« با وجود تصویب قوانین الزام آور و ضرورت انجام ارزیابی های زیست محیطی پروژه ها از سال 1373 و مصوبه "شورای عالی محیط ‌زیست"، اما وزارت نیرو از اجرای این قوانین سرباز زده و خود را متعهد به این قانون ندانسته است؛ تا جایی که بر اساس داده های سازمان حفاظت محیط زیست، بیش از 80 درصد پروژه های مشمول ارزیابی زیست محیطی این وزارت خانه فاقد مجوز محیط زیستی است. با توجه به عدم پاسخ های قانع کننده از سوی وزیر محترم نیرو و معاونین محترم و به منظور تسریع در آغاز فرایند تحقیق و تفحص از وزارت نیرو، مواردی مورد توجه این کمیسیون قرار بگیرد.»

ضرورت های تحقیق و تفحص از وزارت نیرو و لیست پروژه های مشمول در نامه نماینده آبادان به مجلس

سلامت نیوز: « با وجود تصویب قوانین الزام آور و ضرورت انجام ارزیابی های زیست محیطی پروژه ها از سال 1373 و مصوبه "شورای عالی محیط ‌زیست"، اما وزارت نیرو از اجرای این قوانین سرباز زده و خود را متعهد به این قانون ندانسته است؛ تا جایی که بر اساس داده های سازمان حفاظت محیط زیست، بیش از 80 درصد پروژه های مشمول ارزیابی زیست محیطی این وزارت خانه فاقد مجوز محیط زیستی است. با توجه به عدم پاسخ های قانع کننده از سوی وزیر محترم نیرو و معاونین محترم و به منظور تسریع در آغاز فرایند تحقیق و تفحص از وزارت نیرو، مواردی مورد توجه این کمیسیون قرار بگیرد.»

به گزارش سلامت نیوز، این ها بخش هایی از سخنان جلیل مختار نماینده مردم آبادان در مجلس شورای اسلامی است که که در نامه ای خطاب به محمد جواد عسگری رییس "کمسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست" مجلس شورای اسلامی گفته است.

 

نماینده مردم آبادان در این نامه تاکید کرده که در راستای اجرای ماده 197 آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی و  پیرو جلسه مورخ 11/08/1400 و با توجه به عدم پاسخ های قانع کننده از سوی وزیر نیرو و معاونین و به منظور تسریع در آغاز فرایند تحقیق و تفحص از وزارت نیرو، مواردی مورد توجه این کمیسیون قرار بگیرد. 

او هشدار داده که با وجود تصویب قوانین الزام آور و ضرورت انجام ارزیابی های زیست محیطی پروژه ها از سال 1373 که با مصوبه شماره 138 شورای عالی حفاظت محیط ‌زیست آغاز  و در سال 1376 با تصویب ماده 105 قانون برنامه سوم توسعه و ماده 71 قانون برنامه چهارم توسعه مصوب 1384 و بند الف ماده 192 قانون برنامه پنجم توسعه مصوب 1389 که در بند الف ماده 38 قانون برنامه ششم توسعه نیز مورد تنفیذ قرار گرفته و تاکید شده که کلیه طرح‌ها و پروژه‌های بزرگ تولیدی و خدماتی پیش از اجرا و در مرحله انجام مطالعات امکان‌سنجی و مکان‌یابی، مشمول ارزیابی های زیست محیطی هستند؛ اما وزارت نیرو از اجرای این قوانین سرباز زده و خود را متعهد به اجرای این قانون ندانسته تا جایی که بر اساس داده های سازمان حفاظت محیط زیست، بیش از 80 درصد پروژه های مشمول ارزیابی زیست محیطی این وزارت خانه فاقد مجوز محیط زیستی است.

 

مختار با بیان این موارد که در این نامه شامل طی نشدن روندهای قانونی در اجرای پروژه ها، به چالش كشیدن نظام حكمرانی كشور، اصرار بر امتداد روندهای غیرقانونی، نامشخص بودن تعهدات قانونی نسبت به ذی نفعان حوضه مبدا، ابهام در صحت آمار و داده های طرح ها، تصمیم گیری بر مبنای اطلاعات ناكافی، تنظیم دلایل توجیهی بر مبنای ملاحظات قومی و منطقه ای ذکر شده، لیست پروژه های پیوست را به منظور انجام تحقیق و تفحص به همراه دیگر مستندات به این کمیسیون ارائه کرده است.

