سلامت نیوز-*دکتر اعظم صالحی:جوانان امروزی هرگز حاضر نیستند کور کورانه و با چشم بسته ازدواج کنند. مهمترین دغدغه این جوانان شناسایی مشخصه هایی است که در پیش بینی ازدواجشان به آنان کمک کند.
خوشبختانه بیشتر صاحبنظران و مشاوران ازدواج معتقدند که با این همه دستاورد علمی که در زمینه فرایندهای ارتباطی زوج و عوامل موثر بر سلامت یا عدم سلامت رابطه زوج وجود دارد، تا حد زیادی می توان یک ازدواج موفق یا ناموفق را پیش بینی کرد.
آیا ویژگی های رفتاری و شخصیتی افراد می تواند پیش بینی کننده آینده ازدواج باشد ؟
بله! به نظر می رسد مجموعه ای متشکل از خصوصیت های شخصیتی ، سبک های رفتاری، باورهای فرهنگی و شخصی و تجربه های زندگی می تواند پیش بینی کننده موفقیت یا عدم موفقیت ازدواج دو نفر باشد.
بعنوان مثال قابل پیش بینی خواهد بود که یک زن مستقل نمی تواند با یک مرد کنترل کنند، رابطه با دوام و آرامش بخشی را تجربه کند و بالعکس. همچنین برخی از باورهای قدیمی و بادوام در مورد نقش های جنسیتی و رفتار مناسب با جنس مخالف که به اصطلاح طرحواره های جنسیتی نامیده می شود، تا حد زیادی روی رابطه زوج در آینده تأثیر خوهد گذاشت. این عوامل تأثیر گذار بسیار زیاد هستند اما نکته مهم این است که چگونه می توان این عوامل را قبل از ازدواج شناسایی نمود؟
آیا رابطه دو نفر قبل از ازدواج برای پیش بینی ازدواج موفقشان مفید است؟
بله! شاخص ارزشمندی که می توان بر اساس آن آینده یک ازدواج را پیش بینی کرد، کیفیت ارتباط پیش از ازدواج است(البته برای دختران و پسرانی که فرصت ارتباط قبل از ازدواج را دارا هستند). مشاهده رفتار دو نفر پیش از ازدواج، شاخص خوبی است که بر اساس آن پیش بینی کنیم که بعد از ازدواج چگونه با یکدیگر بعنوان همسر برخورد خواهند کرد.
سوال اساسی که این دو نفر می توانند از خود بپرسند این است: « دراین مدت که همدیگر را می شناسیم، چه نسبتی از زمان با هم بودنمان را صرف رابطه مثبت و آرامش بخش و چه مدتی را صرف رابطه منفی و تنش زا کرده ایم؟»
البته مدت زمان آشنایی و نوع رابطه دو نفره، تا حدود زیادی تعیین کننده میزان درستی اطلاعات است؛ مثلا دختر و پسری که مدت کمی از زمان شروع آشنایی آنها می گذرد، فرصت زیادی برای شناخت همدیگر ندارند. علاوه بر این، کسانی که در فضاهای عاشقانه و رومانتیک مانند کافی شاپ و ... یکدیگر را ملاقات و با یکدیگر ارتباط برقرار کرده اند، بهتر است زیاد به اطلاعاتی که در مورد همدیگر دارند، اعتماد نکنند.
کدام شاخص های رفتاری قبل از ازدواج، پیش بینی کننده سلامت آینده ازدواج است ؟
در این زمینه یک مجموعه از جالب ترین پژوهش ها، تحقیقات انجام گرفته توسط گاتمن ( Gottman, 2007 ) است. وی پس از انجام پژوهش های آزمایشگاهی، از طریق مشاهده رفتار 130 زوج که پذیرفته بودند، مراوده های دو نفری خود را زیر ذره بین (دوربین های مدار بسته) بگذارند و بررسی رابطه آنها در طول زمان (با گذشت چندین سال از شروع رابطه)؛ به این نتیجه رسید که برخی از رفتارها و خصوصیات زوج، به ویژه در ابعاد کلامی، عاطفی و جنسی تا حد زیادی پیش بینی کننده رضایت زناشویی آنها در آینده است.
گاتمن می نویسد: « با مشاهده شکل گفت و گو و مشاجره پارتنرها (زوجین) ، می توان احتمال زندگی موفق (مسیر زندگی) یا ناموفق ( مسیر طلاق) آنها را پیش بینی کرد». وی به 4 خصیصه رفتاری تحت عنوان « چهار اسب سوار تند رو، که زندگی مشترک را به سرعت به سمت نابودی و طلاق به پیش می برند» اشاره می کند. این 4 عامل عبارتند از:
انتقاد کردن، سرزنش کردن، جبهه گیری و سکوت یا کناره گیری
به عقیده گاتمن، در تمام ازدواج ها تا حدی شاهد 4 ویژگی فوق هستیم اما زمانی که این 4 سوار تند رو، به طور دائم در زندگی زناشویی حضور داشته باشند؛ رابطه زوج با مشکل جدی روبرو می شود.
