سلامت نیوز:درست یك روز بعد از انتشار اعترافات یكی از رانندگان تاكسی «اسنپ» درمورد تجاوز به زنی متاهل در تهران، خبری منتشر شد كه حكایت از مجوز گرفتن یك شركت تاكسیرانی روسی به عنوان چهارمین تاكسی اینترنتی پایتخت داشت.

به گزارش سلامت نیوز، اعتماد نوشت: تاكسی‌هایی كه 3 سال قبل فعالیت‌شان با اسنپ آغاز شد و بعد از مدتی شركتی دیگر به نام «تپسی» نیزبه آن اضافه شد. اما استقبال بی‌نظیر شهروندان از خدمات این دو شركت چنان بود كه بالاخره شركت تاكسیرانی را نیز بر آن داشت تا برای جلوگیری از كساد شدن بازار شبكه تاكسیرانی تهران و همچنین جلوگیری از پیوستن رانندگان تاكسی به این دو شركت تاكسی اینترنتی جدیدی به نام «كارپینو» را تاسیس كند. استقبال از تاكسی‌های اینترنتی به حدی بوده كه براساس برخی از آمار هم اینك در مجموع از وجود بیش از 50 هزار راننده درشبكه‌های خود استفاده می‌كنند. با این وجود و باگذشت بیش از 3 سال از آغاز به كار اسنپ هنوز قانونی بودن فعالیت دو شركت اسنپ و تپسی و همچنین كارپینو نیز مورد اختلاف است.

چرا كه به اعتقاد برخی از موافقین فعالیت این تاكسی‌های آنلاین، دو مجوز برای شركت‌های فعال در خدمات آنلاین لازم است كه یكی نماد اعتماد الكترونیك و دیگری پروانه كسب، برای كسب و كار‌های آنلاین است كه توسط اتاق‌های صنفی صادر می‌شود. اما مخالفین، براین اعتقادند كه علاوه براین مجوزها، برای تامین امنیت شهروندان، باید مجوزهای نظارتی دیگری هم از سوی نیروی انتظامی و... گرفته شود.
درحال حاضر هر سه شركت یاد شده این دو مجوز را گرفته‌اند بدون آنكه مجوزی از سوی نیروی انتظامی داشته باشند.

حالا و درچنین شرایطی شركت روسی ماكسیم نیز اعلام كرده كه مجوزهای لازم را برای فعالیت در تهران دریافت كرده، حتی سرویس سفارش آنلاین تاكسی «ماكسیم» تبلیغات خود را نیز در سایت‌های ایرانی آغاز كرده و نام تهران در فهرست شهرهای محل فعالیت این شركت قرار گرفته است. پاول استنیكوف، نماینده سرویس «ماكسیم» كه در 200 شهر روسیه و كشورهایی نظیر بلاروس، گرجستان، قزاقستان، تاجیكستان، اوكراین و بلغارستان فعال است، در این زمینه گفت: این شركت گواهی كار در ایران را گرفته است و قرار است سرویس ما در پاییز امسال در تهران راه‌اندازی شود. وی خاطرنشان كرد: این شركت روسی تعرفه ویژه‌ای را برای مسافران پیشنهاد كرده همچنین از رانندگان زن برای انتقال مسافر خانم استفاده می‌كند.
شورای شهرتهران نیز در دوره گذشته خود بارها این موضوع را بررسی كرده و درنهایت تنها اقدامی كه انجام داد، تصویب مصوبه‌ای بود كه براساس آن شركت‌های تاكسی اینترنتی به عنوان یكی از كسب و كارهای مجازی، باید به شهرداری، مالیات پرداخت كنند. همان زمان محسن سرخو، رییس كمیته حمل و نقل شورای شهر با استقبال از فعالیت اسنپ و تپسی در تهران گفت: البته باید اهرم‌های نظارتی برای تامین امنیت مردم در حوزه فعالیتی آنها در نظر گرفته شود.
با این وجود به نظر می‌رسد هنوز هم هیچ یك از نهادهای نظارتی و امنیتی مسوولیتی را در قبال نظارت و كنترل این شركت‌ها و تاكسی‌ها برعهده نگرفته است.

تاكسیرانی باید متولی باشد

با این وجود حساسیت‌های شهروندان و اعتراف یكی از رانندگان شبكه اسنپ به تجاوز به یك زن مسافر، باعث شد تا شورای شهر جدید تهران نیز به پرونده عملكرد این شركت‌های اینترنتی ورود پیدا كند. محمد علیخانی، رییس كمیسیون حمل و نقل شورای شهر تهران در همین زمینه با اشاره به اینكه هرنوع خدمات مسافربری با خودروهای سواری در تهران باید زیرنظر سازمان تاكسیرانی باشد، گفت: تاكسی‌های برخط یا اینترنتی ابداع بسیار خوبی است كه مخالف آن نیستیم، اما باید ضمن ساماندهی تحت نظارت نیز قرار گیرند. یكی از مواردی كه باید مورد تاكید بررسی صلاحیت رانندگان است چرا كه احتمال هرگونه تخلف یا مشكل وجود دارد و باید قبل از وقوع بر آنها نظارت شود.
این عضو شورای شهر با بیان اینكه وزارت كشور آیین‌نامه‌ای را با محوریت تاكسی‌های اینترنتی در دست تدوین دارد، اظهار كرد: معاونت حمل و نقل ترافیك شهرداری نیز به دنبال ساماندهی تاكسی‌های اینترنتی است.
وی با تاكید بر لزوم قانون‌پذیری شركت‌های ارایه‌دهنده سرویس تاكسی اینترنتی، تصریح كرد: این شركت‌ها الزاما باید تحت نظارت سازمان تاكسیرانی قرار بگیرند.

