سلامت نیوز:هنوز هم «اعدام» یکی از بحث‌انگیزترین شکل مجازات‌ها در کشورهای مختلف جهان است که موافقان و مخالفان بسیاری در هر دو گروه دارد. با این‌حال، اجرای این حکم به‌عنوان اشد مجازات برای بعضی جرایم یا هر جرمی در بعضی کشورها مدت‌هاست منسوخ شده است و براساس گزارشی که خبرگزاری news.com.au در آوریل ٢٠١٥ منتشر کرد، بیش از ١٠٠کشور جهان به قانون منع اعدام به‌عنوان مجازات برای تمام جرایم پیوسته‌اند.

به گزارش سلامت نیوز، روزنامه سایه نوشت: صحنه‌ی اعدام، یکی از‌تکان‌دهنده‌ترین صحنه‌های مجازات در هر نقطه از جهان است و حتی تصویرهایی که از این ماجرا در آثار سینمایی ازجمله «رقصنده در تاریکی» یا «آخرین‌ گام‌های یک محکوم به مرگ» به تصویر کشیده شده‌اند، آن‌قدر متاثرکننده و زجرآور هستند که بسیاری از بینندگان این فیلم‌ها را منقلب کرده است. شاید به همین علت است که اولیای دم، در زمان اجرای حکم قصاص گاه مرعوب این صحنه می‌شوند و رای خود را برمی‌گردانند و از اجرای حکم درمی‌گذرند.

البته در اینکه برای جرم‌های مختلف باید بسته به میزان و شدت آن جرم و تاثیرش بر جامعه، مجازات‌های مناسبی در نظر گرفت، شکی نیست، اما هنوز هم «اعدام» یکی از بحث‌انگیزترین شکل مجازات‌ها در کشورهای مختلف جهان است که موافقان و مخالفان بسیاری در هر دو گروه دارد. با این‌حال، اجرای این حکم به‌عنوان اشد مجازات برای بعضی جرایم یا هر جرمی در بعضی کشورها مدت‌هاست منسوخ شده است.

بنابر آنچه در گزارشی از سایت criminaljusticedegreesguide آمده است در حال حاضر، چند کشور جهان یعنی چین، آمریکا، پاکستان، کره شمالی، عربستان سعودی، یمن، اندونزی و... همچنان از اعدام به‌عنوان یک راه مجازات در بعضی جرایم بیشترین استفاده را می‌کنند. از سویی، براساس گزارشی که خبرگزاری news.com.au در آوریل ٢٠١٥ منتشر کرد، بیش از ١٠٠کشور جهان به قانون منع اعدام به‌عنوان مجازات برای تمام جرایم پیوسته‌اند. در خبری که به‌تازگی در خبرگزاری مهر منتشر شده، الهام امین‌زاده، معاون حقوقی ریاست‌جمهور، درخصوص حذف مجازات اعدام قاچاقچیان مواد مخدر گفت: «شاید مجازات‌های جایگزین بتواند جلوی قاچاق مواد مخدر را بگیرد و این امر می‌تواند موثر باشد، با این‌حال، باید بر روی مجازات‌های جایگزین این مسئله تحقیقات لازم انجام شود». وی در پاسخ به این سئوال که آیا دولت تاکنون نظری در رابطه با طرح حذف اعدام قاچاقچیان مواد مخدر ارائه کرده است یا خیر، گفت: «هنوز دولت یازدهم نظری درخصوص این طرح ارائه نداده است».

معاون حقوقی رئیس‌جمهور در پاسخ به سئوال دیگری مبنی‌بر اینکه آیا خودتان موافق حذف اعدام قاچاقچیان مواد مخدر هستید، گفت: «در صورتی می‌توان با حذف اعدام قاچاقچیان مواد مخدر موافق بود که مجازات‌های مناسب جایگزین آن پیدا شود و بتوانیم قاچاق مواد مخدر را در کشور کنترل کنیم». در گزارش دیگری نیز با ذکر جزئیات این‌گونه اعلام شده است که تا ماه مارس سال ۲۰۱۵، از میان ۱۹۵ کشورهای مستقل که عضو یا ناظر سازمان ملل متحد بوده‌اند، در ۱۰۳کشور (‌درصد۵۳) مجازات اعدام وجود ندارد. در شش کشور (درصد۳) مجازات اعدام به جز برای جرایم در شرایط خاص (مثل زمان جنگ) منسوخ شده ‌است.

در ۵۰ کشور (درصد۲۶) مجازات اعدام به‌رغم وجود قانون مورد استفاده قرار نمی‌گیرد یا متوقف است و در ۳۶ کشور (درصد۱۸) مجازات اعدام قانونی است و انجام می‌شود. طی سال‌های گذشته در سراسر جهان تشکل‌های مردم‌نهاد و مقامات مسئول متعددی در کشورهای مختلف به این نکته اصرار داشته‌اند که اعدام راهکار مجازاتی مناسبی بر بعضی جرایم نیست. به همین علت، دهم اکتبر در تقویم جهانی به‌عنوان روز جهانی مبارزه برای لغو اعدام، اعلام شده است. گرچه نباید اعدام را رهاکار تنبیهی دوران جدید نامید و می‌توان برای ریشه‌های آن در گذشته‌های دور تاریخی جست‌وجو کرد. اعدام که در تاریخ حقوق کیفری، سنگین‌ترین مجازات بشری به‌شمار می‌رود، از دیرباز در جوامع و ملت‌ها جهت برخورد با ناقضان قانون وجود داشته است.

اولین سند تدوین‌شده‌ی رسمی به‌جا مانده به ۱۸ قرن قبل از میلاد مسیح و حکومت «حمورابی» شاه بابل بازمی‌گردد که در آن مجازات ۲۵ جنایت، اعدام پیش‌بینی‌ شده است. در یونان باستان نیز از مجازات اعدام جهت مجازات جرایمی چون قتل، خیانت و تجاوز و تحت قوانین دراکو به‌طور گسترده استفاده می‌شد، اگرچه افلاطون معتقد بود اعدام تنها باید در مواردی اعمال شود که مجرم اصلاح‌ناپذیر است. در سده‌ی اخیر به‌ویژه تلاش‌های بسیاری از سوی فعالان حقوق بشر در رابطه با حذف مجازات اعدام صورت گرفته است.

قطعنامه‌های سازمان‌ملل متحد برای توقف مجازات اعدام به‌عنوان اولین قدم برای لغو کامل آن، اولین‌بار در سال ۲۰۰۷ و دومین‌بار سال ۲۰۰۸ در مجمع عمومی سازمان ملل به تصویب رسید. دبیرکل سازمان ملل نیز در سال‌های ۲۰۰۸ و ۲۰۱۰ طی گزارشی آخرین تحولات مربوط به توقف و لغو اعدام در کشورهای مختلف را به مجمع عمومی ارائه کرد. این درحالی‌ست که مرکز داده‌پردازی infoplease عنوان می‌کند براساس گزارش سازمان عفو بین‌الملل در ژوئیه‌ی ٢٠١٥ در واقع ١٠١ کشور هستند که مجازات اعدام را برای همه‌ی جرایم لغو کرده‌اند. با این وجود، تنها در سال ٢٠١٤ تعداد ٦٠٧ اعدام در سراسر جهان ثبت شده است. البته این رقم نسبت به سال ٢٠١٣ کاهش تقریبی ٢٢درصدی را نشان می‌دهد که باز در مقام مقایسه، این میزان نسبت به سال ١٩٩٥ یعنی حدود دو دهه پیش، روند کاهشی خوبی را نشان می‌دهد.