در نهایت زن و شوهر بعد از تلاش های زیاد برای حل این مشکلات، امید خود را از دست می دهند، از یکدیگر فاصله می گیرند، دچار احساس تنایی می شوند و در این مرحله اگر به انها کمک حرفه ای و مشاوره ای نشود، زندگی مشترکشان را از دست می دهند و یا همانگونه که در کشور ما زیاد اتفاق افتاده است، دچار جهنم سرد ، یا طلاق عاطفی و زندگی مشترک سرد و بیروح (که عوارض منفی آن حتی بیشتر از طلاق است ) می شوند.
چگونه می توان عوامل رفتاری یا شخصیتی پیش بینی کننده سلامت ازدواج را تشخیص داد ؟
بهترین شاخص در این زمینه فرصت تجربه و مشاهده رفتار به مرور زمان است. بویژه مشاهده رفتار افراد در بطن خانواده می تواند مفید باشد. افراد در کنار خانواده رفتار معمول و طبیعی خودشان را دارند. در حالی که همین افراد در محیط های نو و بویژه فضاهای رومانتیک به شکل متفاوتی رفتار می کنند. لذا به همسران آینده پیشنهاد می شود که قبل از ازدواج تا می توانند تعامل خانوادگی با یکدیگر برقرار کنند. دیدارهای خانوادگی ، سفر های خانوادگی و قرار های خانوادگی طولانی و چند روزه می تواند مفید باشد.
در این زمینه بررسی کمیت و کیفیت رابطه قبل از ازدواج نیز می تواند مفید باشد. در مقطعی از رابطه که دو نفر می خواهند تصمیم به ازدواج بگیرند؛ کمی مکث کنند، تعمق کنند و از خودشان و از همدیگر بپرسند: « در این مدت که با هم بودیم، چه قدر آرامش، حس خوب و لذتبخش، رابطه کلامی رضایت بخش و .... داشته ایم و در مقابل تا چه اندازه ، تعامل منفی، گفتگو های تنش زا و سکوت و کناره گیری را تجربه کرده ایم؟ » .
مشاوران قبل از ازدواج می توانند با پرسش هایی در این زمینه به زوج کمک کنند تا رابطه دو نفره را به درستی ارزیابی کنند. موارد رفتاری قابل اصلاح و قابل تغییر را شناسایی کنند و راهکارهایی برای اصلاح رابطه بیابند. در ضمن می توانند عوامل شخصیتی و ثابت در رابطه دو نفری را شناسایی نمایند.
چگونه می توان ویژگی های شخصیتی پیش بینی کننده ازدواج آینده را شناسایی کرد؟
همانگونه که گفته شد، تجربه دو نفر در رابطه ای که تاکنون با یکدیگر داشته اند، پرسش هایی که مشاور در جلسه مشاوره قبل از ازدواج می پرسد، اطلاعاتی که خانواده ها از طریق تحقیقات محلی و خانوادگی بدست می آورند (البته اگر درست و هوشمندانه پیگیری شود) و ارزیابی شخصیتی و روانشناختی با استفاده از آزمون و پرسشنامه،رداده های مفیدی در این زمینه ارائه خواهد داد.
یکی از بهترین آزمون هایی که در سالهای اخیر بسیار مورد استفاده مشاوران قبل از ازدواج قرار گرفته و نتایج تفسیری بسیار مفیدی ارائه داده است ، آزمون MMPI می باشد که فرم کوتاه از نسخه دوم این آزمون بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد.
یک پیشنهاد موثر برای همسران آینده
در پایان این مبحث خیلی کوتاه به زوجینی که آماده می شوند تا سفر زندگی مشترکشان را شروع کنند پیشنهادی دارم: « عزیزان! اکنون که برای مهمترین سفر زندگی آماده می شوید. مراقب انتخابتان باشید. حواستان به آذوقه ای که فراهم می کنید، باشد. برای مهمترین سفر زندگیتان فردی را بعنوان همسفر دائمی انتخاب کنید که آرامش بخش وجودتان و برای دنبال کردن هدفهایتان انرژی بخش وجودتان باشد.
لذا تا می توانید، وقت بگذارید، بشناسید، بپرسید، ارزیابی کنید، به خودتان و طرف مقابل فرصت بدهید و خلاصه کلام ....... با چشم بسته سفرتان را شروع نکنید.
*مشاوره ازدواج
*آدرس وب سایت : www.doctorsalehi.ir
نظر شما