 

متن کامل این نامه در ادامه می آید.

 

به نام خدا  

برادر عزیز جناب آقای محمد جواد عسگری 

ریاست محترم کمسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس شورای اسلامی  

 

 

موضوع : معرفی لیست پروژه های مشمول تحقیق و تفحص و ضرورت های تحقیق و تفحص 

 

با سلام و تحیت

احتراما در راستای اجرای ماده 197 آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی و  پیرو جلسه مورخ 11/08/1400 به استحضار می رساند با توجه به عدم پاسخ های قانع کننده از سوی وزیر محترم نیرو و معاونین محترم، خواهشمند است به منظور تسریع در آغاز فرایند تحقیق و تفحص از وزارت نیرو، موارد ذیل مورد توجه قرار گیرد :

 

الف ) طی نشدن روندهای قانونی در اجرای پروژه ها  

 

ضرورت انجام ارزیابی های زیست محیطی از سال 1373 با مصوبه شماره 138 شورای عالی حفاظت محیط ‌زیست آغاز  و در سال 1376 با تصویب ماده 105 قانون برنامه سوم توسعه کلیه طرح‌ها و پروژه‌های بزرگ تولیدی و خدماتی باید پیش از اجرا و در مرحله انجام مطالعات امکان‌سنجی و مکان‌یابی، مشمول ارزیابی های زیست محیطی قرار می گیرند. همین ماده در ماده 71 قانون برنامه چهارم توسعه مصوب 1384 و بند الف ماده 192 قانون برنامه پنجم توسعه مصوب 1389 و در بند الف ماده 38 قانون برنامه ششم توسعه مورد تنفیذ قرار گرفت. با وجود تصویب قوانین الزام آور متاسفانه وزارت نیرو خود را متعهد به اجرای این قانون ندانسته تا جایی که بر اساس امار سازمان محیط زیست بیش از 80 درصد پروژه های مشمول ارزیابی زیست محیطی این وزارت خانه فاقد مجوز محیط زیستی می باشد.

 

متأسفانه بسیاری از این طرح‌ها برخلاف نص صریح قانون ( بند الف ماده 215 قانون برنامه پنجم توسعه) موفق به اخذ مجوز کمیسیون ماده 215 نیز شده‌اند. علی ایحال با توجه به دستورات موکد مقام معظم رهبری مبنی بر اصلاح ساختار بودجه از یک سو و شناسایی گلوگاه های فساد در کشور که به تخریب سرزمین و تضادهای اجتماعی انجامیده است ضروری است کلیه طرح های فاقد مجوز محیط زیستی دارای پیشرفت فیزیکی و دیگر پروژه های متخلفانه وزارت نیرو در حوضه سد سازی و انتقال آب که به پیوست لیست آنها تقدیم می شود در فرایند تحقیق و تفحص وزارت نیرو مورد بررسی قرار گیرند.

 

ب ) به چالش كشیدن نظام حكمرانی كشور  

تخلفات وزارت نیرو در عدم الزام خود به رعایت تشریفات قانونی نه تنها محیط زیست را تخریب كرده نه تنها چالش های منطقه ایی را تشدید كرده بلكه كل نظام حكمرانی را با بحران كارامدی روبرو كرده است. تحقیق و تفحص از پرو‍ژه های وزارت نیرو صرفا برخورد با یك تخلف نیست بلكه شناسایی و مسدود كردن گلوگاه های تخلف در سایر بخش ها نیز هست. وزارت نیرو با تخلفاتش مشروعیت قانونی مصوبات مجلس ، دولت و حتی احكام قوه قضاییه و ساختارهای نظارتی نظام را به چالش كشیده است. لذا ضروری است با اجرای تحقیق و تفحص توسط مجلس و اعلام عمومی نتایج آن از ساختار حكمرانی كشور اعاده حیثیت شود و راه بر هر گونه سو استفاده های دیگر بسته شود.

