سلامت نیوز-*نسرین صفری: اطرافیان فرد وسواسی نقش بسزایی در تداوم بیماری دارند.
به گزارش سلامت نیوز، یکی از خوانندگان ایران بانو نوشته است: یک بار نه صدبار فرش را آبکشی میکند، کابینتها را آنقدر با شویندههای مختلف میشوید که رنگشان تغییر میکند، برای برق انداختن پنجرهها هم که شش دستمال مختلف دارد که باید به نوبت استفاده شوند و... از همه مهمتر ما باید مطیع و گوش به فرمان اصولی باشیم که او آن را عین نظافت میداند، خلاصه شبهای عید من و فرزندانم به خاطر رفتارهای تمیزمآبانه همسرم در عذابیم و خود او نیز خسته شده و میخواهد امسال طوری دیگر رفتار کند، لطفاً ما را راهنمایی کنید.
پاسخ مشاور:
وسواس را بشناسید
نظافت و تمیز کردن در حد اعتدال امری ضروری و لازم است اما وقتی این عمل از اعتدال خارج شود و موجب آزار و خستگی فرد یا اطرافیان شود یا فرد به جای تمیز کردن محیط، احساس اجبار برای تکرار رفتاری کند، باید به اختلال وسواس در فرد شک کرد. فرد مبتلا به بیماری وسواس با فکری وسواسی و رفتار تکراری اجتنابناپذیر شروع به نظافت بیش از حد سطح یا شیء خاص میکند که معمولاً این عمل بیشتر در معنای ساییدن است، این احساس اجبار باعث تلف کردن وقت و افت عملکرد فرد میشود. احساس بینظمی و آشفتگی درونی علت اصلی این رفتار است که فرد آن را به شکلی که تسکین بخش است به بیرون انعکاس میدهد، کسانی که بیش از حد برای نظافت وقت میگذارند بیگمان درونی آشفتهتر دارند. افراد مبتلا به وسواس، وابستگی افراطی به کار خویش داشته و هرگز عملکرد دیگران و تمیزی آنها را نمیپذیرند، آنان معمولاً ترجیح میدهند خود، فاعل مستقیم بر عملی بوده و مساعدت دیگران تنها زمانی مورد پذیرش شان واقع میشود که خود آن را مطالبه کنند یا چیزی فراتر از یک همراهی مصالحتآمیز نباشد.
وسواس را پذیرش کنید
در مسیر درمان، پذیرش مشکل و شناسایی رفتارهای افراطی و عدم اعتدال آنها نخستین شرط است، همسرتان باید این مهم را بپذیرد. در نخستین گام مواجهه به همسرتان کمک کنید رفتارهای نامطلوب را بشناسد و به هنگام مداومت بر انجام رفتاری تکراری، سریعاً انجام آن عمل را متوقف کند. در گام بعدی، باید ازافکار مزاحم و منفی اجتناب کند، بهترین روش کنترل افکار مخرب این است که بهطور تدریجی و به صورت کاملاً آگاهانه افکار خود را نادیده بگیرند؛ بهطور مثال اگر فکر میکنند تمیزی با شستوشوی پنج باره شیء حاصل میشود، تلاش کنند در هر بار شست و شو، از تعداد دفعات آبکشی آن بکاهند تا در نهایت به شستن یک یا دوباره آن اکتفا کنند. ایشان باید خود را به انجام ندادن رفتارهای تکراری متعهد کنند.
کمک اطرافیان الزامی است
اطرافیان فرد وسواسی نقش بسزایی در تداوم بیماری دارند، معمولاً برای ایجاد آرامش در فرد مبتلا، مطیع امر بوده و خود را مکلف به اجرای فرامین فرد وسواسی میدانند، مثلاً ممکن است به هنگام تمیز کردن فرش، آداب خاصی را متذکر شوند، در این صورت اطرافیان به جای پیگیری فرامین ناموجه و دامن زدن به مشکل، باید به محض درک این مهم که این خواسته فراتر از حد اهمیت به نظافت معمول است، باید از اطاعت سرپیچی کنند و به هیچ وجه اجازه ادامه این کار را به او ندهند، گاهی بیتوجهی به صحبتها و خواستههای فرد مبتلا، باعث کمرنگ شدن وسواس میشود، اگر چه مقاومت بسیار و اهمیت ندادن به خواستههای فرد وسواسی، او را عصبی و پرخاشگر میکند، اما باید بر ناملایمات رفتاری وی بسیار صبور باشید و تدریجاً او را متقاعد کنید که از انجام چنین روشی که مساعد احوالش نیست اجتناب کند.
*روانشناس بالینی و مدرس دانشگاه
نظر شما