سلامت نیوز:نشست تخصصی «توانمندی رفاهی سالمندان» به مناسبت روز جهانی سالمندان برگزار شد. این نشست كه عصر سهشنبه و با حضور قائممقام مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی به بررسی مسائل سالمندی در كشور پرداخت، بهانهای شد تا هم مشكلات سازمان تامین اجتماعی برای پوشش بیمهای بازنشستگان رو به افزایش مورد توجه قرار بگیرد و هم در خصوص چالشهای سالمندی در آینده نزدیك صحبت شود.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اعتماد «جامعهای كه به سمت سالمندی جمعیت میرود، پیامی به صندوقهای بیمهگر اجتماعی میدهد كه هزینهها در حال افزایش و از آن طرف نیز درآمدها رو به كاهش و تحلیل است.
به این دلیل كه ورودی شاغلان جوان بیمهپرداز به صندوقها كم میشود و به همین ترتیب پرداخت حقوق و مزایا زیاد میشود.» محمدحسن زدا، قائممقام مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی در نشست توانمندی رفاهی سالمندان اعلام كرد كه افزایش مستمریبگیران از مرز 10درصد در سال، گذشته است. بر اساس برآوردهای سازمان ملل تا سال2030، تعداد سالمندان دنیا به 21.5 درصد و قاره آسیا به 24درصد كل جمعیت میرسد، اما این نسبت برای جمعیت ایران حدود 31درصد خواهد بود و آنگونه كه زدا در این نشست توضیح داد معنای این عددها این است كه در سال2050، از هر سه نفر، یك نفر در ایران بیش از 65 سال خواهد داشت و حالا سوال این است كه آیا سازمان تامین اجتماعی فعلی توانایی این را دارد كه پذیرای نرخ 30درصدی سالمندی باشد؟
زدا با توضیحاتی در مورد افزایش سن امید به زندگی در كشور از سال 54 تاكنون در مورد این موضوع صحبت كرد كه سن بازنشستگی نهتنها افزایش نیافته بلكه كاهش هم داشته است و تصمیمهایی كه در مورد این حوزه از سوی سایر نهادها گرفته شده بار مالی سنگینی به تامین اجتماعی تحمیل كرده است: «دلیل این كاهش به بازنشستگیهای پیش از موعد برمیگردد كه در حدفاصل دورهای 10ساله، قانون آن تصویب و اجرا شد و در اكثر موارد نیز افراد میتوانستند بدون شرط سنی بازنشسته شوند. برای مثال، قانون نوسازی و بازسازی صنایع اجرایی شد، اما هزینههای آن از جیب تامیناجتماعی پرداخت شد.»
در ماده10 قانون بازسازی صنایع آمده كه اگر فردی 25سال سابقه بیمه داشت، بدون شرط سنی میتواند بازنشسته شود و از حقوق و مزایای كامل برخوردار شود. امثال این قانون و قوانین دیگر است كه میانگین سن بازنشستگی را در سازمان تامین اجتماعی پایین آورده و از آن سو نیز هزینههای فراوانی را بر این نهاد بیننسلی تحمیل كرده است.
از افزایش امید به زندگی باید خوشحال بود، اما از نظر مالی و تعادل منابع و مصارف، سازمانهای بیمهگر در مضیقه قرار گرفتهاند. وضعیت امروز تامین اجتماعی مصداق ضربالمثلی است كه میگوید: «هشت در گرو نه است.» او بحران در تامین اجتماعی را مترادف با بحران امنیت ملی دانست و گفت: «در حال حاضر صندوقهای بازنشستگی در ایران كاركردی شبیه خودپرداز بانكی دارند و دور نیست روزی كه منابع این خودپردازها تمام شود. برای جلوگیری از وقوع بحرانهای جدیتر باید هر چه سریعتر به سمت اجرای نظام چندلایه بیمههای اجتماعی رفت.»
محسن شتی، رییس اداره سلامت سالمندان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی هم در این نشست در مورد لزوم سیاستگذاری از دوره ماقبل سالمندی صحبت كرد: «بخش عمدهای از هزینههایی كه متحمل میشویم ناشی از نقصها و كمبودهای آموزشی و تربیتی چه در سطح فردی و چه در خردهنظامهای خانواده و عرصه كلان اجتماعی است. طبیعی است در صورت عملكرد درست وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی به عنوان متولی اصلی primary health care (مراقبتهای بهداشتی اولیه) و سیاستگذاری صحیح در حوزه پیشگیری، بخش زیادی از هزینههای صندوقهای بازنشستگی نیز كاهش خواهد یافت.
به عبارت بهتر، حوزه سیاستگذاری و عمل در حوزه سالمندی قبل از ورود افراد به این دوره پرهزینه شروع میشود و باید این را بدانیم و جهتگیریمان را به سمت سرمایهگذاری هدفمند، فرابخشی و جدی بر دورههای ماقبل سالمندی هدایت كنیم.»
او با اشاره به اینكه در ایران هم مانند بسیاری از كشورهای دیگر بیشترین هزینههای دارویی و درمانی، صرف گروههای سالمند میشود؛ عمده ضریب اشغال تخت در كشور متعلق به سالمندان است و... به همین دلیل تاكید میشود اگر بخشی از هزینههایی كه صرف درمان سالمندان میشود در حوزههای مراقبتی سرمایهگذاری شوند، منفعت بیشتری نصیب كشور خواهد شد.
ابوالفتحی ممتاز، استادیار سالمندشناسی دانشكده علوم بهزیستی و توانبخشی در این نشست تاكید كرد كه سالمندی را نباید با عناوینی مانند «سونامی» توصیف كرد بلكه باید آن را به چشم موفقیت دید: «در حال حاضر حدود 9.3 درصد جمعیت ایران بالای 60سال دارند كه از جهتی باید این تعداد جمعیت را مایه افتخار دانست. برخلاف آنچه تصور میشود، شمار بالای تعداد سالمندان را باید نشانه موفقیت سیاستهای اقتصادی و اجتماعی توسعهای كشور در افزایش سن امید به زندگی دانست و نه سونامی. استفاده از واژه سونامی شاید از این جهت باشد كه سیاستها و برنامههای حمایتی و مراقبتی از سالمندان در كشور ما چندان موفقیتآمیز نبوده است.
این در حالی است كه كشورهای دیگر اقدامات زیربنایی و اساسی برای حمایت و اعطای منزلت و كرامت به سالمندان خود اجرایی كردهاند.» ممتاز در بخش دیگری از سخنانش گفت:«وجود خانههای سالمند در هر كشوری ضرورت است تا به این افراد حق انتخاب داده شود. در كشورهای توسعهیافته، به ازای هر20سالمند، یك تخت نگهداری وجود دارد و سالمندان همواره قدرت انتخاب گزینههایی بهتر از خانه را دارند.
جالب است بدانید در ایران به ازای هر 311 فرد 60 سال به بالا، یك تخت وجود دارد. نكتهای كه باید بر آن تاكید كرد، این است كه اطلاعات ما از مشكلات و چالشهای سالمندان چندان هم كامل نیست.
برای مثال، در كشور ما بیش از 50درصد سالمندان در خانوادهها آزار و اذیت میبینند، وضع معیشت و زندگی اكثر سالمندان مناسب نیست، اغلب آنها مسكن مناسب ندارند و اكثرشان نیز دچار بیماری هستند. همین آمارها ما را مطمئن میكند كه باید فرصتها و انتخابهای دیگری هم به سالمندان داده شود.»
نظر شما