 

 ج ) اصرار بر امتداد روندهای غیر قانونی  

متاسفانه وزارت نیرو به جای اصلاح رویه های غیر قانونی با دور زدن نمایندگان بر استمرار رویه های قبلی ادامه می دهد. صرفه نظر از نامه های نمایندگان محترم ادوار تاكنون پاسخ روشنی در مورد مكاتباتی كه تاكنون با وزارت نیرو انجام نشده به دست نیامده متاسفانه به جای پاسخ های علمی شاهد ان هستیم كه مثلا آقای خامسی در جواب نمایندگان انشا تحویل می دهد یا اصولا جواب نمی دهند نظیر مكاتبات مربوط به پروژه ونك رفسنجان، كاهش تخصیص آب پرو‍ژه های انتقال آب كارون به زاینده رود ، مكاتبه در خصوص پیگیری دلایل عدم رها سازی حق ابه محیط زیستی تونل های انمتقال آب یك و دو كوهرنگ ،ارسال مدارك و مستندات پرو‍ژه بهشت آباد، مكاتبات در خصوص پرو‍ژه گلاب و...

 

د ) نامشخص بودن تعهدات قانونی نسبت به ذی نفعان حوضه مبدا  

صرف نظر از اینكه به قوانین عمل شده تعهدات وزارت نیرو در قبال مردم ساكن در مخزن سد بهشت آباد و ساكنین مسیر انتقال آب و سد سازی در هیچ کدام از پروژه های  مشخص نیست. سازمان محیط زیست در گزارش سازمخود در رابطه با پروژه گلاب به صراحت می گوید حدود 40 هزار نفر متاثر از اجرای تونل گلاب هستند تكلیف این 40 هزار نفر چه می شود؟ درمورد پروژه بهشت آباد مشخص نیست که در صورت خشك شدن چشمه های تامین كننده آب شرب چه سناریو هایی مد نظر وزارت نیرو است در صورت بروز خشك سالی هایی  كه با ان رو برو هستیم تعهد وزارت نیرو به ذی نفعان خوزستانی و چهارمحال و بختیاری گه با کمبود آب روبرو می شوند و از ذی نفعان اصلی کارون هستند مشخص نیست .  تكلیف پیش روی آب شور دریا در مصب کارون به علت انتقال آب در كارون چیست؟ تكلیف پایین آمدن کیفیت آب شرب 5 میلیون از مردم خوزستان به علت کاهش آورد رودخانه های خوزستان به علت انتقال آب چیست؟ ایا قرار است مردم مخزن سد بهشت آباد نیز مانند مردم بیرگان بخاطر سد كوهرنگ سه آواره شوند؟

 

ه ) ابهام در صحت آمار و داده های طرح ها 

متاسفانه نحوه محاسبات اسناد بالادستی وزارت نیرو در خصوص نحوه تخصیص آب، تعیین آب قابل برنامه ریزی حوضه های آبریز و... باعث شده است که تمامی دستگاه های تصمیم گیر دچار سر در گمی شوند به عنوان نمونه در تخصیص شورای عالی اب سهم اصفهان از بهشت آباد 152 میلیون است، اما در تخصیص جدید 250 میلیون قید شده است.

 

و )  تصمیم گیری بر مبنای اطلاعات ناكافی 

به عنوان نمونه در پروژه بهشت آباد موارد ذیل را می توان برشمرد:

1- ریسك زیست محیطی مسیر انتقال آب مشخص نیست چه در مسیر لوله چه در مسیر تونل

2- معیارهای انتخابی برای ملاحضات زیست محیطی معطوف به مباحث كم اهمیت تر مثل ‍c02 ، الودگی صوتی ، پساب و... بوده و در رابطه با ریسك زیست محیطی تونل گزارشی دقیقی به سازمان محیط زیست ارایه نشده در رابطه با اثر تونل بر چشمه ها و ... بررسی های كم رنگی شده است

3- گزارش مطالعات زمین شناسی مورد تایید سازمان محیط زیست ارایه نشده

4- موضوع بیلان آب در ابخوان ها در مسیر حفر تونل در گزارش هیدرولو‍ژی نیامده

5- گزارش لرزه خیزی منطقه و مسیر بر مبنای داده های قدیمی بوده است

6- عدم وجود شاخص برای ارزش گذاری در انتخاب گزینه های مختلف انتقال مثلا دلیل ارجحیت تونل بر لوله چیست؟

