درمانی افراد HIV مثبت به كار می رود اشاره نمودند . به علاوه ، فرد می تواند از طریق تمركز بر مسئله ، با موقعیت  فعلی خود سازگار شود .  در این صورت ، رفتارهایی را ارائه می دهد و با افكاری سروكار دارد كه سبب می شوند فعالانه مسائل را دنبال كند . همچنین به بیمار توصیه می شود ، كه بیماری خود را بشناسد ، روشهای درمانی را پیگیری كند ، از دریافت كمك خودداری نورزد ، امیدوارانه بیندیشد ، بر نكته های مثبت تأكید كرده و وضعیت كنونی خود را بپذیرد .

لازم است كه روان شناس ، تدابیر درست را در موقعیتهای مناسب به كار گیرد .  در هنگام ارزیابی ظرفیت انطباق پذیری فرد به دامنه ای كه می تواند پیش برود توجه نموده ، از تدابیر مرتبط با مسئله بهره ببرد و به موقعیتها و موارد كنترل شدنی توجه كند نه به مواردی كه از كنترل فرد خارج اند .

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha