سلامت نیوز:امشب شب چهارشنبه‌سوری است. شب حادثه. شب ترقه و نارنجك و فشفشه و آتش بازی؛ آتشی كه گاه به جان شهروندان می‌افتد و یك عمر، از داشتن زندگی خوب و لذت‌بخش محروم‌شان می‌كند.
به گزارش سلامت نیوز، اعتماد نوشت: هر سال از یكی، دو هفته مانده به شب چهارشنبه‌سوری، رسانه‌ها پر می‌شوند از انواع آگهی‌ها و هشدارها و تبلیغات علیه مخاطرات این شب آیینی. ولی باز هم هر سال شاهد مجروح و حتی فوت شدن جمعی از هموطنان‌مان هستیم. به همین بهانه گفت‌وگویی داشتیم با مجتبی خالدی، سخنگوی سازمان اورژانس كشور كه به نوعی می‌توان گفت، گپی متفاوت در مورد چهارشنبه‌سوری و حوادث آن است. گپی در مورد دلایل كاهش حوادث ناشی از چهارشنبه‌سوری و دیدگاه اورژانس در مورد این مراسم باستانی.
آقای خالدی، به نظر می‌رسد كه طی سالهای گذشته به مرور از آمار حوادث چهارشنبه‌سوری كم شده است. فكر می‌كنم دلیل آن اخطارها و هشدارهایی است كه از سوی صدا و سیما، پلیس و... مطرح می‌شود و باعث شده تا مردم نسبت به خطرات ناشی از این مراسم هشیارتر شوند. درست است؟
دقیقا. این آگاهی‌بخشی به مردم خیلی در كاهش حوادث ناشی از مراسم چهارشنبه‌سوری موثر بوده است. در سال گذشته، ١٦ نفر در حوادث شب چهارشنبه‌سوری فوت كردند. خب اینها خانواده دارند، همسر و فرزند و پدر و مادر دارند. همان‌ها به دیگران هم در مورد داغی كه می‌بینند هشدار می‌دهند و همین مساله دركنار هشدارهایی كه صدا و سیما و رسانه‌ها و به خصوص شبكه‌های اجتماعی به مردم می‌دهند، باعث شده كه مردم حساس‌تر و هشیارتر شوند و با دقت بیشتری در این مراسم شركت كنند. مطمئن باشید كه اگر این اطلاع‌رسانی در طول سال ادامه داشته باشد، آمار باز هم از این حدی كه امروز هست نیز پایین‌تر خواهد آمد. گرچه بر این باورم كه حل این مشكل یك اراده فراسازمانی می‌خواهد.
چطور؟
ببینید، برای اینكه بتوانیم حوادث ناشی از مراسم چهارشنبه‌سوری را به حداقل ممكن برسانیم باید در ٤ حوزه فعالیت پررنگ‌تری داشته باشیم. اولین محور، آموزش است. اگر آموزش‌های لازم به شهروندان داده شود و آنها از تبعات و مخاطرات احتمالی آن آگاهی پیدا كنند، مسلما، شاهد كاهش بیشتر مصدومان و حادثه‌دیدگان در هر سال هستیم. از آن طرف به نیروهای پلیس و فوریت‌های پزشكی نیز آموزش‌های لازم در این زمینه داده شود تا در این روز چطور با متخلفان برخورد و چگونه به حادثه‌دیدگان كمك و نظم را برقرار كنند. از منظر دیگر؛ والدین هم باید با هشدار نسبت به مخاطراتی كه ممكن است برای فرزندان‌شان وجود داشته باشد، آنها را برای حضور در این مراسم آماده كنند. دومین مورد هم قانونگذاری است.
قانونگذاری؟
بله. در كنار این آموزش قانونگذار هم باید قوانین سختگیرانه‌تری را وضع كند تا كسانی‌كه باعث بروز این حوادث می‌شوند به سختی مجازات شوند. ضمن آنكه باید مجرمان به نسبت سن و مسوولیتی كه دارند، مجازات شوند. به عنوان مثال باید جرم نوجوان ١٢ سالهای كه برای تفریح مواد محترقه حمل می‌كند و درك درستی هم از مخاطرات آن ندارد ولی باعث بروز حادثه‌ای شده با شخص بالغی كه خودش آگاهانه می‌رود و این مواد را می‌خرد و تهیه می‌كند متفاوت باشد. باید وی به سختی مجازات شود چون نه تنها جان خود كه جان بقیه شهروندان را نیز به مخاطره انداخته است.
و سومین فاكتور...؟
سومین عامل، مهندسی حوادث است. به نظرم شهرداری و نهادهای فرهنگی می‌توانند شرایطی را فراهم كنند كه مراسم‌های شب چهارشنبه‌سوری به سبك و سیاق گذشته خود باز گردد و به همان شیوه اجرا شود. مگر در گذشته شب‌های چهارشنبه‌سوری چطور برگزار می‌شد؟ بوته آتش می‌زدند و قاشق‌زنی می‌كردند و نهایتا فشفشه‌های بی‌خطری را روشن می‌كردند و آجیل و شیرینی می‌خوردند و شادی می‌كردند. اما الان به جای فشفشه؛ «بمب»های‌دستی تولید می‌كنند، آتش‌هایی با شعله‌های چندمتری روشن می‌كنند، داخل ماشین‌ها ترقه می‌اندازند، جلوی پای شهروندان ترقه‌های آنچنانی درمی‌كنند و... اینها كاملا با روح باستانی مراسم چهارشنبه‌سوری مغایرت دارد. چرا؟ چون متولیان فرهنگی تاكنون موفق نشده‌اند هدایت این جریان را به دست بگیرند. برای همین به نظرم مدیریت این مراسم‌ها به جای مردم باید در دست مدیران فرهنگی باشد و آنها این مراسم را هدایت كنند. درست مثل مراسم دهه فجر، اعیاد و... مگر در این مراسم‌ها، آتش‌بازی نداریم، پس چرا كسی آسیب نمی‌بیند؟ چون آنجا مراسم را خود متولیان فرهنگی برگزار می‌كنند.
گفتید ٤ فاكتور دخیل است. فاكتور چهارم چیست؟
آمادگی تیم‌های پزشكی نیز یكی دیگر از عواملی است كه می‌توان از آن به عنوان یكی دیگر از فاكتورهای موثر در كاهش حوادث این شب یاد كرد. در این شب تمام امكانات زمینی و هوایی و آمبولانس‌ها و مراكز درمانی بسیج می‌شوند. این مساله یعنی آمادگی امكانات و تجهیزات پزشكی نیز می‌تواند نقش موثری در مدیریت حوادث و امدادرسانی به مصدومان و جلوگیری از آسیب‌های بیشتر شود.
فكر نمی‌كنید هلیكوپتر برای این حوادث شهری چندان مناسب نباشد؟
این حرف را خیلی‌ها می‌زنند. ولی واقعیت این است كه بالگردهای امداد و نجات، در مواردی مثل قطع عضو ناشی از حوادث چهارشنبه‌سوری به موقع می‌توانند مصدوم را به مراكز درمانی منتقل كنند تا شاید از فوت یا آسیب بیشتر به وی جلوگیری شود.
امسال چند بالگرد برای پوشش مراسم چهارشنبه‌سوری شركت دارند؟
٣٥ بالگرد كه در میادین و نقاط مختلف شهرها در اقصی نقاط كشور مستقر هستند.
با این همه هشداری كه شما نسبت به چهارشنبه‌سوری و تبعات آن می‌دهید و مردم را می‌ترسانید، به نظر می‌رسد خودتان اصلا دل خوشی از این مراسم آیینی نداشته باشید.
چرا این‌گونه فكر می‌كنید؟! برعكس؛ ما در اورژانس كشور اصلا مخالف برگزاری این جشن ملی نیستیم. ولی معتقدیم كه باید عواملی كه در بالا به آن اشاره شد، جدی گرفته شود تا جان و سلامت شهروندان به مخاطره نیفتد. وگرنه كاملا از این مراسم به عنوان جشنی شاد و شادی‌بخش استقبال می‌كنیم.
فكر نمی‌كنید اگر متولیان امر، خودشان ترقه و فشفشه‌های بی‌خطر تولید كنند و به مردم بفروشند بهتر از این مواد خطرناكی باشد كه در دست مردم است؟
بله. ولی ما متولی این مساله نیستیم. من هم می‌توانم نظرم را به عنوان یك شهروند بگویم نه از منظر و جایگاه سازمانی‌ام. مسلم است هر كاری كه باعث كاهش آسیب‌ها و حوادث چهارشنبه‌سوری شود، خوب و پسندیده است.
صادقانه بگویید، خود شما و همكاران‌تان و خانواده‌های‌تان هم شب چهارشنبه‌سوری را مثل بقیه برگزار می‌كنید یا نمی‌گذارید هیچ كس از روی آتش بپرد، ترقه بزند و...؟
همان‌طور كه گفتم، ما هم این مراسم زیبای سنتی و ملی مان را دوست داریم. پس چرا نباید در آن شركت كنیم؟ بله، ما و خانواده‌های‌مان هم هر سال در این مراسم شركت می‌كنیم منتها در حد پریدن از روی چند بوته یا چند ترقه در كردن كم‌صدا و بی‌خطر چون از تبعات آن مطلع هستیم و نمی‌خواهیم همسر و فرزندان و خانواده‌های‌مان به خاطر یك شب، یك عمر در رنج و عذاب باشند.
با نیروی انتظامی و آتش‌نشانی و مراكز درمانی هم ارتباط نزدیكی در این شب دادید؟
دقیقا. معمولا در مراسم‌های چهارشنبه‌سوری، ارتباط مستقیمی با سامانه‌های قرارگاه‌های پلیس و همچنین نماینده آتش‌نشانی داریم تا بتوانیم در كوتاه‌ترین زمان ممكن در محل حادثه حاضر شویم و به هموطنان حادثه‌دیده‌مان امدادرسانی كنیم.
در سال گذشته، همكاران شما در طول برگزاری مراسم چهارشنبه‌سوری، دچار سانحه نشدند؟
خوشبختانه نه. ولی كودك و فردی كه نارنجكی را در دست دارد تا وقتی‌كه نارنجك در دستانش است می‌تواند آن را كنترل كند ولی وقتی‌كه آن را رها كرد دیگر اختیار و كنترلی روی آن ندارد! ممكن است این نارنجك به یك پیرزن بخورد یا یك مامور پلیس یا امدادگر و آتش‌نشان. سال گذشته یكی از ماموران پلیس، بر اثر یكی از همین حوادث به‌شدت مجروح شد. پس فقط می‌توان گفت: ای كاش كمی عاقلانه‌‌تر رفتار می‌كردیم.
ما در اورژانس كشور اصلا مخالف برگزاری این جشن ملی نیستیم. ولی معتقدیم كه باید عواملی كه در بالا به آن اشاره شد، جدی گرفته شود تا جان و سلامت شهروندان به مخاطره نیفتد؛ وگرنه كاملا از این مراسم به عنوان جشنی شاد و شادی‌بخش استقبال می‌كنیم.
نظر شما