7- اغلب چشمه های مسیر برای مصارف شرب هستند مطالعات این بخش و اثر این تونل بر این چشمه ها مشخص نیست؟

8-  منابع و مصارف حوزه مبدا و مقصد روشن و شفاف نیست ، نحوه محاسبه نیازهای مختلف شرب كشاورزی ، صنعت و گردشگری در حوضه مقصد مشخص نیست . سازمان محیط زیست در گزارش رسمی خود رقم اعلام شده وزارت نیرو را دلبخواهی توصیف كرده

9- نیازهای مختلف استان خوزستان و چهارمحال بختیاری در افق 1425 مشخص نیست

10- در گزارش های وزارت نیرو گزارش تغییر اقلیم منظور نشده

11- منابع آب موجود در حوضه و مقادیر آب انتقالی از سرشاخه ها مشخص نیست در مكاتبات وزارت نیرو به كرات می گویند انتقاتل اب از حوضه پر آب كارون مبنای این پر آبی چیست ؟ چند تا طرح دیگر قرار است بر سر شاخه ها اجرا شود اینها همه ابهامات در سیمای كلی پروژه بهشت آباد است

12- حق آبه محیط زیستی در محدوده بالادست از سرشاخه های كارون تا انتها مشخص نیست ، معیار تعیین حق آبه و روش های تعیین  حق آبه به استناد گزارش های سازمان محیط زیست هنوز مشخص نشده

13- اثرات تجمیعی پروژه های انتقال آب بر خوزستان دیده نشده است

14- بررسی دقیق انتقال آب بر كشاورزی ، ابزی پروری و ... خوزستان نیامده

15- گزارشی در رابطه با اثر انتقال اب بر كیفیت آب كارون در گزارش بهشت آباد نیست

16- گارشی در رابطه با تاثیر سد بر منابع آب زیر زمینی پایین دست سد بهشت آباد نیست

17- عدم ارایه مطالعات یك پارچه سد و تونل 

 

ز  ) تنظیم دلایل توجیهی بر مبنای ملاحظات قومی و منطقه ای  

 مطالعات طرح های وزارت نیرو عموما در راستای سیاست های منطقه ای است به گونه ایی که مثلا در مطالعات طرح های انتقال اب در سرشاخه های کارون اصلا وضعیت محیط زیستی، كشاورزی ، صنعتی و ...  خوزستان دیده نشده است.

 

لذا خواهشمند است با توجه به موارد پیش گفته در کنار پروژه های بهشت آباد و گلاب لیست پروژه های پیوست به منظور انجام تحقیق و تفحص به همراه دیگر مستندات حضورتان تقدیم می شود.

 

جلیل مختار نماینده مردم آبادان در مجلس شورای اسلامی

 

شماره طبقه بندی

عنوان طرح 

عنوان دستگاه 

ردیف 

1301041001 

مطالعه و احداث سد لیروك

وزارت نیرو

1

1307003142

احداث سد تراز لالی مسجد سلیمان 

وزارت نیرو

2

1307003143

احداث سد باهوش و شبكه آبیاری و زهكشی 

وزارت نیرو

3

1503002235

ایجاد تصفیه خانه فاضلاب شهر البرز 

وزارت نیرو

4

1301015001

احداث بخش بخار نیروگاه سیكل تركیبی ماهشهر 

وزارت نیرو

5

1706002010

مطالعه و اجرای دهكده طرح گردشگری چرم شیر 

وزارت نیرو

6

1307003105

سد تاج امیر 

وزارت نیرو

7

-

توسعه نیروگاه رامین(واحدهای 7 و8) 

وزارت نیرو

8

 

انتقال  آب بهشت آباد به اصفهان 

وزارت نیرو

9

3070030731

3070030741

شبکه آبیاری و زهکشی کهیر 

وزارت نیرو

10

1307003093

سد مشمپا 

وزارت نیرو

11

-

نیروگاه سیکل ترکیبی زرند 

وزارت نیرو

12

1307007040

سد چایلی 

وزارت نیرو

13

3070030141

انتقال آب رودخانه سبزکوه به تالاب چغاخور 

وزارت نیرو

14

1307007001

سدوبند انحرافی،انتقال آب به دریاچه ارومیه (زاب) 