علیخانی همچنین مدعی شد، درصورت عدم موافقت این شركت‌ها مدیریت شهری ابزارهایی دارد و می‌تواند با این شركت‌ها برخورد كند.

پلیس راهور: ما مسوولیتی نداریم

مسوولیت كنترل تردد خودروها در شهرها برعهده راهنمایی و رانندگی است. با این وجود سرهنگ حسن عابدی، جانشین رییس پلیس پایتخت با ذكر اینكه وظیفه این نهاد، كنترل نظم و روان‌سازی حركت خودروها در خیابان‌هاست گفت: تاكسی‌های اینترنتی جای مشخص و خاصی ندارند بلكه مثل سایر خودروها در سطح شهر در حركتند و ما تنها درصورتی در مورد آنها اعمال قانون می‌كنیم كه تخلفی در حیطه قوانین راهنمایی و رانندگی، از سوی راننده صورت گرفته باشد.
وی افزود: به عبارتی ما وظیفه نظارت امنیتی برعملكرد تاكسی‌ها را نداریم. بنابراین طبیعی است كه این تاكسی‌های اینترنتی لازم نباشد كه از ما مجوزی بگیرند.

 به جای نظارت، ماهیت را زیر سوال نبریم

شهربانو امانی، عضو كمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر نیز معتقد است كه نباید مانع از فعالیت این شركت‌ها شد: اصولا در جوامع رو به رشد و توسعه، معمولا بخش‌های سنتی درمقابل رخدادهای جدید و ابتكاری مقاومت می‌كنند. درست مثل مقاومتی كه در قبال ورود ویدیو، ماهواره و... شد. ولی واقعیت این است كه در كشور ما كه با خیلی از نیروی جوان و دانش‌آموخته دانشگاهی بیكار یا مهاجرت نخبگان روبه‌رو است، طبیعی است كه چنین كسب و كارهای جدیدی می‌تواند گره اشتغال را تا حدودی حل كند.
وی ادامه داد: در عین حال در شهری مثل تهران كه بیش از 40 درصد ترددهای خودرو در آن، غیر ضروری است، فعال شدن شبكه‌هایی مانند اسنپ و تپسی و... می‌تواند نقش موثری در كاهش ترافیك داشته باشد.
امانی اما در عین حال معتقد است كه باید پیش‌بینی‌های لازم برای تامین امنیت شهروندان برای استفاده از این تاكسی‌ها انجام شود: البته تا جایی كه می‌دانم، این شركت‌ها، برای استخدام راننده‌ها، اطلاعات كامل وی را می‌گیرند و حتی گویا حتی مسیر آنها نیز قابل ردیابی است و درپایان هم از شما می‌خواهند تا به راننده نمره بدهید. یعنی تا حدودی این مشكل حل شده است. ولی با این حل معتقدم كه باید نهادهای نظارتی نیز نقشی در كنترل و نظارت برعملكرد این تاكسی‌ها داشته باشند.

عضو كمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهرتهران همچنین در مورد حضور شركت‌های اینترنتی خارجی در ایران گفت: چه اشكالی دارد اگر این شركت‌ها و سرمایه‌گذاران خارجی به شرط رعایت قانون و اخذ مجوزهای لازم در ایران فعالیت داشته باشند. چه بسا به این طریق با افزایش فضای رقابتی، شركت‌های خصوصی و حتی دولتی دست‌اندركار حمل و نقل شهری نیزمجبور به بهبود شیوه خدمات‌رسانی خود شوند.
وی با اشاره به حادثه اخیر و جرمی كه از سوی یكی از راننده‌های اسنپ رخ داده بود نیز گفت: البته در اینكه باید با شدت با چنین جرایم وناهنجاری‌هایی مقابله كرد شكی نیست ولی در عین حال نباید كل یك فرآیند خوب را به این خاطر انكار كرد. بلكه همان طور كه گفتم باید زمینه را طوری فراهم كرد كه احتمال وقوع چنین حوادثی به حد صفر برسد و شهروندان بتوانند از این امكانات نوین حمل و نقلی در كمال آسودگی و با اطمینان خاطر بهره‌مند شوند.
این عضو شورای شهر پنجم البته تاكید می‌كند كه موضوع تاكسی‌های اینترنتی هنوز در دستور كاركمیسیون عمران و حمل‌و‌نقل شورای شهر قرار نگرفته ولی در عین حال، از بررسی عملكرد این كسب و كار  اینترنتی در این كمیسیون و در آینده‌ای نزدیك خبر می‌دهد.