وزارت نیرو

15

3070070291

1307002182

سد عمارت 

وزارت نیرو

16

3070030411

سد و شبکه آبیاری و زهکشی پیغام چای 

وزارت نیرو

17

-

سد سردآب فریدونشهر 

وزارت نیرو

18

-

سد خاکی درده 

وزارت نیرو

19

-

سد مخزنی گلال 

وزارت نیرو

20

-

نیروگاه سیکل ترکیبی سبلان 

وزارت نیرو

21

1307007016

سد خدا آفرین 

وزارت نیرو

22

1307003080

سد و شبکه آبیاری گرمی چای 

وزارت نیرو

23

-

سد و شبکه آبیاری کلقان چای 

وزارت نیرو

24

1307003067

سد قشلاق 

وزارت نیرو

25

-

فاز بخار نیروگاه سیکل ترکیبی شیروان 

وزارت نیرو

26

1307003069

سد کبوتر لانه (آناهیتا) 

وزارت نیرو

27

-

سد و شبکه آبیاری و زهکشی گیوی 

وزارت نیرو

28

-

سد دویرج و شبکه آبیاری و زهکشی 

وزارت نیرو

29

-

سد کنگیر و شبکه آبیاری و زهکشی 

وزارت نیرو

30

-

سد بفراجرد 

وزارت نیرو

31

-

سد و شبکه آبیاری حاجیلر چای 

وزارت نیرو

32

-

سد مخزنی فرخی قاین 

وزارت نیرو

33

-

سد مخزنی سیاهو 

وزارت نیرو

34

-

نیروگاه گهر انرژی سیرجان 

وزارت نیرو

35

1307002102

سد کلان ملایر 

وزارت نیرو

36

-

نیروگاه حرارتی سهند بناب 

وزارت نیرو

37

-

نیروگاه سیکل ترکیبی قائن (شهید کاوه) 

وزارت نیرو

38

1307003114

سد تنگ سرخ 

وزارت نیرو

39

-

سد احمدبیگلو 

وزارت نیرو

40

-

نیروگاه ایرانشهر (بمپور) 

وزارت نیرو

41

1307003101

سد مخزنی هادیقر(دهرود)و سامانه انتقال آب شرب،صنعت و کشاورزی 

وزارت نیرو

42

1307003090

سد مراش 

وزارت نیرو

43

1307003059

سد شفا رود 

وزارت نیرو

44

3010160021

سد خرسان (3) 

وزارت نیرو

45

-

سد کنجانچم (طرح گرمسیری) 

وزارت نیرو

46

-

سامانه انتقال به طول127کیلومتر(طرح گرمسیری) 

وزارت نیرو

47

-

شبکه های آبیاری و زهکشی(طرح گرمسیری) 

وزارت نیرو

48

-

سد چنگوله(طرح گرمسیری) 

وزارت نیرو

49

-

سامانه انتقال به طول155کیلومتر(طرح گرمسیری) 

وزارت نیرو

50

-

شبکه های آبیاری و زهکشی(طرح گرمسیری) 

وزارت نیرو

51

-

سد ازگله (طرح گرمسیری) 

وزارت نیرو

52

1307007055

51 کیلومتر سامانه انتقال(طرح گرمسیری) 

وزارت نیرو

53

-

شبکه های آبیاری و زهکشی(طرح گرمسیری) 

وزارت نیرو

54

-

سد بازی دراز(طرح گرمسیری) 

وزارت نیرو

55

-

تونل بازی دراز(طرح گرمسیری) 

وزارت نیرو

56

-

سامانه انتقال به طول65کیلومتر(طرح گرمسیری) 

وزارت نیرو

57

-

شبکه های آبیاری و زهکشی (طرح گرمسیری) 

وزارت نیرو

58

1307003103

کوهرنگ سه 

وزارت نیرو

59

1301016004

سد بختیاری 

وزارت نیرو

60

1307002260

طرح گلاب 

وزارت نیرو

61

3070030321

سد بابا حیدر 

وزارت نیرو

62

3070030281

سد آقبلاغ و سد ونك 

وزارت نیرو

63

1307007049

ﺷﺒﻜﻪ ﺁﺑﻴﺎﺭﻱ ﻭ ﺯﻫﻜﺸﻲ ﻫﻮﺍﺳﺎﻥ 

وزارت نیرو

64

1307007048

ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﺳﺪ ﻭ ﺷﺒﻜﻪ ﺁﺑﻴﺎﺭﻱ ﻭ ﺯﻫﻜﺸﻲ ﮔﺮﺩﻩ ﺑﻴﻦ 

وزارت نیرو

65

1307007035

ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﺳﺪﻫﺎﻱ ﻣﺎﺷﻜﻴﺪ ﻋﻠﻴﺎ 

وزارت نیرو

66

1307007030

ﺷﺒﻜﻪ ﺁﺑﻴﺎﺭﻱ ﻭﺯﻫﻜﺸﻲ ﻏﺎﺯﺍﻥ 

وزارت نیرو

67

1307003143

ﺍﺣﺪﺍﺙ ﺳﺪ ﺑﺎﻫﻮﺵ ﻭ ﺷﺒﻜﻪ ﺁﺑﻴﻴﺎﺭﻱ ﻭ ﺯﻫﻜﺸﻲ 

وزارت نیرو

68

1307003127

ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﺳﺪ ﻣﺨﺰنی ﺑﻴﺴﺘﻮﻥ ﻭ ﺗﺎﺳﻴﺴﺎﺕ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ 

وزارت نیرو

69

1307003124

ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻭ ﺍﺟﺮﺍ ﺳﺪ ﻗﺮﻩ دانلو 

 

وزارت نیرو

70

1307003095

ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﺳﺪ ﻧﺮﮔﺴﻲ 

وزارت نیرو

71

1307003083

ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﺳﺪ ﮔﻠﻮﺭﺩ 

وزارت نیرو

72

1307003081

 

ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﺳﺪ ﮔﺮﻳﻦ 

وزارت نیرو

73

1307003063

 

ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﺳﺪ ﺻﻔﺎﺭﻭﺩ 

وزارت نیرو

74

1307003062

 

ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﺳﺪ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺁﺏ 

وزارت نیرو

75

1307003057

ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﺳﺪ ﺳﻴﻜﺎﻥ 

وزارت نیرو

76

1307003054

ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻭ ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺧﺎﻧﻪ - ﻭﺍﻣﻲ 

وزارت نیرو

77

1307003053

ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻭ ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺧﺎﻧﻪ سد سرنی 

وزارت نیرو

78

1307003048

ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﺳﺪ ﺧﻴﺮﺁﺑﺎﺩ 

وزارت نیرو

79

1307003046

ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﺳﺪ ﭼﺸﻤﻪ ﻋﺎﺷﻖ ﻭ ﺷﺒﻜﻪ ﺁﺑﻴﺎﺭﻱ ﻭ ﺯﻫﻜﺸﻲ 

وزارت نیرو

80

1307003030

سد ﻛﺴﻠﻴﺎﻥ 

وزارت نیرو

81

1307003019

ﺳﺪ ﻣﺨﺰﻧﻲ ﭼﻨﺎﺭﻩ 

وزارت نیرو

82

1307002163

ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﺷﺒﻜﻪ ﺁﺑﻴﺎﺭﻱ ﻭ ﺯﻫﻜﺸﻲ ﺳﺒﻼﻥ 

وزارت نیرو

83

1307002149

ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﺷﺒﻜﻪ ﺁﺑﻴﺎﺭﻱ ﻭ ﺯﻫﻜﺸﻲ ﺧﻴﺮﺁﺑﺎﺩ 

وزارت نیرو

84

 

سد فینسک 

وزارت نیرو

85

 

سد زارم رود 

وزارت نیرو

86

 

انتقال آب خزر به سمنان 

وزارت نیرو

87

 

انتقال آب هلیلرود

وزارت نیرو

89

 

گتوند

وزارت نیرو

90

 

چرمشیر

وزارت نیرو

91

 

انتقال آب دریای عمان و خلیج فارس به دریای عمانن

وزارت نیرو

92

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha